ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ
 

Επισκόπου Φαναρίου Αγαθαγγέλου, Δρ. Θεολογίας
Γενικού Διευθυντού Αποστολικής Διακονίας
της Εκκλησίας της Ελλάδος

Το μυστήριο της αγάπης του Θεού.

Τα Χριστούγεννα δίδουν σε όλους μας τη μοναδική ευκαιρία να αναβαπτίσουμε την ύπαρξή μας στο μυστήριο της αγάπης του Θεού, χωρίς το οποίο δεν μπορεί να φωτισθεί και προσεγγισθεί το μυστήριο του ανθρώπου. Αν παραμερίσουμε τον ορθολογισμό και σκεπτικισμό μας, την υπερηφάνεια και αυτάρκεια του ανθρώπου που νομίζει ότι όλα τα εξηγεί και κατορθώνει, την αγωνιώδη μέριμνα του βίου, τη ρουτίνα πολλών καθημερινών ματαίων πράξεων και επιδιώξεων που κατατρώγουν τη ζωή μας, τα πάθη και τις αδυναμίες μας, και προσέλθουμε στο σπήλαιο της Βηθλεέμ με ταπείνωση και απλότητα, θα αποκαλυφθεί και σε μας το μεγάλο και μοναδικό μυστήριο που συντελείται εκεί. Δεν μπορεί κανείς να προσεγγίσει το μυστήριο αυτό αν δεν μετανοήσει, δηλαδή αν δεν αλλάξει νου, αν δεν παύσει να βλέπει τα πράγματα από τη στενή και φτωχή προοπτική του αρρωστημένου από τον εγωϊσμό ανθρώπου, για να τα δει μέσα στην αιώνια και άπειρη προοπτική του Θεού.

Όταν μιλάμε για τη Σάρκωση του Θεού Λόγου, ως μυστήριο πρέπει να την αντιλαμβανόμαστε και ως μυστήριο πρέπει να την προσεγγίζουμε, γιατί όλα τα γεγονότα της Ενανθρωπήσεως, της Σαρκώσεως του Λόγου του Θεού έγιναν με θαυμαστό τρόπο που ξεπερνά το νου ανθρώπου. Οι Πατέρες της Εκκλησίας λένε ότι, εάν η θεία Ενανθρώπηση ήταν καταληπτή, δεν θα ήταν θεία και παρομοιάζουν όσους αμφιβάλλουν ή δεν πιστεύουν, με εκείνον που καθόταν στο σκοτάδι και πληρώθηκε από φως, επειδή όμως δεν γνώριζε το πώς ήλθε το φως, δεν δέχθηκε το φωτισμό. Αν πιστεύαμε μόνο σε όσα μπορούσαμε να αντιληφθούμε με τη γνώση, τότε δεν θα έπρεπε να υπάρχει τίποτε πέρα απ' αυτά που ο νους μας συλλαμβάνει και προπαντός δεν θα έπρεπε να υπάρχει ο ακατάληπτος Θεός, εφ' όσον ο ανθρώπινος νους αδυνατεί να Τον αντιληφθεί. Είναι λοιπόν τολμηρό να ερωτάμε πώς ο Θεός έγινε άνθρωπος και να προσπαθούμε με τη διάνοιά μας να το εξιχνιάσουμε, όταν αγνοούμε ακόμη και για τον εαυτό μας πώς γίναμε άνθρωποι, πώς η νοερά ψυχή μας είναι συνδεδεμένη με το σώμα μας. Γι' αυτό ο μόνος τρόπος προσεγγίσεως στο μυστήριο της Ενανθρωπήσεως και Σαρκώσεως του Θεού είναι η πίστη στην παντοδυναμία της θελήσεως και της αγάπης του Θεού.

Η εορτή των Χριστουγέννων που αποτελεί ως γεγονός «σεισμόν γης», κατά την χαρακτηριστική έκφραση του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, είναι το κεντρικό μυστήριο όλης της Θείας Οικονομίας. Η δημιουργία και η σωτηρία, όλη η ελεημοσύνη και η φιλανθρωπία της Αγίας Τριάδος, ανακεφαλαιώνονται στον Θεάνθρωπο Χριστό, που με τη Σαρκωση Του κι όλα τα μυστήρια της ένσαρκης παρουσίας Του, απεκάλυψε τη χριστολογική και χριστοκεντρική ρίζα και προοπτική κάθε πραγματικότητας και ολόκληρης της πραγματικότητας. Έτσι εξηγείται γιατί τα Χριστούγεννα εορτάζονται και πανηγυρίζονται ως «τα σωτήρια του κόσμου, η γενέθλιος ημέρα της ανθρωπότητος, η κοινή εορτή πάσης της κτίσεως» (Μέγας Βασίλειος). Επειδή, ο «επιδημήσας Λόγος του Θεού εκένωσεν εαυτόν, ίνα τω κενώματι αυτού πληρωθή ο κόσμος». «Επειδή ο Θεός», λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «μας έδωσε να κοινωνήσουμε το καλύτερο και δεν το φυλάξαμε, γι' αυτό μεταλαβαίνει το χειρότερο, εννοώ τη φύση μας, ώστε από τη μια μεριά να ανακαινίση τον εαυτό Του και με τον εαυτό Του το κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν, και από την άλλη να διδάξει και σε μας την ενάρετη πολιτεία, αφού με τον εαυτό Του την έκαμε σε μας δυνατή. Να μας ελευθερώσει από τη φθορά με την κοινωνία της ζωής γενόμενος απαρχή της αναστάσεώς μας. Να ανακαινίσει το σκεύος που αχρειώθηκε και κομματιάστηκε, να μας λυτρώσει από την τυραννία του διαβόλου, με το να μας καλέσει στη θεογνωσία και να τον νεκρώσει, να μας μάθει να παλεύουμε αποτελεσματικά με τον τύραννο, οπλισμένοι με υπομονή και ταπείνωση». Ο Θεός έγινε τέλειος και αληθινός άνθρωπος, «άνθρωπος εν πληγή», «εν δούλου μορφή», χωρίς να πάψει να είναι τέλειος και αληθινός Θεός, για να κάνει τον άνθρωπο πλήρη και τέλειο υιό του Θεού και Θεό κατά χάριν. «Ο Θεός πτωχεύει την εμήν σάρκα, ίνα εγώ πλουτήσω την αυτού Θεότητα.... κενούται της εαυτού δόξης επί μικρόν, ίνα εγώ της εκείνου μεταλάβω πληρώσεως».

Ο Χριστός γεννιέται και ανακλίνεται πραγματικά στην Εκκλησία, και στο λίκνο της καρδιάς μας, που είναι λίκνο των αλόγων παθών «θέλων ρύσασθαι ημάς εκ της αλογίας ». Η φάτνη της σαρκώσεως γίνεται το θυσιαστήριο του κόσμου από το οποίο προσφέρεται ο άρτος του Λόγου του Θεού σαν τροφή των λαών της γης· διότι στο μυστήριο των Χριστουγέννων θεάται, προσκυνείται και δοξάζεται ολόκληρη η σωτηρία. Αυτό είναι το μυστήριο που μπορούν να θαυμάζουν όσοι μπορούν να αναγνωρίζουν τη μεγαλειότητα στην ταπείνωση, τον πλούτο στην φτώχεια, την ελευθερία στην υπακοή.

Ο Θεός μας έρχεται να κενωθεί, να πτωχεύσει, να κριθεί, να σταυρωθεί, να κατέλθει στον Άδη, να αναστηθεί και να αναληφθεί, για να φανερώσει με όλο αυτό το μυστήριο της κένωσής Του, ότι δεν είναι δύναμη, ισχύς, αυθεντία, κυριαρχία, νομοθεσία, καταδίκη, τιμωρία, εκδίκηση. Έρχεται, με άλλα λόγια, να σώσει στην αγάπη και με την αγάπη Του τον άνθρωπο, να βαστάξει όλες τις ασθένειές μας και να σηκώσει όλα τα αγνοήματα και ανομήματά μας, να μεταμορφώσει όλες τις απελπιστικά ανθρώπινες καταστάσεις σε γνώση της δυνάμεως της Αναστάσεώς Του.

Το παιδίον Ιησούς είναι από τη στιγμή της Γέννησής Του ο Αμνός της σφαγής, «ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου». Αυτό σημαίνει πως δεν νοείται Σάρκωση χωρίς το Σταυρό και το θάνατο. Το μυστήριο των Χριστουγέννων κατανοείται στις αληθινές του διαστάσεις μόνο κάτω από το μυστήριο του Σταυρού. Η ορθόδοξη θεολογία της Ενανθρώπησης του Κυρίου δεν μπορεί να οικοδομηθεί χωρίς τη Θεολογία του Σταυρού. Αλλά και μια Θεολογία του Σταυρού χωρίς τη Θεολογία της Αναστάσεως είναι τραγικά ελλιπής και εύκολα οδηγεί σε μια «θεολογία του θανάτου του Θεού».

Σάρκωση, λοιπόν, Σταυρός, Ανάσταση, Ανάληψη, Πεντηκοστή, το όλο μυστήριο του Χριστού στον κόσμο.

Μέσα από την καρδιά μου σας εύχομαι μαζί με τους συνεργάτες της Αποστολικής Διακονίας ευλογημένα Χριστούγεννα, και ένα νέο χρόνο με ημέρες υγείας, ελπίδας, προσδοκίας, αντίστασης, καλωσύνης, χαράς και ειρήνης, γεμάτες από το φως και την αγάπη του Θεού.

Ο Θεός μαζί μας! Κανέναν και τίποτα μη φοβάσθε! Χρόνια σας πολλά και ευλογημένα!

 

 

 

 

 
 
CHRISTMAS MESSAGE
 

Bishop of Phanarion Agathangelos, Ph.D.
General Director of Apostoliki Diakonia of the Church of Greece

The mystery of the love of God

During Christmas time, we all have the unique opportunity to put ourselves into a new beginning through the mystery of the love of God, which without it one can not be enlightened and approach the mystery of being a human. By abandoning our rationality and skepticism, the pride and self sufficiency, we as human beings think that we can explain everything, achieve and succeed in everything, like the agonizing care of life, the routine of many daily acts of vanity, acts of imposture and oppression, our passions and our weaknesses, and we come to the cave of Bethlehem with humility and gallantry, the great and unique mystery that is happening there. One can not approach this mystery if he does not repent firstly, that is to say, if he does not change his mind, if he does not cease to see things from the narrow and poor perspective of the an angry person being affected by his egoism, in order to bring him into the eternal, everlasting and merciful graze of God.

When we speak of the Incarnation of God's Logos, we must think of it as a mystery, and above all, we must approach it as a mystery, for all the events of the Incarnation of the Logos of God, had been made in a way that surprisingly surpassed the human mind. The Fathers of the Church say, that if divine Incarnation was comprehensible, it would not be divine and compare those who do not have faith or doubt it, with someone who is sitting in the darkness and suddenly is filled with light, but because he ignores where or how the light came, he refuse the illumination. If we only believe in what knowledge can teach, then we refuse anything that is beyond our rationalism, even the existence of the inconceivable God, because the human mind is unable to understand it. So it is perilous to ask how God became man and try to understand it with our reason, when we even ignore for ourselves, how we became human, and how our conceptual soul is connected with our body. That's why the only way of approaching the mystery of the Incarnation of God is the faith in the omnipotence of the will and love of God.

The celebration of Christmas which is an "earth-quake", according to the characteristic expression of St. Gregory the Theologian, is the central mystery of the Divine Economy. The creation and salvation, the grace and charity of the Holy Trinity, are recapitulated in the man-God Christ, through His Incarnation and all the mysteries of His life, who revealed the Christological and Christocentric base and perspective of the entire reality. This explains why Christmas is celebrated as " the salvation of the world, the birthday of humanity, and the common good of all creation" (Basil the Great, Discourse on the Holy Nativity of Christ). Because "the revealed Logos of God he made Himself nothing and his emptiness filled the whole world". "Because God," says Saint George Damascene, " " He gave us the possibility to communicate with the ideal and we didn't keep it; that's why He adopted our humble nature to restore with Himself the human nature created in his image and his likeness (κατ' εικόνα - καθ' ομοίωσιν), and to teach us by his life the virtuous way to live. His life and sacrifice liberated us from the sin with his example of the real life, becoming the beginning of our resurrection. He renovated the vessel that has been stuck and broken into pieces, redeemed us from the tyranny of the devil, by inviting us to the knowledge of God, how to avoid evil, fight effectively with the tyrant and kill him, armed with patient and humiliation . "

God became impeccable and truthful human, man suffering («άνθρωπος εν πληγή »), by taking of the very nature of servant («εν δούλου μορφή ") without cease being perfect and true God, so as to make every human, complete and perfect son of God and therefore God by grace. « He that is full empties Himself, for He empties Himself of His  glory for a short while, that I may have a share in His Fulness » (Gregory of Nazianze , Discourse 38, On Theophany, ch,. XIII ).

Christ is born and is truly present in the Church and in the cradle of our heart, which is the cradle of the irrational passions. He liberates our natures from them («θέλων ρύσασθαι ημάς εκ της αλογίας»). The crèche of the Incarnation becomes the altar of the world, from which the Eucharistic bread of the Logos of God is offered as the food of the nations, for in the mystery of the Nativity the whole salvation is worshiped and glorified. That is the mystery that can be admired by those who can recognize the majesty in humiliation and poverty, and freedom in obedience.

Our God came to kenosis, to live in poverty, be judged, be crucified, descent to Hades, in order to reveal in all these the mystery of His kenosis (emptiness). It's not a practise of power, sovereignty, law, conviction, punishment or revenge. In other words, He comes to save us with His love us, to heal all our sins, transgressions and failures, to transform the human desperation into the knowledge of the power of His Resurrection.

Jesus child from the moment of His birth is the Lamb of the Sacrifice, " who bears the sin of the world». This means that there is no Incarnation without the Crucifixion and the death. The mystery of Christmas is understood in its true dimensions only under the mystery of the Cross.

The Orthodox theology of the Lord's Incarnation cannot exist without the Theology of the Cross. But a Theology of the Cross without the Theology of Resurrection is tragically incomplete and fatally leads to a "theology of the death of God". So, Incarnation, Crucifixion, Resurrection, Ascension, Pentecost compose the entire mystery of Christ in the world.

In the midst of my heart, I wish you with all my associates of Apostoliki Diakonia a blessed Christmas, and a New Year full with days of health, hope, expectation, resistance, kindness, charisma and peace, filled with the grace and the love of God. May God be with us! Fear nobody and nothing! Merry Christmas, may you have many blessed years ahead ! ! !