Στήν Πρόεδρό μας μέ ἀγάπη

ἀνοιχτή ἐπιστολή στήν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας

Μητροπολίτου Φαναρίου Ἀγαθαγγέλου
Γενικοῦ Διευθυντοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

(ἀναδημοσίευση ἀπό τήν ἐφημερίδα
«ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» 21.2.2021)
 

Ἕνα χαμόγελο γλυκειᾶς μελαγχολίας γιά τά χρόνια τῆς νιότης μου ζωγραφίσθηκε στό πρόσωπό μου καθώς ἦλθε στήν μνήμη μου, ἀναλογιζόμενος τόν τίτλο πού θά ἔδινα στίς σκέψεις μου, ἡ κινηματογραφική ταινία μέ τόν χαρακτηριστικό τίτλο «To Sir with love» (Στόν κύριό μας,- τόν δάσκαλό μας-, μέ ἀγάπη), σέ σκηνοθεσία James Clavell καί πρωταγωνιστή τόν Sidney Poitier. Χαρακτηριστικός τίτλος, πολύ δέ περισσότερο χαρακτηριστικά τά δρώμενα. Ἐπέλεξα αὐτόν τόν τίτλο, διότι μοῦ καλλιεργεῖ τήν διάθεση νά ἀπευθυνθῶ, ὡς Ἕλληνας πολίτης, μέ εἰλικρινῆ διάθεση, εὐγένεια καί σεβασμό πρός τήν Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας κα Αἰκατερίνη Σακελλαροπούλου, γιά τήν σχέση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στόν τόπο μας μέ τό εὐσεβές Γένος τῶν Ἑλλήνων, λαμβάνοντας ἀφορμή ἀπό τίς δύο ἱστορικές ἐπετείους πού καλούμεθα νά ἑορτάσουμε.

Ἡ θητεία Σας στήν Προεδρία, κυρία Πρόεδρε, συμπίπτει μέ δύο κορυφαῖα γεγονότα τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τήν ἐπέτειο τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας, τῆς συμπλήρωσης 200 ἐτῶν ἀπό τήν Ἐθνεγερσία του 1821, καί τήν ἐπέτειο 100 χρόνων ἀπό τήν Μικρασιατική Καταστροφή. Αὐτά τά γεγονότα δέν εἶναι μεταφυσικές ὑποθέσεις, πού ἐπαφίενται στήν κρίση τῶν ἀναζητήσεων ἑκάστου ἤ τά κριτήρια τῆς ἰδεοληψίας του, ἀλλά εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ Γένους μας, χειροπιαστή, βιωμένη, ζῶσα, καθημερινή μνήμη. Εἶναι ἱστορία πόνου, θυσίας, ἀγώνων, πιστότητας στήν συνείδηση, αἵματος, δακρύων, θανάτου ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος.

Ὁ ἀγωνιστής Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ἔλεγε: «Ὁ Θεός ἔβαλε τήν ὑπογραφή του γιά τήν σωτηρία τῆς πατρίδος καί δέν τήν παίρνει πίσω». Καί ὁ ὅρκος τῶν ἀνδρῶν τοῦ Ἱεροῦ Λόχου ἀνέφερε: «Ὡς Χριστιανός Ὀρθόδοξος ὁρκίζομαι νά διαμείνω πιστός εἰς τήν θρησκείαν μου καί εἰς τήν πατρίδα μου. Ὁρκίζομαι νά χύσω καί αὐτήν τήν τελευταία ρανίδα τοῦ αἵματός μου ὑπέρ τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδος μου. Νά χύσω τό αἷμα μου, γιά νά νικήσω τούς ἐχθρούς τῆς θρησκείας μου ἤ νά ἀποθάνω ὡς Μάρτυς γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό». Γι’ αὐτό καί σέ κάθε Θεία Λειτουργία κατά τήν Μεγάλη Εἴσοδο ὁ Ἐπίσκοπος μνημονεύει «τῶν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος εὐσεβῶς ἀγωνισαμένων καί εὐκλεῶς πεσόντων». Αὐτό τό λειτουργικό ἦθος πηγάζει ἀπό τήν πίστη, τήν εὐσέβεια, τόν πόνο, τούς ἀγώνες, τήν θυσία, τό μαρτύριο, τούς διωγμούς τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ λαοῦ μας, πού ἀνέδειξαν Νεομάρτυρες καί Φιλοπάτριδες. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μέ τό «κρυφό σχολειό» καί τό Ψαλτήρι διέσωσε τήν ἑλληνική γλώσσα καί τήν αὐτοσυνειδησία τοῦ Γένους τῶν Ἑλλήνων. Ὀρθοδοξία καί Ἑλλάδα εἶναι ἔννοιες ἄρρηκτα δεμένες καί συνυφασμένες ἱστορικά. Δέν πρόκειται συνεπῶς μόνο περί μιᾶς ἐθνικῆς ἐπετείου, ἀλλά περί συζεύξεως, ἀλληλοπεριχωρήσεως, κοινῆς πορείας καί ἀδιατάρακτης ἑνότητας Ἑλληνισμοῦ καί Ὀρθοδοξίας.

Σήμερα, 200 χρόνια μετά τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση, ἡ πολιτική ἐπιδιώκει τήν μεταχείριση τῶν λαῶν γιά τήν στήριξη προσωπικῶν, ἐθνικιστικῶν, φυλετικῶν, διεθνῶν στρατηγικῶν καί ἄλλων συμφερόντων. Εἴμαστε μάρτυρες μιᾶς δαιμονικῆς καταστάσεως βίας καί τρομοκρατίας. Ἄνθρωποι χάνονται, δολοφονοῦνται ἀνυποψίαστοι, πεινᾶνε, ἀσθενοῦν, φοβοῦνται, ἐνῶ ἡ θάλασσα ἔγινε νεκροταφεῖο ἐλπίδων. Ποῦ λόγος γιά τό δικαίωμα στήν ζωή, γιά τό θεῖο δῶρο τῆς εἰρήνης, γιά τήν ἀμοιβαιότητα καί τήν ἀλληλεγγύη, πού δίνουν νόημα στήν καθημερινή βιοτή καί στήν ὕπαρξή μας;

Εἶναι δυστυχῶς γεγονός ὅτι κάποιες φορές οἱ ἄνθρωποι τῆς ἰδεοληψίας καί τῆς ἐξουσίας σέ ὅλα τά ἐπίπεδα, λόγῳ ἑνός διαφορετικοῦ ἀξιακοῦ κώδικα πού καλλιεργεῖται (ἄν δέν ἐπιβάλλεται) ἀπό μιάν ἄλλη κουλτούρα, μιά δική τους ἀντίληψη γιά τόν χριστιανισμό, πού δέν διαφέρει ἀπό τά οὐσιώδη χαρακτηριστικά μιᾶς νεοπροτεσταντικῆς ἠθικῆς, ἀποδίδουν στόν ἑαυτό τους μιά γήινη ταυτότητα πού τούς γεμίζει ἔπαρση, καί νομίζουν ὅτι εἶναι πιό ἀγωνιστές ἀπό ἐκείνους πού τούς συντρίβει ἡ ἱστορία, ἤ τούς ἀπογοητεύει ὁ κόσμος, ἤ ἀγωνίζονται μαζί τους γιά ἕναν κόσμο δίκαιο καί εἰρηνικό, ἁπλό καί ἀνεπιτήδευτο, ἀγαπητικό καί ἐλπιδοφόρο «ἐν γῇ ἐρήμῳ, ἐν δίψει καύματος, ἐν γῇ ἀνύδρῳ» (Δευ­τερ. 32,10). Αὐτή ἡ πραγματικότητα ἐκφράζει σε ὅλες τίς περιπτώσεις ἕναν ἐπαρχιωτισμό, δηλαδή μιά στεῖρα πραγματικότητα ἐνάντια στήν καθολικότητα καί τήν οἰκουμενικότητα, μιά πραγματικότητα μίζερη καί κακόμοιρη, ἡ ὁποία ἐξαγριώνει, πληγώνει, φθείρει καί διαφθείρει συνειδήσεις, θέλει ὀπαδούς καί ὄχι μέλη.

Ἡ ἐπέτειος τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας, αὐτή ἡ μοναδική ἐπέτειος, ἡ γιορτή τῶν Ἑλλήνων καί τῆς δημοκρατίας, πού καλούμεθα νά τήν γιορτάσουμε μέ δέος, συγκίνηση, χαρά, ἐνθουσιασμό, ἐλπίδα, προσδοκία, δοξολογία, εὐχαριστία, εὐγνωμοσύνη, ὅραμα καί ἐνθουσιασμό, μᾶς φωτίζει νά διακρίνουμε τά χαρακτηριστικά τοῦ εὐσεβοῦς Γένους τῶν Ἑλλήνων, τήν σημασία καί συνέχεια τῆς ἱστορικῆς ἰδιοπροσωπείας καί ἐκκλησιαστικῆς αὐτοσυνειδησίας τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, γιά νά μπορέσουμε νά μοιρασθοῦμε μέ ὅλη τήν Οἰκουμένη τό ὅραμά μας γιά μιά ἄλλη πρόταση-ποιότητα ζωῆς πού θά καρποφορεῖ σέ πολλές πλευρές τῆς ἱστορίας τῆς Πατρίδας, τῆς Εὐρώπης, ὅλου τοῦ κόσμου.

Ἡ ἁγιοτόκος αὐτή Πατρίδα, ἡ Ἑλλάδα μας, μέ τόσους Ἁγίους, Ἀποστόλους, Πατέρες, Ὁμολογητές, Ὅσιους, Ἀσκητές, Μάρτυρες καί Νεομάρτυρες, Ἀγωνιστές καί Ἥρωες, διακράτησε τήν πατρώα πίστη καί εὐσέβεια, τήν πατερική διδασκαλία καί παράδοση, διεφύλαξε τήν ἰδιοπροσωπία καί συνείδηση τοῦ Γένους μέ θυσίες, αἷμα, διδαχή καί λειτουργική ζωή. Ἱστορικά δέ καλεῖται καί πάλι αὐτή ἡ Πατρίδα σέ ἕναν κόσμο, ὅπου ὑπάρχει ἡ πρόκληση νά ξεχνᾶμε ἤ νά ἀγνοοῦμε ἤ νά ἑρμηνεύουμε αὐθαίρετα σέ ὑπερθετικό βαθμό τήν ἱστορία, καί ἡ ραγδαία διάδοση τῶν προκλητικῶν προτάσεων τῆς παγκοσμιοποιήσεως, νά διαχειρισθεῖ τήν εὐθύνη τῆς ἐπανάκτησης τοῦ συλλογικοῦ μας παρελθόντος πού ἔπρεπε νά εἶναι μεταξύ τῶν πρώτων μας σχεδιασμῶν, ὅπως θά ἔλεγε καί ὁ Umberto Eco.

Κυρία Πρόεδρε,

Στήν ἱστορική προσωπική Σας ἱστορία ἡ δύναμη αὐτοῦ τοῦ λαοῦ, οἱ ἀγῶνες του γιά ἐλευθερία καί δημοκρατία, Σᾶς κατέστησαν πρώτη Ἑλληνίδα πολίτη αὐτῆς τῆς Πατρίδας. Τώρα πλέον εἶσθε ἡ πρώτη πού καλεῖσθε νά γίνετε μυροφόρα, τιμῶσα μέ τά μῦρα τῆς τιμῆς καί τῆς μνήμης τούς Μάρτυρες, τούς Νεομάρτυρες, τούς Ἀγωνιστές καί Πατέρες μας, ἀλλά νά γίνετε καί μοιροφόρα, ἀφοῦ συνδέεσθε μέ τήν ἱστορική πορεία καί τό ὅραμα τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἁπανταχοῦ τῆς γῆς καί τῆς οἰκουμένης στό παρόν καί τό μέλλον. Ἀξίζει, κυρία Πρόεδρε, νά δώσετε σέ ὅλους τήν μαρτυρία, μέ ὅποιο κόστος, ὅτι ὁ ἄνθρωπος, γιά νά ζήσει, καλεῖται νά ἐπιλέξει νά παραμείνει ἄνθρωπος.Ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ ἄνθρωπος! Αὐτό τό μήνυμα εἶναι ἡ οὐσία τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ καί τῆς ὀρθόδοξης παράδοσης! Αὐτό εἶναι τό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου, καί γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία, ὅταν Σᾶς ὑποδέχεται σέ ἐπίσημες κορυφαῖες στιγμές, πού σημάδεψαν ἱστορικά τήν κοινή πορεία Γένους καί Ὀρθοδοξίας, προτάσσει ἐνώπιόν Σας, διά τῶν τιμίων χειρῶν τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου, τό ἱερό Εὐαγγέλιο, γιά νά τό ἀσπασθεῖτε!