5 Μαΐου

Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ειρήνης

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Ειρήνη άθλησε κατά τον 4ο αιώνα. Ήταν θυγατέρα του Λικινίου, που ήταν βασιλιάς κάποιου μικρού βασιλείου, της Λικινίας. Καταγόταν από την πόλη Μαγεδών και αρχικά ονομαζόταν Πηνελόπη. Όταν η Αγία έγινε έξι ετών, ο πατέρας της Λικίνιος την ενέκλεισε σε ένα πύργο και ανέθεσε την διαπαιδαγώγησή της σε κάποιον γέροντα, ονόματι Απελλιανό, ο οποίος έγραψε τα υπομνήματα του μαρτυρίου αυτής.

Μια νύχτα η Ειρήνη είδε το εξής όραμα: μπήκε στο πύργο ένα περιστέρι κρατώντας με το ράμφος του κλαδί ελιάς, το οποίο και άφησε πάνω στο τραπέζι. Επίσης, μπήκε κι ένας αετός μεταφέροντας στεφάνι από άνθη, το οποίο τοποθέτησε και αυτός πάνω στο τραπέζι. Έπειτα μπήκε από το άλλο παράθυρο ένας κόρακας, ο οποίος έβαλε πάνω στο τραπέζι ένα φίδι. Το πρωί που ξύπνησε απορούσε και σκεπτόταν τι άραγε σημαίνουν αυτά που είδε. Τα διηγήθηκε λοιπόν στον γέροντα Απελλιανό κι εκείνος τα ερμήνευσε ως προάγγελμα των στεφάνων της δόξας και του μαρτυρικού τέλους μετά τη βάπτισή της.

Στον Χριστιανισμό ελκύσθηκε από κάποια κρυπτοχριστιανή νέα, η οποία, λόγω της τιμιότητας και των αρετών της, έχαιρε μεγάλης εκτιμήσεως από τους γονείς της Πηνελόπης και είχε τοποθετηθεί από αυτούς ως θεραπαινίδα της θυγατέρας τους. Ένας ιερεύς ονόματι Τιμόθεος, βάπτισε κρυφά τη νεαρή ηγεμονίδα και την μετονόμασε Ελένη.

Το γεγονός δεν άργησε να πληροφορηθεί ο πατέρας της Λικίνιος, όταν μάλιστα η Αγία Ειρήνη συνέτριψε τα είδωλα της πατρικής της οικίας ομολογώντας με αυτόν τον τρόπο την πίστη της στο Χριστό. Για το λόγιο αυτό ανακρίθηκε και καταδικάσθηκε πρώτα από τον ίδιο της τον πατέρα. Στην συνέχεια έπαθε πολλά από τους Πέρσες και τους βασιλείς αυτών Σεδεκία και Σαπώριο Α΄.

Έπειτα η Αγία Ειρήνη πήγε στην Καλλίπολη του Ελλησπόντου, όπου βασίλευε ο Νουμεριανός. Εκεί παρουσιάσθηκε ενώπιόν του οπότε ομολόγησε με παρρησία την πίστη της στον Χριστό. Οι ειδωλολάτρες την έκλεισαν διαδοχικά σε τρία πυρακτωμένα χάλκινα βόδια. Το τρίτο όμως βόδι, την στιγμή που βρισκόταν εντός του η Μεγαλομάρτυς, όλως παραδόξως κινήθηκε, ενώ ήταν ένα άψυχο ανθρώπινο κατασκεύασμα. Στη συνέχεια αυτό σχίσθηκε και βγήκε από μέσα του η Αγία εντελώς αβλαβής από την κόλαση της πυρράς. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεταστραφούν στον Χριστιανισμό χιλιάδες ψυχές. Στη πόλη Μεσημβρία της Θράκης η Αγία Ειρήνη θανατώθηκε, αλλά με τη δύναμη του Θεού αναστήθηκε και είλκυσε στην πίστη το διοικητή και ολόκληρο το λαό. Τέλος, η Αγία κατέφυγε μαζί με τον δάσκαλό της Απελλιανό στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, όπου διέμεινε επιτελώντας πολλά θαύματα και τιμώμενη ως αληθινή ισαπόστολος. Εκεί ανέπτυξε μεγάλη δράση μέχρι την ημέρα κοιμήσεως αυτής, το 315.

Στο Συναξάρι της αναφέρεται ότι στην Έφεσο η Αγία βρήκε μια λάρνακα, στην οποία δεν είχε ενταφιαστεί έως τότε κανείς, μπήκε σε αυτήν κοιμήθηκε εν ειρήνη. Πριν δε από την κοίμησή της η Αγία Ειρήνη είχε δώσει εντολή να μην μετακινήσει κανείς την ταφόπετρα, με την οποία θα εσκέπαζε την λάρνακα ο δάσκαλός της Απελλιανός, προτού περάσουν τέσσερις μέρες. Μετά από δύο ημέρες επισκέφθηκαν τον τάφο ο Απελλιανός και οι άλλοι, οι οποίοι είδαν ότι η ταφόπλακα ήταν σηκωμένη κιαι η λάρνακα κενή.

Κατά τα δυτικά Μαρτυρολόγια η Αγία Ειρήνη μαρτύρησε στην Θεσσαλονίκη, όπου ρίχθηκε στην πυρά. Πρέπει δε να σημειώσουμε ότι κατά το Μηνολόγιον του αυτοκράτορος Βασιλείου Β΄, η Αγία Ειρήνη ετελειώθηκε μαρτυρικά δι' αποκεφαλισμού.

Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Επισκόπου Φαναρίου Αγαθαγγέλου, τ. Μαΐου, σελ. 82-84.