10 Μαΐου

† Μνήμη τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Σίμωνος, τοῦ Ζηλωτοῦ, ἐκ τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Κυρίου.

῾Ο ᾿Απόστολος Σίμων, ἕνας ἀπό τούς δώδεκα Μαθητές τοῦ Κυρίου, ἀδελφός ᾿Ιούδα τοῦ Λεββαίου, εἶχε τήν ἐπωνυμία Καναναῖος ἤ Κανανίτης. ῾Η ἐπωνυμία αὐτή δέν φανερώνει τήν καταγωγή τοῦ ᾿Αποστόλου Σίμωνος ἀπό τή Χαναάν ἤ τήν Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας. ῾Η λέξη «Καναναῖος» εἶναι Χαλδαϊκή καί σημαίνει «Ζηλωτής». Πράγματι ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς τόν προσονομάζει ὡς «Ζηλωτή»91.

Οἱ ζηλωτές ἀποτελοῦσαν μιά ξεχωριστή κοινωνική τάξη στήν ᾿Ιουδαϊκή κοινωνία κατά τούς χρόνους τοῦ Χριστοῦ. ᾿Αποτελοῦνταν ἀπό λαϊκούς ἀγωνιστές, οἱ ὁποῖοι μάχονταν ἐναντίον τῶν Ρωμαίων κατακτητῶν, συνεχίζοντας τήν παράδοση τῶν Μακκαβαίων ἐπαναστατῶν. ῞Ομως συχνά, πολλοί ἀπό αὐτούς, ἐκμεταλλεύονταν τόν ἀπελευθερωτικό ἀγώνα καί καταντοῦσαν τύραννοι τοῦ ἴδιου τοῦ λαοῦ τους. Προέβαιναν σέ παράνομες πράξεις βίας καί ληστειῶν γιά ἴδιο ὄφελος καί γι᾿ αὐτό τόν 1ο αἰώνα μ.Χ. εἶχε ἀναπτυχθεῖ λαϊκή δυσαρέσκεια κατά τοῦ κινήματος τῶν ζηλωτῶν. Οἱ συσταυρούμενοι μέ τόν Κύριο ληστές ἦταν ζηλωτές.

Δέν γνωρίζουμε ἄν ὁ Σίμων ἀνῆκε στή μερίδα τῶν ζηλωτῶν ἤ προερχόταν ἀπό αὐτή. Τό πιό πιθανό εἶναι νά προερχόταν ἀπό τούς ζηλωτές. Σέ καμιά περίπτωση δέν μπορεῖ νά ἀνῆκε ταυτόχρονα καί στούς ζηλωτές, διότι τό ζηλωτικό κίνημα ἦταν ἀντίθετο μέ τή διδασκαλία τοῦ Κυρίου. ῾Υπάρχει βέβαια καί μιά ἄλλη ὑπόθεση γιά τόν ᾿Απόστολο Σίμωνα. Εἶναι πιθανό νά μήν εἶχε καμία σχέση μέ τούς ζηλωτές καί τό προσωνύμιο «Ζηλωτής» νά ἐσήμαινε τόν ἔνθεο ζῆλο του.

Κάποιοι ταυτίζουν τόν ᾿Απόστολο Σίμωνα μέ τό νυμφίο τοῦ γάμου τῆς Κανᾶ, ὅπου ὁ Κύριος ἔκανε τό πρῶτο θαῦμα Του, μεταβάλλοντας τό νερό σέ κρασί92. ῞Ομως ὁ ἰσχυρισμός αὐτός δέν ἔχει κανένα ἱστορικό ἔρεισμα καί πρόκειται γιά αὐθαίρετη ὑπόθεση.

Κατά τήν παράδοση, ὁ ᾿Απόστολος Σίμων μετά τήν Πεντηκοστή, μετέβη καί ἐκήρυξε τό θεῖο Λόγο στήν Αἴγυπτο, ᾿Αφρική καί Λιβύη. ᾿Αργότερα, μετέβη μέ τόν ᾿Ιούδα τόν Θαδδαῖο στή Μεσοποταμία καί Περσία, συνελήφθη καί ὑπέστη τόν διά τοῦ σταυροῦ μαρτυρικό θάνατο.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων ᾿Αλφειοῦ, Κυπρίνου καί Φιλαδέλφου, τῶν αὐταδέλφων.

Οἱ ῞Αγιοι Μάρτυρες ᾿Αλφειός, Κυπρίνος καί Φιλάδελφος ἦσαν ἀδελφοί, υἱοί τοῦ ἄρχοντος τῶν Πρεφεκτῶν Βιταλίου, καί κατάγονταν ἀπό τή χώρα τῶν Βασκάνων τῆς νότιας ᾿Ιταλίας. ᾿Αφοῦ ἐδιδάχθησαν τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ἐβαπτίσθηκαν ἀπό κάποιον ὅσιο ἄνδρα πού ὀνομαζόταν ᾿Ονήσιμος, ἐκήρυτταν τόν Χριστό. Καταγγέλθηκαν γιά τή θεοφιλή δράση τους, συνελήφθησαν ἀπό τόν ᾿Ανηγγελίωνα ἐπί αὐτοκράτορος Δεκίου (249-251 μ.Χ.) καί ἀπεστάλησαν δέσμιοι στή Ρώμη. ᾿Από ἐκεῖ, μετά τήν πρώτη ἀνάκριση, μετεφέρθησαν στούς Ποτιόλους πρός τόν γεμόνα Διομήδη, αὐτός δέ τούς παρέπεμψε στόν ἄρχοντα τῆς Σικελίας Τέρτυλλο, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ δέν ἐμπόρεσε νά μεταπείσει, τούς κατεδίκασε σέ θάνατο. Τόν μέν ᾿Αλφειό ἀποκεφάλισαν, ἀφοῦ τοῦ ἀπέκοψαν τή γλώσσα, τόν δέ Φιλάδελφο κατέκαψαν ἐπάνω σέ πυρακτωμένη σχάρα, ἐνῶ τόν Κυπρίνο ἐτηγάνισαν μέσα σέ τεράστιο τηγάνι.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων ᾿Εράσμου καί ᾿Ονησίμου καί τῶν σύν αὐτῷ δέκα τεσσάρων.

Οἱ ῞Αγιοι Μάρτυρες ῎Ερασμος καί ᾿Ονήσιμος ἐμαρτύρησαν μαζί μέ ἄλλους δέκα τέσσερις Μάρτυρες, ἐπί αὐτοκράτορος Δεκίου (249-251 μ.Χ.), μαζί μέ τούς ῾Αγίους Μάρτυρες ᾿Αλφειό, Κυπρίνο καί Φιλάδελφο.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ῾Ησυχίου, τοῦ ῾Ομολογητοῦ.

(Βλ. † 6 Μαρτίου).

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Ισιδώρου τοῦ «μωροῦ», τοῦ ἐν Ταβέννῃ τῆς Αἰγύπτου ἀσκήσαντος.

῾Ο ῞Οσιος ᾿Ισίδωρος ἐγεννήθηκε τό 319 μ.Χ. καί καταγόταν ἀπό τήν ᾿Αλεξάνδρεια. ῾Υπῆρξε μαθητής τοῦ ῾Οσίου ᾿Αντωνίου τοῦ Μεγάλου καί συνασκητής τοῦ ῾Οσίου Μακαρίου. Μετέβη μετά τοῦ ῾Αγίου ᾿Αθανασίου στή Ρώμη καί ἀπό ἐκεῖ ἀνεχώρησε μέ τήν ῾Οσία Μελανία γιά τήν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου.

῾Ο ῞Οσιος διακρινόταν γιά τήν πραότητά του καί, ἐκτός τοῦ δώρου τῶν δακρύων, γιά τήν εὐκολία μέ τήν ὁποία περιέπιπτε σέ ἔκσταση, ἐνῶ ἔτρωγε. Μέ τούς Πατέρες τῆς ἐρήμου Μακάριο καί Παμβώ ἔπληττε τόν μή ἀκτήμονα μοναχό· «Τό ἀργύριόν σου σύν σοί εἴη εἰς ἀπώλειαν»93.

῾Υπέφερε πολλά ἀπό τόν Πατριάρχη ᾿Αλεξανδρείας Θεόφιλο, ὁ ὁποῖος ἀρχικά ἤθελε νά τόν κάνει ᾿Επίσκοπο καί κατόπιν τόν ἀπέλασε ὄχι μόνο ἀπό τήν ᾿Εκκλησία τῆς ᾿Αλεξανδρείας, ἀλλά καί ἀπό τήν ἔρημο πού ἀσκήτευε. ῾Ο ῞Οσιος, μέ τούς μοναχούς μαθητές του, ἐζήτησε τότε τήν προστασία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου.

῾Ο ῞Οσιος ᾿Ισίδωρος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 404 μ.Χ.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ὁσίων πατέρων ἠμῶν Πασσαρίωνος πρεσβυτέρου, ᾿Αγαπίου καί Φιλήμονος, ἐν Παλαιστίνῃ ἀσκησάντων.

῾Ο ῞Οσιος Πασσαρίων ἦταν ἀπό τούς πιό φημισμένους ἀσκητές τῆς Παλαιστίνης. ῏Ηταν σύγχρονος τοῦ Πατριάρχου ῾Ιεροσολύμων ᾿Ιουβεναλίου (420-458 μ.Χ.) καί ἐχρημάτισε διδάσκαλος τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου. ῎Εγινε ἱδρυτής γηροκομείου στά ῾Ιεροσόλυμα, στό ὁποῖο ὑπῆρχε καί εὐκτήριος οἶκος ἀφιερωμένος στό ὄνομά του καί στόν ὁποῖο κατά τίς 21 Νοεμβρίου ἐτελεῖτο μνήμη του.

Οἱ μετ᾿ αὐτοῦ φερόμενοι ῞Οσιοι ᾿Αγάπιος καί Φιλήμων ἦσαν μαθητές τοῦ ῾Οσίου Πασσαρίωνος καί συνασκητές.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Κομγαλλίου, τοῦ ἐξ ᾿Ιρλανδίας.

῾Ο ῞Οσιος Κομγάλλιος καταγόταν ἀπό τήν ᾿Ιρλανδία καί ἐγεννήθηκε στήν πόλη Οὔλστερ τό 517 μ.Χ. ῏Ηταν υἱός στρατιώτου. ᾿Εσπούδασε στή σχολή τοῦ ῾Αγίου Φινιανοῦ καί ἵδρυσε τήν περίφημη μονή τοῦ Μπένγκορ, ὁποία ὑπῆρξε πολυπληθέστερη καί ἐνδοξότερη τῆς ᾿Ιρλανδίας. Λέγεται ὅτι ἐπί μερῶν του ἐγκαταβιοῦσαν στή μονή γύρω στούς τρεῖς χιλιάδες μοναχούς. ᾿Εφήρμοσε τούς μοναχικούς κανόνες τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καί εἶχε ὡς πρότυπο τόν ᾿Ανατολικό μοναχισμό.

῾Ο ῞Οσιος Κομγάλλιος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 602 μ.Χ.94.

Τό 1087 μ.Χ., ἐπί αὐτοκράτορος ᾿Αλεξίου Κομνηνοῦ (1081-1118 μ.Χ.) καί Πατριάρχου Νικολάου Γύ τοῦ Γραμματικοῦ (1084-1111 μ.Χ.), ἐπαρχία τῆς Λυκίας καί πόλη τῶν Μύρων δεινοπαθοῦν ἀπό τούς ᾿Αγαρηνούς. Γι᾿ αὐτό καί οἱ μοναχοί, πού διακονοῦσαν στό προσκύνημα τοῦ ῾Αγίου Νικολάου, συναινοῦν στήν πρόταση «ἐμπόρων» ἀπό τό Μπάρι τῆς ᾿Ιταλίας, πού στήν πραγματικότητα ἦσαν κληρικοί, νά πραγματοποιήσουν τήν ἀνακομιδή τῶν ἱερῶν λειψάνων καί τή μετακομιδή στό Μπάρι95. Κατά τή συναξαριστική παράδοση, τό ἅγιο λείψανο ἀναχώρησε τήν 1η ᾿Απριλίου τοῦ 1087 καί ἔφθασε στό Μπάρι στίς 20 Μαΐου. Κατά τή διάρκεια αὐτοῦ τοῦ ταξιδίου τοποθετεῖται χρονικά καί πάροδος τοῦ ἱεροῦ λειψάνου ἀπό τά ῾Επτάνησα. ῾Υπάρχουν διάφορες ἀπόψεις γιά πιθανή στάση τοῦ πλοίου πρός ἀνεφοδιασμό, εἴτε στή Ζάκυνθο, εἴτε ἀλλοῦ, πλήν ὅμως δέν ἔχει ἀποδειχθεῖ τίποτε ἀκόμη μέ ἱστορικά στοιχεῖα. Τό βέβαιο εἶναι πάντως ὅτι ἱστορική αὐτή πάροδος καταγράφηκε ἀνεξίτηλα στή συνείδηση τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ τῆς Ζακύνθου, ὁ ὁποῖος ἐκληροδότησε τό γεγονός αὐτό ὡς ἱερά παρακαταθήκη στούς ἀπογόνους του, ὥστε αὐτή εὐλογημένη πάροδος νά ἑορτάζεται πανηγυρικά στίς 10 Μαΐου ἀπό τότε μέχρι σήμερα96.

Ο ῞Αγιος Σίμων, ἐπίσκοπος Βλαδιμίρ καί Σουζδαλίας, ἦταν ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου «Πατερικόν τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου» καί ἔγινε μοναχός στή μονή τῶν Σπηλαίων κατά τό δεύτερο ἥμισυ τοῦ 12ου αἰῶνος μ.Χ.

Τό 1206 ἀνεδείχθη γούμενος τῆς μονῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου Βλαδιμίρ καί τό 1214, μέ ἐπιθυμία τοῦ πρίγκιπος Γεωργίου Βσεβολοντόβιτς († 1238), ἔγινε ὁ πρῶτος ᾿Επίσκοπος Βλαδιμίρ καί Σουζδαλίας. Στό ἀρχιερατικό του κατάλυμα ἀγωνιζόταν πνευματικά, ὅπως καί στό μοναστήρι. Κάποτε μάλιστα, τήν ὥρα πού προσευχόταν, ἀξιώθηκε νά δεῖ σέ ὅραμα τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο, ὁποία συνοδευόταν ἀπό πλῆθος ἀκτινοβόλων ῾Αγίων, ἐνῶ στά δεξιά καί στ᾿ ἀριστερά της ἐστέκονταν οἱ ῞Οσιοι ᾿Αντώνιος καί Θεοδόσιος.

῾Ο ῞Αγιος Σίμων, τήν παραμονή τῆς κοιμήσεώς του, τό 1226, ἔλαβε τό μέγα ἀγγελικό σχῆμα. ᾿Αρχικά ἐνταφιάσθηκε στήν πόλη τοῦ Βλαδιμίρ, ἀλλά ἀργότερα, σύμφωνα μέ τήν τελευταία ἐπιθυμία του, τό τίμιο λείψανό του μεταφέρθηκε στή Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου.

῾Ο ῞Οσιος Λαυρέντιος ἔζησε κατά τό 14ο αἰώνα μ.Χ. ᾿Εκάρη μοναχός στή Μονή τῆς Μεγίστης Λαύρας τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους. ᾿Επειδή ὅμως στό ῞Αγιον ῎Ορος, καί κυρίως στή Λαύρα, ἐπικράτησε αἵρεση τῶν Βαρλαάμ καί ᾿Ακινδύνου, ἀνεχώρησε ἀπό ἐκεῖ καί ἔφθασε στήν περιοχή τοῦ Βόλου, στό χωριό ῞Αγιος Λαυρέντιος, ὅπου ἄρχισε νά κτίζει μοναστήρι. Τότε ἐβασίλευε ὁ εὐσεβής αὐτοκράτορας ᾿Αλέξιος Κομνηνός, ὁ ὁποῖος ἀπέστειλε στόν ῞Οσιο χρυσόβουλλο καθώς καί τόν ἀπαιτούμενο χρυσό καί τά ἱερά σκεύη γιά τήν οἰκοδομή του ναοῦ. ῾Ο ναός ἀποπερατώθηκε τό 1378. Στή συνέχεια ὁ ῞Οσιος ἵδρυσε σκήτη ἐπ᾿ ὀνόματι τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος καί τοῦ Προφήτη ᾿Ηλία, ὁποία γρήγορα ἀπέκτησε μεγάλη φήμη καί ἔγινε πόλος ἕλξεως πολλῶν νέων καί μορφωμένων μοναχῶν.

῾Ο ῞Οσιος Λαυρέντιος διῆλθε τό βίο του μέ νηστεία καί προσευχή καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη σέ βαθύ γήρας.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Εὐσταθίου, τοῦ ἐκ Κριμαίας.

῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς Εὐστάθιος ἐγεννήθηκε τό 1745. Σέ λικία μόλις δέκα τεσσάρων ἐτῶν ὁμολόγησε θαρραλέα τήν πίστη του στόν ᾿Ιησοῦ Χριστό ἐνώπιον ἑνός Τουρκικοῦ δικαστηρίου, ἐκακοποιήθηκε καί ἐκλείσθηκε στή φυλακή. ᾿Επειδή ἀρνιόταν νά ἀποκηρύξει τήν πίστη του στήν πατρώα εὐσέβεια, ἀποκεφαλίσθηκε στή Θεοδοσία τό 1759. ᾿Ενταφιάσθηκε, πιθανόν, στόν καθεδρικό ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, πού εὑρισκόταν στό μοναστήρι τῆς Βατσισαράυ. Κοντά σέ αὐτό διέμενε ὁ Μητροπολίτης τῆς Κάφφα Γεδεών.

(Βλ. † 22 Μαρτίου).

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, σύναξις τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου «τῶν ᾿Αδελφῶν τοῦ Κιέβου», ἐν Ρωσίᾳ.

῾Η ἱερή εἰκόνα τῆς Θεομήτορος ὀνομάζεται ἔτσι ἀπό τήν πόλη τοῦ Κιέβου καί τή μονή στήν ὁποία ἐφυλασσόταν. ᾿Αρχικά εὑρισκόταν στό Βίσγκο-Ρόντ καί ἀργότερα μετακομίσθηκε στό Κίεβο.

Τό 1662, ὅταν οἱ Τάταροι εἰσέβαλαν στήν πόλη τοῦ Βίσγκο-Ρόντ, κατέστρεψαν τό ναό στόν ὁποῖο ἐτιμᾶτο εἰκόνα τῆς Παναγίας καί ἔριξαν στό ποτάμι τήν εἰκόνα. Αὐτή, ἐπιπλέοντας ἐπάνω στό νερό, ἔφθασε μέχρι τό μοναστήρι Μπράτσκϊυ (=τῶν ᾿Αδελφῶν). Οἱ Πατέρες τῆς μονῆς μέ πνευματική χαρά εὑρῆκαν τήν εἰκόνα καί μέ εὐλάβεια τή μετέφεραν στό μοναστήρι τους.

῾Η εἰκόνα τῆς Θεοτόκου ἑορτάζει, ἐπίσης, στίς 2 ᾿Ιουνίου καί 6 Σεπτεμβρίου.

Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,

ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.