ΕΥΧΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
 
 

Μητροπολίτου Φαναρίου Αγαθαγγέλου,
Γενικού Διευθυντού Αποστολικής Διακονίας
της Εκκλησίας της Ελλάδος

Το μυστήριο της αγάπης του Θεού.

Τα Χριστούγεννα δίδουν σε όλους μας τη μοναδική ευκαιρία να αναβαπτίσουμε την ύπαρξή μας στο μυστήριο της αγάπης του Θεού, χωρίς το οποίο δεν μπορεί να φωτισθεί και προσεγγισθεί το μυστήριο του ανθρώπου. Αν παραμερίσουμε τον ορθολογισμό και σκεπτικισμό μας, την υπερηφάνεια και αυτάρκεια του ανθρώπου που νομίζει ότι όλα τα εξηγεί και κατορθώνει, την αγωνιώδη μέριμνα του βίου, τη ρουτίνα πολλών καθημερινών ματαίων πράξεων και επιδιώξεων που κατατρώγουν τη ζωη μας, τα πάθη και τις αδυναμίες μας, και προσέλθουμε στο σπήλαιο της Βηθλεέμ με ταπείνωση και απλότητα, θα αποκαλυφθεί και σε μας το μεγάλο και μοναδικό μυστήριο που συντελείται εκεί. Δεν μπορεί κανείς να προσεγγίσει το μυστήριο αυτό αν δεν μετανοήσει, δηλαδή αν δεν αλλάξει νου, αν δεν παύσει να βλέπει τα πράγματα από τη στενή και φτωχή προοπτική του αρρωστημένου από τον εγωϊσμό ανθρώπου, για να τα δει μέσα στην αιώνια και άπειρη προοπτική του Θεού.

Όταν μιλάμε για τη Σάρκωση του Θεού Λογου, ως μυστήριο πρέπει να την αντιλαμβανόμαστε και ως μυστήριο πρέπει να την προσεγγίζουμε, γιατί όλα τα γεγονότα της Ενανθρωπήσεως, της Σαρκώσεως του Λόγου του Θεού έγιναν με θαυμαστό τρόπο που ξεπερνά το νου του ανθρώπου. Οι Πατέρες της Εκκλησίας λένε ότι, εάν η θεία Ενανθρώπηση ήταν καταληπτή, δεν θα ήταν θεία και παρομοιάζουν όσους αμφιβάλλουν ή δεν πιστεύουν, με εκείνον που καθόταν στο σκοτάδι και πληρώθηκε από φως, επειδή όμως δεν γνώριζε το πώς ήλθε το φως, δεν δέχθηκε το φωτισμό. Αν πιστεύαμε μόνο σε όσα μπορούσαμε να αντιληφθούμε με τη γνώση, τότε δεν θα έπρεπε να υπάρχει τίποτε πέρα απ' αυτά που ο νους μας συλλαμβάνει και προπαντός δεν θα έπρεπε να υπάρχει ο ακατάληπτος Θεός, εφ' όσον ο ανθρώπινος νους αδυνατεί να Τον αντιληφθεί. Είναι λοιπόν τολμηρό να ερωτάμε πως ο Θεός έγινε άνθρωπος και να προσπαθούμε με τη διάνοιά μας να το εξιχνιάσουμε, όταν αγνοούμε ακόμη και για τον εαυτό μας πώς γίναμε άνθρωποι, πώς η νοερά ψυχή μας είναι συνδεδεμένη με το σώμα μας. Γι' αυτό ο μόνος τρόπος προσεγγίσεως στο μυστήριο της Ενανθρωπήσεως και Σαρκώσεως του Θεού είναι η πίστη στην παντοδυναμία της θελήσεως και της αγάπης του Θεού.

Η εορτή των Χριστουγέννων που αποτελεί ως γεγονός «σεισμόν γης», κατά την χαρακτηριστική έκφραση του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, είναι το κεντρικό μυστήριο όλης της Θείας Οικονομίας. Η δημιουργία και η σωτηρία, όλη η ελεημοσύνη και η φιλανθρωπία της Αγίας Τριάδος, ανακεφαλαιώνονται στον Θεάνθρωπο Χριστό, που με τη Σαρκωση Του κι όλα τα μυστήρια της ένσαρκης παρουσίας Του, απεκάλυψε τη χριστολογική και χριστοκεντρική ρίζα και προοπτική κάθε πραγματικότητας και ολόκληρης της πραγματικότητας. Έτσι εξηγείται γιατί τα Χριστούγεννα εορτάζονται και πανηγυριζονται ως «τα σωτήρια του κόσμου, η γενέθλιος ημέρα της ανθρωπότητος, η κοινή εορτή πάσης της κτίσεως» (Μέγας Βασίλειος1). Επειδή, ο «επιδημήσας Λογος του Θεού εκένωσεν εαυτόν, ίνα τω κενώματι αυτού πληρωθή ο κόσμος». «Επειδή ο Θεός», λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «μας έδωσε να κοινωνήσουμε το καλύτερο και δεν το φυλάξαμε, γι' αυτό μεταλαβαίνει το χειρότερο, εννοώ τη φύση μας, ώστε από τη μια μεριά να ανακαινίση τον εαυτό Του και με τον εαυτό Του το κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν, και από την άλλη να διδάξει και σε μας την ενάρετη πολιτεία, αφού με τον εαυτό Του την έκαμε σε μας δυνατή. Να μας ελευθερώσει από τη φθορά με την κοινωνία της ζωής γενόμενος απαρχή της αναστάσεώς μας. Να ανακαινίσει το σκεύος που αχρειώθηκε και κομματιάστηκε, να μας λυτρώσει από την τυραννία του διαβόλου, με το να μας καλέσει στη θεογνωσία και να τον νεκρώσει, να μας μάθει να παλεύουμε αποτελεσματικά με τον τύραννο, οπλισμένοι με υπομονή και ταπείνωση». Ο Θεός έγινε τέλειος και αληθινός άνθρωπος, «άνθρωπος εν πληγή», «εν δούλου μορφή», χωρίς να πάψει να είναι τέλειος και αληθινός Θεός, για να κάνει τον άνθρωπο πλήρη και τέλειο υιό του Θεού και Θεό κατά χάριν. «Ο Θεός πτωχεύει την εμήν σάρκα, ίνα εγώ πλουτήσω την αυτού Θεότητα .... κενούται της εαυτού δόξης επί μικρόν, ίνα εγώ της εκείνου μεταλάβω πληρώσεως».

Ο Χριστός γεννιέται και ανακλίνεται πραγματικά στην Εκκλησία, και στο λίκνο της καρδιάς μας, που είναι λίκνο των αλόγων παθών «θέλων ρύσασθαι ημάς εκ της αλογίας». Η φάτνη της σαρκώσεως γίνεται το θυσιαστήριο του κόσμου, από το οποίο προσφέρεται ο άρτος του Λογου του Θεού σαν τροφή των λαών της γης· διότι στο μυστήριο των Χριστουγέννων θεάται, προσκυνείται και δοξάζεται ολόκληρη η σωτηρία. Αυτό είναι το μυστήριο που μπορούν να θαυμάζουν όσοι μπορούν να αναγνωρίζουν τη μεγαλειότητα στην ταπείνωση, τον πλούτο στην φτώχεια, την ελευθερία στην υπακοή.

Ο Θεός μας έρχεται να κενωθεί, να πτωχεύσει, να κριθεί, να σταυρωθεί, να κατέλθει στον Άδη, να αναστηθεί και να αναληφθεί, για να φανερώσει με όλο αυτό το μυστήριο της κένωσής Του, ότι δεν είναι δύναμη, ισχύς, αυθεντία, κυριαρχία, νομοθεσία, καταδίκη, τιμωρία, εκδίκηση. Έρχεται, με άλλα λόγια, να σώσει στην αγάπη και με την αγάπη Του τον άνθρωπο, να βαστάξει όλες τις ασθένειές μας και να σηκώσει όλα τα αγνοήματα και ανομήματά μας, να μεταμορφώσει όλες τις απελπιστικά ανθρώπινες καταστάσεις σε γνώση της δυνάμεως της Αναστάσεώς Του.

Το παιδίον Ιησούς είναι από τη στιγμη της Γεννησης Του ο Αμνός της σφαγής, «ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου». Αυτό σημαίνει πως δεν νοείται Σάρκωση χωρίς το Σταυρό και το θάνατο. Το μυστήριο των Χριστουγέννων κατανοείται στις αληθινές του διαστάσεις μόνο κάτω από το μυστήριο του Σταυρού. Η ορθόδοξη θεολογία της Ενανθρώπησης του Κυρίου δεν μπορεί να οικοδομηθεί χωρίς τη Θεολογία του Σταυρού. Αλλά και μια Θεολογία του Σταυρού χωρίς τη Θεολογία της Αναστάσεως είναι τραγικά ελλιπής και εύκολα οδηγεί σε μια «θεολογία του θανάτου του Θεού».

Σάρκωση, λοιπόν, Σταυρός, Ανάσταση, Ανάληψη, Πεντηκοστή, το όλο μυστήριο του Χριστού στον κόσμο.

Μέσα από την καρδιά μου σας εύχομαι μαζί με τους συνεργάτες της Αποστολικής Διακονίας ευλογημένα Χριστούγεννα και ένα νέο χρόνο με ημέρες υγείας, ελπίδας, προσδοκίας, αντίστασης, καλωσύνης, χαράς ειρήνης, ενθουσιασμού, γεμάτες από το φως και την αγάπη του Θεού.

Ο Θεός είναι μαζί μας! Κανέναν και τίποτα μη φοβάσθε! Ποτέ μη φοβάσθε! Χρόνια σας πολλά και ευλογημένα!

 
 

1) Εις την αγίαν του Χριστού Γέννησιν, ΒΕΠ 54, 233