Ανθολόγιο Συμβουλών
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Οι λόγοι του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου μας εισάγουν στο περιβάλλον της νηπτικής θεολογίας, ήτοι την συνεχή πνευματική εγρήγορση του ανθρώπου, και υπενθυμίζουν στον ευρισκόμενο σε σύγχυση σύγχρονο άνθρωπο τον σκοπό της υπάρξεώς του, την αγιότητα και την ομοίωση με τον Τριαδικό Θεό. Ο ΄Αγιος δίδει απαντήσεις σε πολλά εκκλησιαστικά θέματα και συμβουλές σε πτυχές που αφορούν την καθημερινή ζωή του χριστεπωνύμου πληρώματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Την επιμέλεια της παρούσας έκδοσης ανέλαβε η Ιερά Αδελφότητα των Καρτσωναίων της Ιεράς Σκήτης Αγίας Άννης του Αγιωνύμου Όρους του Άθω.

Σχ. 17Χ24, Σελ. 562, Τιμ.15€.

Α΄ Οικουμενική Σύνοδος Νίκαια της Βιθυνίας-325 μ.Χ.- Ιστορικοδογματική θεώρηση
Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσοστόμου Σαββάτου, Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών

Στο έργο του Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, το οποίο εκπονήθηκε και εκδόθηκε επί τη ευκαιρίᾳ των εορτασμών των 1.700 ετών από τη σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου (325-2025), παρουσιάζεται το ιστορικοδογματικό έργο και η προσφορά της τόσο σε θεολογικό επίπεδο, όσο και σε γενικότερα θέματα του εκκλησιαστικού βίου. Κορυφαίο έργο της Συνόδου υπήρξε αναμφιβόλως η αποτυπωθείσα στο Σύμβολο της Πίστεως Χριστολογία της, το οποίο αποτελεί επεξεργασία τοπικών βαπτιστηρίων Συμβόλων, καθώς και οι θεσπισθέντες υπ’ αυτής είκοσι ιεροί Κανόνες. Το έργο αποτελείται από Εισαγωγή, το Α΄ Κεφάλαιο στο οποίο παρουσιάζονται οι χριστολογικές διδασκαλίες του Αρείου και η αντιμετώπισή τους, το Β΄ Κεφάλαιο, στο οποίο παρουσιάζεται η προετοιμασία και η σύγκληση της Συνόδου, το Γ΄ Κεφάλαιο, στο οποίο εκτίθεται το θεολογικό της έργο και κυρίως το Σύμβολο της Πίστεως, ενώ στο Δ΄ Κεφάλαιο παρουσιάζονται οι 20 ιεροί Κανόνες της Συνόδου και η θέση της για τον κοινό εορτασμό του Πάσχα. Το έργο κατακλείεται από Επίλογο-Συμπεράσματα, πλούσια βιβλιογραφία και παράρτημα με τα κείμενα του Συμβόλου της Πίστεως και τους Κανόνες της Συνόδου.

Σχ. 14Χ24, Σελ. 160, Τιμ. 7€.

Θεού σκηνώματα
Εκκλησιαστικά μνημεία της Εύβοιας (Ιστορία-Τέχνη-Ζωή)
Μητροπολίτου Φαναρίου Αγαθαγγέλου

Στην νέα εμβριθή μελέτη του για τα χριστιανικά μνημεία της Εύβοιας, ο Πανιερ. Μητροπολίτης Φαναρίου παρουσιάζει την μοναδική χριστιανική κληρονομιά της μεγαλονήσου της Εύβοιας, όπως αυτή αποτυπώνεται διαχρονικά στα Παλαιοχριστιανικά, Βυζαντινά, Υστεροβυζαντινά και Νεώτερα μνημεία της Ι. Μητροπόλεως Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων. Πρόκειται, όπως τονίζει ο συγγραφεύς, για « έναν οδηγό σωτηρίας» για τους επιθυμούντες να θαυμάσουν τον μοναδικό πλούτο των χριστιανικών μνημείων και των ωραιοτάτων και μοναδικής τέχνης τοιχογραφιών και να αναχθούν στο υπερβατικό μέσα από το κάλλος και την ομορφιά». Η πολυτελής αυτή έκδοση, στην οποία συμμετείχε και η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, κοσμείται από σπανίου κάλλους φωτογραφίες που αποτυπώνουν όλες τις εκφάνσεις της ευσέβειας και της λατρείας προς τον Τριαδικό Θεό και τους προστάτες Αγίους σε περικαλλείς ναούς, αριστουργηματικές τοιχογραφίες και αγιογραφήσεις, μοναδικά παλαιοχριστιανικά γλυπτά και μαρμαροθετήματα με φόντο την μοναδική ομορφιά της Ευβοϊκής φύσης. Την υπό τις ευλογίες της Α. Θ. Παναγιότητος, του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου και του Σεβ. Μητροπολίτου Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου παρούσα έκδοση, προλογίζει ο Γεν. Γραμματεύς Θρησκευμάτων του ΥΠΠΘ κ. Γεώργιος Καλαντζής.

Το έργο διαιρείται σε πέντε Κεφάλαια-Ενότητες. Στο Α΄ κεφάλαιο περιλαμβάνεται μία ιστορική επισκόπηση της ιστορίας της Εύβοιας από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας, στο Β΄ παρουσιάζονται Ναοί από όλες τις εκκλησιαστικές περιφέρειες της Ι. Μητροπόλεως (Χαλκίδος, Ληλαντίων & Ν. Αρτάκης, Ψαχνών, Διρφύων, Μαντουδίου & Αγ. ΄Αννης, Λίμνης, Λουτρών Αιδηψού, Ιστιαίας & Ωρεών και Βορείων Σποράδων), στο Γ΄ οι Ιερές Μονές, στο Δ΄ τα Ιερά Προσκυνήματα, ενώ το Ε΄ Κεφάλαιο είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στον εικονογραφικό διάκοσμο. Το έργο αφιερώνει ο συγγραφεύς του στους Ευβοείς αγωνιστές και τους πεσόντες μαρτυρικώς υπέρ Πίστεως και Πατρίδος κατά την ΄Αλωση της Χαλκίδος υπό των Οθωμανών την 12η Ιουλίου 1470.

Σχ. 25Χ 28, Σελ. 622, Τιμ. 40€.

Μικρή Φιλοκαλία-Πατερικά φιλοκαλικά κείμενα
Αρχιμ. Ευσεβίου Βίττη (†)

Επανέκδοση  με νέα στοιχειοθεσία της κλασικής πλέον συλλογής πατερικών φιλοκαλικών κειμένων των Αντωνίου του Μεγάλου, Ησαΐου του Αναχωρητή, Κασσιανού του Ρωμαίου, Ησυχίου του Πρεσβυτέρου και Νείλου του Ασκητή σε μετάφραση στην νεοελληνική.

Σχ. 21 X 14, Σελ. 336, Τιμ. 8€.

Η προσευχή της Ανατολικής Εκκλησίας- Η θεία Λειτουργία αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Παύλου Ευδοκίμωφ   

Το μνημειώδες έργο του Παύλου Ευδοκίμωφ (1901-1970), ο οποίος με την έξοχη θεολογική και φιλοσοφική παιδεία και την ακαδημαϊκή του εμπειρία ως καθηγητού της Ηθικής Θεολογίας στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο Θεολογίας του Αγ. Σεργίου στο Παρίσι, διατυπώνει με περιεκτική απλότητα και πατερικό βάθος την πεμπτουσία της ορθόδοξης παράδοσης και λειτουργικής θεολογίας για τη θεία Λειτουργία, τη θεανθρώπινη κοινωνία της Συνάξεως της Εκκλησίας. Στο Α΄ μέρος του έργου αναλύεται η θεολογία, ο συμβολισμός και η ιστορική εξέλιξη των λειτουργικών προσευχών, των ι.ακολουθιών,   της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας και λειτουργίας, ενώ στο β΄ μέρος παρατίθεται το κείμενο και η ερμηνεία της Θ. Λειτουργίας. Το έργο δικαιωματικά θεωρείται εγχειρίδιο-σταθμός της ορθόδοξης λειτουργικής, καθώς αποτελεί απαραίτητο βοήθημα για κάθε πιστό προκειμένου να ανακαλύψει την ομορφιά και το βαθύτερο νόημα της θείας Λειτουργίας. Εντάσσεται στη σειρά «Λογική λατρεία».

Σχ. 14Χ21, Σελ. 248, τιμ. 10€

«Εις ύψος νοητόν...»,
Λόγος περί Προσευχής αγίου Νείλου του Ασκητού
(†) Αρχιμ. Ευσεβίου Ν. Βίττη

Το έργο αποτελεί καρπό της βιωματικής προσευχητικής εμπειρίας του μακαριστού γέροντος π. Ευσεβίου Βίττη (1927-2009), ο οποίος επί δεκαετίες διακόνησε με ιεραποστολικό ζήλο την Εκκλησία κυρίως στις Σκανδιναβικές χώρες. Η προσευχή, ως αδιάλειπτη επικοινωνία με τον Θεό, αποτελεί τη νηπτική και φιλοκαλική «ουσιώδη γνώση» της αληθούς θεολογίας. Στο έργο παρουσιάζεται η ανθρωπολογία της προσευχής με βάση κείμενα των Πατέρων, η σημασία της για την πνευματική ζωή του πιστού, η θεολογική της θεμελίωση, ενώ στο τελευταίο μέρος παρατίθεται το περί προσευχής κείμενο του αγίου Νείλου με απόδοση στην νεοελληνική. Εντάσσεται στη σειρά «Λογική λατρεία».

Σχ. 14Χ21, Σελ. 344, τιμ. 10€

Το τέλος ενός θρύλου
Αγγελικής Νικολοπούλου

H ιστορία της μικρής Άρτεμης, την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής, που απαγάγεται από τον Αλήμπεη για να αρχίσει η περιπέτειά της, παράλληλα με κείνη του ξεριζωμένου Ελληνισμού, που κορυφώνεται με το μαρτυρικό τέλος του Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου. Την εικονογράφηση του βιβλίου έκανε η Λυδία Δημακοπούλου.

Σχ. 21Χ25, Σελ. 194, Τιμ. 7€

Γρηγόριος Ε΄- Ο μαρτυρικός Πατριάρχης   
Αθηνάς Ντάσιου-Γιάννου  
Εικονογράφηση Αθηνά Κοντογιάννη

Ο βίος του εθνομάρτυρα Γρηγορίου Ε΄, ο οποίος βρήκε μαρτυρικό θάνατο από τους Οθωμανούς δυνάστες την αυγή της Επαναστάσεως της Εθνικής παλιγγενεσίας. Οι μικροί φίλοι μας θα γνωρίσουν αυτήν την εμβληματική μορφή του Έθνους και της Ορθοδοξίας που συνδύασε την βαθύτατη χριστιανική πίστη με τη θυσιαστική προσφορά του στον καταπιεσμένο Ελληνισμό της εποχής.

Σελ. 50, Σχ. 17Χ24, Τιμ. 6€.

23 Φεβρουαρίου

† Μνήμη τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Πολυκάρπου, ἐπισκόπου Σμύρνης.

Μητροπολίτου Φαναρίου Αγαθαγγέλου,
Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Φεβρουάριος,
Αθήνα 2005, σελ. 225-227

῾Ο ῞Αγιος ῾Ιερομάρτυς Πολύκαρπος ἐγεννήθηκε περί τό 80 μ.Χ. ἀπό εὐσεβεῖς καί φιλόθεους γονεῖς, τόν Παγκράτιο καί τή Θεοδώρα, πού εἶχαν ἐγκλεισθεῖ στή φυλακή γιά τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ, καί ἐβαπτίσθηκε Χριστιανός σέ νεαρή λικία. ῾Υπῆρξε μαζί μέ τόν ῞Αγιο ᾿Ιγνάτιο τόν Θεοφόρο μαθητής τοῦ Εὐαγγελιστοῦ ᾿Ιωάννου. Λίγο πρίν ἀναχωρήσει ἀπό τόν πρόσκαιρο αὐτό βίο ὁ ῞Αγιος Βουκόλος, ᾿Επίσκοπος Σμύρνης († 6 Φεβρουαρίου), ἐχειροτόνησε μετά τῶν ῾Αγίων ᾿Αποστόλων, ὡς διάδοχό του, τόν ῞Αγιο Πολύκαρπο καί μετά ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.

῾Ο ῞Αγιος παρακολούθησε μέ ἀγωνία καί προσευχή τή σύλληψη τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιγνατίου τοῦ Θεοφόρου, ᾿Επισκόπου ᾿Αντιοχείας καί τά μαρτύρια αὐτοῦ. ῾Η ἀγάπη του πρός τόν θεοφόρο Πατέρα μαρτυρεῖται καί ἀπό τήν ᾿Επιστολή τήν ὁποία ἔγραψε πρός τούς Φιλιππησίους. Σέ αὐτή τήν ἐπιστολή τούς συγχαίρει γιά τή φιλοξενία, τήν ὁποία παρεῖχαν στόν ῎Αγιο ᾿Ιγνάτιο, ὅταν αὐτός διῆλθε ἀπό τήν πόλη τους. Τό κείμενο αὐτό τοῦ ῾Αγίου Πολυκάρπου διακρίνεται γιά τόν ἀποστολικό, θεολογικό καί ποιμαντικό χαρακτήρα του.

῾Ο ῞Αγιος Πολύκαρπος, διακρινόταν γιά τή σωφροσύνη, τή θεολογική κατάρτιση καί τήν ἀφοσίωση στή διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου, καθώς ὁμιλοῦσε πάντα σύμφωνα μέ τίς Γραφές. ῏Ηταν ὁ γνησιότατος ἐκπρόσωπος τῆς ἀποστολικῆς διδασκαλίας σέ ὅλες τίς ᾿Εκκλησίες τῆς ᾿Ασίας. ῾Ο ῞Αγιος Εἰρηναῖος παρέχει τήν πληροφορία ὅτι ὁ ῞Αγιος Πολύκαρπος μετέστρεψε πολλούς ἀπό τίς αἱρέσεις τοῦ Βαλεντίνου καί τοῦ Μαρκίωνος στήν ᾿Εκκλησία τοῦ Θεοῦ. Διηγεῖται μάλιστα καί ἕνα ἐπεισόδιο ἀναφερόμενο στή στάση τοῦ ῾Αγίου Πολυκάρπου ἔναντι τοῦ Μαρκίωνος. ῞Οταν ὁ αἱρεσιάρχης αὐτός τόν ἐπλησίασε κάποτε καί τοῦ ἀπηύθυνε τήν παράκληση· «ἐπεγίνωσκε μᾶς», δηλαδή ἀναγνώρισέ μας, ὁ ῞Αγιος ἀπάντησε· «ἐπιγινώσκω, ἐπιγινώσκω σε τόν πρωτότοκον τοῦ Σατανᾶ».

῞Ενα ἄλλο ἐπεισόδιο ἀνάγεται στή γεροντική λικία τοῦ ῾Αγίου Πολυκάρπου. ῞Οπως εἶναι γνωστό, οἱ ᾿Εκκλησίες τῆς Μικρᾶς ᾿Ασίας ἑόρταζαν τό Πάσχα στίς 14 τοῦ μηνός Νισσάν, σέ ὁποιαδήποτε μέρα καί ἄν ἐτύχαινε αὐτό. ᾿Αντίθετα οἱ ἄλλες ᾿Εκκλησίες δέν ἑόρταζαν καθόλου τό Πάσχα, ἀλλά ἀρκοῦνταν στόν ἑβδομαδιαῖο κατά Κυριακή ἑορτασμό τῆς ᾿Αναστάσεως, τονίζοντας ἀσφαλῶς περισσότερο τόν ἑορτασμό τῆς πρώτης Κυριακῆς μετά τήν πανσέληνο τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας. ᾿Επειδή λόγῳ τῆς διαφορᾶς αὐτῆς ἡ ᾿Εκκλησία τῆς Ρώμης ἐτηροῦσε αὐστηρή στάση ἔναντι τῶν Μικρασιατῶν, ὁ ῞Αγιος Πολύκαρπος ἀναγκάσθηκε νά μεταβεῖ στή Ρώμη, γιά νά διευθετήσει τό ζήτημα καί ἄλλα δευτερεύοντα θέματα, μέ τόν ᾿Επίσκοπο Ρώμης ᾿Ανίκητο.

Μετά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τή Ρώμη, ὑπέργηρος πλέον, συνέχισε τήν ἀποστολική δράση του μέ τόση ἐπιτυχία, ὥστε προκάλεσε τήν ὀργή τῶν εἰδωλολατρῶν. Αὐτή ἡ προδιάθεση ἦταν φυσικό νά προκαλέσει τό μαρτύριό του, πού ἀκολούθησε τήν ἑξῆς πορεία. ῾Ο Κόϊντος, ζηλωτής Χριστιανός, ὁ ὁποῖος ἦλθε στή Σμύρνη ἀπό τή Φρυγία, παρεκίνησε ὁμάδα Φιλαδελφέων Χριστιανῶν νά προσέλθουν στόν ἀνθύπατο Στάτιο Κοδράτο, γιά νά δηλώσουν σέ αὐτόν τήν ἰδιότητά τους καί τήν πίστη τους στόν Χριστό, πράγμα τό ὁποῖο φυσικά προοιώνιζε θάνατο. Τελικά ἐμαρτύρησαν ὅλοι, ἐκτός ἀπό τόν Κόϊντο, ὁ ὁποῖος δειλιάσας τήν τελευταία στιγμή ἐθυσίασε στά εἴδωλα. ῾Ο ὄχλος, ἄν καί ἐθαύμασε τή γενναιότητα τῶν Μαρτύρων, ἀπαιτοῦσε νά ἐκτελεσθοῦν οἱ « ἄθεοι» καί νά ἀναζητηθεῖ ὁ ῞Αγιος Πολύκαρπος, ὁ ὁποῖος πιεζόμενος ἀπό τούς Χριστιανούς εἶχε ἀναχωρήσει σέ κάποιο ἀγρόκτημα. Τελικά ὁ ῞Αγιος συνελήφθη τό ἔτος 167 καί ὁδηγήθηκε ἐνώπιον τοῦ ἀνθύπατου.

῾Ο γηραιός ᾿Επίσκοπος δέν ἐταράχθηκε. Τό πρόσωπό του ἦταν γαλήνιο καί λαμπερό. ῾Ο ἀστυνόμος ῾Ηρώδης καί ὁ πατέρας του Νικήτας προσπάθησαν νά πείσουν τόν ῞Αγιο νά ἀπαρνηθεῖ τόν Χριστό. ῾Ο ῞Αγιος, ὅμως, μέ πνευματική ἀνδρεία ἀπάντησε ὅτι ὑπηρετεῖ τόν Χριστό ἐπί 86 ἔτη χωρίς καθόλου νά Τόν ἐγκαταλείψει. Πῶς μποροῦσε λοιπόν τώρα νά Τόν βλασφημήσει καί νά Τόν ἀρνηθεῖ; ῾Ο ἀνθύπατος τότε διέταξε νά τόν ρίξουν στή φωτιά. ῾Ο Γέρων Πολύκαρπος ἀποδύθηκε μόνος τά ἱμάτιά του καί ἐπερίμενε προσευχόμενος λέγοντας· «Κύριε, ὁ Θεός ὁ Παντοκράτωρ, ὁ τοῦ ἀγαπητοῦ καί εὐλογητοῦ παιδός Σου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ Πατήρ, δι᾿ Οὗ τήν περί Σοῦ ἐπίγνωσιν εἰλήφαμεν, ὁ Θεός τῶν ἀγγέλων καί δυνάμεων, καί πάσης τῆς κτίσεως, καί παντός τοῦ γένους τῶν δικαίων, οἵ ζῶσιν ἐνώπιόν Σου, εὐλογῶ Σε, ὅτι ἠξίωσάς με τῆς μέρας καί ὥρας ταύτης τοῦ λαβεῖν με μέρος ἐν ἀριθμῷ τῶν μαρτύρων Σου, ἐν τῷ ποτηρίῳ τοῦ Χριστοῦ Σου, εἰς ἀνάστασιν ζωῆς αἰωνίου, ψυχῆς τε καί σώματος, ἐν ἀφθαρσίᾳ Πνεύματος ῾Αγίου, ἐν οἷς προσδεχθείην ἐνώπιόν Σου σήμερον ἐν θυσίᾳ πίονι καί προσδεκτῇ, καθώς προητοίμασας καί προσεφανέρωσας καί ἐπλήρωσας ὁ ἀψευδής καί ἀληθινός Θεός. Διά τοῦτο καί περί πάντων αἰνῶ Σε, εὐλογῶ Σε, δοξάζω Σε, σύν τῷ αἰωνίῳ καί ἐπουρανίῳ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ,...».

῾Η φωτιά ἐσχημάτισε γύρω ἀπό τό σῶμα τοῦ ῾Αγίου Πολυκάρπου καμάρα χωρίς νά τόν ἐγγίζει. Τότε στρατιώτης ἐκτελεστής ἐτελείωσε τόν ῞Αγιο Μάρτυρα διά τοῦ ξίφους. ῎Επειτα τό ἱερό λείψανο ἐρρίφθηκε στή φωτιά, οἱ δέ πιστοί συνέλεξαν τά ἱερά λείψανα αὐτοῦ.

῾Η Σύναξη τοῦ ῾Αγίου Πολυκάρπου ἐτελεῖτο στή Μεγάλη ᾿Εκκλησία.

Ὁ ἕτερος βίος - Τό πρόβλημα τοῦ « Ἑλληνοχριστιανισμοῦ»

Π. Β. Πάσχου
Ἀγωνία  καί κατάνυξη,
Γ΄ εκδ. Ἀποστολική Διακονία, Αθήνα 2008, σελ. 120-132

Θαρρώ, πως δεν είναι υποχρεωμένος κανείς, προκειμένου να πει την γνώμη του για τον «Ελληνοχριστιανισμό», να δεθεί πίσω απ' το άρμα των οποιωνδήποτε φανατικών. Ούτε εκείνων που δεν δέχονται, ούτε εκείνων που δέχονται τη σύζευξη αυτή ως δυνατή και ωφέλιμη, όπως αφήνει να φανεί και το επίσημο άρθρο του Συντάγματος, με τα «Ελληνοχριστιανικά ιδεώδη» κ.λπ. Πολλοί Νεοέλληνες έχουν βαδίσει μια οδό φανατισμού πάνω στο θέμα, και δεν μπόρεσαν, παρά μονόπλευρα μονάχα να ιδούν το πρόβλημα των ελληνοχριστιανικών συνθέσεων. Η χρήση του όρου «πρόβλημα» δεν είναι τυχαία. Ο ελληνοχριστιανισμός (ή ελληνοχριστιανικός πολιτισμός ή Ελληνοχριστιανικά ιδεώδη κ. λπ.) είναι σήμερα ένα πρόβλημα. Αν θελήσει κανένας ν' αρκεσθεί σε εύκολες καραμέλες, μπορεί να λέγει μεγάλα λόγια, παίρνοντας ως δεδομένη τη σύζευξη και ως εμπράγματη τη σύνθεση στο πρόσωπο και το έργο μεγάλων Πατέρων- ιδιαίτερα του λεγόμενου χρυσού αιώνος. Υπάρχουν, μάλιστα, και μερικά πατερικά αποσπάσματα, που όταν ξεμοναχιαστούν με τέχνη, θαρρεί κανείς πως δεν υπάρχει ιδανικώτερος υμέναιος απ' αυτόν: του Ελληνισμού και της φιλοσοφίας του, με τον Χριστιανισμό και την κοσμοθεωρία του. Η εντιμότητα επιβάλλει μελέτη πολλή, πριν αποφασίσει κανείς, ανεύθυνα, να ... κόβει κεφάλια των όσων φρονούν αντίθετα μ' αυτόν. Και στο θέμα τούτο, ειδικά, θα χρειαστούν πολλές μελέτες ειδικών επιστημόνων, για να το φωτίσουν, όπως και όσο πρέπει, και για να το ιδούμε χωρίς παρεξηγήσεις και φανατισμούς. Ωστόσο, κάθε προσπάθεια και μελέτη γύρω από το ζωτικώτατο πρόβλημα του ελληνοχριστιανισμού δεν είναι ούτε άσκοπη ούτε ανώφελη, όταν γίνεται με καλοπροαίρετη διάθεση και αγνή πρόθεση.

συνέχεια άρθρου