Η ζωή μετά θάνατον κατά την ορθόδοξη παράδοση
Jean Claude Larchet

Μία μοναδική και πρωτότυπη μελέτη για την περί θανάτου ορθόδοξη παράδοση, εκπονηθείσα από τον διεθνούς φήμης Πατρολόγο. Το έργο παρουσιάζει με εμβριθή τρόπο τη θεολογική θεώρηση της φύσης του θανάτου, την πνευματική δοκιμασία που συνεπάγεται η έλευσή του για τον μελλοθάνατο και τους οικείους του, τη διδασκαλία περί δοκιμασίας της ψυχής από τα τελώνια από την 3η μέχρι και την 9η ημέρα, την είσοδο της ψυχής στον άλλο κόσμο και την μερική κρίση της κατά την 40η ημέρα, την μέση κατάσταση της ψυχής μέχρι την τελική κρίση, την ορθόδοξη αναίρεση της ρωμαιοκαθολικής διδασκαλίας περί καθαρτηρίου πυρός, τις σχέσεις μεταξύ ζώντων και κεκοιμημένων και την ανάγκη των παρακλήσεων και των προσευχών υπέρ τεθνεώτων, τη διδασκαλία περί τελικής κρίσεως, αναστάσεως των νεκρών και αιώνιας ζωής και τη σύνδεσή της με την χριστιανική θεώρηση της ζωής ως πνευματικής προετοιμασίας για τον θάνατο και την αιώνια ζωή. Ο συγγραφέας παραθέτει πλήθος σχετικών βιβλικών και πατερικών χωρίων, ενώ δίδει μεγάλη σημασία στην εφαρμογή της περί θανάτου ορθοδόξου παραδόσεως και στον λειτουργικό βίο της Εκκλησίας. Μία αξεπέραστη έρευνα που δίδει ορθόδοξες απαντήσεις σε όλα τα περί θανάτου ερωτήματα του αναγνώστη.

Σχ. 15Χ22, Σελ. 408, Τιμ. 15€.

Η Καινή Διαθήκη σε νεοελληνική απόδοση
Χρήστου Βούλγαρη, Ομοτ. Καθηγητού Πανεπιστημίου

Η παρούσα έκδοση της Καινής Διαθήκης περιλαμβάνει αποκλειστικώς τη νεοελληνική απόδοση του κειμένου από τον Ομότιμο Καθηγητή Πανεπιστημίου και Άρχοντα Διδάσκαλο του Ευαγγελίου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Ελλογιμ. κ. Χρήστο Βούλγαρη. Η παρούσα απόδοση σε λόγια δημοτική συμπεριλήφθηκε στην προ τεσσάρων ετών έκδοση αυτής σε παραλληλία με το πρωτότυπο κείμενο της Καινής Διαθήκης κατά το Οικουμενικό Πατριαρχείο και έγινε για χρηστικούς και ποιμαντικούς λόγους. Η έκδοση κοσμείται με σχέδια του Ion Laurentiu Musat, παλαιού φοιτητή του Θεολογικού Οικοτροφείου της Αποστολικής Διακονίας, ενώ συμπεριλαμβάνει γλωσσάριο των σημαντικότερων όρων της Καινής Διαθήκης και Χάρτες της Ιουδαίας και των ιεραποστολικών περιοδειών του αποστόλου Παύλου.

Σχ. 12Χ18, Σελ. 880, Τιμ. 12€.

Αθωνικά αποτυπώματα- Μία εικαστική έκφραση
Θεοφίλου Κεντάρχου

Το παρόν εικαστικό έργο του Κερκυραίου καλλιτέχνη Θεοφίλου Κεντάρχου είναι μία συλλογή υδατογραφιών με μορφές μοναχών και απεικονίσεις ιερών Μονών του Αγίου Όρους. Πρόκειται για ένα λεύκωμα υδατογραφιών, εμπνευσμένων από στιγμές προσευχής και ασκήσεως των μοναχών στο Περιβόλι της Παναγίας. Όπως τονίζει ο ίδιος ο καλλιτέχνης: «Παρακολουθώντας τα πρόσωπα των μοναχών βλέπει κανείς την εσωτερική τους ψυχική κίνηση, την αγωνία τους, την επιθυμία τους, βλέπει την κατάσταση στην οποία ευρίσκονται. Αυτό προσπάθησα να αποτυπώσω. Τα έργα δεν αποτελούν προσωπογραφίες συγκεκριμένων ανθρώπων, όσο ψυχικών καταστάσεων, εικονογραφώντας έννοιες αφηρημένες και απόλυτα πνευματικές».

Σχ. 22Χ28, Σελ. 194, Τιμ. 20€.

24 Ιουνίου

† Τό γενέσιον τοῦ τιμίου ἐνδόξου προφήτου, Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ ᾿ Ιωάννου.

῾Η ᾿ Εκκλησία τρία μόνο Γενέθλια τιμᾶ καί ἑορτάζει· α. τοῦ Δεσπότου καί Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, β. τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου, καί γ. τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

Τά γεγονότα τῆς γεννήσεως τοῦ Τιμίου Προδρόμου ἀναφέρει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς στό α΄ κεφάλαιο τοῦ Εὐαγγελίου του.

Γράφει, λοιπόν, ὅτι στίς ἡμέρες τοῦ βασιλέως ῾Ηρώδη ἐζοῦσε στήν ᾿Ιουδαία κάποιος ἱερέας πού λεγόταν Ζαχαρίας. Εἶχε σύζυγό του τήν ᾿Ελισάβετ, ὁποία ἦταν ἀπόγονος τοῦ Προφήτου ᾿Ααρών. ῏Ησαν καί οἱ δύο ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καί ἐζοῦσαν μέ δικαιοσύνη, φόβο Θεοῦ, εὐλάβεια, σωφροσύνη καί ἐτηροῦσαν τίς θεῖες ἐντολές. Γιά πολλά χρόνια ἱκέτευαν τόν Κύριο νά τούς εὐλογήσει μέ τή χαρά τῆς τεκνογονίας, ἀλλά δέν εἶχαν ἀποκτήσει, παρά τή θερμή προσευχή τους, παιδί. ῾Ο Ζαχαρίας καί ἡ στείρα σύζυγός του ᾿Ελισάβετ εἶχαν φθάσει σέ βαθύ γήρας καί δέν εἶχαν πλέον ἐλπίδα νά τεκνοποιήσουν.

᾿Ενῶ ὁ ἱερέας Ζαχαρίας εὑρισκόταν μία ἡμέρα στό ναό καί ἐθυμίαζε στό ἱερό Βῆμα, ἐφανερώθηκε σ᾿ αὐτόν ῎Αγγελος Κυρίου, γιά νά προμηνύσει τή γέννηση τοῦ ἐπίγειου καί ἔνσαρκου ἄγγελου, τοῦ Βαπτιστοῦ ᾿Ιωάννου. Βλέποντάς τον ὁ Ζαχαρίας ἐταράχθηκε καί ἐφοβήθηκε τόσο πολύ ὥστε ἔμεινε ἐκστατικός. Τότε ὁ ῎Αγγελος Κυρίου τοῦ εἶπε· «Μή φοβᾶσαι, Ζαχαρία. Γιατί ὁ Θεός ἐδέχθηκε τήν προσευχή σου καί ἡ γυναίκα σου, ᾿Ελισάβετ, θά γεννήσει υἱό. Καί θά τόν ὀνομάσεις ᾿Ιωάννη. Καί θά δοκιμάσεις μεγάλη χαρά καί ἀγαλλίαση. Πολλοί θά χαροῦν γιά τή γέννησή του, γιατί θά εἶναι μεγάλος καί περιφανής ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Θά λάβει ὅλο τό πλήρωμα τῆς Θείας Χάριτος καί θά γεμίσει ἀπό τά χαρίσματα τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, ὅταν ἀκόμη θά κυοφορεῖται στήν κοιλία τῆς μητέρας του ᾿Ελισάβετ. Καί μέ τό κήρυγμά του θά ἐπιστρέψουν πολλοί ᾿Ισραηλίτες στή γνώση τοῦ ᾿Αληθινοῦ Θεοῦ, τοῦ Κυρίου αὐτῶν».

᾿Ακούγοντας ἔκπληκτος ὁ Ζαχαρίας τό μήνυμα τοῦ ᾿Αγγέλου, κατεπλάγη καί τόν ἐρώτησε γεμάτος ἀπορία· «Πῶς εἶναι δυνατόν νά γίνει αὐτό; καί μέ ποιό τρόπο θά τό γνωρίσω καί θά τό πιστέψω, ὅταν εἶμαι γέροντας στήν ἡλικία καί ἡ γυναίκα μου ὑπέργηρη καί στείρα;». Τότε ὁ ῎Αγγελος τοῦ εἶπε· «᾿Εγώ εἶμαι ὁ Γαβριήλ, πού παρουσιάζομαι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί μέ ἀπέστειλε ὁ Θεός νά σοῦ φέρω αὐτή τή χαρμόσυνη ἀγγελία. Καί ἰδού, ἐπειδή δέν ἐπίστεψες στά λόγια μου, θά μείνεις ἄλαλος μέχρι τήν ἡμέρα πού θά ἐκπληρωθοῦν ὅσα σοῦ προανήγγειλα, δηλαδή μέχρι νά γεννηθεῖ ὁ ᾿ Ιωάννης».

Πράγματι ἀπό ἐκείνη τήν μέρα ὁ Ζαχαρίας ἔμεινε βουβός καί ἄλαλος, ἕως ὅτου ἡ ᾿Ελισάβετ ἔτεκε τόν Πρόδρομο.

Τήν ὄγδοη μέρα οἱ συγγενεῖς ἦλθαν γιά νά ἐκτελέσουν τήν περιτομή τοῦ παιδιοῦ καί ἤθελαν νά τό ὀνομάσουν μέ τό ὄνομα τοῦ πατέρα του, Ζαχαρία. ᾿Αλλά ἡ ᾿Ελισάβετ τούς εἶπε ὅτι θά ὀνομασθεῖ ᾿Ιωάννης. Στήν ἀπορία τους, πῶς θά λάβει τό ὄνομα αὐτό, ἐπειδή κανένας ἀπό τούς συγγενεῖς δέν εἶχε τό ὄνομα αὐτό, ὁ Ζαχαρίας ἐζήτησε μία μικρή πλάκα ἐπί τῆς ὁποίας ἔγραψε τά ἀκόλουθα· «᾿Ιωάννης εἶναι τό ὄνομά του». Καί ἐξεπλάγησαν ὅλοι. ῾Ο Ζαχαρίας δέν ἄνοιξε ἀμέσως τό στόμα του καί εὐλογοῦσε τόν Θεό μέσα ἀπό τήν καρδιά του. ῾Ο δέ ᾿Ιωάννης καθημερινά ἀναδεικνυόταν ὡς ἔμψυχο ὄργανο τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, πλήρης τῶν χαρισμάτων τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, στήλη κάθε ἀρετῆς καί εὐσέβειας.

Η θεραπευτική των πνευματικών νοσημάτων-
Εισαγωγή στην ασκητική παράδοση

Jean-Claude Larchet
Η θεραπευτική των πνευματικών νοσημάτων, τομ . Α΄
εκδ . Αποστολική Διακονία,
Αθήνα 2008, μτφ . Χ. Κούλας, σελ. 7-17

Η θέωση του ανθρώπου είναι ο σκοπός του Χριστιανισμού. «Αὐτός (=ο Θεός) γάρ ἐνηνθρώπησεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν»: μ' αυτή τη διατύπωση, οι Πατέρες (1) ανακεφαλαίωσαν το νόημα της Σαρκώσεως του Λόγου, πολλές φορές ανά τους αιώνες.

Ενώνοντας στο θεϊκό Του πρόσωπο τη θεία φύση με την ανθρώπινη φύση, ασυγχύτως και αχωρίστως, ο Χριστός επανέφερε στην αρχέγονη κατάσταση την ανθρώπινη φύση, εμφανιζόμενος, κατ' αυτό τον τρόπο, ως ο Νέος Αδάμ. Επιπλέον, οδήγησε τη φύση του ανθρώπου στην τελείωση, για την οποία προορίζεται: την τέλεια ομοίωση προς το Θεό, την κοινωνία με τη θεία φύση (Β' Πέτρ. 1,4). Μέσα στην Εκκλησία, το σώμα του Χριστού, έχει δοθεί σε κάθε άνθρωπο, που θα ενωθεί μαζί Του δια του Αγίου Πνεύματος, η δωρεά να γίνει θεός κατά χάρη.

Η Οικονομία της Αγίας Τριάδος έχει σκοπό τη θέωση του ανθρώπου και δια του θεούμενου ανθρώπου την ένωση όλων των δημιουργημάτων με το Θεό (2). Η αγιοτριαδική Οικονομία, το καθεαυτό λυτρωτικό έργο του Χριστού, που συνίσταται ειδικότερα από το πάθος Του, το θάνατο Του και την Ανάσταση Του, αποτελεί την κρίσιμη στιγμή της σωτηρίας μας: με τη θεία Οικονομία ο Θεάνθρωπος απελευθέρωσε τη φύση του ανθρώπου από την τυραννία του διαβόλου και των δαιμόνων, εξαφάνισε τη δύναμη της αμαρτίας και νίκησε το θάνατο. Κατάργησε έτσι όλους τους φραγμούς που, μετά το προπατορικό αμάρτημα, χώριζαν τον άνθρωπο από το Θεό και τον εμπόδιζαν να ενωθεί ολοκληρωτικά μαζί Του.

Ο Βλαδίμηρος Λόσκυ (3) έχει επισημάνει ότι η θεολογική σκέψη της Δύσης ερμήνευσε το απολυτρωτικό και σωτηριώδες έργο του Χριστού με όρους καθαρά δικανικούς.

Η κατανόηση της απολύτρωσης με όρους εξαγοράς βρίσκει πράγματι τη θεμελίωση της στην Αγία Γραφή, και ειδικότερα στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Εντούτοις αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να λησμονούμε ότι, όπως παρατηρεί σχετικά ο Βλαδίμηρος Λόσκυ, «γενικά και στους Πατέρες και στη Γραφή συναντάμε πολλές εικόνες, που εκφράζουν το μυστήριο της σωτηρίας μας δια του Χριστού. Στο Ευαγγέλιο για παράδειγμα ο καλός Ποιμήν είναι μια εικόνα του έργου του Χριστού από την βουκολική ζωή. Ο ισχυρός άνθρωπος νικημένος από κάποιον άλλο ισχυρότερο, ο οποίος του αφαρπάζει τον οπλισμό και εξαφανίζει την κυριαρχία του, είναι μια πολεμική εικόνα, που επαναλαμβάνεται συχνά από τους Πατέρες και συναντάται στη θεία Λειτουργία: ο Χριστός νικητής του Διαβόλου, συντρίβει τις πύλες της κολάσεως και κάνει το Σταυρό λάβαρο Του. Μια άλλη εικόνα, από την ιατρική επιστήμη τούτη τη φορά, είναι αυτή της ασθενούς φύσης, που θεραπεύεται με το αντίδοτο της σωτηρίας. Θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως "διπλωματική" η εικόνα του θεϊκού τεχνάσματος [Σ.τ.μ. *: αναφέρεται στη θεία κένωση, που εκλήφθηκε από το διάβολο ως αδυναμία του Χριστού], που ματαίωσε το πανούργο σχέδιο του δαίμονα κ.λπ.» (4). Τέλος, «η εικόνα, που χρησιμοποιείται συχνότερα από τον Απόστολο Παύλο αντλείται από την Παλαιά Διαθήκη και είναι δάνειο από το πεδίο των δικανικών σχέσεων», αλλά «έχει ληφθεί με ειδική έννοια: η λύτρωση είναι μια δικανική εικόνα του έργου του Χριστού, παράλληλα με πολλές άλλες πιθανές εικόνες». «Η χρήση της λέξης λύτρωσης [...], με το περιεχόμενο μιας έννοιας γένους, δηλώνει το σωτηριώδες έργο του Χριστού σε όλο του το πλάτος· δε θα πρέπει να λησμονούμε ό τι η συγκεκριμένη δικανική έκφραση έχει μεταφορικό χαρακτήρα: ο Χριστός είναι λυτρωτής στον ίδιο βαθμό που είναι πολεμιστής-θριαμβευτής επί του θανάτου, τέλειος θύτης κ.λπ.» (5). Η αποκλειστική χρήση της εικόνας της εξαγοράς και η σε πολύ στενή έννοια κατανόησή της φανερώνουν αμέσως τις ανεπάρκειες της εικόνας και καταλήγουν επιπλέον σε θεολογικές ανακολουθίες, όπως άλλωστε έχει υπογραμμίσει ιδιαίτερα και ο ’Αγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (6).

Διαβάστε τη συνέχεια