ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ  ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ  ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ   ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ "ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΣ"
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ
  ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ   ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ    ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Φωνή Κυρίου | Διακονία | Εορτολόγιο | Πολυμέσα

 

πίσω


Προοίμιον

Περί του μεγάλου Γέροντος Βαρσανουφίου

Περί του Οσίου Ιωάννου, του προφήτου, του άλλου Γέροντος

Περί της Ψυχωφελεστάτης Βίβλου των Οσίων

Χειρόγραφα καί α' εκδοση της Βίβλου Βαρσανουφίου καί Ιωάννου

Είδησις προς τους αναγινώσκοντας την βίβλον ταύτην

Α'. ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΤΗΣ ΜΗΡΩΣΑΒΗΣ

(α' - ιθ')

(κ' - λθ')

(μ' - νδ')

Β' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΕΡΟΝΤΕΣ ΑΒΡΑΑΜ, ΠΑΥΛΟ & ΘΕΟΔΩΡΟ.

(ν' - νθ')

Γ' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΗΣΥΧΑΣΤΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

(ξθ' - οθ')

(π' - ρθ')

(ρι' - ρκθ')

(ρλ' - ρμα')

Δ' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΔΥΟ ΑΡΡΩΣΤΟΥΣ Δ' ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΟΥ

(ρμβ' - ρν')

Ε' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΕΥΘΥΜΙΟ

(ρνα' - ρξζ')

ς' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΡΩΣΤΟ ΓΕΡΟΝΤΑ ΑΝΔΡΕΑ

(ρξη' - ροθ')

(ρπ' - ρπθ')

(σ' - σιη')

Ε' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ

ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΕΥΘΥΜΙΟ

 

ρνα'

Γέρων τις Ἀββᾶς Εὐθύμιος ἡσυχάζων ἔπεμψε τήν εὐχήν ταύτην πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα, ἵνα δι᾿ αὐτοῦ ὁ Θεός ποιήσηται τήν πρός αὐτόν ἀπόκρισιν πρός τόν ἐρωτήσεις τάς ἐν τῇ εὐχῇ.

 

< Ἐρώτησις>

Ζωοδότα, ἡ ὁδός τῶν ἐν σκότει, φώτισον καί ἡμᾶς τούς ἐν τῇ ὁμίχλῃ, αὐτός γάρ εἶπας, Ἅγιε˙ «αἰτεῖτε καί λήψεσθε, κρούετε καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν». Καί ἐπειδή θέλεις καί εἰς ἡμᾶς θύραν ἀνοῖξαι σωτηρίας, τάχυνον˙ ἐνήρξω γάρ. Εἰ μή γάρ ἤθελες ἡμᾶς σῶσαι, οὐκ ἄν ἡμῖν ἐδήλωσας, τά παρ᾿ ἡμῖν μέν ἀδύνατα, παρά σοί δέ τῷ Θεῷ δυνατά.

Ἐδήλωσας ἡμῖν, Ἅγιε, καθάρισον σεαυτόν ἐάν θέλῃς ἵνα ἔρχωμαι˙ κἀγώ εἶπον, Ἅγιε, ὁ πηλός καθαρίσαι ἑαυτόν οὐ δύναται. Καί πάλιν εἶπας ἡμῖν, Δέσποτα˙ ὁ θέλων μου καταξιωθῆναι τῶν δωρεῶν, κατανοησάτω τά ἴχνη μου ἐν πᾶσι. Καί πῶς δύναται κατανοῆσαι ὁ ἀπό γενέσεως τυφλός γεγενημένος, ἐάν μή ἀνοιχθῶσιν αὐτοῦ οἱ ὀφθαλμοί; Ὁ τυφλός ζητεῖ χειραγωγόν, ἵνα πως εὕρῃ τήν μικράν διακονίαν αὑτοῦ. Καί γάρ Τιμαῖος ὁ Βαρτιμαίου υἱός, ἐκάθητο παρά τήν ὁδόν, αἰτῶν ἐλεημοσύνην καί ὅτε ἤκουσεν ὅτι τό φῶς τῆς δικαιοσύνης διά τῆς ὁδοῦ ἐκείνης διέρχεται, ἀνέκραξε λέγων˙ «υἱέ Δαβίδ ἐλέησόν με. Καί ὅτε ἐσπλαγχνίσθη ἡ ἀγαθότης σου καί προσεκαλέσω αὐτόν καί εἶπας, τίς θέλεις ποιήσω σοι; Ὁ δέ εἶπε˙ ραββουνί, ἵνα ἀναβλέψω». Εὐθέως ἡ ἀγαθότης σου (σελ. 316) εἶπεν˙ ἀνάβλεψον καί ἀνέβλεψε, καί εἶδε τά ἴχνη σου καί ἠκολούθησέ σοι.

Κἀγώ θέλω ἀνακράξαι καί ἐπιτιμᾷ μοι ὁ ἀεί θέλων σκοτίσαι τούς ὀφθαλμούς τῶν βλεπόντων. Εἰ θέλει ἡ ἀγαθότης σου προσκαλέσασθαι καί ἐμέ καί εἰπεῖν˙ τί θέλεις ποιήσω σοι; κράξω κἀγώ κατ᾿ αὐτόν˙ Κύριε ἵνα ἀνοιγῶσι μου οἱ ὀφθαλμοί. Καί γάρ ὁ λεπρός εἰ ἠδύνατο ἑαυτόν καθαρίσαι, οὐκ ἄν ἔκραξε, Κύριε, ἐάν θέλῃς δύνασί με καθαρίσαι, ἀλλ᾿ ἐκαθάριζεν ἑαυτόν. Κἀγώ κατ᾿ αὐτόν κράζω˙ δός κἀμοί τήν αὐτήν ἁγίαν φωνήν, «θέλω, καθαρίσθητι» καί εὐθέως ἀπέρχεται ἀπ᾿ ἐμοῦ ἡ λέπρα˙ καί ἀναβλέψας καί καθαρισθείς, τότε κατανοήσω τά ἴχνη σου, τοῦ βαδίσαι κατ᾿ ὄπισθέν σου˙ ὅτι σύ εἶ ἡ ὁδός τῶν πεπλανημένων.

Καί τόν πατέρα παρακαλῶ˙ ναί, Πάτερ, δεήθητι τοῦ Δεσπότου ἡμῶν Χριστοῦ, ἵνα ἀνοίξῃ μου τούς ἀδελφούς, ὅτι σέ ἔχω τόν χειραγωγόν τόν προσάγοντά με τῷ Δεσπότῃ Ἰησοῦ, ὅτι αὐτῷ, ἐστιν ἡ δόξα σύν τῷ Πατρί καί τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρνβ'

Ἀπόκρισις.

Καί νῦν καιρός ἐστιν εὐπρόσδεκτος τοῦ μελωδῆσαι τόν τοῦ Εὐαγγελίου λόγον˙ «ὅτι οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ᾿ οἱ κακῶς ἔχοντες». Εἰ οὖν ὁ κακῶς ἔχων προσέλθῃ τῷ ἰατρῷ, χρή αὐτόν φυλάξαι τά ὑπό τοῦ ἰατροῦ προστασσόμενα, κατά τόν εἰπόντα˙ «πιστεύειν δεῖ τόν πρσερχόμενον Θεῷ ὅτι ἔστι καί τοῖς ἐκζητοῦσιν αὐτόν μισθαποδότης γίνεται. Πιστός γάρ ἐστιν ὁ εἰπών, ὅτι δώσω αὐτοῖς ἐν τῷ νῦν αἰῶνι ἑκατονταπλασίονα, καί ἐν τῷ μέλλοντι ζωήν αἰώνιον». Οἱ τοίνυν προσερχόμενοι τῷ μεγάλῳ ἡμῶν ἰατρῷ, φωτίζονται ὑπ᾿ αὐτοῦ, καί ἰατρεύει αὐτῶν ὅλα τά νοητά πάθη.

(σελ. 318) Μή καυχησώμεθα οὖν λέγοντες ὅτι πιστοί ἐσμεν, ἐπεί κρινώμεθα ὡς ὑποκριταί καί ἄπιστοι ἄνθρωποι˙ ἐκ γάρ τῶν φαινομένων φανεροῦται ἡ μή φανερουμένη πίστις, ἡ ἐν ἀποκρύφοις οἰκοῦσα τῆς καρδίας. Εἰ πιστεύομεν τῷ σωτῆρι Χριστῷ λέγοντι, ὅτι κατά τήν πίστιν σου γενηθήτω σοι, εἰπάτω καί νῦν πρός τήν ἐνοικοῦσαν ἐν τῷ σώματι ἡμῶν ψυχήν˙ ὅτι θάρσει θύγατερ ἡ πίστις σου σέσωκέ σε. Ὥστε οὖν οὐ τό εἰπεῖν καί ἀπαγγέλλειν ἐν τῷ στόματι, αὕτη ἐστίν ἡμῶν ἡ πίστις, ἀλλά ἡ τελεία ἡμῶν πίστις ἀπό τῆς ἰατρείας φανεροῦται. Εἰ οὖν ἐπίστευσας καί ἐθεραπεύθης, βάδιζε καί μή προσκόψῃς˙ ἐθεραπεύθης, μή χωλαίνῃς˙ ἐθεραπεύθης, δεῖξον ὅτι συνεστάλη σου ἡ ρύσις τοῦ αἵματος. Κἄν ἔχῃς ταῦτα ἄνθρωπε, ἐγγύς εἶ τοῦ ἀκοῦσαι τοῦ Σωτῆρος λέγοντος πρός τήν καθαρωτάτην σου ψυχήν, καί ὡραιοτάτην˙ «ὅλη καλή ἡ πλησίον μου, καί μῶμος οὐκ ἔστιν ἐν σοί». Καί πάλιν τοῦ Ἀποστόλου λέγοντος˙ «μή ἔχουσα σπίλον ἤ ρυτίδα, ἤ τι τῶν τοιούτων».

Ἤνοικται οὖν ἡμῖν ἡ θύρα καί ἥπλωται ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν˙ καί ὅτι διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν καί καρτερήσωμεν ἐν τῷ πρακτικῷ τοῦ κόπου ἡμῶν. Ἀληθῶς γάρ οὐκ ἄξια τά παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρός τήν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡμᾶς. Καί οὐκ ἔστιν ἄδικος ὁ Θεός ἐπιλαθέσθαι τοιούτων κόπων, ἐάν ἕως τέλους κρατήσωμεν ὑπακοήν. Φησί γάρ˙ «ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται», ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Ἀμήν.

 

ρνγ'

<Ἐρώτησις> τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα, ὡς ἐν προσευχῇ περί τῶν ρυπαρῶν λογισμῶν καί τῆς ἀναστάσεως.

Ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασις ἐπίσκεψαι ἡμᾶς, ὅτι σόν πλάσμα ἐσμέν, καί καθάρισον ἡμᾶς ἀπό τοῦ λεγεῶνος τοῦ κακοῦ, Ἅγιε, ὅτι ἐσπλαγχνίσθης εἰς τό πλάσμα σου καί ἐξέβαλες τόν λεγεῶνα καί ἐζήτησαν οἱ δαίμονες εἰσελθεῖν εἰς τούς χοίρους. Ἆρά γε εἰς τούς ἀλόγους χοίρους, ἤ εἰς ἐμέ τόν λογικόν, ὅτι ὑπεδεξάμην αὐτούς, καί ἦλθον κατά τῶν κρημνῶν εἰς τήν θάλασσαν καί τύπτουσί με τά κύματα καί οὐ γινώσκω; Νῦν δέ νύσσει μέ τις ἔσωθεν διεγεῖραι τόν κυβερνήτην, ὅπως ἐπιδώσῃ μοι χεῖρα καί ἀνασπάσῃ με τοῦ βυθοῦ, ὡς ἐποίησε τῷ Πέτρῳ, καί εἴπῃ πρός ἐμέ˙ «εἰς τί ἐδίστασας ὀλιγόπιστε»;

(σελ. 320) Καί ἐπειδή ἐπηγγείλω μοι διά τοῦ θεράποντός σου Βαρσανουφίου εἰς τάς ἀποκρίσεις αὐτοῦ θεῖναι ἡμᾶς εἰς μίαν θήκην, ἆρα ὁμοῦ ἀνιστάμεθα; Φοβοῦμαι γάρ τόν εἰπόντα «δύο ἔσονται ἐν τῷ ἀγρῷ ὁ εἷς παραλαμβάνεται καί ὁ εἷς ἀφίεται˙ δύο ἔσονται ἐν τῷ μύλωνι, μία παραλαμβάνεται καί μία ἀφίεται». Καί ἐπειδή ἀπό κτίσεως κόσμου κοιμῶνται οἱ ἄνθρωποι καί εὑρίσκονται πολλάκις τά σώματα τῶν ἁγίων καί τῶν ἁμαρτωλῶν ὁμοῦ εἰς ἕν μνῆμα, ἆρά γε καί ἐν τῇ ἀναστάσει ὁμοῦ ἀναστήσονται, ὅτε ἔρχονται οἱ ἐκλεκτοί σου Ἄγγελοι ἀναστῆσαι τούς δικαίους πάντας ἤ οὔ; Ἀλλά μόνοι οἱ ἐκλεκτοί; Καί διά τοῦτο φοβούμενος ἐγώ παρακαλῶ διά τοῦ θεράποντός σου, ἵνα ὡς ἔδειξας ὅτι εἰς μίαν θήκην κοιμώμεθα, οὕτω δείξεις ὅτι καί ὁμοῦ ἀναστήσεις ἡμᾶς.

Καί τόν πατέρα μου Βαρσανούφιον παρακαλῶ, ὅτι ἐλάβομεν ἀρούρας θερίσαι ἐγώ καί αὐτός˙ καί ἐγώ ἠσθένησα καί οὐ δύναμαι θερίσαι, ἵνα ἀγωνίσηται αὐτός ὡς δυνατός τοῦ προσενεγκεῖν σοι τῷ Δεσπότῃ καί ὑπέρ ἐμοῦ δράγματα δικαιοσύνης. Καί γάρ εἰς τούς ἀρχαίους πατέρας εἴδομεν τοιοῦτον ὑπόδειγμα, ὅτι ἐξῆλθον τρεῖς θερίσαι, καί ὁ εἷς κατ᾿ ἐμέ ἠσθένησε καί ὑπέστρεψεν εἰς τήν κέλλαν αὐτοῦ καί αὐτοί ἠνδρίσαντο καί ἔλαβον τό θέρος. Ὅτε δέ ἐπλήρωσαν τό θέρος καί ἦλθον εἰς τούς οἴκους αὑτῶν, ἐβιάσαντο αὐτόν λαβεῖν τόν μισθόν. Ὁ δέ ἀντέλεγε˙ μισθόν ποῖον, ὅν οὐκ ἐκοπίασα; Ἀλλ᾿ ὑμεῖς ἐκοπιάσατε. Καί ἐπειδή ἐδικάσαντο μετ᾿ αὐτοῦ, ἵνα λάβῃ τόν μισθόν, προετίμησαν αὐτόν οἱ Πατέρες ἵνα λάβῃ˙ καί ἐμακαρίσθη αὐτῶν ἡ δίκη.

Σύ οὖν, Δέσποτα Χριστέ ὁ Θεός, κύρωσόν μου τήν δέησιν ταύτην. Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρνδ'

Ἀπόκρισις

Ὡς ἄνθρωπος οἰκοδεσπότης προΐστησιν ἑαυτοῦ πιστούς οἰκονόμους δούς αὐτοῖς καί τά κλεῖθρα καί τά ὑπάρχοντα αὑτοῦ καί τήν οἰκετείαν, καί ἐκ τοῦ πιστοῦ οἰκονόμου ἐστί τό πῶς κοιμηθῆναι, καί τό πῶς τραφῆναι, καί τό πῶς τιμηθῆναι ἐκ τοῦ ἰδίου Δεσπότου, καί μετά τίνος διάγειν, ἤ μετά μεθυόντων ἤ μετά σεμνῶς βιούντων, καί ᾧ μέν κεῖται ταλανισμός, ᾧ δέ μακαρισμός. Οὕτω καί ὁ Θεός ἡμῶν προέστησεν ἑαυτῷ πιστούς ἀνθρώπους οἰκονόμους, (σελ. 322) καί τά κλεῖθρα αὑτοῦ ἔδωκεν τοῦ κλεῖσαι καί ἀνοῖξαι, τοῦτ᾿ ἔστι τό αὐτεξούσιον. Τό δέ εἶναι πιστούς, διότι βαπτίζονται πάντες οἱ χριστιανοί˙ τό δέ καλῶς οἰκονομεῖν τά πιστευθέντα αὐτοῖς, δηλονότι τά ἔργα τοῦ βαπτίσματος, διά τήν αὐτῶν σωτηρίαν. Ἐάν οὖν μετατραπῇ τις αὐτῶν ταύτης τῆς εὐθείας ὁδοῦ, γίνεται μετά τῶν μεθυόντων τό μέρος αὐτοῦ, τῶν μεθυσκομένων τῷ οἴνῳ τῆς ἀνομίας. Ὁ τοιοῦτος χοῖρός ἐστι λογικός, καί οἴδατε τί παθαίνει ἐρχομένου τοῦ δεσπότου. Ἐάν δέ καλῶς οἰκονομήσῃ τά παραδοθέντα αὐτῷ, τόν παρά τοῦ δεσπότου μακαρισμόν ἴσασι πάντες˙ φησί γάρ «εἰς πᾶσαν τήν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν, καί εἰς τά πέρατα τῆς οἰκουμένης τά ρήματα αὐτῶν».

Περί δέ τῆς ἀναστάσεως, <ἅλων> ἐστίν ὁ αἰών οὗτος, καί ὁμοῦ τά ζιζάνια μετά τοῦ σίτου εἰσίν. Ἀναστάσεως οὖν γενομένης, ἡ εὐαγγελική φωνή διδάσκει ἡμᾶς, ὅτι μεμιγμένοι ἐγείρονται, τῷ εἰπεῖν, καί ἀφορίζει αὐτούς ἀπ᾿ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμήν ἀφορίζει τά πρόβατα ἀπό τῶν ἐριφίων. Τά δέ περί τῶν δύο γυναικῶν καί δύο ἀνδρῶν, περί συντελείας εἶπε, περί πίστεως καί ἀπιστίας˙ ὅτι ὕστερον μία ἀναλαμβάνεται, καί εἰς μίαν στήκει ὁ ἄνθρωπος.

Τό δέ περί τοῦ θερισμοῦ τῶν ἀδελφῶν, ἐξ ἀμφοτέρων συνέστη τό ἀγαθόν˙ αὐτός μέν ὁ ἀσθενήσας εἶχε τήν προαίρεσιν τοῦ ἐργάσασθαι, ἀλλ᾿ ἐκώλυσεν αὐτόν ἡ ἀσθένεια˙ αὐτοί δέ εἶχον, ὅτι διά τῶν εὐχῶν τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ ἀσθενοῦντος ἐνεδυνάμωσε αὐτούς ὁ Κύριος καί τούς ἀμφοτέρους κατέλαβεν ἡ τοῦ ἁγίου Πνεύματος χάρις.

Καθώς οὖν ὁ Κύριος εἶπε πρός τούς Ἀποστόλους, (σελ. 324) «μή χαίρετε ὅτι ὑποτάσσεται ὑμῖν τά δαιμόνια, ἀλλά χαίρετε ὅτι τά ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς», οὕτω καί ἡμεῖς, μή ζητῶμεν ἄν πάντες ἐγειρώμεθα, ἀλλά ἀκοῦσαι «δεὐτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τήν ἡτοιμασμένην ὑμῶν βασιλείαν ἀπό καταβολῆς κόσμου» καί τό εἶναι ὁμοῦ σύν τῷ Ἰησοῦ ὡς ἔφησε τῷ Πατρί. Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρνε'

<Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα ὡς ἐν προσευχῇ>.

 

Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ ἰατρός τῶν τετραυματισμένων ψυχων, εὐχάς σοι προσφέρομεν ἐκ τῶν ἁγίων σου λόγων, ἅς πρόσδεξαι διά τοῦ θεράποντός σου. Αὐτός γάρ εἶπας, Ἅγιε˙ «οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ᾿ οἱ κακῶς ἔχοντες». Ἐμνημόνευσε δέ περί τοῦτου καί ὁ θεράπων σου Παῦλος˙ «ἵνα μή τό χωλόν ἐκτραπῇ, ἰαθῇ δέ μᾶλλον».

Εἶπας, ἅγιε, εἰς μίαν ἀπόκρισιν τούτων, εἰ ὑγίανας, διά τί χωλαίνεις; Ὁ ὑγιάνας οὐ χωλαίνει, ἀλλ᾿ ὀρθῶς περιπατεῖ. Ἐγώ ἐπειδή χωλός εἰμι καί τετραυματισμένος, διά τοῦτο βοῶ, ἵνα ἐπισκέψῃ κἀμέ ὡς ἐπισκέψω καί τόν κατερχόμενον εἰς Ἱεριχώ καί ἐμπεσόντα εἰς τούς λῃστάς. Καί γάρ ἐγώ τοῖς αὐτοῖς λῃσταῖς περιέπεσον καί ἐτραυματίσθην, ἵνα καταδήσῃς καί τά ἐμά τραύματα καί ἐπιβιβάσῃς ἐπί τό ἅγιόν σου κτῆνος, τοῦτ᾿ ἔστι τήν πίστιν τήν ἀγαθήν καί εἰσβιβάσῃς με ἐπί τό ἅγιόν σου πανδοχεῖον˙ καί ἐπιμελήσῃ μου ὅπου ἐπιμελῆ πάντων τῶν καταπονουμένων.

Δέσποτα, ἡ αἱμορροοῦσα γυνή ὄπισθέν σου προσῆλθε καί ἀψαμένη τῶν ἱματίων σου ἐσώθη˙ ἐγώ δέ καθ᾿ ἑκάστην ἐκ τῶν ἁγίων σου μελῶν λαμβάνω τήν ἰατρείαν, τοῦτ᾿ ἔστι τοῦ ἁγίου σώματος καί αἵματος, καί τό ὕδωρ τό ἐξελθόν ἐκ τῆς πλευρᾶς σου καί ἀκμήν τό πάθος μου βρύει.

Ἐπειδή εἶπας, ἅγιε, ὁ προσερχόμενος τῷ ἰατρῷ καί θέλων θεραπευθῆναι τά προσταχθέντα παρά τοῦ ἰατροῦ ποιήσει, ἀπόστειλόν μοι δέσποτα ὅσα θέλεις φάρμακα, καυτῆρας, μαλάγματα˙ μόνον παῦσόν μου τήν ὄζουσαν ρεῦσιν, τοῦτ᾿ ἔστι τόν ἀκάθαρτον λογισμόν. Καί ἐπειδή εἶπας κύριε, ὅτι ἡ θύρα ἠνέωκται, ἀλλ᾿ οἱ κύνες πάντοθεν τηροῦσι καί οὐκ ἐῶσι προσεγγίσαι τῇ θύρᾳ, (σελ. 326) ὁ ἀγαθός οἰκοδεσπότης βλέπων μήκοθεν τόν πτωχόν ἐρχόμενον καί ὀχλούμενον ὑπό τῶν κοινῶν, πέμπει τόν θυρωρόν, ἵνα ἀποδιώξῃ τούς κύνας καί προσεγγίσῃ ὁ πτωχός καί λάβῃ τήν ἐλεημοσύνην παρά τῆς ἀγαθότητος.

Πάτερ, ὁ ἐγράψας ἡμῖν, ἐτῶν ἑβδομάδα μίαν ὁ ζήσας, ἰδεῖν ἔχει ἅ οὐκ ἐγένετο ἀπό καταβολῆς κόσμου. Καί τί ποιοῦμεν ἡμεῖς οἱ νεώτεροι; Πῶς ἔχομεν σωθῆναι; Δεήθητι τοῦ Κυρίου, ἵνα δείξῃ ἡμῖν τά ὄρη ἐκεῖνα τά ἅγια, ὅπου εἶπε φυγεῖν καί σωθῆναι, ποῖά εἰσι; Νοητά εἰσι, ἤ τά φαινόμενα ταῦτα ὄρη, ἵνα γνῶμεν καί ἡμεῖς καί ὅταν ἔλθῃ ἡ ὥρα, φύγωμεν ἐκεῖ καί σωθῶμεν˙ ἐν ὀνόματι Πατρός καί Υἱοῦ καί ἁγίου Πνεύματος εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρνς'

Ἀπόκρισις τοῦ μεγάλου Γέροντος.

 

Ἀδελφέ, κατανοήσωμεν τί λέγομεν, καί βλέπομεν ὅτι ἀπό τῶν λόγων ἡμῶν τόν ἔλεγχον ἔχομεν˙ὁ γάρ προσερχόμενος τῷ ἰατρῷ, ἐάν μή εὐτακτήσῃ, κατά τήν ἐπιταγήν τοῦ ἰατροῦ, ἀπαλλαγῆναι τοῦ πάθους οὐ δύναται. Καί ἐπειδή εἶπας περί τοῦ δέξασθαι καί ἄλλα ἰάματα καί φάρμακα, θαυμάζω σου τήν ἀγάπην, πῶς οὐ κατανοεῖς τήν πάντεχνον σοφίαν τοῦ μεγάλου ἡμῶν ἰατροῦ, πῶς ἔκοψε παντός ἀνθρώπου ζητοῦντος ἀφορμήν˙ καί γάρ ἐξαπλώσας τάς ἰατρικάς αὑτοῦ βίβλους παντί ἀνθρώπῳ θέλοντι ἐγκύψαι τοῦ σωθῆναι, ἀναπαλογήτους ἀνέδειξεν. Ὅπου γάρ καί γυναῖκες μελῳδοῦσι πάντοτε τό «ἐγώ εἰμι σκώληξ καί οὐκ ἄνθρωπος, ὄνειδος ἀνθρώπων, καί ἐξουθένημα λαοῦ», τί ἄν ποιήσειαν οἱ ἄνδρες; Οὐχ ὡς βδελυσσόμενος τάς γυναῖκας λέγω˙ μή γένοιτο! Οὐ γάρ προσετάγημεν τοῦτο, ἀλλ᾿ ὅτι ἀπ᾿ ἀρχῆς αὗται τῆς παραβάσεως ἐγένοντο αἴτιαι, καί οὐκ ἐξέωσεν αὐτάς τῆς θείας διδασκαλίας ὁ Θεός. Εἰ οὖν ἀρέσκει ἡμῖν τοῦτο τό φάρμακον, διατί ἀποβάλλομεν αὐτό; Κἄν χλευαζόμενοι νομίζωμεν ὅτι οὐκ ἀποβάλλομεν αὐτό, ἀλλ᾿ ὅτι ἔχομεν˙ οὐκοῦν σχήματι λέγομεν καί οὐ πράττομεν˙ καί γάρ ἀληθές ἐστιν. Ἐάν γάρ ψηλαφήσωμεν (σελ. 328) ἡμῶν τόν ἔσω ἄνθρωπον, ἀληθῶς εὑρίσκομεν, ὅτι οὔτε ἔλεγχον, οὔτε ὕβριν, οὔτε ἐξουδένωσιν καί ὄνειδος βαστάζομεν. Καί ἐξ οὗ ἔχεις σήμερον λογισμοῦ, ἐν ᾧ ἐπείρασ<ά> σε ποτέ, ἔστι τό μαθεῖν σε. Καί γάρ μετά τό πρᾶγμα μετενόεις ὅτι οὐκ ἔμαθες ὅτι δοκιμάσαι θέλων τήν σήν ἀγάπην, ἐκεῖνα ἅ νομίζω ὅτι οὐ μικρῶς ὠφελήθη σου ἡ ἀγάπη ἀπό τούτου. Ὁ Κύριος ἡμῶν τέλειός ἐστι, καί τούς αὐτοῦ πάντας θέλει τελείους εἶναι˙ φησί γάρ «γίνεσθε τέλειοι ὑμεῖς ὡς ὁ Πατήρ ἡμῶν ὁ οὐράνιος τέλειός ἐστιν». Ὁ βαστάζων οὖν τούς καυτῆρας τούτους σώζεται˙ «ὁ γάρ ἔχων εἰς τούς μυκτῆρας τήν ἰδίαν δυσωδίαν, οὐκ ὀσφραίνεται ἄλλης, ἐάν σταθῇ ἐπάνω τῶν θνησιμαίων ὅλων». Καί ὁ ἀπό τῶν ληστῶν συληθείς μεταδοῦναί τι ἄλλοις οὐκ ἔχει.

Βλέπε δέ, ἀγαπητέ, ὅτι ὅσοι ἄν ἀργίᾳ κρατοίμεθα, παντελῶς ἀμεριμνῆσαι οὐ θέλομεν, τοῦ ἔχειν ἑαυτούς ὡς ἐσμέν, γῆν καί κονίαν. Καί ἐγηράσαμεν τρέφοντες παρ᾿ ἡμῖν τήν κενοδοξίαν. Τό γάρ ἔχειν ἡμᾶς, ὅτι τό ἔργον ἡμῶν ἀρέσκει Θεῷ καί οἰκοδομεῖ τό κάθισμα ἡμῶν πάντας, καί ἀπηλλάγημεν τοῦ κρίναι καί κατακρίναι, ἐσχάτη κενοδοξία ἐστί καί οὐδέν ἄλλο. Εἰ οὖν τάς ἰάσεις καί τά μαλάγματα ἔδωκεν ἡμῖν ὁ μέγας ἡμῶν καί οὐράνιος ἰατρός, παρά τίνος εὑρίσκεται ἡ αἰτία τῆς ἡμῶν ἀπωλείας, εἰ μή ἀπό τῆς ἀσθενείας τῆς ἡμῶν προαιρέσεως; Πρό πάντων ἔδωκεν ἡμῖν τήν ταπείνωσιν, ἐξορίζουσαν πᾶσαν ὑπερηφανίαν καί πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατά τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὑπακοήν, σβεννύουσαν ὅλα τά πεπυρωμένα βέλη τοῦ ἐχθροῦ, τό κόψαι ἐν πᾶσι τό θέλημα τῷ πλησίον, καί τοῦτο γεννᾷ τό ἀτάραχον ἐν τῇ καρδίᾳ καί τήν φαιδροτέραν καί ἱλαροτέραν τῆς ὄψεως κατάστασιν καί τήν τοῦ βλέμματος εὐστάθειαν. Τό δέ μέγα μάλαγμα τό σφίγγον πάντα τά μέλη καί θεραπεῦον πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν, ἔδωκεν ἡμῖν τήν ἀγάπην τήν κατ᾿ αὐτόν˙ αὐτός γάρ τύπος ἡμῶν γέγονε. Φησί γάρ «ἐταπείνωσεν ἑαυτόν, ὑπήκοος οὐ μόνον γενόμενος, ἀλλά καί μέχρι θανάτου. Καί τιθείς ὑπέρ ἡμῶν τήν ἑαυτοῦ ψυχήν, ἐδίδαξεν ἡμᾶς λέγων˙ ἀγαπήσατε ἀλλήλους, καθώς ἐγώ ἠγάπησα ὑμᾶς˙ καί ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι μαθηταί μου ἐστέ, ὅταν ἀγάπην ἔχητε μετ᾿ ἀλλήλων».

Εἰ θέλεις οὖν μή χωλαίνειν, λάβε τήν ράβδον τοῦ σταυροῦ, (σελ. 330) καί στηρίζεις ἐπ᾿ αὐτῆς τάς χεῖράς σου καί ἀποθνῄσκεις καί οὐκ ἔτι χωλαίνεις, ὁ γάρ νεκρός οὐδέποτε χωλαίνει. Κἄν ἔχῃς τήν ράβδον ταύτην, οὐ χρεία τοῦ θυρωροῦ˙ τῇ ράβδῳ γάρ ταύτῃ διώκεις οὐ μόνον τά κυνάρια, ἀλλά καί τόν ἀρχηγόν τῶν θηρίων, τόν ὠρυόμενον λέοντα. Καί ὁ Ἰακώβ εἶπεν˙ ὅτι «ἐν τῇ ράβδῳ μου διέβην τόν ποταμόν». Καί πάλιν, ἐπ᾿ ἄκρῳ αὐτῆς προσεκύνησε˙ καί Μωςῆς τῇ ράβδῳ ἐποίησε τά σημεῖα. Καί ὁ ταύτην ἡλούμενος, ἀπαλλάττεται πάντως τῆς ρεούσης ὑγρότητος˙ ὁ γάρ ἀποθανών ἀποθνῄσκει τῇ ἁμαρτίᾳ. Καί τί ἡ μετά ταῦτα προσδοκωμένη ἐλπίς, ἀλλ᾿ ἤ τριήμερος ἀνάστασις; Ἀρκεῖ γάρ τῷ σταυρουμένῳ συνεγερθῆναι τῷ Ἰησοῦ.

Περί δέ τῆς ἑβδομάδος διάφοροι θλίψεις καί κινήσεις ἔσονται.

Περί δέ ὧν εἶπας ὀρέων, νοήσωμεν τήν ἁγίαν Μαρίαν τήν Θεοτόκον καί τούς καθεξῆς ἁγίους, τούς ἐν τοῖς καιροῖς ἐκείνοις εὑρισκομένους, ἔχοντας ἀσφαλῶς τήν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ σφραγίδα˙ αὐτός γάρ δι᾿ αὐτούς πολλούς σώζει.

Ὅτι αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρνζ'

<Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν Γέροντα>.

 

Τριάς ἀχώριστος, μή χωρίζου ἡμῶν. «Ἐκ στόματος νηπίων καί θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον».

Πάτερ, καλός ἀληθῶς μαθητής εἶ τοῦ ἀληθινοῦ ἰατροῦ˙ ἔδωκας ἡμῖν φάρμακα καί ἀντίδοτα˙ ὁ δέ πρῶτος καυτήρ μεγάλως ἔνυξε τήν καρδίαν μου καί οὐ δύναμαι φέρειν τάς ὀδύνας. Ἔγραψας γάρ ἡμῖν ᾄδειν «σκώληξ εἰμί καί οὐκ ἄνθρωπος». Καί ἀληθῶς ᾄδω καί προσκυνῶ καί δοξολογῶ, καί ὑπερυψῶ εἰς τούς αἰῶνας. Ἀλλ᾿ οὐ θαρρῶ εἰπεῖν ὅτι σκώληξ εἰμί καί οὐκ ἄνθρωπος˙ ἄνθρωπος γάρ εἰμι τετρωμένος ὑπό τοῦ φθαρτοῦ σκώληκος˙ τί δέ ἐστιν ἡ δύναμις τούτου τοῦ σκώληκος τοῦ ἀφθάρτου;

Οὗτος ὁ σκώληξ δι᾿ ἐμέ ἦλθεν, ἵνα ρύσηταί με τούτου τοῦ σκώληκος τοῦ φθαρτοῦ, τοῦ διαφθείραντος τό γένος τῶν ἀνθρώπων. Ἐπειδή δέ ὁ φθαρτός οὗτος σκώληξ, ὁ φθείρων καί φθειρόμενος καταδύνει εἰς τά τραύματα καί ἐργάζεται σῆψιν καί ὀζομενίαν, ἦλθεν ὁ ἄφθαρτος σκώληξ, περί οὗ εἴρηται˙ (σελ. 332) «σκώληξ εἰμί καί οὐκ ἄνθρωπος». Καί ὥσπερ οὗτος ὁ σκώληξ ἐνδύνει εἰς τά τραύματα, οὕτω καί ὁ ἄφθαρτος σκώληξ καταδύει εἰς τά κατώτατα τῆς γῆς, καί ἐκεῖθεν εἴρηκας διαφθείρειν πᾶσαν ἀκαθαρσίαν τοῦ παλαιοῦ σκώληκος˙ καί οὕτω πάντας καθαρίσας ἀνήγαγε, καί αὐτός ἔμεινε ἄφθαρτος. Οὗτος ὁ σκώληξ ἐστίν ὁ τόν Ἰώβ καθαρίσας ἀπό τοῦ φθαρτοῦ σκώληκος καί εἰπών αὐτῷ˙ «ἀνάστα ζῶσαι ὥσπερ ἀνήρ τήν ὀσφύν σου». Οὗτος ὁ σκώληξ καί τόν δράκοντα εἵλκυσεν τῷ ἀγκίστρῳ κρεμάμενος ἐπί τοῦ ξύλου˙ τούτῳ τῷ σκώληκι τά πάντα ὑπετάγη, ἐκτός τοῦ ὑποτάξαντος αὐτῷ τά πάντα˙ «πάντα γάρ ὑπέταξεν ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ».

Ὁ φθαρτός σκώληξ τά πάντα διαφθείρει. Καί οὐκ ἔνι τίποτε ἐπί τῆς γῆς, οὔτε ξύλα, οὔτε βρώματα, οὔτε γῆ, οὔτε σάρξ, ὅπερ οὐκ ἀναλίσκει, ἐκτός τοῦ ἅλατος καί τοῦ ἐλαίου. Τί δέ ἐστι τό ἅλας καί τό ἔλαιον, ἀλλ᾿ ἤ ὁ Πατήρ ὁ ὑποτάξας αὐτῷ τά πάντα, ὁ καί τήν κτίσιν αὑτοῦ ἁλίσας τῷ ἐλέει αὑτοῦ, ὁ καί τοῖς Ἀποστόλοις δούς ἅλας, ἵνα ἁλίσωσι τόν κόσμον ἀπό τῆς δυσωδίας τῶν εἰδώλων καί ἔλθωσιν ἐπί τήν εὐωδίαν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡμῶν; Ἀμήν.

Τί δέ ἐστιν ἡ δύναμις τοῦ σινάπεως, ὅτι αὐτῷ παρείκασε τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν καί οὐχί τῷ ἐλαίᾳ ἤ τῷ φοίνικι, ἤ τινι τῶν μεγάλων δένδρων, ἀλλά τῷ εὐτελεῖ; Ἐπειδή δριμύτατόν ἐστι καί στύφει ἡμῶν τάς καρδίας; Ναί, Πάτερ, δεήθητι τοῦ Κυρίου ὅπως δείξῃ ἡμῖν τό μυστήριον τούτου τοῦ σκώληκος καί σινάπεως˙ ὅπως καί ἡμεῖς δοξάσωμεν τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν, σύν ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

Πάτερ, ἐπειδή ὑπέμνησάς με τά ἀρχαῖα, κἀγώ οὐκ ἔλαβον, ἀλά μνημονεύω ἐκεῖνα, ἅ οὐκ ἐποίησεν ὁ ἐχθρός, ἀλλ᾿ ὅτι ἐμάνη, ἐπειδή εἶδε γενόμενον καρπόν εἰς τόν τόπον τοῦτον. Ἀλλ᾿ ἡ ὑπομονή σου καί ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, οὐκ ἀφῆκε τό θέλημα αὐτοῦ τό μιαρόν γενέσθαι, ἀλλ᾿ ἐσμέν ἕως τοῦ νῦν δοξάζοντες τόν Θεόν.

Καί ἐπειδή εἶπάς μοι, ὅτι ὕστερον μετανοεῖς μετά τό πρᾶξαι, εἴθε καί ὕστερον, ἵνα μή παντελῶς ἐναπομείνω. Καί ἐπειδή εἶπάς μοι ὅτι ὁ ἐμπεσών εἰς τούς λῃστάς καί συληθείς, οὔκ ἔχει ἄλλῳ μεταδοῦναι, διά τοῦτο δέομαι λιμώττων, ἵνα ἐπιρρήψητέ μοι οἱ ἔχοντες τά ψιχία ὑμῶν, ὅπως κἀγώ λάβω τροφήν ὡς ὁ κύων ὑπό κάτω τῆς τραπέζης ὑμῶν τῶν ἐχόντων.

Καί ἐπειδή εἶπας˙ συνεγήρασέ σοι ἡ ὑερηφανία καί ἡ εἰρωνεία, εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ, ἵνα ἀπέλθῃ ἀπ᾿ ἐμοῦ.

 

ρνη'

Ἀπόκρισις Βαρσανουφίου.

 

Προεφώνησεν ὁ Δαβίδ λέγων «προσώζεσαι καί ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπό προσώπου τῆς ἀφροσύνης μου». Ὥστε οὖν ἡ ἀφροσύνη ἐνθήκη ὅλων τῶν κακῶν ἐστιν. Ἀφροσύνη γάρ ἐγέννησε παρακοήν˙ παρακοή δέ τραῦμα˙ καί μετά τό τραῦμα ἡ αὐτή ἀφροσύνη ἔτεκε τήν ἀμέλειαν, καί ἡ ἀμέλεια τήν σῆψιν καί τήν ὀζομενίαν κατειργάσατο, καί ἐσκωληκίασεν ἡ σάρξ ἡ ταλαίπωρος καί διεφθάρη. Διαφθαρεῖσα οὖν ἐρρίφη εἰς τήν θάλασσαν καί βρῶσις ἐγένετο τῷ μεγάλῳ ἰχθύϊ καί ἐνῳκίσθη εἰς τά ἔντερα αὐτοῦ, ἕως οὗ ἦλθεν ὁ ἐπουράνιος σκώληξ καί ἡλωθείς ἐν τῷ ἀγκίστρῳ τοῦ σταυροῦ, ἐχαλάσθη εἰς τά ἔντερα τοῦ μεγάλου ἰχθῦος, καί ἀνήνεγκε διά τοῦ στόματος αὐτοῦ ἥν κατέπιε βρῶσιν σύν τοῖς ἐγκάτοις. Καί λαβών τήν σάρκα ἐνέχρισεν ἐλαίῳ καί ἔμιξεν ὕδατο καί ὤπτησε πυρί˙ φησί γάρ «αὐτός ὑμῶν βαπτίσει ἐν Πνεύματι ἁγίῳ καί πυρί». Καί ἐψώμισεν ἄρτῳ, καί εὔφρανεν οἴνῳ, καί ἤρτυσεν ἅλατι, καί ἤλλαξε τῆς φθορᾶς. Καί πρός τούτοις προσέθηκεν αὐτοῖς σίνιπι συστέλλον πᾶσαν φθοράν, καί στύφον τούς τοῦ δράκοντος μυκτῆρας πρός τό μηδέ ὀσφραίνεσθαι αὐτῆς δυνηθῆναι˙ καί ταράσσον αὐτοῦ τούς ὀφθαλμούς πρός τό μή ἐπιβλέψαι πρός τήν τελειότητα τῆς ταπεινώσεως αὐτῆς.

Εἰδότες οὖν ταῦτα πάντα, μή παρίδωμεν τήν νουθεσίαν αὐτοῦ, ἵνα μή πληρωθῇ καί εἰς ἡμᾶς, ὅτι «εἰ τό ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται»; Καί τί ἐστιν ἡ στέρησις τούτων, ἀλλ᾿ ἤ εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ οὐκ ἔστι Θεός;

Εἰ οὖν τι τῶν ἀρχαίων οὐκ ἔλαθες, καί τά ἔσχατα οἶδας, ἄκουσον τοῦ εἰπόντος ὅτι «ὁ γινώσκων τό θέλημα τοῦ Δεσπότου καί μή ποιῶν, δαρήσεται πολλάς». (σελ. 336) Εἰ οὖν γινώσκοντες λέγομεν καί ἀμελοῦμεν, οὐ μακράν ἡμῶν ἀπέχει τό οὐαί τῶν ἁμαρτανόντων ἐν γνώσει. Εἰ δέ ἔχωμεν ὅτι γῆ καί σποδός ἐσμεν, κατά τόν Ἀβραάμ καί τόν Ἰώβ, εἰς τόν αἰῶνα οὐ συλούμεθα, ἀλλ᾿ ἀεί ἔχομεν τό δοῦναι καί ἄλλοις, οὐ χρυσίον, οὐκ ἀργύριον, ἀλλά τύπου ταπεινώσεως καί ὑπομονῆς καί τῆς εἰς Θεόν ἀγάπης.

Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρνθ'

Ὁ αὐτός μεταλαμβάνων ἄρτου, ἠρώτησε τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα περί διαίτης.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, χαίροις ἐν Κυρίῳ. Παρακάλεσον τόν Θεόν δοῦναί μοι ὑπομονήν τελείαν˙ ἄρχομαι τοῦ πράγματος καί οὐκ ἄγω εἰς τέλος, ἀλλ᾿ εὐθύς παρασαλεύομαι τῆς διαγωγῆς. Καί ἐπιποθῶ ἀρχήν βαλεῖν καί ἐλθεῖν εἰς τέλος, ἀκούων τοῦ Ἀποστόλου λέγοντος περί τῆς ἀρχῆς καί τοῦ τέλους ὅτι «ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργου ἀγαθοῦ, αὐτός καί ἐπιτελέσει, ἕως τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ».

Κἄν δέ ἐγώ ὁ ἐλεεινός οὐδέν ποιῶ ἀρέσκον τῷ Θεῷ, διά τήν σοῦ κέλευσιν παρέχω γνώμην ὡς ἀδελφῷ. Λάμβανε τέσσαρα λαΐτινα, εἰ δύναται, εἰς τήν ἑβδομάδα˙ καί κατά Κυριακήν διά τήν τοῦ σώματος ἀσθένειαν ἤ ροφήν ἤ ἐκζεστά. Καί ὡς ὑπολαμβάνω, καλῶς λαμβάνεις αὐτά. Εἰ δέ ἐν ἀφροσύνῃ λαλῶ, οὐκ οἶδα˙ ὅς γάρ ἑαυτόν οὐ κυβερνᾷ, πῶς δύναται κυβερνῆσαι ἄλλους; Συγχώρησόν μοι, ἀδελφέ, ὅτι ἐγώ ὤφειλον παρακαλέσαι σε διατάξασθαί μοι, ἀλλ᾿ ἀκμήν οὐκ ἀφῆκέ με ἡ ὑπερηφανία, ἥτις ρίζα πάντων τῶν κακῶν ἐστιν.

Εὖξαι ἀδελφέ ἵνα παρέλθωμεν τό προκείμενον ἡμῖν πέραμα˙ γέμει γάρ τῶν κλυδώνων καί κινδύνων, καί ὡς ἀνόητος γελῶ καί ἀδιαφορῶ. Ἀλλ᾿ ὅμως οὐ κόπτω τήν ἐλπίδα˙ ἐλεήμονα γάρ Δεσπότην ἔχω καί εὔσπλαγχνον. Δός μοι οὖν χεῖρα σήν διά τήν ἀγάπην, καί ἕλκε με πρός αὐτόν, καί διά σοῦ σώζει με τόν ἐλεεινόν.

Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρξ'

Ὁ αὐτός μή χρησάμενος τῇ ρηθείςῃ αὐτῷ διαίτῃ παρά τοῦ Γέροντος, ἠρώτησεν αὐτόν ἐκ δευτέρου τά αὐτά˙ ὁ δέ ἀπεκρίνατο οὕτως.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, ἐπειδή εὗρες με κελευόμενον ὑπό τῆς σῆς ἀγάπης, τάχα διά τοῦτο ἀκυροῖς μου τούς λόγους; Καί τοῦτο οὐκ ἀπό σοῦ, ἀλλ᾿ ἡ αἰτία ὅλη παρ᾿ ἐμοῦ ἐστιν, ὅτι λόγοι μου ἄκαρποί εἰσιν. Οὐκ εἰσί γάρ ἀπό πράξεων ἱδρώτων, διά τοῦτο οὐδέ δύναμιν ἔχουσι. Τόν Θεόν παροργίζει ὁ ἐρωτῶν καί παρακούων. Ἕως σήμερον οὐκ ἔγνωμεν τάς τέχνας τῶν δαιμόνων˙ ἀκαταπαύστως κηρύττει ὁ Ἀπόστολος λέγων˙ «οὐ γάρ αὐτοῦ τά νοήματα ἀγνοοῦμεν».

Θάρσει, ἀδελφέ μου, εἰ μή ὅτι ὁμόψυχόν μου ἔχω σε διά τήν κατά Χριστόν ἀγάπην, δοῦναι σοι ἀπόκρισιν οὐκ εἶχον. Καθώς γάρ καί προεῖπον, τοῦ μέτρου τούτου οὐκ εἰμί. Ἀλλ᾿ ἐπειδή ἐκόλλησέ με ὁ Θεός τῇ σῇ ἀγάπῃ, πάλιν ἐν ἀφροσύνῃ λαλῶ, κάτεχε τά τέσσαρα λαΐτινα εἰς τήν ἑβδομάδα ὡς εἶπόν σοι, καί κατά Κυριακήν ἤ ροφήν ἤ ἐκζεστά διά τήν ἀσθένειαν. Μή ἔχε δέ ἐν τῇ καρδίᾳ σου, ὅτι ἐντολήν σοι δέδωκα˙ οὐκ ἔστιν ἐντολή ἀλλά γνώμη ἀδελφοῦ.

Ἤνοικται τό στάδιον, δράμωμεν ἵνα καταλάβωμεν˙ ἐσμέν γάρ φθαρτοί ἄνθρωποι καί μικροχρόνιοι ἐπί τῆς γῆς, ἵνα εὕρωμεν ἔλεος ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνη τῇ φοβερᾷ καί φρικτῇ, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρξα'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν, ἐμφαίνουσα τήν δύναμιν τῆς <ἐρωτήσεως>.

 

(σελ. 340)

Αδελφέ, τί ἔχω εἰπεῖν πρός ταῦτα, ὁ μηδέν παντελῶς ποιήσας; Εἰ δέ καί σύ λέγεις ὅτι ἐποίησας καί ποιεῖς, ἐγώ δέ οὐδέποτε μέμνημαι ἐμαυτόν, εἰ μή πάντοτε παροργίζοντα τόν Θεόν ἐν τοῖς ἔργοις μου. Δι᾿ ἔργα οὖν τίποτε οὐ προσδοκῶ, διά δέ τήν φιλανθρωπίαν αὐτοῦ ἐλπίζω ὅτι σώζομαι˙ ἀπέθανε γάρ ἁμαρτωλούς σῶσαι. Κάθημαι οὖν ἐπί τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ἕως ἔλθῃ ἀφ᾿ ἑαυτοῦ καί εἴπῃ μοι «τί θέλεις ποιήσω σοι»; ἵνα εἴπω κἀγώ μετ᾿ ἐκείνου, «Κύριε, ἵνα ἀναβλέψω». Εἰ εἶχον γάρ καί ἐργα, φοβούμενος τήν κατάκρισιν τοῦ Φαρισαίου, οὐκ ἐτόλμων λαλῆσαι. Ἀλλ᾿ ὅμως λέγω σοι, ἀδελφέ, ὅτι ὅλη μου ἡ ζωή καί ἡ ἐλπίς εἰς αὐτόν κρέμαται˙ καί παρακαλῶ νυχθημερόν καθαρισθῆναι ἀπό τῶν φανερῶν καί κεκρυμμένων παθῶν.

Τί οὖν ἔχω εἰπεῖν περί κατορθωμάτων, ἀκούων ὅτι «πᾶν στόμα φραγήσεται, καί τά λοιπά», καί πάλιν, «ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω»; Μακάριος δέ ὁ καθαρισθείς ἀπό τῆς ὀργῆς καί τῶν λοιπῶν παθῶν, καί φυλάξας τάς ἐντολάς πάσας καί λέγων, ὅτι «ἀχρεῖός εἰμι δοῦλος». Εἰ δέ ποιοῦμεν ἕν κατόρθωμα καί δι᾿ ἄλλο ἀπόλλομεν αὐτό, τί ὠφέλησεν ἡμᾶς τό καθ᾿ ἡμέραν οἰκοδομεῖν καί καθαιρεῖν; Εἴ τις καταφρονεῖ τῆς δόξης καί ἀτιμίας, ὁ τοιοῦτος δύναται σωθῆναι, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, αὐτῷ ἡ δόξα. Ἀμήν.

 

ρξβ'

Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν

Πάτερ, εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ ὅτι κοπιῶ. Πρό τοῦ με λαβεῖν λόγον πρός σέ κἄν εἴ τι δήποτε ἐδόκουν ποιεῖν, τό κατ᾿ ἐμέ ἀκόπως ἐποίουν. Ἐξ ὅτου δέ ἐπέδωκάς μοι λόγον κοπιῶ καί εἰς ἀσθένειαν. Καί πρό τούτου καί περί τοῦ λόγου τούτου ἔγραψά σοι, καί αὐτός ἐλογίσω με ὑψηλοφρονοῦντα, καί περί Φαρισαίου ἔπεμψάς μοι λόγον. Κἀγώ Πάτερ οὐκ εἶπον σοι ὑψηλοφρονῶν, ἀλλά ἀπό ἀνάγκης. Δέομαί σου, ποίησον εὐχήν, ἵνα ἀποκαλύψῃ σοι ὁ Κύριος τί ἐστιν ἐν ἐμοί.

 

(σελ. 342) Ἀπόκρισις τοῦ μεγάλου Γέροντος.

Ἀδελφέ, ἡ θεία Γραφή λέγει˙ «πάντα μετά βουλῆς ποίει, καί ἄνευ βουλῆς μηδέν ποιήσῃς». Ὅτε οὐ μετά βουλῆς, ἀλλ᾿ ἀπό θελήματος ἰδίου ἐποίεις, οὐκ ἐκοπίας τῷ νῷ˙ καί γάρ οὐδείς ὁ μή χρῄζων συμβούλου, εἰ μή μόνος ὁ τήν σοφίαν κτίσας Θεός. Ὅτε δέ κατά Θεόν ἐζήτησας κόψαι τό ἴδιον θέλημα, ἐλθεῖν δέ εἰς ταπείνωσιν καί λαβεῖν τόν ἐλάχιστόν σου ἀδελφόν σύμβουλον, παρώξυνας τόν μισόκαλον δαίμονα εἰς φθόνον, τόν ἀεί φθόνον ἔχοντα πρός πάντας. Βλέπεις στρεβλότητα διαβολικήν; Ἀπ᾿ ἐμαυτοῦ οὐ διεταξάμην σοι τίποτε, καί ᾐτήσω με καί συνεβούλευσά σοι ὡς ἀδελφῷ˙ καί ἀκούσας ἀφῆκας, καί προσθήκην ἐποίησας. Κἀγώ σοι εἶπον τό τοῦ Φαρισαίου˙ καί γάρ κἀκεῖνος καυχώμενος ἔλεγεν ἅ ἔλεγε. Καί σύ ἐζήτησας πληροφορίαν, καί αὕτη οὐδέν ἄλλο ἐστί, εἰ μή ὑψηλοφροσύνη.

Πρόσχες καί βλέπεις μετά ἀκριβείας, πῶς ὅτε βάλλεις ἀρχήν, εὐθύς φέρει σοι πρόφασιν καί λύεις αὐτήν, καί πάλιν βάλλεις καί εὐθέως λύεις καί οὐ μνημονεύεις, ὅτι «ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται˙ καί ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργου ἀγαθοῦ, αὐτός ἐπιτελέσει ἄχρι τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Εἰ ἀναπαύει σε τό ὑπό σαυτοῦ ποιεῖν καθώς ἐποίεις, ἐγώ οὐ λυποῦμαι, οὔτε γάρ Ἀββᾶς τινος θέλω γενέσθαι, οὔτε διδάσκαλος. Ἔχω γάρ τόν ἐλέγχοντά με Ἀπόστολον λέγοντα˙ «ὁ διδάσκων ἕτερον σεαυτόν οὐ διδάσκεις»;

(σελ. 344) Ἀδελφέ, τῶν σωζομένων ἐστί τό ἐντῆξαι τήν ψυχήν ὡς ἀράχνην. Λοιπόν ὑπομονῆς πολλῆς χρεία, ἕως οὗ διά θλίψεων πολλῶν εἰσέλθωμεν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν. Ἀμήν.

Συγχώρησόν μοι, ἀδελφέ, καί εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ.

 

ρξγ'

Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα.

Ὁ ζητήσας τό πεπλανημένον πρόβατον, Ἰησοῦ, δίδαξον καί ἡμᾶς πῶς νά ζητήσωμεν τόν ποιμένα. Πάτερ, ἕνα λόγον θέλω ἐρωτῆσαι. Ἐπειδή γέγραπται «ζητήσατε τόν Κύριον καί κραταιώθητε, ζητήσατε τό πρόσωπον αὐτοῦ διά παντός», πῶς δύναται ἁμαρτωλός ἄνθρωπος ζητῆσαι τόν Κύριον διά παντός; Δίδαξον ἡμᾶς τόν λόγον τοῦτον διά τόν σοφίσαντά σε, ἵνα καί ἡμεῖς διά παντός ζητήσωμεν τό πρόσωπον τοῦ Κυρίου, ὅτι αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

Ἀπόκρισις.

Ἀδελφέ Εὐθύμιε, δέομαι τῆς ἀγάπης σου συγκοπίασόν μου τῇ δεήσει πρός τόν φιλάνθρωπον Θεόν. Καί γάρ ἡ ἀγάπη σου ᾔτησέ με γράψαι σοι πῶς νά ζητήσωμεν τόν ποιμένα. Καί ἀπό πρώτης ἡμέρας ἕως ἄρτι δέομαι τοῦ Θεοῦ περί τῆς αἰτήσεώς σου καί λέγει μοι˙ καθάρισόν σου τήν καρδίαν ἀπό τῶν λογισμῶν τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου καί χαρίζομαί σοι τά αἰτήματά σου. Τά γάρ ἐμά δωρήματα, ἐν τοῖς καθαροῖς χωροῦνται καί δωροῦνται. Ὅσον δέ κινεῖται ἡ καρδία σου ἀπό τῆς ὀργῆς καί μνησικακίας καί τῶν ὁμοίων παθῶν τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου, ἐκεῖ οὐκ εἰσελεύσεται σοφία. Εἰ ἐπιποθεῖς τά ἐμά χαρίσματα, τά σκεύη τοῦ ἀλλοτρίου ἔκβαλε ἀπό σοῦ καί τά ἐμά ἀφ᾿ ἑαυτῶν ἔρχονται εἰς σέ. Μή οὐκ ἤκουσας «οὐ δύναται δοῦλος δυσί κυρίοις δουλεύειν»; Ἐάν οὖν ἐμοί, οὐ τῷ διαβόλῳ˙ ἐάν δέ τῷ διαβόλῳ, ἐμοί οὐδέποτε. (σελ. 346) Εἴ τις οὖν θέλει καταξιωθῆναι τῶν ἐμῶν χαρισμάτων, τά ἴχνη μου κατανοήσει˙ ὅτι ὡς πρόβατον ἄκακον ἐδεξάμην ὅλα τά πάθη, μή ἀντιλέξας ἔν τινι. Καί ὑμῖν εἶπον ἔχειν ἀκεραιότητα ὡς αἱ περιστεραί καί ἀντί τούτων ἔχετε ἀγριότητα τῶν παθῶν. «Βλέπετε μή εἴπω ὑμῖν˙ πορεύεσθε τῷ φωτί τοῦ πυρός ὑμῶν».

Ταῦτα οὖν ἀκούσας, ἐν πένθει εἰμί καί ὀδυρμῷ ἕως οὗ σπλαγχνισθῇ καί εἰς ἐμέ ἡ ἀγαθότης αὐτοῦ καί ἀπαλλάξει με τῶν δεινῶν παθῶν τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου, τοῦ δέξασθαι πάντα τά ἐπερχόμενά μοι ἐν ὑπομονῇ πολλῇ. Οἶδας γάρ τί κατεργάζεται ἡ ὑπομονή˙ καί ὁ Ἀπόστολος ἐμνημόνευσε περί ταύτης΄

Εὖξαι οὖν, ἀδελφέ μου, ἵνα ἔλθῃ μοι. Καί διά τήν ἀγάπην ἔλεγξόν με εἴ τι παρέρχομαι, ἵνα διορθώσωμαι. Καί γάρ ἄφρων εἰμί, ἀλλά ἀγαπῶ τούς διδάσκοντας καί ἐλέγχοντάς με, εἰδώς ὅτι εἰς σωτηρίαν ψυχῆς ἔσται μοι αὐτῶν ἡ διδασκαλία. Ἔτι δεήθητι ἵνα φύγω ἀπό τῆς πτώσεως τοῦ δικαιώματος, ὅτι πάντα θλίβομαι. Καί συγχώρησόν μοι κατά πάντα, ὅτι εἰς κόπον σε βάλλω πάντοτε, ἀλλά πολύν μισθόν ἔχει τό πρᾶγμα, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν˙ ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρξδ'

Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα.

Πάτερ, τούς μέν ἐμούς κόπους, οὕς δίδωμί σοι εἰς σεαυτόν ὑπέγραψας. Καί τοῦτο οἱ σοφοί ποιοῦσιν, οὐ διά τό βαστάσαι τό βάρος τοῦ πλησίον καί μόνου, ἀλλά διά πολλούς εἰς ὠφέλειαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν. Μάλιστα ὅτι ὡς πατήρ προτρέπεις ἡμᾶς εἰς ἐρώτησιν περί τῆς ὁδοῦ τῆς ζωῆς ἐν τῇ πολλῇ σου ζωῇ. Ἀλλά δέομαι ὅτι λιμένα καί καταφυγήν ἔπεμψέ σε ὁ Κύριος ἐμοί˙ ποίησον τό ἔλεος καί παρακάλεσον τόν Δεσπότην, ἵνα ποιήσῃ μετ᾿ ἐμοῦ τό ἔλεος καί φανερώσῃ μοι μικρόν τίποτε, ὅτι ὡς οὐκ οἶδα ἐμπίπτω. Καί φανέρωσόν μοι ὡς ἐφανέρωσας τό πρῶτον ἵνα μετανοήσω. Καί μετά τοῦτο δεῖξόν μοι ὁδόν πῶς ἵνα περιπατήσω, ὅτι ἀνεδέξω τήν ψυχήν μου.

 

(σελ. 348) Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, ὡς τῇ ἰδίᾳ μου ψυχῇ λαλῶ, ἔδησε γάρ ὁ Κύριος τήν ψυχήν σου ἐν τῇ ἐμῇ, λέγων, μή ἀποστῇς ἀπ᾿ αὐτοῦ˙ ἐπεί οὐκ ἦν ἐμόν διδάξαι σε, ἀλλά μαθεῖν παρά σοῦ. Φοβοῦμαι γάρ τόν λέγοντα, ὅτι «ὁ διδάσκων ἕτερον, σεαυτόν οὐ διδάσκεις»; Καί ἐπειδή <λέγει> ὅτι ἀρκεῖ σοφῷ τό νεῦμα, καί μᾶλλον οὐκ ἤρκησέ <σοι>, ἀλλά φανερῶς θέλεις ἀκοῦσαι˙ ἐάν πταίσῃ ἄφρων ἐν λόγῳ, συγγνώμην ἔχει παρά πάντων, ἄφρων γάρ ἐστι καί εἰ τι λαλεῖ οὐκ οἶδεν. Ἐάν δέ σοφός πταίσῃ, συγγνώμην οὐκ ἔχει˙ σοφός γάρ ἐστι καί ἐν τῇ γνώμῃ ἔπταισεν. Οὕτως οὖν ἐάν τις τῶν ἔξω ἀδελφῶν πταίσῃ ἐν λόγῳ συγγνώμην ἔχει, ὅτι μετά πάντων ἐστίν˙ ἐάν δέ ἡμεῖς οἱ νομιζόμενοι ἔγκλειστοι καί ἡσυχασταί καί παρά τοῖς ἀνθρώποις καλοί, ποίαν ἔχομεν συγγνώμην; Καί ἐπειδή γνῶναι θέλεις φανερῶς τό πρᾶγμα, λέγω, κάθῃ ἔσω ὡς νεκρωθείς τῷ κόσμῳ.

Πῶς ὅτε ἔρχῃ εἰς συντυχίαν ἀπό τῆς ἀγάπης καί τῆς χαρᾶς μετατρέπῃ εἰς παροξυσμόν καί μνησικακίαν καί μέμφῃ τόν πλησίον ἤ γάρ ἑαυτόν; (ἴσ. καί οὐχ ἑαυτόν;) καί οὐ λέγεις ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ ἀνάξιος, ἀλλά καί ψηφίζεις σεαυτόν; Γινομένης γάρ προφάσεως λέγεις, εἰπέ ὅτι ἐγώ εἶπον, καί ἀκούουσιν ἡδέως. Τί ἔχεις σεαυτόν, ὅτι ἡδέως δέχονται τόν λόγον σου, ὡς Ἠλίαν τόν προφήτην; Μέμψαι σεαυτόν˙ καί πάντα τά γινόμενά σοι μάθε ὅτι ἐκτός τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ οὐ γίν<ονται>, εἴτε ἀνάπαυσις πρός εὐχαριστίαν, εἴτε θλῖψις πρός ὑπομονήν. Ποῦ ἐστιν ὁ γεγραμμένος λόγος, ὅτι «ἀνέχεσθαι καί τοῦ δέροντος ἡμᾶς εἰς τήν ὄψιν» καί τά λοιπά; Διά τοῦτο μακράν ἐσμεν ἀπό τοῦ Θεοῦ.

Κἄν οὖν τήν ὁδόν θελήσῃς μαθεῖν αὕτη ἐστί, τό ἔχειν τόν δέροντα ὡς τόν θάλποντα˙ καί τόν ἀτιμάζοντα ὡς τόν δοξάζοντα˙ καί τόν ὑβρίζοντα ὡς τόν (σελ. 350) τιμῶντα˙ καί τόν θλίβοντα ὡς τόν ἀναπαύοντα. Κἄν κατά λήθην, ἤ κατά προαίρεσιν μή δώσωσί σοι τήν συνήθειαν, ἵνα μή θλιβῇς, ἀλλά μᾶλλον λέγε, ὅτι εἰ ἦν θέλημα Θεοῦ, εἶχον ἐλθεῖν. Καί ὅτε ἔρχωνται, ἵνα μετά ἱλαροῦ προσώπου δέξῃ χαίρων˙ (ἴσ. λέγων) ὅτι ἀνάξιον ὄντα ἠλέησέ με ὁ Κύριος, κατά τόν Δανιήλ, ὅς ὅτε ἐπεσκέψατο αὐτόν ὁ Κύριος, τοῦτο μόνον ἔλεγεν˙ «ἐμνήσθη γάρ μου ὁ Θεός», ἡγούμενος ἑαυτόν ἀνάξιον. Καί ἀπόθου τό δικαίωμα˙ ὅτι ἐάν εἴπῃς τίποτε, λέγεις˙ καλῶς εἶπον˙ καί ἐάν ἐπινοήσῃς, λέγεις˙ καλῶς ἐπενόησα. Καλῶς, καλῶς. Τοῦτο τό καλῶς διά τί οὐ νοοῦμεν ἐν τῷ μή θλῖψαί τινα μήτε ἐν λόγῳ μήτε ἐν ἔργῳ, καί ὁ Θεός συνέρχεται ἡμῖν κατά πάντα;

Ἐπύκτευες φανερῶσαι τόν λογισμόν τοῖς ἀδελφοῖς τοῦ πληρῶσαι το θέλημά σου, ὅτι ἐάν μή σήμερον γένηται τό ἔργον˙ καί ἔπληξας τόν λογισμόν τῶν νεωτέρων, λεγόντων, ὅτι τί εἰσιν ἄλλα ἡμέραι δύο, ὅτι οὐ βαστάζει ὁ γέρων; Εἰπέ μοι, τό ὄντως ἐγένετο ἔργον; Εἰς τούς οὐρανούς ἀνῆλθες; Ἀλλ᾿ ἁπλῶς ἔπληξες ἀκαίρως ἀπό τοῦ διαβόλου, ἀδελφέ.

Ἀπό τῆς ἄρτι ἀφήσωμεν τούς νεκρούς, θάψαι τούς ἑαυτῶν νεκρούς, καί εὐαγγελισώμεθα τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρξε'

Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα ὡς ἐν προσευχῇ.

Ζωή τῶν ἀπεγνωσμένων μή παρίδῃς με, ὅτι εἰς ἀπόγνωσιν κεῖμαι˙ ἡ δήλωσις τῶν λόγων σου φωτιεῖ καί συνετιεῖ νηπίους. Ἐδήλωσάς μοι, Ἅγιε, ὅτι καθάρισον σεαυτόν καί ἔκβαλε ἀπό σοῦ τόν παλαιόν ἄνθρωπον. Μή ὁ πηλός ἑαυτόν δύναται καθαρίσαι; Ἤ ἡ οἰκοδομή δύναται ἑαυτήν κοσμῆσαι, εἰ μή ὁ κτίσας αὐτήν κοσμήσῃ; Ἤ τό κεράμιον τό κτισθέν ὑπό τοῦ κεραμέως δύναται ἑαυτό ὀπτῆσαι, ἐάν μή ὁ πλάσας βάλῃ εἰς τό πῦρ, καί δοκιμάσῃ εἰ εὔχρηστόν ἐστι; Καί αὐτός, Ἅγιε, εἰ θέλεις σῶσαι τό πλάσμα σου, πέμψον τό θεῖον σου πῦρ, ἵνα ὀπτήσῃ τό (σελ. 352) κεράμιον τό ὑπό σοῦ πλασθέν, ἵνα δέξηται τό παρά σοῦ ἔλαιον, καί μή ρεύσῃ˙ ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, μή ἀναγκάσῃς με λαλῆσαι τόν θέλοντα ἡσυχίαν καί σιωπήν ἀσπάσασθαι. Τοίνυν στήριξον πρός Κύριον τήν καρδίαν σου, καί καρτέρησον μή σαλευόμενος. Καί γάρ ὁ φθονήσας τῷ Ἀδάμ ἀπ᾿ ἀρχῆς καί ἐκβαλών τοῦ παραδείσου, φθονεῖ εἰς τήν ἐν Χριστῷ ὁμόνοιαν ἡμῶν. Ἀλλ᾿ ὁ εἰπών ὅτι «ἐθεώρουν τόν σατανᾶν ὡς ἀστραπήν πεσόντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ», καταργήσαι αὐτόν ἀφ᾿ ἡμῶν, καί διαρρήξοι αὐτοῦ τά δίκτυα. Σύ οὖν μή τεχνασθῇς ἀπ᾿ αὐτοῦ ἔν τινι, τοῦ σαλευθῆναι ἀπό τοῦ τόπου σου˙ καί γάρ οὕτω καί τόν Μάλχον ἐτεχνάσατο. Πικραίνεται γάρ πρός ἡμᾶς τήν μέμψιν φέρωμεν διαπαντός, ὅτι αὕτη ἐστίν ἡ νίκη. Καί περί τοῦ ἐνθυμηθῆναι ἀπελθεῖν εἰς τήν ἔρημον, εἶπον οἱ Πατέρες ὅτι τρία κεφάλαιά εἰσι, καί εἴ τις αὐτά φυλάττει, δύναται οἰκῆσαι καί ἀναμέσον τῶν ἀνθρώπων, καί εἰς τάς ἐρήμους, καί ὅπου δ᾿ ἄν ᾖ. Τό μέμψασθαι ἑαυτόν, καί τό βαλεῖν ὀπίσω τό θέλημα, καί τό βαλεῖν ἑαυτόν ὑποκάτω πάσης κτίσεως˙ ἵνα ἀπ᾿ ἀλλήλων ἐστί, βλέπει γάρ ἀκριβῶς τήν γραφήν πληρουμένην εἰς ἡμᾶς, ὅτι «ἀδελφός ὑπ᾿ ἀδελφοῦ βοηθούμενος, ὡς πόλις ὀχυρά καί τετειχισμένη». Μή δώῃ αὐτῷ ὁ Κύριος πληρῶσαι τό ἴδιον θέλημα εἰς ἡμᾶς, ἀλλά συντρίψοι αὐτόν κατά τόν ἀληθῆ λόγον «ὑπό τούς πόδας ἡμῶν ἐν τάχει».

Σύ οὖν μή διστάσῃς, ἐλπίζω γάρ ὅτι εἰς μίαν θήκην βληθησόμεθα, ὡς ἤδη προεῖπόν σοι, ὁμοῦ εἰς δύο. Καί ὁ Θεός εἰς τοῦτο συνῆξεν ἡμᾶς, ὠφεληθῆναι ἀπ᾿ ἀλλήλων. Καί οὗτοι οἱ πειρασμοί τύποι γίνονται εἰς ὠφέλειαν καί στερέωσιν τῶν πολλῶν. Ἡσύχασον οὖν ἀδλεφέ καί εὖξαι, ἵνα περάσωμεν τό πέραμα τοῦτο, ἵνα μή ματαίως ἀναλώσωμεν ἡμῶν τάς ἡμέρας˙ καί γάρ ἤγγισεν ὁ καιρός καί μαίνεται ὁ ἐχθρός. Οὐκ ἐματαίωσεν οὖν ὁ Θεός τόν κόπον σου, μή γένοιτο! Ἀλλ᾿ αὐτός «ὁ θέλων πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν», (σελ. 354) θέλει σε εἰσελθεῖν εἰς τελειότητα. Εἶπε γάρ τοῖς Ἀποστόλοις «τότε εἴπατε ὅτι ἀχρεῖοι δοῦλοί ἐσμεν». Καί οὕτως ἑαυτούς κρατήσωμεν, καί ποεῖ μεθ᾿ ἡμῶν τό ἔλεος, διά τό ὄνομα αὐτοῦ τό ἐπικληθέν ἐφ᾿ ἡμᾶς. Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρξς'

Δυσπιστίας σπαρείσης ἐν τῷ λογισμῷ τοῦ ἐρωτῶντος Γέροντος εἰς τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα φθόνῳ τοῦ διαβόλου διά τήν ὠφέλειαν τῶν αὐτοῦ ἀποκρίσεων, ἐκεῖνος τά τῆς καρδίας αὐτοῦ γνούς, ἐδήλωσεν αὐτῷ ταῦτα.

 

Ἀπόκρισις

Πρῶτον καί πρό πάντων δοξάζω τήν ἁγίαν καί ὁμοούσιον Τριάδα λέγων˙ δόξα Πατρί καί Υἱῷ καί ἁγίῳ Πνεύματι, καί νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. Οὐκ ἀκαίρως δέ προεσημειωσάμην ἐν τοῖς προοίμιοις τήν τοιαύτην δοξολογίαν, ἀλλά δεικνύων τῷ μισοκάλῳ δαίμονι ὅτι ἐν ταῖς παρ᾿ αὐτοῦ φαινομέναις φαντασίαις, οὐδέν φαίνεται τῆς τοιαύτης δοξολογίας, ἀλλά ταραχή καί λύπη καί ἀδημονία. Λοιπόν, ἀδελφέ, ἔλθωμεν εἰς τήν τοῦ Θεοῦ εὐχαριστίαν, ἐπί τῇ λυτρώσει τοῦ μεγάλου πειρασμοῦ τοῦ φθάσαντος ἡμᾶς ὡς ἀσυνέτους. Καί οὐκ ἀφῆκεν ἡ φιλανθρωπία αὐτοῦ ἀπολεσθῆναι ἡμᾶς εἰς τέλος˙ ἀεί γάρ ἀληθινός ὁ εἰπών˙ «ζῶ ἐγώ λέγει Κύριος, ὅτι οὐ θέλω τόν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὡς τό ἐπιστρέψαι καί ζῆν αὐτόν». Τοίνυν τῷ σώσαντι ἡμᾶς καί ἀεί σώζοντι, δώσωμεν τήν εὐχαριστίαν διαπαντός˙ ᾧ εὐχαριστοῦσιν Ἄγγελοι, δυνάμεις ὑπερκόσμιοι, στρατιαί ἐπουράνιοι, Χερουβίμ καί Σεραφείμ ταῖς εὐπρεπεστάταις φωναῖς, ἀκαταπαύστως καί ἀδιαλείπτως, ἀναβοῶντα καί κεκραγότα καί λέγοντα˙ Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ, καί τά λοιπά.

Κατανοοῦντες οὖν καί ἡμεῖς, εὐχαριστήσωμεν αὐτῷ˙ ᾧ ὁ οὐρανός θρόνος καί ἡ γῆ ὑποπόδιον˙ ᾧ πᾶσα κτίσις δουλεύει. Καί ἀπό τῆς προτυπώσεως ταύτης τῆς Γραφῆς ἀρξώμεθα καί ἡμεῖς εὐχαριστήσωμεν τῷ Πατρί, ὅτι ἠλέησε τόν κόσμον καί οὐκ ἐφείσατο τοῦ πέμψαι τόν μονογενῆ Υἱόν Σωτῆρα καί Λυτρωτήν τῶν ἡμετέρων ψυχῶν. Εὐχαριστήσωμεν τῷ Υἱῷ, ὅτι ἐταπείνωσεν ἑαυτόν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ, δι᾿ ἡμᾶς (σελ. 356) τούς ἀνθρώπους. Εὐχαριστήσωμεν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, τῷ ζωοποιῷ, τῷ λαλήσαντι ἐν νόμῳ καί προφήταις καί διδασκάλοις˙ τῷ καταδείξαντι Πέτρον μετανοήσαντα, καί κελεύσαντι αὐτόν ἀπελθεῖν εἰς Κορνήλιον καί δοξάσαντι αὐτόν καί δόντι ἐξουσίαν ἐγείρειν νεκρούς, ὡς καί τήν Ταβιθᾶ. Τῷ ἀεί προλαμβάνοντι καί συντρίβοντι τάς παγίδας τοῦ ἐχθροῦ ἀπό τῶν ἐπικαλουμένων αὐτό, κατά τήν τοῦ Δαβίδ προφητείαν, λέγοντος˙ «ἡ παγίς συνετρίβη, καί ἡμεῖς ἐρρύσθημεν˙ ἡ βοήθεια ἡμῶν ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ ποιήσαντος τόν οὐρανόν καί τήν γῆν».

Ἰδού οὖν ἠλέησεν ἡμᾶς καί ἰάσατο ἡμᾶς ἀπό τηλικαύτης ἀρρωστίας. Ἀκούσωμεν αὐτοῦ λέγοντος˙ «ἰδού ὑγιής γέγονας, μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μή χείρονα πάθῃς». Ἔλθωμεν ἐν πᾶσιν εἰς ταπείνωσιν˙ ὁ γάρ ταπεινός χαμαί κεῖται˙ καί ὁ κείμενος χαμαί ποῦ ἔχει πεσεῖν; Δῆλον δέ ὅτι ὁ ἐν τῷ ὕψει, εὐχερῶς πίπτει. Εἰ ἀπεστράφημεν οὖν καί διωρθώθημεν, οὐκ ἀφ᾿ ἡμῶν τοῦτο˙ Θεοῦ τό δῶρον. «Κύριος γάρ φησιν ἀνορθοῖ κατερραγμένους καί σοφοῖ τυφλούς» καί τά λοιπά.

Τό δέ γράψαι μοι τό «τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ;» - μεγάλου μέτρου ὁ λόγος. Ἰδού γάρ παραμικρόν ἐκόψαμεν τό σχοινίον τῆς ἀγάπης, τοῦ ἀποθανεῖν καί ἀποστῆναι τοῦ πλοιαρίου τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλ᾿ ἵνα μή ἀπολύσω τήν σφραγίδα καί φλυαρήσω πολλά, καλῶς ἔχει˙ νύσσει γάρ μέ τις λέγων˙ «ὅπου σοφοί, μή σοφίζου»˙ καταπαύσω λοιπόν τόν λόγον.

Ὡς ἀγαπητῷ γνησίῳ ἔγραψα˙ ταῦτα δέ ποιῶν, φθάνεις τήν ὁδόν τήν ἀπάγουσαν εἰς τήν αἰώνιον ζωήν, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, μεθ᾿ οὗ τῷ Πατρί σύν ἁγίῳ Πνεύματι δόξα, τιμή, κράτος εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρξζ'

Ταῦτα δεξάμενος ὁ Γέρων εἰς πένθος καί δάκρυα ἐπί πολλάς ἡμέρας ἑαυτόν ἔδωκε˙ καί γράφει αὐτῷ ὁ μέγας Γέρων παραμυθούμενος αὐτόν οὕτως.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, ὅσα παρῆλθε, βάλωμεν εἰς τά ὀπίσω, κατά τόν ἀποστολικόν λόγον λέγοντα˙ «τά ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδού γέγονε καινά». Ζεύξωμεν ἑαυτούς ὁμοθυμαδόν ἐν τῷ χρηστῷ ζυγῷ τοῦ Χριστοῦ καί στερεώσωμεν ἑαυτούς εἰς τήν τοῦ Χριστοῦ ἀγάπην. Φησί γάρ «ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί». Εἴ τις οὖν ἑαυτόν λέγει ἔχειν τήν ἀγάπην, μή ἐχέτω τίποτε μισούμενον ἀπό τοῦ Χριστοῦ. Σπουδάσωμεν οὖν καθαρίσαι τήν καρδίαν ἡμῶν ἀπό τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου τῶν παθῶν, ὧν μισεῖ ὁ Θεός, ὅτι ναοί αὐτοῦ ἐσμεν καί ἐν ναῷ μεμιασμένῳ πάθεσιν, οὐ κατοικεῖ τό Θεῖον. Εἰσέλθωμεν οὖν καί ποιήσωμεν τήν μικράν ἡμῶν ἡσυχίαν˙ τό ἱκανόν γάρ ἐγένετο. Καί δεηθῶμεν, ἵνα κατά τό αὐτοῦ θέλημα εἴη ὁ ἡσύχιος ἡμῶν βίος, δοξάζοντες τήν ἄχραντον καί ἁγίαν Τριάδα.

Εἴσβα οὖν κἀμέ παράθου τῷ Θεῷ, καί μή ὀχλήσῃς ἐν τοῖς νῦν τοῦ ἐρωτῆσαί με ἤ γράψαι˙ ἀσχολοῦμαι γάρ τέως.

Τόν ἀνάλαβον ἔπεμψα διά τήν κέλευσίν σου, εἰδώς ὅτι οὐδέν εἰμι, εἰ ή γῆ καί σποδός. Οὐχ ὡς οὖν ἱκανός ἔπεμψα, εἰμί γάρ ἀκάθαρτος καί χρεώστης ἐν πᾶσιν, ἀλλ᾿ ἵνα μή ἀθετήσω τήν λέγουσαν ἐντολήν, «ὅτι παντί τῷ αἰτοῦντί σε δίδου»˙ καί διά τήν ἀγάπην τήν ἐν Χριστῷ ἔπεμψα. Λαβών οὖν εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ. Καί εὖξαι ἵνα μή εἰς κενόν εἴη ἡμῶν ὁ κόπος, ἀλλ᾿ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

Για ενημέρωση σχετικά με τα νέα, τις εκδηλώσεις, τις εκδόσεις και το έργο μας παρακαλούμε συμπληρώσετε τα παρακάτω στοιχεία. Για τους όρους προστασίας δεδομένων δείτε εδώ.