ΜΙΚΡΗ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ - Για την Εξομολόγηση

 

Ἅγιος Κασσιανὸς ὁ Ρωμαῖος  /  Ὅσιος Μάρκος ὁ  Ἀσκητής  /  Ἅγιος Μάξιμος ὁ  Ὁμολογητής   

---

Ἅγιος Κασσιανὸς ὁ Ρωμαῖος  

Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ εἶπε: “ἀποτελεῖ συνήθως πρόφαση γιὰ τὴ ντροπή μας καὶ ἀφορμὴ γιὰ βλαβερὴ εὐλάβεια τὸ γεγονὸς ὅτι συχνὰ μερικοὶ πατέρες ἐξομολόγησαν ἀδελφούς μας καὶ ὄχι μόνο δὲν τοὺς ἔκαναν καλὸ ἀλλὰ καὶ τοὺς κατηγόρησαν καὶ τοὺς ὁδήγησαν στὴν ἀπόγνωση, ὅπως τὸ περιστατικὸ ποὺ εἴδαμε κι ἐμεῖς μὲ τὰ μάτια μας στὴ Συρία. Ἕνας ἀδελφὸς ἐξομολογήθηκε σὲ κάποιον ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ γέροντες· μὲ ὅλη τὴν ἁπλότητα καὶ τὴν εἰλικρίνεια ξεγύμνωσε χωρὶς ντροπὴ τὰ κρυφὰ τῆς καρδιᾶς του. Καλὰ καλὰ δὲν εἶχε τελειώσει καὶ ὁ γέροντας ἄρχισε ν᾽ ἀγανακτεῖ καὶ νὰ θυμώνει μὲ τὸν ἀδελφὸ ἐκεῖνο κατηγορώντας τον γιὰ τὶς ἄσχημες σκέψεις του. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ μαθεύτηκε καὶ πολλοὶ ντρέπονταν νὰ ἐξομολογηθοῦν στοὺς γέροντες.”

      Ὁ ἀββᾶς Μωϋσῆς εἶπε: “ὅπως εἶπα καὶ πρὶν εἶναι καλὸ νὰ φανερώνουμε τὶς σκέψεις μας στοὺς πατέρες, ἀλλὰ ὄχι στοὺς τυχόντες· νὰ ἐξομολογούμαστε σὲ γέροντες πνευματικοὺς ποὺ ἔχουν τὸ χάρισμα τῆς διάκρισης, ὄχι σ᾽ ἐκείνους ποὺ ἁπλῶς ἄσπρισαν ἀπὸ τὴν ἡλικία.  Ἐπειδὴ πολλοὶ ἀδελφοὶ ποὺ ἔδιναν σημασία μόνο στὴν ἡλικία πλανήθηκαν καὶ ὅταν ἐξομολογήθηκαν, ἀντὶ νὰ βροῦν γιατρειὰ ἦρθαν σὲ ἀπόγνωση ἀπὸ τὴν ἀπειρία τῶν γερόντων.[1]  

 

Ὅσιος Μάρκος ὁ  Ἀσκητής  

ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΠΙΖΕΙ βλάπτεται ἂν θυμηθεῖ μία πρὸς μία ὅλες τὶς ἁμαρτίες του.῾Η λύπη ποὺ ἔρχεται μὲ τὴν ἀνάμνησή τους, διώχνει τὴν ἐλπίδα· ἂν πάλι τὶς θυμηθεῖ χωρὶς λύπη εἶναι σὰν νὰ τὶς ξανακάνει.[2]  

---

ΟΤΑΝ Ο ΝΟΥΣ ἀρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του καὶ κατορθώσει νὰ προσηλωθεῖ ἀποκλειστικὰ στὴν ἐλπίδα, τότε ὁ ἐχθρὸς μὲ τὴν πρόφαση τῆς ἐξομολόγησης φέρνει στὴ θύμηση τὶς περασμένες ἁμαρτίες, ὥστε νὰ ξαναζωντανέψει τὰ πάθη ποὺ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος τὰ εἶχε ξεχάσει, καὶ μ᾽ αὐτὸ τὸν ὕπουλο τρόπο νὰ τοῦ κάνει κακό. Γιατὶ κι ὁ δυνατὸς κι ὁ ἐχθρὸς τῶν παθῶν θὰ συγχυσθεῖ μ᾽ αὐτὰ ποὺ ἔχει κάνει κι ἀναγκαστικὰ ἡ συνείδησή του θὰ σκοτισθεῖ.  Ἐκεῖνος πάλι ποὺ ζεῖ ἀκόμη στὶς ὁμίχλες καὶ εἶναι φιλήδονος, θὰ ξανανοιώσει τὰ ἴδια πάθη, ὥστε λοιπὸν ἡ μνήμη αὐτὴ τῶν περασμένων ἁμαρτιῶν ἀποδεικνύεται μόλυνση καὶ ὄχι ἐξομολόγηση.[3]  

---

Ο ΣΥΝΕΤΟΣ καὶ γνώστης τῆς ἀλήθειας δὲν ἐξομολογεῖται στὸν Θεὸ ἀπαριθμώντας τὶς ἁμαρτίες ποὺ ἔχει κάνει, ἀλλὰ ὑπομένοντας τὶς ὀδυνηρές τους συνέπειες.[4]  

 

Ἅγιος Μάξιμος ὁ  Ὁμολογητής  

ΓΙΑ ΔΥΟ ΛΟΓΟΥΣ ἐξομολογούμαστε· γιὰ νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Θεὸ γιὰ τὰ ἀγαθὰ ποὺ μᾶς ἔδωσε ἢ γιὰ νὰ ἀπολογηθοῦμε καὶ νὰ ἐξεταστοῦμε γιὰ τὰ σφάλματα ποὺ ἔχουμε κάνει. (...) Καὶ στὶς δύο περιπτώσεις ἡ ἐξομολόγηση κάνει τὸν ἄνθρωπο ταπεινόφρονα. (...)  Ὁ πρῶτος ταπεινώνεται ἐπειδὴ θεωρεῖ τὸν ἑαυτό του ἀνάξιο γιὰ τὰ καλὰ ποὺ τοῦ χάρισε ὁ Θεός, καὶ ὁ δεύτερος ἐπειδὴ παρακαλεῖ τὸν Θεὸ νὰ τὸν συγχωρήσει γιὰ τὶς ἁμαρτίες του.[5]  

---

[1] Πρὸς Λεόντιον ἡγούμενον: περὶ τῶν κατὰ τὴν σκήτην πατέρων καὶ περὶ διακρίσεως λόγος ὠφελείας πολλῆς ἀνάμεστος

[2] Περὶ τῶν οἰομένων ἐξ ἔργων δικαιοῦσθαι, 151

[3]  Ἔνθ. ἀν., 152

[4]  Ἔνθ. ἀν., 155

[5] Περὶ θεολογίας κεφαλαίων ἑκατοντὰς πέμπτη, 63