Ευρετήριο στους ερμηνευτές των Ιερών Κανόνων
ΔρΘ Ιωάννη Θεοδωρίδη

Ένα δίτομο ευρετήριο των ονομάτων, όρων και λέξεων που απορρέουν από τα σχόλια στους Κανόνες των μεγάλων κανονολόγων του Βυζαντίου, Ιωάννη Ζωναρά, Θεόδωρου Βαλσαμώνος και Αλεξίου Αριστηνού. Τα σχόλια των ανωτέρω Βυζαντινών κανονολόγων περιέχουν ένα σύνολο πληροφοριών, δια των οποίων εξάγεται ο τρόπος εφαρμογής των ιερών Κανόνων αλλά και πολλές ιστορικές πληροφορίες για πρόσωπα και γεγονότα της εποχής των προαναφερθέντων κανονολόγων. Ένα απαραίτητο εγχειρίδιο για τους ερευνητές του κανονικού συνειδότος της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Τόμ . Α΄: Σχ. 14Χ21, Σελ. 640, Τιμ. 24€.	Τόμ. Β΄: Σχ. 14Χ21, Σελ. 704, Τιμ. 24€.

Η ζωή μετά θάνατον κατά την ορθόδοξη παράδοση
Jean Claude Larchet

Μετάφραση: ΔρΘ Θεοφάνης Λ. Δρακόπουλος

Μία μοναδική και πρωτότυπη μελέτη για την περί θανάτου ορθόδοξη παράδοση, εκπονηθείσα από τον διεθνούς φήμης Πατρολόγο. Το έργο παρουσιάζει με εμβριθή τρόπο τη θεολογική θεώρηση της φύσης του θανάτου, την πνευματική δοκιμασία που συνεπάγεται η έλευσή του για τον μελλοθάνατο και τους οικείους του, τη διδασκαλία περί δοκιμασίας της ψυχής από τα τελώνια από την 3η μέχρι και την 9η ημέρα, την είσοδο της ψυχής στον άλλο κόσμο και την μερική κρίση της κατά την 40η ημέρα, την μέση κατάσταση της ψυχής μέχρι την τελική κρίση, την ορθόδοξη αναίρεση της ρωμαιοκαθολικής διδασκαλίας περί καθαρτηρίου πυρός, τις σχέσεις μεταξύ ζώντων και κεκοιμημένων και την ανάγκη των παρακλήσεων και των προσευχών υπέρ τεθνεώτων, τη διδασκαλία περί τελικής κρίσεως, αναστάσεως των νεκρών και αιώνιας ζωής και τη σύνδεσή της με την χριστιανική θεώρηση της ζωής ως πνευματικής προετοιμασίας για τον θάνατο και την αιώνια ζωή. Ο συγγραφέας παραθέτει πλήθος σχετικών βιβλικών και πατερικών χωρίων, ενώ δίδει μεγάλη σημασία στην εφαρμογή της περί θανάτου ορθοδόξου παραδόσεως και στον λειτουργικό βίο της Εκκλησίας. Μία αξεπέραστη έρευνα που δίδει ορθόδοξες απαντήσεις σε όλα τα περί θανάτου ερωτήματα του αναγνώστη.

Σχ. 15Χ22, Σελ. 408, Τιμ. 15€.

Ερμηνεία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου
Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς
Μετάφραση: Γεώργιος Αβραμόπουλος

Η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό τη θεολογική, αγιοπνευματική ερμηνεία του κατά Ιωάννην ευαγγελίου υπό του αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς (1894-1979). Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Άγιος Ιουστίνος είναι σημείο αναφοράς για τη θεολογική, πνευματική και εκκλησιαστική πορεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο. Οι ερμηνευτικές του εργασίες δεν είναι απλώς θεολογικά συγγράμματα, αλλά λειτουργούν ως παράθυρα προς την εμπειρία της Εκκλησίας και την εμβάθυνση στην αποκάλυψη του Χριστού δια της Αγίας Γραφής.

Σχ. 17Χ24, Σελ. 576, Τιμ. 17€.

Μεταξύ Θεολογίας και Αρχιτεκτονικής - Πυροβατώντας ανάμεσα σε διακεκαυμένες ζώνες
40+1 κείμενα θεολογικής κριτικής, οικολογίας,
αρχιτεκτονικής, αναστηλώσεων, ναοδομίας και στοχασμού
Ιωσήφ Ροηλίδης

Ο βραβευμένος διεθνώς αρχιτέκτονας και θεολόγος παρουσιάζει μία συλλογή κειμένων, τα οποία κινούνται σε δύο φαινομενικά ασύμβατες θεματολογικές ζώνες, «πυρίκαυστες και διακεκαυμένες», την αρχιτεκτονική και τη θεολογία. Το κοινό σημείο συνάντησής τους είναι προδήλως η ναοδομία, η ανάλυση της αρχιτεκτονικής αισθητικής, πνευματικότητας και κάλλους που πρέπει να διέπουν τα κτήρια που εξυπηρετούν τις ευχαριστιακές συνάξεις μιας εκκλησιαστικής κοινότητας, δηλαδή τους ναούς. Με θεολογικό λόγο καυτηριάζει την πολύμορφη και διαδεδομένη ακαλαισθησία των ναών, τη δικτατορία του τσιμέντου και της ομοιομορφίας που επιβλήθηκε χωρίς έμπνευση, η οποία περιορίζει αναπόφευκτα την αίσθηση του αρρήτου κάλλους και του σεβασμού της κτίσεως του Δημιουργού που διαχρονικά διέκρινε την Ορθοδοξία. Η συλλογή των πολυθεματικών κειμένων προσφέρει στον αναγνώστη ένα γόνιμο και καρποφόρο προβληματισμό σχετικά με το αρχιτεκτονικό κάλλος, την ορθόδοξη πνευματικότητα και την αρμονική συνύπαρξη τους με το περιβάλλον και την κτίση γενικότερα.

Σχ. 17Χ24, Σελ. 376, Τιμ.: 15€

Αθηναγόρας - Clément
Ένας Πατριάρχης και ένας Καθηγητής
μεταξύ των εθνικισμών και της παγκοσμιοποίησης
Andrea Riccardi μετάφραση: Δημήτρης Κεραμιδάς

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας είναι ο κεντρικός πρωταγωνιστής της ανά χείρας μεταφρασμένης μελέτης του Ιταλού ιστορικού Andrea Riccardi «Αθηναγόρας- Clément,  ένας Πατριάρχης και ένας καθηγητής μεταξύ των εθνικισμών και της παγκοσμιοποίησης». Οι συνομιλίες στο Φανάρι το καλοκαίρι του 1968 με τον έτερο πρωταγωνιστή του βιβλίου, τον Γάλλο θεολόγο Olivier Clément (1921-2009), από τις οποίες προέκυψε το  Dialogues  avec le patriarche Athenagoras (1969), προσφέρουν στον Riccardi την αφορμή να αναλύσει την κοινωνική, διαχριστιανική και πολιτισμική ατμόσφαιρα της εποχής στην οποία διεξήχθησαν.

Σχ. 14Χ24, σελ. 352, Τιμή : 10 €.

Αγιολόγιον  της Ορθοδόξου Εκκλησίας
Σωφρονιου Ευστρατιαδου (†) Μητροπολίτου πρ. Λεοντοπόλεως

Το κλασικό επίτομο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας αποτελεί μία ευσύνοπτη κατ’ αλφαβητική σειρά παρουσίαση του βίου και των αθλημάτων των Αγίων. Πρόκειται για ένα εύχρηστο εγχειρίδιο και λεξικό, στο οποίο παρατίθενται συγχρόνως σε βραχυγραφίες και οι χρησιμοποιηθείσες πηγές. Η επανέκδοση με νέα ευανάγνωστη στοιχειοθεσία κατακλείεται με Επίμετρο του Πανιερ. Μητροπολίτου Φαναρίου κ. Αγαθαγγέλου.

Σχ. 17Χ24, Σελ. 896, Τιμ. 22€

Το μεταθετό των Επισκόπων
Γαβριήλ (Παπανικολάου),
Μητροπολίτης Ν. Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος

Στην παρούσα μελέτη του Κανονικού Δικαίου, ο συγγραφεύς παρουσιάζει αναλυτικά  το πάντοτε επίκαιρο και συγχρόνως αμφιλεγόμενο ζήτημα του μεταθετού των Επισκόπων, μία διαχρονική πρακτική της Εκκλησίας που αποσκοπεί στην επίλυση επιτακτικών προβλημάτων ποιμαντικής φύσεως, αλλά και τις αναγκαίες νομοκανονικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή του.

Σχ. 16Χ23, Σελ. 120, Τιμ. 6€.

Ο μικρός άγγελος ταξιδεύει…
Αθηνά Ντάσιου - Γιάννου

Ο μικρός άγγελος ταξιδεύει σε αυτό το βιβλίο και δείχνει την μεγάλη αγάπη και φροντίδα των αγγέλων για κάθε χριστιανόπουλο, όχι μόνο όσο είναι μικρό, αλλά και όταν μεγαλώσει…

Εικονογράφηση: Αθηνά Κοντογιάννη

Σχ. 22Χ28, Σελ. 36, Τιμ. 6 €.

11 Οκτωβρίου

† ΄Αγιος Θεοφάνης ο Γραπτός

Ο  άγιος Θεοφάνης, ο επονομαζόμενος Γραπτός, γεννήθηκε στην Παλαιστίνη το 745 και μαζί με τον αδελφό του Θεόδωρο έλαβε την εν Χριστώ παιδεία στην περίφημη Μονή του Αγίου Σάββα από το σοφό διδάσκαλο Γέροντα Μιχαήλ, βιώνοντας συγχρόνως την ορθόδοξη πνευματικότητα και το ασκητικό πνεύμα. Τα δύο αδέλφια διακόνησαν ως υποτακτικοί τον διδάσκαλό τους Μιχαήλ το 811 στη Μονή των Σπουδαίων, πλησίον του ναού της Αναστάσεως. Κατόπιν, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θωμάς Α΄ (807-820), αφού τους χειροτόνησε ιερείς, τους έστειλε στην Κωνσταντινούπολη και στη Ρώμη ως αντιπροσωπεία για τη στήριξη των διωκόμενων από τους Εικονομάχους Ορθοδόξων, αλλά και του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων που απειλούταν από τους Άραβες μουσουλμάνους. Τα δύο αδέλφια, Θεοφάνης και Θεόδωρος εγκαταστάθηκαν στην Μονή της Χώρας.

 Αλλά μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Α΄ Ραγκαβέ (811-813), ο διάδοχός του στον θρόνο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος (813-820), κήρυξε τη β΄ περίοδο της Εικονομαχίας με απηνείς διωγμούς κατά των Ορθοδόξων, αφού επέβαλε βαρύτατες ποινές, ακόμη και θανατική ποινή, σε όσους προσκυνούσαν Εικόνες, ενώ διέταξε την καταστροφή όλων των Εικόνων και το ασβέστωμα των τοιχογραφιών των ναών. Οι αδελφοί μαζί με το δάσκαλό τους Μιχαήλ προσήλθαν ενώπιον του αυτοκράτορα, διαμαρτυρόμενοι για το διάταγμά του. Η στάση τους αυτή εξαγρίωσε τον Λέοντα τον Ε΄, ο οποίος διέταξε τον βασανισμό και την φυλάκισή τους σε ένα φρούριο στο Βόσπορο.

Μετά τη δολοφονία του Λέοντα (820) σταμάτησαν οι διωγμοί των Εικονομάχων και τα δύο αδέλφια εγκαταστάθηκαν στην Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Σωσθενίου, όπου επιδόθηκαν στη σύνταξη επιστολών, στις οποίες προέβαλλαν το ορθόδοξο φρόνημα. Σφοδρότατες όμως διώξεις των Εικονομάχων ξέσπασαν με την ανάρρηση στον θρόνο του Θεόφιλου (829-842), ο οποίος κατεδίωξε απηνώς τους Ορθοδόξους, εξορίζοντας μάλιστα τα δυο αδέλφια στη νήσο Αφουσία, το 834, μαζί με άλλους ορθοδόξους ομολογητές. Επειδή όμως συνέχισαν να ασκούν σφοδρή κριτική κατά των εικονομάχων, κλήθηκαν το 836 σε απολογία από τον αυτοκράτορα. Οι δύο ομολογητές μοναχοί ομολόγησαν την ορθόδοξη πίστη τους ενώπιον του εικονομάχου αυτοκράτορα και υπέστησαν εκ νέου φρικτά μαρτυρία, τα οποία κορυφώθηκαν με την αναγραφή δια πυρωμένου σίδερου στα μέτωπά τους των εναντίον τους κατηγοριών, λόγος για τον οποίο ονομάσθηκαν «Γραπτοί». Φυλακίσθηκαν στο Πραιτώριο και αργότερα εστάλησαν εξορία στην Απάμεια της Βιθυνίας, όπου εκοιμήθη ο Θεόδωρος το 838, προς τιμή του οποίου ο Θεοφάνης συνέθεσε ποιητικό κανόνα.

Ο Θεοφάνης εξορίστηκε εκ νέου στη Θεσσαλονίκη. Το 842 τον εικονομάχο Θεόφιλο διαδέχθηκε ο ανήλικος υιός του Μιχαήλ Γ΄ (842-867), υπό την επιτροπεία της αυτοκράτειρας αγίας Θεοδώρας, η οποία έπαυσε τους διωγμούς, επανέφερε σε ισχύ τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου και το 842 αναστήλωσε οριστικά τις άγιες Εικόνες. Με Διάταγμα μάλιστα επανέφερε από την εξορία και απελευθέρωσε όλους τους ομολογητές της πίστεως. Ο Θεοφάνης ανακλήθηκε από την εξορία και το ίδιο έτος ο Πατριάρχης Μεθόδιος τον χειροτόνησε Μητροπολίτη Νικαίας, όπου μέχρι το τέλος της ζωής του διακόνησε το ποίμνιό του, αναδεικνυόμενος εξαίρετος υμνογράφος, αφού συνέθεσε πλήθος εκκλησιαστικών ύμνων, οι οποίοι ψάλλονται μέχρι σήμερα κατά τις δεσποτικές και θεομητορικές εορτές και σε μνήμες αγίων. Εκοιμήθη την 11η Οκτωβρίου του 845 και ανακηρύχτηκε άγιος, ημέρα κατά την οποία εορτάζεται η μνήμη του.

Ο Δυτικός Ορθολογισμός ως πρόβλημα

Olivier Clement,
Μετάφραση: Πάνος Λιαλιάτσης

Η μηχανή και το άτομο είναι παγκόσμια αποκτήματα του δυτικού πολιτισμού. Τον ερχομό τους επέτρεψε η βιβλική, και μόνον, αποκάλυψη.

Η Βίβλος απορρίπτει τις κοσμικές μαγείες. Ο Θεός δημιούργησε τα πάντα «εκ του μηδενός»: πράγμα που σημαίνει πως η δημιουργία προέρχεται από τη θεία βούληση, που της δίνει ταυτόχρονα σύσταση και θεϊκή διαφάνεια. Ο κόσμος δεν είναι μια αυταπάτη, ένας τάφος ή ένα φευγαλέο παιγνίδι του θείου απαρχής, είναι μια πραγματικότητα ωραία και καλή, μια γλώσσα ανάμεσα στο Θεό και τον άνθρωπο.

Ο τελευταίος έχει ως προορισμό του να γίνει, ταυτόχρονα, βασιλέας και ιερέας της γης. Έχει ως αποστολή του να καλλιεργήσει το περιβόλι του κόσμου και ν’ αυξήσει την ομορφιά του. Ν ’ αποβεί κύριος όλων, αλλά με μια χειρονομία ζωογόνας προσφοράς… Ο Θεός, μέσα στον παράδεισο, προ της πτώσεως, αλλά, μυστικά, και ίσαμε σήμερα, ζητάει από τον άνθρωπο «να ονοματίσει τα ζώντα»: εργασία, ποίηση, ενορατική μελέτη σημαίνουν εδώ το ίδιο, ο άνθρωπος ανακαλύπτει την πνευματική ουσία των πραγμάτων, διακρίνει στο καθένα το θείο λόγο και, αφού τον οικειοποιηθεί, τον επιστρέφει στο Θεό, σφραγίζοντάς τον με τη δική του ιδιοφυία…

Ωστόσο, δεν παύουμε ν ’ αποτυγχάνουμε σ ’ αυτό το ρόλο, που μας απομένει ως νοσταλγία. Παρεμβαίνουν οι «δυνάμεις του σκότους», που προξενούν τη φρίκη στον κόσμο. Το ψέμα του Αδάμ και η φυγή του — « Ἀ δάμ ποῦ εἶ;», το κρίμα του Κάιν, η απόκρυψη του παραδείσου, η εμφάνιση του θανάτου ως παράδοξου φαινομένου που οδηγεί στο μηδέν, ιδού ακόμη η κατάστασή μας. Επιλήσμων του Θεού ο άνθρωπος, αλλά πάντοτε διψώντας τη θέωση, θα ήθελε να κατακτήσει τη γη. Τη θεία διαφάνεια των πραγμάτων τη μεταβάλλει σε καθρέφτη του Νάρκισσου. Τότε εισέδυσαν οι μαγείες στον κόσμο, η συμμαχία της βίας και του ιερού, η σύλληψη του κόσμου ως αυταπάτης και ως τάφου.

Μετά από μια μακρότατη προπαρασκευή, γεμάτη αίμα και φως, η οποία προσανατολίζει ολόκληρη την ιστορία και βρίσκει τον άξονά της στον προορισμό του Ισραήλ, ο Θεός έγινε άνθρωπος, για ν’ αλλάξει το νόημα του θανάτου και να ξανανοίξει στους ανθρώπους το πλήρωμα της κλήσεώς τους. Εν Χριστώ, ο άνθρωπος αποκαταστήθηκε στην άξια του «κατ’ εικόνα Θεού» προσώπου, που υπερβαίνει έτσι αδιάκο πα τον κόσμο, αλλά είναι κεκλημένος, με την αναπομπή της ευχαριστίας, να μεταμορφώσει τον κόσμο σε «σώμα Θεού».

Ο διαλογισμός της αρχαίας Εκκλησίας — που συνθέτει τον κανόνα της πίστεως με το έργο των επτά μεγάλων οικουμενικών συνόδων — κατέστησε δυνατή στη Δύση την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνικής. Αυτός ο διαλογισμός έχει σφραγισθεί με το αίμα των μαρτύρων και το φως των μεταμορφωμένων οσίων. Οι μάρτυρες κατέστρεψαν τη μη διαφανή ιερότητα της εξουσίας, τη θεοποίηση του Κράτους: προσεύχονταν για τον αυτοκράτορα, αλλ’ αρνούνταν να τον ονομάσουν θεό. Οι μοναχοί κατέστρεψαν τη μη διαφανή ιερότητα του έρωτος, της γης και των άστρων. Έτσι, η ιστορία και το σύμπαν ξεριζώθηκαν από τους θεούς και αποδόθηκαν στον άνθρωπο: στο μέτρο, τουλάχιστο, που ο άνθρωπος αναγνωρίζεται ως δημιούργημα, του οποίου η τεχνική παραμένει στην υπηρεσία της ιερουργίας. Ίσαμε το 17ο αιώνα, τουλάχιστο, η επιστήμη εθεωρείτο ως μελέτη της θείας σοφίας που επενεργεί μέσα στο σύμπαν. Οι χριστιανικοί χρόνοι επεξεργάστηκαν τα γνωρίσματα ενός « θεανθρωπισμού», κατά τη διάρκεια του οποίου έλαβαν χώρα οι μεγάλες τεχνικές εφευρέσεις: για παράδειγμα, ο υδρόμυλος, ο ανεμόμυλος, στο βυζαντινό πολιτισμό, και ακόμη, στη Ρωμανική και πρώτη Γοτθική εποχή, όλη η δέσμη των ανακαλύψεων που σημαδεύει την αρχή της β ’ χιλιετηρίδας: αποφασιστική βελτίωση της άμαξας, μεγάλο άροτρο με ρόδες που πετούσε τα χώματα στα πλάγια, πυξίδα και τιμόνι στο πλοίο.

Διαβάστε τη συνέχεια