Η Υπαπαντή

Ο αγιογράφος της εικόνας της Υπαπαντής τοποθετεί τη σκηνή στο ναό, μπροστά στο ’γιο Βήμα χριστιανικής εκκλησίας. Διακρίνονται το βημόθυρο, η Αγία Τράπεζα, το θολωτό κιβώριο, που το στηρίζουν τέσσερις κολώνες. Όπως παρατηρήθηκε, «οι κολώνες φαίνονται επάνω στους φωτοστεφάνους με τρόπο ώστε να επισημαίνονται οι μορφές και σύγχρονα να συνεχίζονται οι όρθιες στάσεις στη σύνθεση». Η Θεοτόκος « λυγερόσωμος ως νεαρά κυπάρισσος» απλώνει τα χέρια της για να παραλάβει το βρέφος από το Συμεών. Εκείνος με τα δύο του χέρια σκεπασμένα κρατεί το Βρέφος που με απλωμένο το δεξί του χέρι και κοιτάζοντας την Παναγία λαχταράει να πέσει στην αγκαλιά της. Η σεβάσμια και άγια μορφή του Συμεών εντυπωσιάζει. «Η κεφαλή του είναι μακρόμαλλη και αναμαλλιασμένη, με τους πλοκάμους συνεστραμμένους ως οφίδια , το γένειόν του αναταραγμένον , το πρόσωπόν του σεβάσμιον κατά πολλά και πατριαρχικόν , οι πόδες του λυγισμένοι, πατούν επάνω εις το υποπόδιον κλονιζόμενοι. Τα όμματά του είναι ωσάν δακρυσμένα, και φαίνεται ως να λέγη : « Νῦν ἀπολύεις τον δοῦλον σου, Δέσποτα» (Φ. Κόντογλου ).

Αξίζει να παρατηρηθεί πως ενώ η εικόνα παρουσιάζει τη σκηνή σαράντα μέρες μετά τη Γέννηση του Ιησού, το νήπιο δεν παρουσιάζεται σπαργανωμένο. Έχει φωτοστέφανο, κρατάει στο χέρι ειλητό , έχει βασιλική και θεϊκή εμφάνιση. Αυτό δε γίνεται χωρίς λόγο . Το παιδί είναι ο Εμμανουήλ, « μεθ ' ἡμῶν ὁ Θεός», ο Θεάνθρωπος. Είναι «ὁ ἄναρχος Λόγος τοῦ Πατρός, ἀρχήν λαβών χρονικήν , μή ἐκστάς τῆς αὐτοῦ Θεότητος », «ὁ ὀχούμενος ἐν ἅρμασι Χερουβίμ καί ὑμνούμενος ἐν ἄσμασι Σεραφίμ », όπως λένε τα τροπάρια του εσπερινού της εορτής.

Πίσω από τη Θεοτόκο στέκει η προφήτις ’ννα. Η στάση της προδίδει το προφητικό της χάρισμα. Το ένα της χέρι είναι υψωμένο σε σχήμα ομιλίας και το άλλο, το αριστερό, κρατάει ανοικτό ειλητάριο που γράφει σε μικρά μαύρα κεφαλαία: « Τοῦτο τό Βρέφος οὐρανόν καί γῆν ἐστερέωσεν ». Το κεφάλι της με μελετημένη κλίση είναι γυρισμένο προς τον Ιωσήφ «που έρχεται πίσω της ενώ κοιτάζει το θεατή».

Στην άκρη αριστερά ο Ιωσήφ προχωρεί κρατώντας πάνω στην πτυχή του ενδύματός του (σ' άλλες εικόνες μέσα στο κλουβί) τα δύο τρυγόνια ή τα δύο περιστεράκια. Τα πουλιά αυτά, όπως λέει το παρακάτω απόσπασμα από ύμνο του εσπερινού της εορτής, συμβόλιζαν τους από τους Ιουδαίους και εθνικούς χριστιανούς, καθώς και τις δύο Διαθήκες, την Παλαιά και την Καινή, των οποίων αρχηγός είναι ο Χριστός. «Ὁ τοῖς Χερουβίμ ἐποχούμενος καί ὑμνούμενος ὑπό τῶν Σεραφίμ , σήμερον τῷ θείω ἱερῷ κατά νόμον προσφερόμενος , πρεσβυτικαῖς ἐνθρονίζεται ἀγκάλαις∙ και ὑπό Ἰωσήφ εἰσδέχεται δῶρα θεοπρεπῶς , ὡς ζεῦγος τριγόνων τήν ἀμίαντον Ἐκκλησίαν καί τῶν ἐθνῶν τόν νεόλεκτον (= νεοσύλεκτο ) λαόν∙ περιστερῶν δε δύο νεοσσούς, ὡς ἀρχηγός Παλαιᾶς τε και Καινῆς ...» (Δοξαστικό στιχηρών). Παρόμοια λένε και οι Πατέρες της Εκκλησίας για το συμβολισμό των πουλιών αυτών.