Ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ περί Αγίου Πνεύματος

Ειρήνης Γκοραίνωφ, Ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ,
εκδ . Τήνος, Αθήνα, σ. 188-199, μτφρ . Π. Κ. Σκουτέρη

- Πάτερ μου, είπε ο Μοτοβίλωφ, μιλάτε πάντα για την απόκτηση της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος σαν το σκοπό της χριστιανικής ζωής. Πως όμως μπορώ να την αναγνωρίσω; Οι καλές πράξεις είναι ορατές. Πως όμως μπορεί να γίνη ορατό το Άγιο Πνεύμα; Πως μπορώ να ξέρω, αν Αυτό είναι μαζί μου ή όχι;

- Στην εποχή που ζούμε, απάντησε ο στάρετς, φθάσαμε σε τέτοια χλιαρότητα στην πίστη και σε τέτοια έλλειψη ευαισθησίας ως προς την κοινωνίαν μας με τον Θεό, που έχουμε απομακρυνθή ολοκληρωτικά από την αληθινή χριστιανική ζωή. Διάφορα χωρία της Αγίας Γραφής μας φαίνονται σήμερα παράξενα. Παραδείγματος χάριν, διαβάζουμε ότι ο Απόστολος Παύλος εμποδίσθηκε από το Άγιο Πνεύμα να κηρύξη τον λόγο στην Ασίαν, άλλα, ότι το Πνεύμα τον συνώδευσε όταν πήγε στη Μακεδονία. Σε αρκετά χωρία της Άγιας Γραφής αναφέρονται εμφανίσεις του Θεού στον άνθρωπο. Σήμερα μερικοί λένε: «Είναι δυνατόν να δεχθούμε ότι άνθρωποι μπορούν να δουν τον Θεό μ' ένα τόσο συγκεκριμένο τρόπο; Υπό το πρόσχημα της μορφώσεως, της επιστήμης, μπλεχτήκαμε σε ένα τέτοιο σκοτάδι αγνωσίας, που βρίσκομε αδιανόητα όλα αυτά για τα οποία οι παλαιοί είχαν μια γνώση αρκετά σαφή, ώστε να μπορούν να μιλούν αναμεταξύ τους για τις εκδηλώσεις του Θεού προς τους ανθρώπους σαν για πράγματα πασίγνωστα και καθόλου παράξενα.

«Ο Αβραάμ, ο Ιακώβ, ο Μωϋσής είδαν τον Θεό. Η στήλη της πύρινης νεφέλης --το Άγιο Πνεύμα- χρησίμευε για οδηγός στον Εβραϊκό λαό μέσα στην έρημο. Οι άνθρωποι έβλεπαν τον Θεό και το Πνεύμα του όχι σε όνειρο ή σε έκσταση - που είναι καρποί μιας αρρωστημένης φαντασίας - αλλά στην πραγματικότητα. Έτσι απρόσεκτοι που γίναμε, αντιλαμβανόμαστε τα λόγια της Γραφής αλλοιώτικα απ' ό,τι θάπρεπε . Και όλα αυτά, γιατί, αντί να αναζητούμε τη χάρη, την εμποδίζουμε από διανοητική υπεροψία να έλθη να κατοίκηση στις ψυχές μας».

[Για τον στάρετς, όπως και για τους Πατέρες της Εκκλησίας, ο Αδάμ κυριαρχεί στην ιστορία όχι μόνο στην ανθρώπινη αλλά και όλης της κρίσεως. Η σκέψη του δεν έρχεται σε αντίφαση με τις διάφορες επιστημονικές θεωρίες για την καταγωγή του ανθρώπου. Κατ' αυτόν, ο Αδάμ δημιουργήθηκε ζώον, όμοιο με τάλλα πλάσματα που ζουν στη γη, αν και ανώτερος απ' όλα αυτά. Θα έμενε ζώο, αν δεν είχε δεχθή «την πνοή της ζωής» - το Πνεύμα- που τον έκανε συγγενή με το Θεό. Ο άνθρωπος μόνο εζωοποιήθηκε από την ίδια την πνοή του Θεού, η ύπαρξή του θεμελιώνεται απ' ευθείας στη χάρη του Αγίου Πνεύματος» λέγουν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Ο Θεός έδωσε στην Εύα την ίδια σοφία και εφύτευσε στο μέσον του Παραδείσου το Δένδρο της Ζωής. Για τον στάρετς Σεραφείμ, όπως και για τον Μάξιμο τον Ομολογητή, το Δένδρο της Ζωής και το Δένδρο της Γνώσεως του Καλού και του Κακού δεν είναι παρά ένα και το αυτό δένδρο, σύνολο της δημιουργίας. «Όταν ο άνθρωπος θέλησε να οικειοποιηθή τα πράγματα του Θεού χωρίς το Θεό, πριν από τον θεό και όχι κατά τον Θεό» (1), και γεύτηκε από τους καρπούς του Δένδρου της Γνώσεως του Καλού και του Κακού, έμαθε να ξεχωρίζη το καλό από το κακό και υπέκυψε σε όλες τις αθλιότητες που αυτό επέφερε. Όχι μόνο ο Αδάμ, αλλά ολόκληρη η φύση παραδόθηκε δι ' αυτούς λεία στο θάνατο. Η χάρη του Αγίου Πνεύματος είχε πια χαθή .

« Παρ ' όλα αυτά, δίδασκε ο στάρετς, αυτό δεν εσήμαινε πως το Πνεύμα αποτραβήχθηκε εντελώς από τον κόσμο. Παρά το έγκλημά του, ο Κάϊν μπόρεσε να καταλάβη τις θείες επιπλήξεις, ο Νώε μπόρεσε να συνομιλήση με τον Θεό. Ο Αβραάμ είδε τον Θεόν και «την ημέρα του» και εχάρη . Το Άγιον Πνεύμα μίλησε δια των προφητών.

Με μια δύναμη μικρότερη βέβαια απ' ό,τι στον εκλεκτό λαό, η παρουσία του Αγίου Πνεύματος εκδηλωνόταν αντιστοίχως και στους εθνικούς. Οι παρθένες - σίβυλλες προφήτευαν και φύλαγαν την αγνότητα τους για έναν άγνωστο Θεό.

»Χωρίς αυτή την άμεση γνώση της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος, που διατηρήθηκε μέσα στην ανθρωπότητα, πως θα μπορούσαμε να ξέρουμε εάν είχε έλθει ο καιρός που η γυναίκα θα συνέτριβε την κεφαλή του όφεως, όπως είχε υποσχεθή ο Θεός στον Αδάμ και την Εύα ;

Ο Άγιος Συμεών αναγγέλλει πως με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος αναγνώρισε το παιδίον ως τον Λυτρωτή Χριστόν .

Για να ολοκλήρωση το έργον της Λυτρώσεως, ο Κύριος μας μετά την Ανάσταση του, «ενεφύσησε» στους Αποστόλους και τους ξανάδωσε την ίδια πνοή ζωής, που ο Αδάμ είχε χάσει - την Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

«Πριν να ανεβή προς τον Πατέρα, ο Χριστός υποσχέθηκε ότι θα στείλη στον κόσμο το Άγιον Πνεύμα, ως Παράκλητο, που θα διδάξη την αλήθεια στους Αποστόλους και στους διαδόχους τους και θα τους υπενθύμιζε όλα αυτά που είχε πη, όταν ήταν εδώ κάτω στη γη.

Ήλθε η Πεντηκοστή, και μαζί μ' αυτήν η Εκκλησία.

Αυτή η ίδια η χάρη που χορηγείται από το πυρ του Αγίου Πνεύματος μας δίνεται μέσα στο μυστήριο του Βαπτίσματος. Επισφραγίζεται δια του μυστηρίου του ελαίου που δίδεται με το άγιο χρίσμα στα μέλη του σώματος μας και κατά το οποίο ο ιερεύς επαναλαμβάνει: « Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου».

Άρα λοιπόν, ρώτησε ο στάρετς, σε τι άλλο βάζουμε τις σφραγίδες μας παρά πάνω σε δοχεία που το περιεχόμενο τους είναι ιδιαίτερα πολύτιμο; Και τι μπορεί νάναι πιο πολύτιμο από τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, που δεχόμαστε μέσα στο μυστήριο του Βαπτίσματος;

Αυτή η χάρη, που την δεχόμαστε με το Βάπτισμα, είναι τόσο μεγάλη, τόσο σημαντική για τον άνθρωπο, που δεν του αφαιρείται ακόμη και αν γίνη αιρετικός. Αν δεν αμαρτάναμε ποτέ μετά το βάπτισμα μας, θα είμαστε υπηρέται του Θεού άγιοι και άσπιλοι. Τα δυστύχημα είναι, ότι εμείς προχωρώντας στην ηλικία δεν αυξάνουμε «σοφία και ηλικία» ( Λουκ . 2, 52), όπως έκανε ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, αλλά αντίθετα φθειρόμαστε όλο και περισσότερο και γινόμαστε αμαρτωλοί, απεχθώς μάλιστα αμαρτωλοί, αφού χάσαμε τη χάρη που είχαμε δεχθή στην αρχή. Αν παρ ' όλα αυτά ο αμαρτωλός άνθρωπος αποφασίση να ξαναγυρίση στον Θεό ακολουθώντας την οδό της μετανοίας, πρέπει να εξάσκηση τις αρετές, τις αντίθετες προς τα αμαρτήματα που είχε διαπράξει. Θα ξαναβρή τότε μέσα του το Άγιο Πνεύμα να ενεργή και να θεμελιώνη τη Βασιλεία του Θεού. Γιατί δεν ελέχθη μάταια: «Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ὑμῶν ἐστιν » ( Λουκ . 17, 21). Και «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται καί βιασταί ἁρπάζουσιν αυτήν» ( Ματθ . 11, 12).

Δεῦτε, λέει ο Κύριος, καί ἐάν ὦσιν αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν ὡς φοινικοῦν, ὡς χιόνα λευκανῶ » ( Ησ . 1, 18) .

Εισχωρώντας μέσα στο μυστήριο ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής είδε τέτοιους ανθρώπους μπροστά στο θρόνο του Θεού, ντυμένους με λευκά ενδύματα, με φοίνικες στα χέρια τους σαν σημάδι της νίκης και να ψάλλουν «Αλληλούια». Η ομορφιά των ύμνων των δεν είχε το όμοιό της.

«Μιλώντας γι αυτούς τους ανθρώπους ο Άγγελος του Θεού είπε: « Οὗτοί εἰσιν οἱ ἐρχόμενοι ἐκ τῆς θλίψεως τῆς μεγάλης καί ἔπλυναν τάς στολάς αὐτῶν καί ἐλεύκαναν αὐτάς ἐν τῷ αἵματι τοῦ ἀρνίου » ( Αποκ . 7, 14) . « Ἔπλυναν » μέσα στον πόνο· « ἐλεύκαναν » κοινωνώντας τα άχραντα μυστήρια του Σώματος και του Αίματος του Αρνίου , που προαιώνια θέλησε να θυσιασθή και ακόμη και σήμερα θυσιάζεται και μελίζεται, ουδέποτε όμως δαπανάται, για να μας κάνη κοινωνούς στην αιώνια ζωή.

Η ευχαριστία μας έχει δοθή σαν αντάλλαγμα αυτού του καρπού του δένδρου της ζωής, από το οποίον ο εχθρός, ο Εωσφόρος, θέλησε να αποστέρηση την ανθρωπότητα.

Παρ ' όλο που αποπλάνησε την Εύα και μαζί μ' αυτήν έπεσε κι' ο Αδάμ, ο Θεός όχι μόνο έστειλε στους απογόνους τους ένα Λυτρωτή που με τον θάνατο του ενίκησε τον Θάνατο, αλλά και στο πρόσωπο της Μαρίας της Μητέρας του Θεού, της Αειπαρθένου, μας έδωσε μια συνήγορο που τίποτε δεν μπορεί να την αποθαρρύνη . Αφού συνέτριψε την κεφαλή του όφεως, μεσιτεύει για μας αδιάκοπα προς τον θείο Υιό της και κερδίζει πάντοτε, ακόμα και αν πρόκειται για τους πιο βδελυρούς αμαρτωλούς. Ονομάζεται «η Μάστιξ των δαιμόνων», γιατί είναι αδύνατο στο Σατανά να καταστρέψη έναν άνθρωπο που κατέφυγε στην βοήθεια της Μητέρας του Θεού».

Φως

Πώς όμως να αναγνώριση κανείς την διαφορά ανάμεσα στην ενέργεια του Αγίου Πνεύματος και την ενέργεια του άρχοντος του σκότους;

«Το Πνεύμα του Θεού, λέει ο στάρετς, «επαναφέρει αδιάκοπα στη μνήμη μας τα λόγια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και γεμίζει τις καρδιές μας με χαρά και ειρήνη (2). Ενώ το σατανικό πνεύμα, τα πονηρά, εργάζεται κατ' αντίστροφη έννοια. Οι ενέργειες του επάνω μας είναι θορυβώδεις, μας παρακινούν προς την ανταρσία και μας κάνουν σκλάβους της σαρκικής αμαρτίας, της ματαιοδοξίας και της υπερηφάνειας..

«ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΙΝΑΙ ΦΩΣ».

«Πολλές φορές ο Κύριος φανερώθηκε στα μάτια των ανθρώπων, που ήθελε να φωτίση, με τη θέα της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος που είναι φως. Θυμηθήτε την Μεταμόρφωση του Κυρίου πάνω στο Θαβώρ . « Καί ἐγένετο ἐν τῷ προσεύχεσθαι αὐτόν τό εἶδος τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἕτερον καί ὁ ἱ ματισμός αὐτοῦ λευκός ἐξαστράπτων, καί ἰδού ἄνδρες δύο συνελάλουν αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωυσῆς καί Ἠλίας » ( Λουκ . 9, 29-30) - λουσμένοι με το ίδιο φως... Επίσης η χάρις του Αγίου Πνεύματος εμφανίζεται σαν ένα άρρητο φως σε όλους αυτούς που ο θεός επιθυμεί να φανερωθή .

- Μα Μπάτουσκα, επέμενε ο Μοτοβίλωφ, με ποιό τρόπο μπορώ να αναγνωρίσω την παρουσία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος μέσα μου;

- Είναι πολύ απλό, φίλε του Θεού. Ο Θεός λέγει: «Όλα είναι απλά γι' αυτόν που αποκτά τη σοφία». Το κακό με μας είναι, ότι δεν αναζητούμε αυτήν τη θεϊκή Σοφία, η οποία, επειδή δεν είναι «εκ του κόσμου», δεν είναι και αλαζονική. Μιλώντας γι' αυτή τη Σοφία, ο Κύριος είπε: «Ὁ Θεός θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν ». Και μιλώντας προς τους Αποστόλους: « Οὕτω καί ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε ;» ( Μαρκ . 7, 18) . « Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς » ( Ματθ . 21, 42) . Αφού όμως ήλθε επ' αυτούς τα Άγιον Πνεύμα, ο Θεός διήνοιξε τις διάνοιες τους και έτσι μπορούσαν και έγραφαν: « Ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καί ἡμῖν ». . .

«Ωστόσο», ξανάρχισε ο Μοτοβίλωφ, «συνεχίζω να μη καταλαβαίνω πως μπορώ να είμαι σίγουρος ότι βρίσκομαι μέσα στο Άγιο Πνεύμα, να αναγνωρίσω μέσα μου την αληθινή του παρουσία».

- Σας είπα ήδη, φίλε του Θεού, πως είναι πολύ απλό. Τι σας χρειάζεται παραπάνω;

- Μου χρειάζεται να μπορέσω να το καταλάβω ακόμη καλλίτερα!

«Τότε», γράφει ο Μοτοβίλωφ, «ο πατήρ Σεραφείμ με έπιασε από τους ώμους και είπε»:

- Είμαστε και οι δυο μέσα στην πληρότητα του Αγίου Πνεύματος. Γιατί δεν με κοιτάζεις;

- Δεν μπορώ, Μπάτουσκα, ξεπετάγονται κεραυνοί από τα μάτια σας. Το πρόσωπο σας έγινε πιο φωτεινό και από τον ήλιο...

- Μη φοβάστε. Γίνατε και σεις τόσο φωτεινός όσο και γω . Και σεις τώρα είσαστε μέσα στην πληρότητα του Αγίου Πνεύματος, αλλοιώς δεν θα μπορούσατε να με δήτε .

Και γέρνοντας το κεφάλι του προς το μέρος μου, μου είπε στ' αυτί:

- Ευχαριστήστε τον Κύριο, που σας παραχώρησε αυτή τη χάρη. Είδατε - ούτε το σημείο του σταυρού έκανα. Μέσα στην καρδιά μου νοερά μόνο προσευχήθηκα. «Κύριε, αξίωσέ τον να δη καθαρά με τα σωματικά μάτια, την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, όπως στους εκλεκτούς σου δούλους, όταν ευδόκησες να τους φανερωθής μέσα στη μεγαλοπρέπεια της δόξης Σου!» Και αμέσως, δ Θεός εισάκουσε την ταπεινή προσευχή του φτωχού Σεραφείμ. Πως να μην τον ευχαριστήσουμε γι' αυτό το καταπληκτικό δώρο που χάρισε στους δυό μας; Ακόμη και στους μεγάλους ερημίτες ο Θεός δεν φανερώνει πάντα έτσι τη Χάρη του. . . Γιατί δεν με κοιτάζετε στα μάτια; Κοιτάξτε με χωρίς φόβο. Ο Θεός είναι μαζί μας!

«Τον κοίταζα και ένοιωσα να με συνεπαίρνη ένας ακόμη μεγαλύτερος φόβος. Φαντασθήτε να σας μιλάη ένας άνθρωπος και το πρόσωπο του να βρίσκεται σαν στα κέντρο ενός μεσημεριάτικου ήλιου. Βλέπετε τις κινήσεις των χειλιών του, την εναλλασσόμενη έκφραση των ματιών του, ακούτε τον ήχο της φωνής του, νοιώθετε τα χέρια του να σας σφίγγουν τους ώμους, συγχρόνως όμως δεν βλέπετε ούτε τα χέρια του, ούτε το σώμα του, ούτε και το δικό σας, παρά μόνο ένα εκθαμβωτικό φως που απλώνεται ολόγυρα σε απόσταση πολλών μέτρον, φωτίζοντας το χιόνι που καλύπτει το λειβάδι και που πέφτει απαλά πάνω στο μεγάλο στάρετς και σ' εμένα. Πως να περιγράψη κανείς αυτό που δοκίμαζα τότε;»

- Τι αισθάνεσθε ; ρώτησε ο στάρετς .

- Αισθάνομαι εξαιρετικά καλά.

- Πως «καλά»; τι θέλετε να πήτε μ' αυτό το «καλά»;

-Η ψυχή μου είναι γεμάτη με μια ανέκφραστη σιγή και ειρήνη.

- Αυτή είναι η ειρήνη, για την οποία. μιλούσε ο Κύριος, όταν έλεγε στους μαθητάς του: « Εἰρήνην τήν ἐμήν δίδωμι ὑμῖν · οὐ καθώς ὁ κόσμος δίδωσιν, εγώ δίδωμι ὑμῖν » ( Ιωάν . 14, 27) . « Εἰ ἐκ τοῦ κόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἄν τό ἴδιον ἐφίλει · ὅτι δέ ἐκ τοῦ κόσμου οὔκ ἐστέ, ἀλλ ' ἐγώ ἐξελεξάμην ἡμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου, δια τοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος» ( Ιωάν . 15, 19). Σ' αυτούς τους ανθρώπους που διαλέχτηκαν από τον Θεό και μισήθηκαν από τον κόσμο, τους δίνει ο Θεός την ειρήνη, την οποία και σεις τώρα αισθάνεσθε, αυτήν την ειρήνην, όπως λέει ο απόστολος « τήν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν ». Ο Σωτήρας μας την ονομάζει δική Του ειρήνη, καρπό της δικής Του γενναιοδωρίας και όχι του κόσμου τούτου, γιατί καμμιά επίγεια ευδαιμονία δεν μπορεί να τη δώση . Σταλμένη από ψηλά, από τον ίδιο το Θεό, ονομάζεται ΕΙΡΗΝΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.

-Πέρα απ' αυτή την ειρήνη, τι άλλο αισθάνεσθε ;

-Μια ασυνήθιστη γλυκύτητα.

-Αυτή είναι η γλυκύτης, για την οποία , μιλούν οι Γραφές: « Μεθυσθήσονται ἀπό ποιότητος οἴκου σου καί τῶν χειμάρρων τῆς τρυφῆς σου ποτιεῖς αὐτούς » ( Ψαλμ . 35, 9). Αυτή η γλυκύτης ξεχειλίζει από τις καρδιές μας και ξεχύνεται μέσα στις φλέβες μας, δίνοντας μας μιαν ανέκφραστη αίσθηση ανέκφραστης απολαύσεως. Τι άλλο αισθάνεσθε ;

- Μια ανείπωτη χαρά.

-Όταν το Άγιο Πνεϋμα κατεβαίνη στον άνθρωπο με την πληρότητα των δωρεών του, η ψυχή του ανθρώπου γεμίζει με μια απερίγραπτη χαρά, γιατί το Άγιο Πνεύμα αναδημιουργεί μέσα στη χαρά κάθε τι που εγγίζει . Αυτή είναι η χαρά για την οποία μιλάει ο Κύριος στο Ευαγγέλιο: «Ἡ γυνή ὅταν τίκτῃ, λύπην ἔχει, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα αὐτῆς · ὅταν δέ γέννησῃ τό παιδίον, οὐκέτι μνημονεύει τῆς θλίψεως διά τήν χαράν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τόν κόσμον . Καί ὑμεῖς οὖν λύπην μέν νῦν ἔχετε πάλιν δέ ὄψομαι ὑμᾶς καί χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία, καί τήν χαράν ὑμῶν οὐδείς αἴρει ἀφ ' ὑμῶν » ( Ιωάν . 16, 21 - 22) . Η χαρά που αισθάνεσθε αυτή τη στιγμή στην ψυχή, όσο μεγάλη και παρήγορη και αν είναι, δεν είναι τίποτε, αν συγκριθή μ' αυτήν για την οποία λέει ο Κύριος, δια του στόματος του αποστόλου: «Ἅ ὀφθαλμός οὐκ εἶδε καί οὖς οὐκ ἤκουσε καί ἐπί καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἅ ἠτοίμασεν ὁ Θεός τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν » (Α' Κορ . 2, 9) . Αυτό που μας δίδεται τώρα δεν είναι παρά μια προκαταβολή αυτής της υπέρτατης χαράς. Και αν από τώρα αισθανώμαστε γλυκύτητα, αγαλλίαση και ευεξία, τι να πούμε για εκείνη την άλλη χαρά που μας επιφυλάσσει στον ουρανό, αφού θρηνήσουμε πρώτα εδώ κάτω στη γη;

- Τι άλλο αισθάνεστε, όμως, εκτός απ' αυτό, φίλε του Θεού;

-Μια εξαιρετική θερμότητα.

- Θερμότητα. Πως γίνεται; Μήπως δεν είμαστε χειμώνα καιρό μέσ ' στο δάσος; Το χιόνι είναι κάτω από τα πόδια μας και συνεχίζει να πέφτη . Για τι είδους θερμότητα πρόκειται;

- Είναι μια θερμότητα παρόμοια μ' αυτή που αισθάνεται κανείς σε ατμόλουτρο.

- Και η μυρωδιά μοιάζει με τη μυρωδιά του λουτρού;

-Ω, όχι! τίποτα δεν υπάρχει στη γη που να μπορή να συγκριθή μ' αυτό το άρωμα. Παληά, όταν πήγαινα στο χορό, η μητέρα μου, πριν ξεκινήσω, συχνά με ράντιζε με αρώματα που αγόραζε από τα καλλίτερα καταστήματα και τα πλήρωνε πολύ ακριβά. Η μυρωδιά τους όμως δεν συγκρινόταν μ' αυτά τα αρώματα.

Ο πατήρ Σεραφείμ χαμογέλασε.

-Το ξέρω, είπε, και επίτηδες το κάνω και σας ρωτάω. Έχετε δίκηο, φίλε του Θεού. Με τίποτε δεν μπορεί να συγκριθή η ευωδία που αισθανόμαστε τώρα - η ευωδία του Αγίου Πνεύματος.

«Είπατε λίγο πριν πως έκανε ζέστη, όπως μέσα στο λουτρό, και όμως το χιόνι που καλύπτει τα πάντα δεν λυώνει · άρα αυτή η θερμότης δεν βρίσκεται γύρω στον αέρα, αλλά μέσα σε μας τους ίδιους. Παρακαλάμε στην προσευχή μας να μας θερμαίνη το Πνεύμα». Αυτή η ίδια η ζέστη έκανε τους ερημίτες να μην φοβούνται τον χειμώνα, τυλιγμένοι καθώς ήταν, σαν μέσα σε γούνινο παλτό, στη Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

«Και έτσι πρέπει νάναι, γιατί η θεϊκή χάρις κατοικεί μέσα στα βάθη της υπάρξεως μας, στην καρδιά μας. «Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ὑμῶν ἐστι » ( Λουκ . 17, 21) είπε ο Κύριος. Με τη φράση «βασιλεία τοῦ Θεοῦ » εννοεί τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Αυτή η βασιλεία βρίσκεται τώρα μέσα μας, μας θερμαίνει, μας φωτίζει, ευχαριστεί τις αισθήσεις μας και γεμίζει με αγαλλίαση την καρδιά μας. Η τωρινή μας κατάσταση μοιάζει με αυτή για την οποία ο Απόστολος Παύλος λέει: « οὐκ ἐστίν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καί πόσος, ἀλλα δικαιοσύνη καί εἰρήνη καί χαρά ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ » ( Ρωμ . 14, 17). Η πίστη μας δεν στηρίζεται πάνω σε λόγια ανθρώπινης σοφίας, « ἀλλ ' ἐν ἀποδείξει Πνεύματος καί δυνάμεως» (Α' Κορ . 2, 4). Εσύ και εγώ βρισκόμαστε τώρα σ' αυτή την κατάσταση, την οποία εννοούσε ο Κύριος όταν έλεγε: « Ἀμήν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τίνες τῶν ὦδε ἐστηκότων, οἵτινες οὐ μή γεύσωνται θανάτου ἕως ἄν ἴδωσι τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει» ( Μαρκ . 9, 1) . Ορίστε λοιπόν, ποια ασύγκριτη χαρά μας παραχώρησε ο Κύριος. Να τι σημαίνει «να βρίσκεται κανείς μέσα στην πληρότητα του Αγίου Πνεύματος!». Αυτό εννοεί ο άγιος Μακάριος της Αιγύπτου όταν γράφει: «Υπήρξα κι' εγώ μέσα στην πληρότητα του Αγίου Πνεύματος».

«Έτσι ταπεινοί που είμαστε, ο Κύριος μας γέμισε κι εμάς από την πληρότητα του Πνεύματος Του του Αγίου. Μου φαίνεται πως τώρα πια δεν θα με ξαναρωτήσετε, φιλόθεε, για τον τρόπο που εκδηλώνεται μέσα στον άνθρωπο η Παρουσία της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Θα θυμάστε άραγε πάντα αυτή την φανέρωση;»

- Δεν ξέρω, Πάτερ μου, αν θα με αξιώση ο Θεός να κρατήσω για πάντα την ανάμνηση αυτής της Χάριτος με την ίδια καθαρότητα και ενέργεια όπως τώρα.

-Εγώ όμως, απάντησε ο στάρετς, πιστεύω αντίθετα πως ο Θεός θα σας βοηθήση να κρατήσετε όλα αυτά τα πράγματα για πάντα μέσα στη μνήμη σας. Διαφορετικά δεν θα τον είχε αγγίξει τόσο σύντομα η ταπεινή προσευχή μου και δεν θα είχε εκπληρώσει τόσο γρήγορα την επιθυμία του φτωχού Σεραφείμ. Πολύ περισσότερο, γιατί δεν δόθηκε σε σας μόνο, το να δήτε την εκδήλωση αυτής της χάριτος αλλά δια μέσου σας στον κόσμο ολόκληρο, ώστε δυναμωμένος εσείς ο ίδιος, να μπορέσετε να φανήτε χρήσιμος και σε άλλους.

«Όσο για τη διαφορετική κατάσταση μας, για το ότι δηλαδή εγώ είμαι μοναχός και εσείς λαϊκός, μη σας απασχολή διόλου. Πάνω απ' όλα ο Θεός ζήτα μια καρδιά γεμάτη πίστη και αγάπη - εκεί είναι ο θρόνος στον οποίο αρέσκεται να κάθεται και όπου εμφανίζεται μέσα στην πληρότητα της δόξης του.

« Υἱέ, δός μοι σήν καρδίαν » (Παροιμ. 23, 26) και τα υπόλοιπα θα σου τα δώσω εγώ πολλαπλάσια. Η καρδιά του ανθρώπου μπορεί να χωρέση τη Βασιλεία των Ουρανών. « Ζητεῖτε πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνην αὐτοῦ », λέγει ο Κύριος εις τους μαθητάς του « καί ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν » ( Ματθ . 6, 33). « Οἶδε γάρ ὁ πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρήζετε τούτων απάντων».

«Ο Κύριος δεν μας ελέγχει για το ότι απολαμβάνομε τα επίγεια αγαθά, αφού και η Εκκλησία εύχεται να μας δοθού ν. Η ανέχεια, οι πόνοι και οι δυστυχίες αποτελούν όλα μέρος της υπάρξεως μας, δεν πρέπει όμως και ν' αποτελούν όλη μας τη ζωή. Γι' αυτό, με το στόμα του Αποστόλου, ο Κύριος μας συνιστά να « βαστάζωμεν αλλήλων τα βάρη». Αυτός ο ίδιος μας δίνει την εντολή να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, ώστε ενισχυμένοι απ' αυτή την αγάπη η «τεθλιμμένη» πορεία προς την ουράνια πατρίδα να μας φαίνεται πιο εύκολη. Άλλωστε για ποιο άλλο λόγο θα κατέβαινε από τον ουρανό παρά για να πάρη επάνω του όλη τη φτώχεια μας και να μας εμπλουτίση με το θησαυρό της Χάριτος Του;

« Εφ ' όσον Αυτός « οὖκ ἦλθε διακονηθῆναι ἀλλά διακονῆσαι καί δοῦναι τήν ψυχήν αὐτοῦ λύτρον ἀντί πολλῶν », κάνετε και σεις το ίδιο, φίλε του Θεοῦ, και εφόσον γίνατε σκεῦος της Χάριτος, μεταδώστε την σε κάθε άνθρωπο, που ποθεί τη σωτηρία του.

«Ὁ θερισμός πολύς», λέγει ο Κύριος, « οἱ δέ ἐργάται ὀλίγοι » ( Ιωάν . 1, 37). Αφού μας έδωσε τα δώρα της Χάριτος Του, ο Κύριος, μας στέλνει να θερίσουμε. Ας είμαστε προσεκτικοί, Μπατούσκα, για να μην κατακριθούμε μαζί με τον οκνηρό δούλο, ο οποίος έθαψε το θάλαντο που του εμπιστεύτηκαν, αλλά ας προσπαθήσουμε να μιμηθούμε τους πιστούς δούλους που έφεραν στον Κύριο ο μεν ένας αντί για δύο τέσσερα τάλαντα και ο άλλος αντί για πέντε δέκα τάλαντα. Όσο για τη θεϊκή ευσπλαχνία δεν πρέπει καθόλου να αμφιβάλλουμε.

« Ἐγγύς Κύριος πᾶσι τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτόν ». « Οὐ γάρ βλέπει εἰς πρόσωπον άνθρωπου ». Αρκεί να μπορούμε να τον αγαπάμε, τον Ουράνιο Πατέρα μας, αληθινά, σαν παιδιά του. Ο Κύριος ακούει εξ ίσου τον μοναχό και τον λαϊκό αρκεί και οι δυο να έχουν την ορθόδοξο πίστη « ὡς κόκκον σινάπεως », ικανή « καί ὄρη μεθιστάνειν » και να είναι γεμάτοι από αγάπη...

«Πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι ».

«Πάντα ἱσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι με Χριστῷ » λέει ο Απόστολος Παύλος.

«Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ », λέει ο Κύριος, « τά ἔργα ἅ ἐγώ ποιῶ κἀκεῖνος ποιήσει, καί μείζονα τούτων ποιήσει, ὅτι ἐγώ πρός τόν πατέρα μου πορεύομαι, καί ὅ,τι ἄν αἰτήσητε ἐν τῷ ὀνόματι μου, τοῦτο ποιήσω, ἵνα δοξασθῇ ὁ πατήρ ἐν τῷ υἱῷ . Ἐάν τι αἰτήσητε ἐν τῶ ὀνόματι μου, ἐγώ ποιήσω».

«Επομένως, φιλόθεε, ο,τιδήποτε ζητήσετε από τον Κύριο, θα το λάβετε, αρκεί αυτό να είναι προς δόξαν Θεού ή για το καλό του πλησίον. Γιατί ο Θεός δεν ξεχωρίζει το καλό του πλησίον μας από τη Δόξα του. Εφ ' όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε».

«Όσο για την προσευχή που αφορά σε προσωπικά αγαθά, προσέξτε να μην παρακαλήτε παρά για πράγματα που τα έχετε άμεση ανάγκη. Αλλοιώς, μπορεί βέβαια να εισακουσθήτε και να σας τα δώση, θα σας ζητηθή όμως ο λόγος για, το ότι θελήσατε να αποκτήσετε πράγματα, που θα μπορούσατε εύκολα να κάνετε και χωρίς αυτά.

«Ορίστε λοιπόν, σας τα είπα τώρα πια όλα. Σας έδειξα με κάθε αλήθεια όλα εκείνα, τα οποία ο Κύριος και η Παναγία Μητέρα του θέλησαν με την ταπεινή μου μεσολάβηση να σας αποκαλύψουν».

« Πορεύεσθε ἐν εἰρήνῃ ». Ο Θεός να είναι πάντα μαζί σας και τώρα και πάντα και στους αιώνας των αιώνων. «Αμήν. Πορεύεσθε ἐν εἰρήνῃ !».

(1)«... Ὡς ἠβουλήθη, ἀπήλαυσε τῆς αἰσθήσεως, δίχα Θεοῦ καί πρό Θεοῦ, καί οὐ κατά Θεόν » ( Μαξίμου Ομολογητού, Άπορα PG 91, 1156 C ).

(2) «' E ν τούτῳ γγνώσκετε τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ πᾶν πνεῦμα ὁμολογεῖ Ἰησοῦν Χριστόν ἐν σαρκί ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστί · καί πᾶν πνεῦμα ὁ μή ὁμολογεῖ τόν Ἰησοῦν Χριστόν ἐν σαρκί ἐλληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἐστι · καί τοῦτο ἐστι τό τοῦ ἀντιχρίστου » (Α'. Ίωάν . 4, 2 - 3).