ΑΡΘΡΟΝ ΕΒΔΟΜΟΝ

«Καί πάλιν ἐρχόμενον μετά δόξης κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος».

Τό ἄρθρο αὐτό ἀναφέρεται στά ἔσχατα. ᾿Εκφράζει τήν πίστη τῆς ᾿Εκκλησίας στή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, στήν καθολική κρίση καί ἀνταπόδοση καί στήν αἰώνια θεία βασιλεία του.

«Καί πάλιν ἐρχόμενον μετά δόξης».

῾Ο Κύριος ἡμῶν ᾿Ιησοῦς Χριστός μέλλει νά ἔλθει γιά δεύτερη φορά πάνω στή γῆ. ῾Η ἔλευση αὐτή θά συμπέσει μέ τή συντέλεια τοῦ κόσμου. ῾Ο κόσμος στόν ὁποῖο ζοῦμε τώρα δέν πρόκειται νά συνεχίσει νά ὑπάρχει αἰώνια μέ τήν παροῦσα φυσική του κατάσταση καί μορφή. «Παράγει τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου», λέγει ἡ Γραφή242. Δέν θά καταργηθεῖ φυσικά ἡ ὕπαρξή του, ἀλλά θά προσλάβει ἕνα καινούργιο σχῆμα, θά λάβει μία νέα ἀλλιώτικη μορφή, πού θά εἶναι σύμμορφη μέ τήν καθολική ἀνακαίνιση τῶν πάντων, μέ τούς «καινούς οὐρανούς καί τήν καινήν γῆν»243, πού προσδοκᾶμε. Πῶς θά γίνουν τά πράγματα αὐτά φυσικά ἀγνοοῦμεν. Πιστεύουμε ὅμως ὅτι θά γίνουν μέ τό ἀνακαινιστικό πῦρ τῆς θείας ἐνέργειας, γιατί αὐτό μᾶς ἀποκάλυψε ὁ ἀψευδής λόγος τοῦ Θεοῦ244.

῾Η πρώτη ἔλευση τοῦ Χριστοῦ ἔγινε μέ τή θεία του ἐνανθρώπηση. ῏Ηταν οἰκονομία ταπεινώσεως καί θλίψεων, ἡ κένωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἦλθε στόν κόσμο γιά νά πάθει καί μέ τό μαρτυρικό του θάνατο νά λυτρώσει τόν ἄνθρωπον ἀπό τήν ἁμαρτία καί τόν αἰώνιο πνευματικό θάνατο. Σέ ἀντίθεση μέ αὐτήν, ἡ δεύτερη ἔλευση τοῦ Κυρίου θά εἶναι κραταιά καί ἔνδοξη. ῾Ο Χριστός θά ἔλθει ὡς βασιλεύς κραταιός, «ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καί ἐν σάλπιγγι Θεοῦ»245, μέ σκοπό νά κρίνει «ζῶντας καί νεκρούς», ἀποδίδοντας στόν καθένα σύμφωνα μέ τό περιεχόμενο τοῦ ἐπί γῆς βίου του.

῾Ο χρόνος τῆς Δευτέρας Παρουσίας παραμένει ἄγνωστος. ῞Οταν κάποτε οἱ μαθητές ρώτησαν τό Διδάσκαλο γιά τό θέμα αὐτό, τούς ἀπάντησε ὅτι κανένας –οὔτε καί ὁ ἴδιος– δέν γνωρίζει τόν καιρό τῆς Δευτέρας του Παρουσίας καί τῆς συντέλειας τῶν πάντων246. Τώρα, ἄν ἤξερε ὁ Κύριος ἤ ὄχι τό χρόνο τῆς παρουσίας του ἤ ἁπλῶς διά λόγους, πού ὁ ἴδιος γνώριζε, δέν θέλησε νά τόν φανερώσει στούς μαθητές, εἶναι ἄλλο ζήτημα. Βέβαια μία τέτοια παρασιώπηση τροχίζει τήν περιέργεια τῶν πιστῶν, ὡς ἕνα δέ σημεῖο δικαιολογημένα. ῾Η σχολαστική ὅμως περιέργεια καί ἡ ἀναζήτηση ἑρμηνείας σέ κάτι πού κράτησε μυστικό ὁ Θεός, καί παρακεκινδυνευμένο εἶναι καί ὄχι πολύ ἐποικοδομητικό. ῾Οπωσδήποτε κι ἄν μελετηθεῖ τό θέμα, δέν παύει ν᾿ ἀποτελεῖ πρόβλημα θεολογικό247.

᾿Εν τούτοις ὁ Κύριος μᾶς ἔδωσε σημεῖα προγνωστικά τῆς Δευτέρας Παρουσίας του. Αὐτά εἶναι· ἡ ἔλευση τοῦ ᾿Αντιχρίστου, ὁ ὁποῖος, κινούμενος ἀπό τό Σατανᾶ248, θά δώσει τήν τελευταία μάχη του κατά τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο, θά διώξει τήν ᾿Εκκλησία καί θά βασανίσει ἀμείλικτα τούς δικαίους, θά καθυποτάξει πολιτικά τήν οἰκουμένη καί θ᾿ ἀνακηρύξει ἑαυτόν ψευτομεσσία καί λυτρωτή τοῦ κόσμου, ἀπομιμούμενος τό μεσσιανικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ· θά βασιλεύσει δέ ἐπί 3 1/2 χρόνια, θά ἐρημώσει τήν πόλη τήν ἁγίαν (῾Ιερουσαλήμ) καί τούς χριστιανικούς ναούς, θά θανατώσει τούς ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ (᾿Ενώχ καί ᾿Ηλίαν) καί σέ ὕστατο ἀγῶνα του κατά τοῦ ἐσφαγμένου ᾿Αρνίου (τοῦ Χριστοῦ) καί τῶν ἐπουρανίων ἀγγελικῶν δυνάμεων θά συντριβεῖ ὁλοσχερῶς καί θά ριφθεῖ στή λίμνη τοῦ πυρός τήν καιομένη. Κατά τήν περίοδο τῆς τυραννίας τοῦ ᾿Αντιχρίστου ἡ ᾿Εκκλησία θ᾿ ἀναδείξει τούς λαμπρότερούς της μάρτυρες. ῎Αλλο σημεῖο προγνωστικό εἶναι ἡ κήρυξη τοῦ Εὐαγγελίου σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς249 καί ἡ μεταστροφή τῶν ᾿Ιουδαίων στήν πίστη τοῦ Χριστοῦ250 (σέ ὁμάδες ἄραγε ἤ ὡς ἔθνος ὁλόκληρο;). Τέλος θά σημειωθοῦν· ἡ φοβερή ἀποστασία τῶν ἐσχάτων251, ἡ ἔκπτωση τοῦ κόσμου ἀπό τή θρησκευτικότητα καί τούς κανόνες τῆς ἠθικῆς, τό ἄκρατο ὑλιστικό φρόνημα πού θά κυριαρχήσει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, ὁ πολλαπλασιασμός τῶν ψευτοπροφητῶν252, κοινωνικές ἀναστατώσεις, πόλεμοι253 καί ἐμφύλιοι σπαραγμοί, παράδοξα φαινόμενα φυσικά, θεομηνίες κ.τ.ὅ. ῞Οταν αὐτά ἀρχίσουν ν᾿ ἀναφαίνονται, ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ ὡς ἐκδικητοῦ τῆς ἁμαρτίας καί κριτοῦ τῶν ἀνθρώπων, εἶναι ἐγγύς. Οἱ πιστοί πρέπει νά βρίσκονται σέ ἑτοιμότητα γιά νά ὑποδεχτοῦν τή φοβερή δοκιμασία τῶν ἐσχάτων.

«Κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς».

῾Η Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, παράλληλα μέ τήν τελειωτική συντριβή τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων τῆς ἁμαρτίας πού θά σφραγίσει τήν ἱστορία τοῦ κόσμου, θά ἔχει σάν κύριο στόχο της τήν καθολική κρίση τῶν ἀνθρώπων ἤ, ὅπως λέγει τό Σύμβολο, τήν κρίση ζώντων καί νεκρῶν. Καί ζῶντες φυσικά θά εἶναι ὅσοι κατά τήν ἔλευση τοῦ Κυρίου θά βρίσκονται ἀκόμη στή ζωή· νεκροί δέ, ὅσοι πέθαναν ἀπό τήν ἀρχή τοῦ κόσμου μέχρι τῶν ἐσχάτων, καί οἱ ὁποῖοι θά κριθοῦν, ἀφοῦ πρῶτα ἐγερθοῦν ἐκ τῶν μνημείων. Κανένας δέν θά μείνει ἔξω ἀπό τή δικαιοκρισία τοῦ ῾Υψίστου. ῞Ολοι ἀνεξαίρετα οἱ ἄνθρωποι θά λογοδοτήσουν γιά τίς πράξεις καί τό περιεχόμενο τῆς ζωῆς τους. Μέ τρόπο πολύ παραστατικό καί ἔντονα ἀνθρωπομορφικό ἡ Γραφή μᾶς ἱστορεῖ τό γεγονός τῆς μελλούσης κρίσεως254. ῞Οταν ἔλθει ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου –λέγει– ντυμένος στήν οὐράνια δόξα του καί θά τόν συνοδεύουν ὅλοι του οἱ ἅγιοι ἄγγελοι, θά καθίσει σέ θρόνο πού θ᾿ ἀστράφτει ἀπό δόξα, καί θά συναχτοῦν μπροστά του ὅλα τά ἔθνη τῆς γῆς. Τότε θά τούς ξεχωρίσει, ὅπως ὁ ποιμένας ξεχωρίζει τά πρόβατα ἀπό τά ἐρίφια, καί τά μέν πρόβατα (τούς καλούς ἀνθρώπους) θά τούς βάλει νά σταθοῦν στά δεξιά του, ἐνῶ τά ἐρίφια (τούς κακούς) θά βάλει νά σταθοῦν στ᾿ ἀριστερά του. Κι ἀφοῦ κάνει τό χωρισμό, θά βγάλει τήν ἐτυμηγορία του, ὑπενθυμίζοντας καί στούς δύο τή συμπεριφορά τους πρός τούς ἀνθρώπους τοῦ πόνου καί τῆς δυστυχίας, δηλαδή τήν ἀγάπη καί τή φροντίδα πού ἔδειξαν οἱ καλοί γι᾿ αὐτούς, καί ἀντίθετα τήν ἀδιαφορία καί τήν ἐγκατάλειψη πού ἔδειξαν οἱ κακοί στήν ἀνάγκη καί τή δυστυχία τους. ῾Η ἀναφορά στούς φτωχούς καί ἀπόκληρους τῆς ζωῆς ἔχει πολύ μεγάλη σημασία, γιατί στό πρόσωπό τους εἰκονίζεται ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Οἱ πονεμένοι καί οἱ καταφρονεμένοι εἶναι ἀδελφοί τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ τῆς ὀδύνης, τοῦ πόνου καί τῆς καταφρονήσεως. ῾Ο δρόμος πού ὁδηγεῖ στόν Θεό περνᾶ ἀπαραίτητα ἀπό τούς ἀνθρώπους πού ὑποφέρουν στή ζωή, γιατί εἶναι ἀδελφοί ᾿Εκείνου, πού πρῶτος ὑπέφερε διά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Πῶς εἶναι δυνατόν –ἀλήθεια– νά πλησιάσεις τόν Χριστόν, ἄν προσπεράσεις ἀδιάφορος τούς ἀδελφούς του; ῾Η ἀδιαφορία γι᾿ αὐτούς εἶναι ἀδιαφορία γιά τό μεγάλο τους ᾿Αδελφό, ὅπως, ἀντίθετα, τό ἐνδιαφέρον καί ἡ στοργή γι᾿ αὐτούς ἀναφέρονται στόν ἴδιο τόν Χριστό. Στό ἂὃὴ῏ὼὃἂὦ῏ αὐτό τοῦ Θεανθρώπου θά προσκρούσουν τόσον οἱ δίκαιοι ὅσο καί οἱ φαῦλοι, διερωτώμενοι πότε τόν εἶδαν σέ μία τόσο δύσκολη ἀνάγκη, σέ μία τόσο σκληρή στιγμή, καί εἴτε τόν διακόνησαν εἴτε τόν ἐγκατέλειψαν ἀβοήθητον; Οἱ ἄδικοι ὅμως καμιά ἀπολογία δέν θά μπορέσουν νά προβάλουν στό δικαιοκρίτη, γιατί ὅποιος δέν ἀγαπᾶ τόν πλησίον στή διάσταση τῆς διακονικῆς ἀγάπης δέν μπορεῖ νά ἔχει αἴσθηση Χριστοῦ255, εἶναι ἀπόβλητος τοῦ σώματος τῆς κοινωνίας καί τῆς ἀγάπης. ῾Η ἐτυμηγορία τῆς κρίσεως θά εἶναι· αἰώνια ζωή στή θεία βασιλεία διά τούς δικαίους καί αἰώνια κόλαση γιά τούς σκληρούς καί τούς ἀνάλγητους ἁμαρτωλούς.

῾Η δυνατότητα τῆς κρίσεως στηρίζεται σέ δύο βασικές καί θεμελιώδεις ἀρχές· στή θεία δικαιοσύνη καί στή λογική φύση τοῦ κρινομένου πλάσματος.

῾Η δικαιοσύνη πάνω στήν ὁποία βασίζεται τό αἴτημα τῆς κρίσεως εἶναι βασική ἰδιότητα τῆς φύσεως τοῦ Θεοῦ. ῾Ο Θεός εἶναι δίκαιος256. Εἶναι δέ δίκαιος στό μέτρο πού εἶναι ἅγιος. ῾Αγιότητα καί δικαιοσύνη πηγαίνουν μαζί, ἀχώριστα συνταιριασμένες. ῾Ο Θεός καμιά σχέση δέν μπορεῖ νά ἔχει μέ τό κακό, τήν ἁμαρτία. Τά φαινόμενα αὐτά εἶναι ἀποκυήματα τοῦ ἐλεύθερου λογικοῦ πλάσματος. ῾Ο Θεός τά ἀπεχθάνεται, ὡς καταστρατήγηση τοῦ ἠθικοῦ νόμου καί τῆς ἠθικῆς τάξεως, πού ὁ ἴδιος ἐνέσπειρε στόν κόσμο. ῾Ως ἅγιος δέ, εἶναι καί φρουρός τῆς ἠθικότητος αὐτῆς καί τιμωρός σέ ὅσες περιπτώσεις ὁ ἄνθρωπος καταπατεῖ τόν ἠθικό νόμο πού εἶναι δοσμένος στόν κόσμο καί ἀπηχεῖται ἔμφυτα στή συνείδησή του.