᾿Εντολή δεκάτη

«Οὐκ ἐπιθυμήσεις τήν γυναῖκα τοῦ πλησίον σου. Οὐκ ἐπιθυμήσεις τήν οἰκίαν τοῦ πλησίον σου οὔτε τόν ἀγρόν αὐτοῦ οὔτε τόν παῖδα αὐτοῦ οὔτε τήν παιδίσκην αὐτοῦ οὔτε τοῦ βοός αὐτοῦ οὔτε τοῦ ὑποζυγίου αὐτοῦ οὔτε παντός κτήνους αὐτοῦ οὔτε ὅσα τῷ πλησίον σου ἐστίν».

῾Ο Νόμος ἐδῶ σκάβει βαθύτερα στό ἐσωτερικό βάθος τῶν ἀνθρώπων. Δέν ἀπαγορεύει ἁπλῶς τήν ἐξωτερική πράξη, ἀλλά εἰσχωρεῖ στό ἐσωτερικό τῆς ψυχῆς, γιά νά συναντήσει ἐκεῖ καί ἀπαγορεύσει τήν ἐπιθυμία, πού εἶναι ἡ ρίζα κάθε κακῆς πράξεως. Τό ἴδιο θά κάνει ἀργότερα καί ὁ Σωτήρ στό ἔδαφος τῆς Νέας Διαθήκης. Θά καταδικάσει τήν ἔνοχη ἐπιθυμία, ἀπό τήν ὁποίαν τροφοδοτεῖται κάθε προσβολή τῆς οἰκογενειακῆς τιμῆς τοῦ πλησίον.

Τό περιεχόμενο τῆς ἐντολῆς αὐτῆς βρίσκεται σέ ἄμεσο συσχετισμό μέ τήν ἀπαγόρευση τῆς κλοπῆς πού νομοθετεῖ ἡ ὀγδόη ἐντολή. «῎Οχι ἁπλῶς δέν θά κλέψεις, ἀλλά καί δέν θά ἐπιθυμήσεις ὅ,τι ἀνήκει στόν πλησίον σου. Δηλαδή δέν θά ἐπιθυμήσεις –μέ σκοπό νά θελήσεις νά κάνεις δικά σου– τή γυναίκα τοῦ διπλανοῦ σου, τό σπίτι του, τό χωράφι του, τόν ὑπηρέτη του, τήν ὑπηρέτριά του, τό βόδι του, τόν ὄνο του καί γενικῶς κάθε ζῶο πού εἶναι ἰδιοκτησία του». ῾Η ἔνοχη ἐπιθυμία, ἰδίως ὅταν χρονίσει στή ψυχή, θά βρεῖ κάποτε διέξοδο ὥστε νά μετουσιωθεῖ σέ πράξη, μέ ὅλες τίς συνέπειες καί τά τραγικά της ἀποτελέσματα. Γνωρίζουμε δέ πόσο ἀκριβά κόστισε στό συνετό κατά τά ἄλλα Δαβίδ ἡ ἔνοχη ἐπιθυμία τῆς ὡραίας συζύγου ἑνός ἀπό τούς ἀξιωματικούς του, ἡ ἀπόκτηση τῆς ὁποίας τόν ὁδήγησε σέ διπλό ἔγκλημα469 (μοιχεία καί φόνο!). Καί εἶναι μέν δύσκολο νά κυριαρχήσει κανείς στίς πονηρές καί ἔνοχες ἐπιθυμίες του. ῞Ομως αὐτός εἶναι ὁ μόνος ἀσφαλής τρόπος θωρακίσεως τοῦ ἀνθρώπου στίς τόσες ἐπιθέσεις καί ἐπιβουλές πού γίνονται κατά τοῦ πλησίον, οἱ ὁποῖες δηλητηριάζουν τίς ἀδελφικές σχέσεις τῶν ἀνθρώπων καί σωρεύουν τόσα δεινά στήν κοινωνική τους συμβίωση.

Οἱ ἐντολές τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου, ὅπως πιό πάνω τίς εἴδαμε, ἐκφράζουν μέ λόγια ἁπλᾶ τήν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου. ῾Ο Θεός τῆς Π. Διαθήκης εἶναι ὁ δημιουργός τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου, ὁ πατέρας ὁ γεμάτος στοργή καί ἀγάπη πρός τά πλάσματά του, καί ὁ νομοθέτης ὁ ἅγιος, τοῦ ὁποίου οἱ ἐντολές ἀποβλέπουν στή σωστή τοποθέτηση τοῦ πλάσματος στά κορυφαῖα ζητήματα τῆς ὑπάρξεως καί τήν εὐτυχία του. ῾Ο ἄνθρωπος ἀφ᾿ ἑτέρου πού βγῆκε ἀπό τά χέρια τοῦ Θεοῦ, ὑπάρχει ἀληθινά στό μέτρο πού εἶναι κτισμένος στό θέλημα καί τήν ἀλήθεια τοῦ πλάστη του. Στόν ἄνθρωπο ὑπάρχει οὐσιαστικά ὁ Θεός. ῾Η ψυχή του εἶναι εἰκόνα τοῦ πλαστουργοῦ της, στήν ὁποίαν λάμπουν οἱ χαρακτῆρες τοῦ θείου ἀρχετύπου της. ῾Ο ἄνθρωπος συγγενεύει μέ τόν Θεό καί ἐκ τοῦ λόγου αὐτοῦ εἶναι ὄν ἄξιο καί σεβαστό. ᾿Εν τούτοις ἡ πτώση του στήν ἁμαρτία ἀμαύρωσε τήν ὄμορφη φύση του καί τόν ἀπομάκρυνε ἀπό τόν κτίστη του, μέ συνέπεια νά περιέλθει στή δυστυχία καί τήν ἔσχατη ἐξαθλίωση.

῾Ο Νόμος προσπαθεῖ νά βοηθήσει τόν ἄνθρωπο νά σταθεῖ στήν ἀλήθειά του καί νά ζήσει εὐτυχισμένος στή ζωή του. Αὐτό θά γίνει πρώτιστα μέ τήν ὀρθή τοποθέτηση καί τή σωστή σχέση του μέ τόν Θεό. Πρέπει ν᾿ ἀποφεύγει τήν εἰδωλολατρία πού εἶναι τό μέγιστο ἁμάρτημα, γιατί εἶναι ἄρνηση τοῦ Θεοῦ, στήν ὁποίαν ὑπάρχει ὁ θάνατος. ῞Οταν δέ ἀγαπᾶ καί λατρεύει ἀληθινά τόν Θεό, θά δημιουργήσει αὐτόματα καί τή σωστή σχέση του μέ τό συνάνθρωπο. Θά τόν βλέπει σάν παιδί τοῦ Θεοῦ, ἀδελφό, εἰκόνα Θεοῦ. Θά βλέπει σ᾿ αὐτόν τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του. ῾Επομένως δέν θά τόν βλάψει. Δέν θά πλήξει τήν ἀξιοπρέπεια καί τήν τιμή του, δέν θά ἀφαιρέσει τή ζωή καί τήν περιουσία του οὔτε καί θά κοιτάξει μέ ἔνοχη ἐπιθυμία τά ἀγαθά του. ῾Η ἀπαγόρευση τῆς ἐντολῆς ἀποσκοπεῖ στή διατήρηση εἰρηνικῶν σχέσεων στήν κοινωνική συμβίωση τῶν ἀνθρώπων, πρᾶγμα πού στήν ἐποχή πού δόθηκε σήμαινε πολλά. Βεβαίως λεπτότερες καί πνευματικότερες διεισδύσεις δέν μποροῦσε νά κάνει ὁ παλαιός Νόμος, διότι ἡ ἐποχή πού δόθηκε δέν ἦταν ἀκόμη ὥριμη. Αὐτό θά τό κάνει ἀργότερα ὁ Νόμος τῆς χάριτος, πού θά δοθεῖ στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Τόν Νόμο αὐτό θά τόν δοῦμε περιληπτικά στή συνέχεια.