14 Απριλίου
†Μνήμη τῶν ἁγίων ᾿Αποστόλων ᾿Αριστάρχου, Πούδη καί Τροφίμου, ἐκ τῶν ῾Εβδομήκοντα.
 Οἱ ῞Αγιοι ᾿Απόστολοι ᾿Αρίσταρχος, Πούδης καί Τρόφιμος ἀνῆκαν στόν κύκλο τῶν ῾Εβδομήκοντα ᾿Αποστόλων († 4 ᾿Ιανουαρίου) τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
Γιά τόν ᾿Απόστολο ᾿Αρίσταρχο ἀναφέρεται στίς Πράξεις τῶν ᾿Αποστόλων ὅτι ἦταν Μακεδόνας καταγόμενος ἀπό τή Θεσσαλονίκη75 καί κατά πᾶσα πιθανότητα ᾿Ιουδαῖος. ῾Οπωσδήποτε ὁ ᾿Απόστολος ᾿Αρίσταρχος ὑπῆρξε ἀπό τούς πρώτους μαθητές τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου στή Θεσσαλονίκη, ὁ ὁποῖος καί τόν μνημονεύει στίς πρός Κολοσσαεῖς76 καί Φιλήμονα77 ἐπιστολές του.
῾Ο ᾿Απόστολος ᾿Αρίσταρχος ἦλθε στήν ῎Εφεσο κομίζοντας χάρη τῶν Χριστιανῶν τῶν ῾Ιεροσολύμων τή «λογία». Τό προϊόν τοῦ ἐράνου ἔφεραν οἱ Γάιος, Σεκοῦνδος καί ᾿Αρίσταρχος. ᾿Από τότε ὁ ᾿Αρίσταρχος ἔγινε ὁ ἀχώριστος σύντροφος τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου ὥς τή Ρώμη. Τόν ᾿Απόστολο ᾿Αρίσταρχο τόν συναντοῦμε καί στό 19ο κεφάλαιο τῶν Πράξεων, ὅπου ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς περιγράφει μέ ἐξαιρετική ζωηρότητα τά ἐπεισόδια τῆς ᾿Εφέσου. ῾Ο ἀργυροκόπος Δημήτριος εἶχε χολωθεῖ ἀπό τή μεταστροφή τῶν κατοίκων τῆς ᾿Εφέσου πρός τή νέα πίστη καί γι᾿ αὐτό ἐξεσήκωσε τό λαό ἐναντίον τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου καί τῶν συνεργατῶν του ᾿Αριστάρχου καί Γαΐου.
῾Ο Συναξαριστής ἀναφέρει ὅτι ὁ ᾿Απόστολος ᾿Αρίσταρχος ὑπῆρξε ᾿Επίσκοπος τῆς ᾿Απαμείας78 τῆς Συρίας «καί ὅλους τούς ἐκεῖ εὑρισκομένους ἀπίστους ἐπέστρεψεν εἰς τήν τῆς ἀληθείας καί εὐλαβείας ἐπίγνωσιν». ῾Η δέ παράδοση θεωρεῖ ὅτι ὁ ᾿Απόστολος ᾿Αρίσταρχος συναντήθηκε πάλι μέ τόν ᾿Απόστολο Παῦλο στή Ρώμη καί ἐμαρτύρησε ἐπί Νέρωνος79 (54-68 μ.Χ.). ῾Η ᾿Εκκλησία τιμᾶ τή μνήμη τοῦ ῾Αγίου ᾿Αποστόλου ᾿Αριστάρχου καί στίς 27 Σεπτεμβρίου.
῾Ο ᾿Απόστολος Πούδης μνημονεύεται στήν Βύ πρός Τιμόθεον ἐπιστολή80 τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου, τοῦ ὁποίου ἦταν ἀκόλουθος στά παθήματα καί τούς διωγμούς. ῾Υπέστη μαρτυρικό θάνατο ἐπί Νέρωνος (54-68 μ.Χ.).
῾Ο ᾿Απόστολος Τρόφιμος μνημονεύεται στίς Πράξεις καί τήν Βύ πρός Τιμόθεον ἐπιστολή τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου81, τόν ὁποῖο ἀκολούθησε στό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου καί ὑπέστη μαζί του διωγμούς καί κακώσεις. ῾Υπέστη μαρτυρικό θάνατο ἐπί Νέρωνος (54-68 μ.Χ.).
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος ᾿Αρδαλίωνος, τοῦ μίμου.
῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς ᾿Αρδαλίων ἔζησε κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Μαξιμιανοῦ (285-305 μ.Χ.) καί ἦταν ἀρχικά ἠθοποιός, ἐνασχολούμενος μέ τήν ὑποκριτική καί παριστάνοντας δράματα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καί κωμωδίες. ῞Ομως ὁ ᾿Αρδαλίων ἄκουσε τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου, ἐφωτίσθηκε ψυχή του καί ἔγινε Χριστιανός.
῾Η νέα του χριστιανική ζωή δέν τοῦ ἐπέτρεπε νά ἐξακολουθεῖ τίς προηγούμενες θεατρικές του ἀσχολίες. Γιά τελευταία ὅμως φορά θέλησε νά φανεῖ ἐπί σκηνῆς, ὑποκρινόμενος Χριστιανό Μάρτυρα πού ἀρνιόταν νά ὑποκύψει στίς προσταγές εἰδωλολάτρου ἄρχοντος καί γι᾿ αὐτό ὑποβαλλόταν σέ βασανιστήρια. ῾Η ὑπόκριση τοῦ ᾿Αρδαλίωνος ἦταν τόσο ζωντανή καί μέ τέτοιο πάθος, ὥστε τό κοινό τοῦ θεάτρου παρά τήν ἀντιπάθεια πρός τούς Χριστιανούς, ἐσείσθηκε ἀπό τά χειροκροτήματα. ῾Ο ᾿Αρδαλίων μετέτρεψε τότε τόν ἐνθουσιασμό σέ ἔκπληξη, ἀφοῦ ὁμολόγησε δημόσια ὅτι εἶναι καί αὐτός Χριστιανός. ῾Ο ἔπαρχος, πού ἦταν παρών στά ὅσα εἶχαν διαδραματισθεῖ, διέταξε νά τόν συλλάβουν καί νά τόν ὁδηγήσουν στή φυλακή. Τήν ἑπόμενη μέρα ἐκάλεσε τόν Μάρτυρα ἐνώπιόν του καί προσπάθησε μέ κολακεῖες καί ἀπειλές νά ἀλλάξει τό φρόνημα τοῦ ῾Αγίου. ῞Ολες ὅμως οἱ προσπάθειες τοῦ ἄρχοντος ἀπέβησαν ἄκαρπες. Γι᾿ αὐτό καί διέταξε νά τόν κάψουν ζωντανό. ῎Ετσι μαρτυρικά ἐτελείωσε τό βίο του ὁ ῞Αγιος ᾿Αρδαλίων καί ἔλαβε τό στέφανο τοῦ μαρτυρίου.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῆς ἁγίας μάρτυρος Θωμαΐδος τῆς ἐν ᾿Αλεξανδρείᾳ.
῾Η ῾Αγία Μάρτυς Θωμαΐς ἐγεννήθηκε καί ἔζησε στήν ᾿Αλεξάνδρεια καί διακρινόταν γιά τήν εὐσέβεια καί τήν πνευματική της μόρφωση. ᾿Από μικρή λικία εἶχε ἐπιδοθεῖ στά ἔργα τῆς φιλανθρωπίας καί τοῦ ἐλέους, συνοδεύοντας τή μητέρα της. Τή διακονία αὐτή ἐξακολούθησε νά τήν ἀσκεῖ ἀκόμα καί ὅταν ἐνυμφεύθηκε.
 ῾Η ῾Αγία εἶχε μιά κατά πάντα εὐλογημένη οἰκογένεια. Μέ τό σύζυγό της συνδεόταν μέ ἀληθινή καί ἀνυπόκριτη ἀγάπη. Τήν εἰρηνική τους ὅμως συνύπαρξη τήν ἐφθόνησε ὁ ἐφευρέτης τῆς κακίας διάβολος καί θέλησε νά τούς χωρίσει, μάλιστα δέ μέ τραγικό τρόπο.
Κάποτε πού Θωμαΐδα ἦταν μόνη της στό σπίτι, ἐπειδή ὁ σύζυγός της ἔλειπε σέ δουλειές, ἐδέχθηκε ἀνήθικη ἐπίθεση ἀπό τόν πατέρα τοῦ συζύγου της, δηλαδή τόν πεθερό της, ὁ ὁποῖος κυριευμένος ἀπό τό δαίμονα τῆς πορνείας καί ὑποδουλωμένος στό πάθος τῆς ἀκολασίας ἤθελε νά ἔχει μαζί της ἐρωτική σχέση. ῾Η ῾Αγία, ὁποία εἶχε πάντοτε ζωντανή στή μνήμη της τήν αἴσθηση τῆς πανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ καί ἐζοῦσε μέ ἁγνότητα καί σωφροσύνη, ἀντιστάθηκε μέ σταθερότητα καί παρρησία. Προσπάθησε νά τόν πείσει ὅτι κάτι τέτοιο δέν πρέπει νά γίνει, ἐπειδή εἶναι ἀντίθετο μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖο ἦταν γι᾿ αὐτήν τρόπος ζωῆς καί πηγή ἐμπνεύσεως. Τυφλωμένος ὅμως ἐκεῖνος ἀπό τό πάθος, ἐπέμενε ἀπειλώντας την μέ θάνατο. ῾Η ῾Αγία Θωμαΐς συνέχισε νά ἀντιστέκεται καί προετίμησε τό θάνατο ἀπό τήν ὑποδούλωση στό κράτος τῆς ἁμαρτίας καί τήν ἐξουσία τοῦ θανάτου. Γιατί ἔξοδος μέ μαρτυρικό τρόπο ἀπό τήν παρούσα σύντομη ζωή γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι θάνατος, ἀλλά μετάβαση ἀπό τό θάνατο στή ζωή. Εἶναι νίκη τῆς ζωῆς ἐπί τοῦ θανάτου.
῾Ο δυστυχής ἐκεῖνος τήν ἐμαχαίρωσε θανάσιμα καί μετά τό τραγικό αὐτό περιστατικό ἔχασε τό φῶς του καί ἐγύριζε μέσα στό σπίτι σάν χαμένος. Στήν κατάσταση αὐτή τόν εὑρῆκαν κάποιοι γείτονες πού ἔψαχναν γιά τόν υἱό του, καί τόν παρέδωσαν στίς ἀρχές γιά νά δικασθεῖ. ᾿Ενῶ Θωμαΐδα, ὅπως γράφει ὁ ῞Αγιος Νικόδημος ὁ ῾Αγιορείτης, «ἔλαβε στέφανον μάρτυρος διά τήν σωφροσύνην».
῾Ο προϊστάμενος τῆς σκήτης τῆς ᾿Αλεξανδρείας, μοναχός Δανιήλ, μόλις ἐπληροφορήθηκε τό μαρτυρικό τέλος τῆς Θωμαΐδος, κατέβηκε ἀμέσως στήν πόλη μέ μερικούς μοναχούς καί παρέλαβε τό ἱερό λείψανο τῆς ῾Αγίας. Τό μετέφερε μέ εὐλάβεια στή Σκήτη καί τό ἐνταφίασε μέ τιμές στό κοιμητήριο τῶν πατέρων. Τότε συνέβη καί τό ἑξῆς θαυμαστό. Κάποιος μοναχός, ὁ ὁποῖος ἐπολεμεῖτο ἀπό τό δαίμονα τῆς πορνείας καί εἶχε ταλαιπωρηθεῖ γιά μεγάλο χρονικό διάστημα, προσευχήθηκε στόν τόπο πού ἐνταφιάσθηκε τό λείψανο τῆς Μάρτυρος, ζητώντας τή βοήθειά της. Καί ἀφοῦ ἄλειψε τό σῶμα του μέ λάδι ἀπό τό καντήλι πού ἔκαιγε στόν τάφο της, ἀπαλλάχθηκε ἀπό τόν πειρασμό καί εἰρήνευσε. ᾿Αλλά κατά καιρούς, καί ἄλλοι πιστοί, μοναχοί καί λαϊκοί, πού ἐβασανίζονταν ἀπό σαρκικούς πειρασμούς, προσεύχονταν στήν ῾Αγία καί μέ τίς πρεσβεῖες της ἐνισχύονταν στόν ἀγώνα τους ἤ καί ἀπαλλάσσονταν ἀπό τό πάθος.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων ᾿Αντωνίου, ᾿Ιωάννου καί Εὐσταθίου, τῶν ἐκ Λιθουανίας.
Οἱ ῞Αγιοι Μάρτυρες ᾿Αντώνιος, ᾿Ιωάννης καί Εὐστάθιος ἦσαν ἀδέλφια καί ἐμαρτύρησαν τό ἔτος 1342 στή Βίλνα τῆς Λιθουανίας. Τά ἱερά λείψανα αὐτῶν φυλάσσονται στήν ἱερά μονή ῾Αγίας Τριάδος Βίλνας.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, σύναξις τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου, ἐν Βιλένσκ τῆς Ρωσίας.
 ῾Η ἱερά εἰκόνα τῆς Παναγίας μεταφέρθηκε στό Βιλένσκ82 τῆς Ρωσίας τό ἔτος 1465. Τό γεγονός αὐτό ἑορτάζεται στίς 15 Φεβρουαρίου.
῾Η παράδοση θεωρεῖ ὅτι ἱερά εἰκόνα τῆς Θεομήτορος εἶναι ἔργο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ καί μεταφέρθηκε ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη στή Ρωσία, τό ἔτος 1472, ὡς δῶρο τῆς Σοφίας Παλαιολογίνας, συζύγου τοῦ μεγάλου πρίγκιπα τῆς Μόσχας ᾿Ιβάν Γύ (1462-1505). Τό ἔτος 1495, ὁ μεγάλος πρίγκιπας εὐλόγησε μέ αὐτή τήν εἰκόνα τή θυγατέρα του ῾Ελένη, πρίν ἐκείνη νυμφευθεῖ τόν βασιλέα τῆς Λιθουανίας ᾿Αλέξανδρο. ᾿Αργότερα ἱερά εἰκόνα ἐτοποθετήθηκε στό ναό τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Προδρόμου, στόν ὁποῖο ἐνταφιάσθηκε πριγκίπισσα ῾Ελένη. Σήμερα φυλάσσεται στή μονή τῆς ῾Αγίας Τριάδος τοῦ Βιλένσκ.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου νεομάρτυρος Δημητρίου, τοῦ ἐκ Χώρας Τριφυλίας.
῾Ο ῞Αγιος Νεομάρτυς Δημήτριος ἐγεννήθηκε στή Λιγούδιστα ἤ Χώρα τῆς Τριφυλίας. Σέ μικρή λικία ἦλθε μέ τόν ἀδελφό του στήν Τρίπολη καί ἐργαζόταν μαζί μέ ἄλλους χτίστες. ᾿Επειδή ὅμως αὐτοί τόν ἐβασάνιζαν, ἔφυγε ἀπό τήν ἐργασία αὐτή. Προσελήφθη στήν οἰκία κάποιου Τούρκου κουρέα, ὁ ὁποῖος κατόρθωσε μετά ἀπό λίγο διάστημα τόν ἐξισλαμισμό του καί τόν ὀνόμασε Μεχμέτ.
᾿Αργότερα ὁ Δημήτριος ἐγκατέλειψε τήν Τρίπολη, ἀφοῦ πρῶτα μετανόησε γιά τήν ἀποστασία του, καί ἦλθε στό ῎Αργος. ᾿Από τό ῎Αργος, γιά μεγαλύτερη ἀσφάλεια, ἔφθασε στή Σμύρνη καί ἀπό ἐκεῖ μετέβη στή μονή τοῦ Τιμίου Προδρόμου τῶν Κυδωνιῶν, ὅπου ἐξομολογήθηκε στόν πνευματικό τῆς μονῆς καί ἐζήτησε τίς συμβουλές του. Μέ τή δική του προτροπή ὁ Δημήτριος ἦλθε στή Χίο καί παρέμεινε γιά ἀρκετό καιρό κοντά σέ ἕνα εὐλαβή καί φωτισμένο πνευματικό ζώντας μέ προσευχή καί νηστεία.
᾿Αφοῦ προετοιμάσθηκε γιά τό μαρτύριο ἦλθε πάλι στό ῎Αργος, ὅπου παρέμεινε κρυπτόμενος καί χειραγωγούμενος ἀπό τόν ἱερέα ᾿Αντώνιο Σακελλάριο, καί ἀπό ἐκεῖ ἔφθασε στήν Τρίπολη. ᾿Εμφανίσθηκε ἐνώπιον τοῦ Τούρκου διοικητοῦ καί ὁμολόγησε μέ παρρησία τήν πίστη του στόν Χριστό καί τόν πόθο του γιά τό μαρτύριο, χωρίς νά ὑποκύψει στίς κολακεῖες, τίς ἀπειλές καί τίς βασάνους. ῾Ομολογοῦσε συνεχῶς τήν πίστη του στόν Κύριο. ῎Ετσι ἀποκεφαλίσθηκε ἀπό τούς Τούρκους τό ἔτος 1803.
Τό ἱερό λείψανό του διασώθηκε ἀπό τούς Χριστιανούς στήν ἱερά μονή ῾Αγίου Νικολάου Βαρσῶν καί τιμία κάρα του ἐνταφιάσθηκε ἀπό κάποιον εὐσεβή ἱερέα.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,
ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.
|
