21 Απριλίου
†Μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων ᾿Ιανουαρίου, ἐπισκόπου, Προκούλου ἤ Πρόκλου, Σώσσου καί Φαύστου τῶν διακόνων, Δησιδερίου ἀναγνώστου, ᾿Ακουτίου ἤ ᾿Ακουστίου καί Εὐτυχίου, τῶν ἐν Καμπανίᾳ ἀθλησάντων.
Οἱ ῞Αγιοι Μάρτυρες ᾿Ιανουάριος, ᾿Επίσκοπος Βενεβέντου110, Πρόκουλος ἤ Πρόκλος, Σῶσσος, Φαῦστος, ᾿Ακουτίων ἤ ᾿Ακουστίων καί Εὐτύχιος ἔζησαν κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ (284-305 μ.Χ.), ὅταν γεμόνας στήν Καμπανία τῆς ᾿Ιταλίας ἦταν ὁ Τιμόθεος.
Οἱ ῞Αγιοι συνελήφθησαν ἐπειδή ἦσαν Χριστιανοί, καί ὑποβλήθηκαν σέ φρικτά βασανιστήρια. ῎Εμειναν ὅμως σταθεροί καί ἀκλόνητοι στήν πίστη τους στόν Χριστό. Γιά τό λόγο αὐτό, ἀφοῦ πρῶτα τούς ἔριξαν σέ καμίνι μέ φωτιά, τούς ἀποκεφάλισαν.
Στό Συναξάρι τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιανουαρίου ἀναφέρεται ὅτι μιά γυναίκα, πού ὀνομαζόταν Μαξιμίνα καί ἦταν χήρα, εἶχε τήν ἀτυχία νά χάσει τό μονάκριβο παιδί της. Κάποια στιγμή, ἐνῶ ἐθρηνοῦσε, συνῆλθε γιά λίγο καί κοιτάζοντας ψηλά εἶδε πάνω ἀπό τήν πύλη τοῦ ναοῦ ἕνα ὕφασμα κρεμασμένο, στό ὁποῖο ἦταν ζωγραφισμένη εἰκόνα τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιανουαρίου. Τότε γυναίκα ἔφερε στό νοῦ της ἐκεῖνο πού κάποτε ἔκανε ὁ προφήτης ᾿Ελισσαῖος, ὅταν ἀνέστησε τόν υἱό τῆς Σωμανίτιδος. ᾿Αφοῦ κινήθηκε λοιπόν Μαξιμίνα ἀπό θεῖο φωτισμό, ἔκανε καί αὐτή τό ἴδιο. ᾿Εσχημάτισε δηλαδή κατάλληλα τόν υἱό της καί ἀκολούθως ἐσχημάτισε τό ὁμοίωμα τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιανουαρίου. Στή συνέχεια δέ στά μάτια τοῦ παιδιοῦ της προσάρμοσε τά μάτια τῆς εἰκόνος τοῦ ῾Αγίου. Τό ἴδιο ἔκανε καί μέ τά αὐτιά, τό στόμα καί μέ τά ὑπόλοιπα μέλη. Κάνοντας τό ἔργο αὐτό γυναίκα προσευχόταν θερμά πρός τόν ῞Αγιο ᾿Ιανουάριο λέγοντας· «Δοῦλε τοῦ Θεοῦ, ἐλέησέ με καί ἀνάστησε τόν υἱό μου, γιατί εἶναι τό μόνο μου παιδί, δέν ἔχω ἄλλο». Καί πραγματικά, ὁ ῞Αγιος ἄκουσε τήν παράκληση τῆς Μαξιμίνας καί ἀνέστησε τόν υἱό αὐτῆς.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῆς ἁγίας ᾿Αλεξάνδρας τῆς βασιλίσσης καί τῶν θεραπόντων αὐτῆς ᾿Απολλώ, ᾿Ισαακίου καί Κοδράτου τῶν μαρτύρων.
 ῾Η ῾Αγία ᾿Αλεξάνδρα ἦταν σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ (284-305 μ.Χ.). ᾿Εντελῶς διαφορετική ἀπό ἐκεῖνον, πού ἦταν τραχύς στά αἰσθήματα καί φίλος τῆς βίας καί τοῦ αἵματος, διακρινόταν γιά τήν ἤρεμη ψυχική της διάθεση, τήν εὐσπλαχνία καί τή φιλάνθρωπη ζωή της. Καί Χάρη τοῦ Κυρίου αὔξανε μέσα της τό φωτισμό. Καί τό θεῖο ἔλεος τήν καταξίωσε κατά τή διάρκεια τοῦ μαρτυρίου τοῦ ῾Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου νά αἰσθανθεῖ μέσα της τήν πνοή καί τήν ὁρμή τῆς πίστεως στόν Χριστό. Τότε, ἀφοῦ ἐστράφηκε πρός τόν αὐτοκράτορα, τόν παρακάλεσε νά διατάξει τήν παύση τῶν μαρτυρικῶν βασανιστηρίων. ᾿Εκεῖνος ὑπέθεσε ὅτι αὐτοκράτειρα, ἀσυνήθιστη σέ τέτοιου εἴδους θεάματα, κατελήφθη ἀπό οἶκτο ἀσυνείδητο καί ἀπερίσκεπτο. Τῆς εἶπε λοιπόν νά ἀποσυρθεῖ. ᾿Αλλά ἔλαβε μεγαλόφωνη τήν ἀπάντηση ὅτι μιά τέτοιου εἴδους σκηνή εἶναι ἀπάνθρωπη καί ἀνάξια τοῦ στέμματος.
Καί ὅταν ὁ αὐτοκράτορας καθύβρισε τό ῎Ονομα τοῦ Χριστοῦ, ἐκείνη μέ ἀνδρεία φωνή διακήρυξε ὅτι καταγγέλλει ἐνώπιον τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ τούς διῶκτες τῶν Χριστιανῶν καί ὁμολογεῖ καί αὐτή τήν πίστη της στόν ᾿Ιησοῦ Χριστό.
῾Ο αὐτοκράτορας ἠθέλησε νά ἑρμηνεύσει τή δήλωσή της ὡς διανοητική διατάραξη. ᾿Αλλά ἐκείνη διαμαρτυρήθηκε καί ἐπανέλαβε τήν ὁμολογία της. ῾Ο Διοκλητιανός τότε ἐξεμάνη. ᾿Ενῶ αὐτός ἐζητοῦσε νά ἐξοντώσει τούς Χριστιανούς, κατάκτησή τους εἰσῆλθε καί στά ἀνάκτορα καί ἴδια βασίλισσα προέβαλε φανερά τήν ἴδια πίστη καί ἦταν συνήγορός τους. Διέταξε λοιπόν τήν ἀπαγωγή καί τή φυλάκισή της.
Στή φυλακή ῾Αγία ἐπέρασε τή νύχτα μέ προσευχή γιά τόν ἑαυτό της καί παρακαλώντας τόν Κύριο γιά τήν ᾿Εκκλησία Του, ὁποία τόσο σφοδρά κλυδωνιζόταν. Γιά τή ζωή της δέν ἐνδιαφερόταν καθόλου. ᾿Επιθυμοῦσε μάλιστα νά ἐλάμβανε μαρτυρικό θάνατο, ἀλλά ἀναχαιτιζόταν ἀπό ἕνα δισταγμό. ᾿Εγνώριζε ὅτι γιά τό σύζυγό της δέν ὑπῆρχε ἔλεος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ πού ἦταν δίκαιος κριτής, δέν ἤθελε ὅμως νά ἐπιβαρυνθεῖ ἐνοχή του γιά τό ἔγκλημα μέ τό δικό της φόνο, καί ἐδεήθηκε πρός τόν ῞Υψιστο νά παραλάβει τήν ψυχή της ἀπό τή φυλακή ἐκείνη καί νά φανεῖ εὐσπλαχνικός πρός αὐτή, γιά τό ὅτι ἐπί τόσο καιρό ἐκείνη παρακολουθοῦσε ἀπαθής τούς διωγμούς τῶν Χριστιανῶν κοντά στό πλευρό τοῦ διώκτου αὐτῶν.
῾Η δέησή της εἰσακούσθηκε. Δύο μέρες πρίν τή θανάτωση τοῦ Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, τό ἔτος 303 μ.Χ., παρέδιδε τήν τελευταία της πνοή στή φυλακή. Τό παράδειγμα τῆς βασίλισσας ἀκολούθησαν καί τρεῖς ἀπό τούς ἀκολούθους της, ὁ ᾿Απολλώ, ὁ ᾿Ισαάκιος καί ὁ Κοδράτος. Τίμιοι καί ἐνάρετοι ὑπηρέτες, ἀφοσιωμένοι ἀπό καρδιά στήν αὐτοκράτειρά τους, τῆς ὁποίας ἐγνώριζαν τήν ἀγαθότητα, ἐσκέφθηκαν ὅτι ἀπόφασή της καί πίστη της στόν Χριστό ἔπρεπε νά τούς κάνει νά ἐξετάσουν καί αὐτοί χωρίς προκατάληψη τήν πίστη στόν ἀληθινό Θεό καί νά κανονίσουν ἀναλόγως τή διαγωγή τους στό μέλλον. Πῆγαν λοιπόν σέ ἕνα Χριστιανό ἱερέα, τόν ἄκουσαν καί ἀποχώρησαν ἀπό τό σπίτι του ἔνθερμοι πιστοί, φωτισμένοι ἀπό τή Χάρη τοῦ Παρακλήτου, μέ τήν ἀπόφαση νά ἀκολουθήσουν τό παράδειγμα τῆς βασίλισσάς τους. Καί κάποια μέρα ὁμολόγησαν καί αὐτοί τήν πίστη τους.
῾Ο Διοκλητιανός διέταξε τή θανάτωσή τους. Καί τόν μέν Κοδράτο τόν ἀποκεφάλισαν, τόν δέ ᾿Απολλώ καί ᾿Ισαάκιο τούς ὑπέβαλαν στό θάνατο διά τῆς πείνας καί τῆς δίψας. Τό βασανιστήριο αὐτό ὑπῆρξε ὀδυνηρότατο. ᾿Αλλά τό ἀντιμετώπισαν μέ ἀνδρεία, παρηγορούμενοι ἀπό τήν ἐλπίδα ὅτι ἐπρόκειτο νά συναντηθοῦν στά σκηνώματα τῆς δικαιοσύνης καί τῆς μακαριότητας μαζί μέ τήν ῾Αγία βασίλισσα. ῾Η ἐλπίδα τους ἱκανοποιήθηκε. ῾Η ᾿Εκκλησία τιμώντας τή μνήμη τους τούς συνεορτάζει μαζί της τήν ἴδια μέρα.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Μαξιμιανοῦ ἤ Μαξίμου, πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.
῾Ο ῞Αγιος Μαξιμιανός ἤ Μάξιμος111 ἐγεννήθηκε στή Ρώμη καί ἦταν ἄνδρας πολυμαθής καί εὐφυής. ᾿Εκεῖ ἔλαμψε μέ τίς πλούσιες ἀρετές του, τήν αὐστηρότητα τοῦ βίου του καί τό ἀπαράμιλλο ἦθος του. ᾿Εχειροτονήθηκε πρεσβύτερος ὑπό τοῦ Πατριάρχου Σισινίου (426-427 μ.Χ.). ῞Οταν ἀργότερα ἐκοιμήθηκε ὁ Σισίνιος, τόν διαδέχθηκε στόν πατριαρχικό θρόνο ὁ αἱρετικός Νεστόριος (428-431 μ.Χ.), ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν δοξασιῶν τοῦ ὁποίου ἀντέδρασε σθεναρά ὁ ῞Αγιος Μαξιμιανός. Μετά τήν καθαίρεση καί τήν ἐξορία τοῦ Νεστορίου στό θρόνο ἀνῆλθε, στίς 25 ᾿Οκτωβρίου 431 μ.Χ., ὁ ῞Αγιος Μαξιμιανός, ἔχοντας τή θερμή ὑποστήριξη τόσο τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Βύ τοῦ Μικροῦ ὅσο καί τοῦ πιστοῦ λαοῦ τῆς Βασιλεύουσας.
῾Ο ῞Αγιος Μαξιμιανός, ἀφοῦ ἐργάσθηκε γιά τήν εἰρήνη τῆς ᾿Εκκλησίας καί ἀνέπτυξε πλούσιο φιλανθρωπικό ἔργο, ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 434 μ.Χ. ῾Η Σύναξή του ἐτελεῖτο στό ναό τῶν ῾Αγίων ᾿Αποστόλων.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Αναστασίου τοῦ Σιναΐτου, τοῦ ῾Ομολογητοῦ.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Αναστάσιος ἔζησε τόν 7ο αἰώνα μ.Χ. καί καταγόταν ἀπό εὐγενή οἰκογένεια. Γρήγορα ὅμως ἐγκατέλειψε τόν κόσμο καί τά βιοτικά πράγματα καί ἐκάρη μοναχός. ᾿Αργότερα ἐπισκέφθηκε τή Συρία, τήν Αἴγυπτο καί τά ῾Ιεροσόλυμα, γιά νά προσκυνήσει τούς ῾Αγίους Τόπους, καί κατέληξε στή μονή τῆς ῾Αγίας Αἰκατερίνης στό ὄρος Σινᾶ, τῆς ὁποίας διετέλεσε γούμενος. ῾Ο ῞Οσιος διακρίθηκε γιά τούς ἀγῶνες του κατά τῶν αἱρετικῶν Μονοφυσιτῶν, γι᾿ αὐτό καί ὀνομάσθηκε ῾Ομολογητής. ᾿Ετιμᾶτο ἰδιαίτερα ἀπό τούς συγχρόνους του, οἱ ὁποῖοι τόν ἀποκαλοῦσαν καί «νέον Μωυσέα». ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη σέ βαθύ γῆρας περί τίς ἀρχές τοῦ 8ου αἰῶνος μ.Χ.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Αναστάσιος ἦταν ἀπό τούς πολυγραφότερους συγγραφεῖς τῆς ἐποχῆς του. Τά ἔργα του εἶναι τά ἀκόλουθα· α) «῾Οδηγός». Τό ἔργο αὐτό\ἀποτελεῖται ἀπό 24 κεφάλαια καί ὀνομάσθηκε ἔτσι διότι ἦταν προορισμένο νά χρησιμεύσει ὡς ὁδηγός πρός ὑποστήριξη τῆς ᾿Ορθοδοξίας ἐναντίον τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ· β) «᾿Ερωτήσεις καί ἀποκρίσεις περί διαφόρων κεφαλαίων καί διαφόρων προσώπων». Στό ἔργο αὐτό ὁ ῞Οσιος ᾿Αναστάσιος, ἀκολουθώντας τή μέθοδο τοῦ ῾Αγίου Μαξίμου τοῦ ῾Ομολογητοῦ, τῶν ἐρωτήσεων καί τῶν ἀποκρίσεων, ἐπιλύει διάφορα ζητήματα δογματικά, πρακτικά καί ἐκκλησιαστικά· γ) «Λόγος περί τῆς ἁγίας συνάξεως καί περί τοῦ μή κρίνειν καί μνησικακεῖν», ὅπου ἀναφέρεται στή Θεία Εὐχαριστία· δ) «Θεωρίαι ἀναγωγικαί εἰς τήν ἑξαήμερον». Τό ὅλο ἔργο ἀποτελεῖται συνολικά\ἀπό δώδεκα βιβλία· ε) «᾿Εκ τοῦ κατ᾿ εἰκόνα». Δύο λόγοι περί τῆς κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου· στ) «Χρήσεις ἄχρηστοι μιαρῶν δυσσεβῶν ᾿Αρειανῶν ἀθετοῦσαι τήν ὁμοούσιον θεότητα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καί κτίσμα τόν Κτίστην τῶν ἁπάντων λέγουσα». Τό βιβλίο αὐτό περιέχει ἀποσπάσματα ἀπό συλλογή χωρίων Πατέρων ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν. ᾿Εκτός ἀπό τά προαναφερθέντα ἔργα ἔχουν γραφεῖ καί ἄλλα ἀπό τόν ῞Οσιο ᾿Αναστάσιο.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Θεοδώρου, τῆς Κάμα, τοῦ Φιλοσόφου.
῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς Θεόδωρος τῆς Κάμα, ὁ ἐπονομαζόμενος Φιλόσοφος, ἐμαρτύρησε τό ἔτος 1323 ἀπό τούς Μογγόλους.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Ιακώβου, τοῦ ἐν τῇ μονῇ Στρομύν τῆς Ρωσίας ἀσκήσαντος.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Ιάκωβος ἔζησε τό 14ο αἰώνα μ.Χ. καί ἀσκήτεψε στή μονή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τοῦ Στρομύν, κοντά στή Μόσχα. ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη περί τό ἔτος 1392.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, σύναξις τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου, ἐν Μοζντόκ τῆς Ρωσίας.
῾Η ἱερά εἰκόνα τῆς Θεοτόκου τοῦ Μοζντόκ εἶναι ἀντίγραφο τῆς εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς ᾿Ιβηριτίσσης († 12 Φεβρουαρίου). ᾿Απεστάλη κατά τό 13ο αἰώνα μ.Χ. ἀπό τήν ἁγία βασίλισσα Ταμάρα († 1 Μαΐου) ὡς δῶρο πρός τούς νεοφώτιστους Χριστιανούς τοῦ χωριοῦ ᾿Οσέτιαν ῎Ολ τοῦ Μάργιαμ - Κάντου.
Τό ἔτος 1768, εἰκόνα θαυματουργικά ἐμφανίσθηκε στίς ἐκβολές τοῦ ποταμοῦ Τέρεκ, κοντά στό Μοζντόκ. ῾Ο ᾿Επίσκοπος Γάιος ἔκτισε ἕνα μικρό ναό πρός τιμήν τῆς εἰκόνας. Κατά τά ἔτη 1796-1797 στή θέση τοῦ παρεκκλησίου ἀνηγέρθη πρός τιμήν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου μεγάλος ναός καί ἱδρύθηκε γυναικεία μονή.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,
ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.
|
