4 Φεβρουαρίου
† Μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Ισιδώρου τοῦ Πηλουσιώτου.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Ισίδωρος ὁ Πηλουσιώτης ἐγεννήθηκε στήν Αἴγυπτο περί τό 360 μ.Χ. ἀπό γονεῖς θεοφιλεῖς καί ἦταν συγγενής τῶν Πατριαρχῶν ᾿Αλεξανδρείας, Θεοφίλου (385-412 μ.Χ.) καί Κυρίλλου Αύ (412-444 μΧ). Σέ νεαρή λικία ἔλαβε μεγάλη καί θαυμαστή θεολογική καί φιλοσοφική γνώση. Στήν ἀρχή ἐργάσθηκε ὡς διδάσκαλος καί κατηχητής τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ᾿Αλεξάνδρειας. ᾿Επιζητώντας ὅμως τήν συχία, γιά νά δύναται νά ἀσχοληθεῖ μέ τό ἔργο της ζωῆς του, τή μελέτη των ῾Αγίων Γραφῶν, ἀποσύρθηκε σέ κάποιο μοναστήρι στό ὄρος Πηλούσιο, γι᾿ αὐτό καί ἔλαβε τό ὄνομα Πηλουσιώτης. ᾿Αργότερα χειροτονεῖται πρεσβύτερος καί στή συνέχεια ἐκλέγεται γούμενος στό μοναστήρι του.
Τό εὐγενές καί ὑπέροχο ἦθος του, ὁ ὑποδειγματικός ἀσκητικός βίος καί τεράστια θεολογική κατάρτισή του συνετέλεσαν, ὥστε ταχέως νά ἀποκτήσει μεγάλο κύρος καί φήμη, νά ἀναδειχθεῖ κόσμημα τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ Πηλουσίου, νά καταστεῖ περίβλεπτος καί νά θεωρεῖται μοναδικός στίς ἑρμηνεῖες χωρίων τῆς ῾Αγίας Γραφῆς. Κατά τήν Γύ Οἰκουμενική Σύνοδο, πού συνῆλθε στήν ῎Εφεσο τό ἔτος 431 μ.Χ. ἐπί αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Βύ τοῦ Μικροῦ (408-450 μ.Χ.), ὁ ῞Αγιος ἀναφαίνεται μέ μεγάλη ὑπόληψη καί σπουδαῖο κύρος στήν ᾿Εκκλησία. ῎Ελεγχε μέ παρρησία τούς ἁμαρτάνοντες, ἐφώτιζε τούς πάντες μέ τό θεῖο του λόγο, ἐνουθετοῦσε τούς ἄρχοντες, ὑπεστήριζε τούς κλονιζόμενους καί ἦταν «μοῦσα τῆς μετέρας αὐλῆς», ὅπως ἀποκαλοῦσε αὐτόν ὁ ἱερός Φώτιος. Συνέγραψε δέ ἀρκετές πραγματεῖες, ὡς καί πλῆθος ἐπιστολῶν, ἀπό τίς ὁποῖες σώζονται πολλές, μέ τίς ὁποῖες ἐνουθετοῦσε, συμβούλευε καί συγχρόνως ἐξηγοῦσε τίς θεῖες καί σωτήριες Γραφές.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Ισίδωρος ἐκοιμήθηκε εἰρηνικά τό ἔτος 440 μ.Χ.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Ιωάννου, τοῦ ἐν Εἰρηνουπόλει.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Ιωάννης ἦταν ᾿Επίσκοπος Εἰρηνουπόλεως τῆς Κιλικίας καί ἕνας ἀπό τούς τριακοσίους δεκαοκτώ ῾Αγίους Πατέρες τῆς Αύ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, πού συνῆλθε στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας, τό ἔτος 325 μ.Χ., γιά νά καταδικάσει τίς αἱρετικές δοξασίες τοῦ ᾿Αρείου.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Ιωάννης ἐκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ὁσίων πατέρων ὑμῶν Εὐαγρίου καί Σίου.
(Βλ. 4 ᾿Ιανουαρίου). ῾Η μνήμη τῶν ῾Οσίων Εὐαγρίου καί Σίου ἑορτάζεται, ἐπίσης, στίς 9 Μαΐου.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος ᾿Αβραμίου, ἐπισκόπου ᾿Αρβήλ τῆς Περσίδος.
῾Ο ῞Αγιος ᾿Αβράμιος ἦταν ᾿Επίσκοπος τῆς Περσικῆς πόλεως ᾿Αρβήλ ἐπί βασιλέως Σαβωρίου. Κατά τό πέμπτο ἔτος τοῦ διωγμοῦ κατά τῶν Χριστιανῶν, ὁ ὁποῖος ἔγινε στήν Περσία, ὁ ῞Αγιος συνελήφθη ἀπό τόν ἀρχιμάγο τοῦ βασιλέως πού ὀνομαζόταν ᾿Αδελφωρᾶς. ῾Ο εἰδωλολάτρης ἀρχιμάγος τόν ἐπίεζε, μέ ἀπειλές καί ὑποσχέσεις νά ἀρνηθεῖ τήν πίστη του στόν Χριστό καί νά θυσιάσει στά εἴδωλα. Τότε ὁ ῞Αγιος εἶπε πρός αὐτόν· «῎Αθλιε καί ταλαίπωρε, πῶς δέν φοβᾶσαι προτρέποντάς με νά πράξω κάτι πού δέν πρέπει; Νομίζεις ὅτι εἶναι φυσικό νά ἀρνηθῶ τό Δημιουργό καί νά προσκυνήσω τό κτίσμα καί δημιούργημά Του;».
῾Η στάση τοῦ ῾Αγίου ἐξόργισε τόν ἄρχοντα, ὁ ὁποῖος ἔδωσε ἐντολή νά τόν μαστιγώσουν μέ ράβδους γεμάτες ρόζους. ῞Οση ὥρα τόν ἐκτυποῦσαν ὁ ῞Αγιος προσευχόταν καί ἔλεγε· «Κύριε, μήν τούς λογαριάσεις αὐτή τήν ἁμαρτία· δέν ξέρουν τί κάνουν». Καί σέ κάθε ἕνα βασανιστήριο ἐπεκαλεῖτο τόν Χριστό καί ἔλεγε· «Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ, βοήθα ἐμένα τόν δοῦλο σου, ἐπειδή σέ σένα πιστεύει ψυχή μου». Μόλις εἶδε αὐτό ὁ ἀρχιμάγος διέταξε τόν διά ξίφους ἀποκεφαλισμό τοῦ ῾Αγίου ᾿Αβραμίου. ῎Ετσι ὁ ῞Αγιος παρέδωσε τήν ἁγία του ψυχή στόν Θεό.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Θεοκτίστου.
Εἶναι ἄγνωστο πότε καί ποῦ ἐμαρτύρησε ὁ ῞Αγιος Θεόκτιστος. Οἱ Συναξαριστές ἀναφέρουν ὅτι ἐτελειώθη διά ξίφους.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Νικολάου ὁμολογητοῦ, τοῦ Στουδίτου.
῾Ο ῞Οσιος Νικόλαος ὁ ῾Ομολογητής ἐγεννήθηκε στήν Κυδω-νία τῆς Κρήτης τό 792 μ.Χ. Σέ νεαρή λικία οἱ γονεῖς του τόν ἔστειλαν στή Κωνσταντινούπολη, στό θεῖο του Θεοφάνη, πού ἦταν μοναχός στή περιώνυμη μονή τοῦ Στουδίου, ὅπου καί ἔγινε καί αὐτός μοναχός. Στήν συχία τῆς Μονῆς, ὁ Νικόλαος εἶχε τήν εὐκαιρία νά λάβει μεγάλη θεολογική καί φιλολογική παι-δεία, νά διακριθεῖ στούς ἀσκητικούς ἀγῶνες καί νά φθάσει στά ὕψη τῆς ἠθικῆς τελειότητος. ῾Ο ῞Οσιος ἀναδείχθηκε καί στήν τέχνη τῆς ἀντιγραφῆς χειρογράφων.
Κατά τήν περίοδο τῆς εἰκονομαχίας, μονή Στουδίου καί οἱ μοναχοί της ὑπέστησαν μεγάλες διώξεις γιά τήν προσήλωσή τους στόν ἀγώνα ὑπέρ τῶν ἁγίων εἰκόνων. ῾Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρος (806-815 μ.Χ.) ἀντιστάθηκε, ὁ δέ αὐτοκράτορας Λέων ὁ Εύ (813-820 μ.Χ.) συνεκάλεσε Σύνοδο ὁποία κατεδίκασε τόν Πατριάρχη καί τόν ἐξόρισε στήν Προικόννησο. Διάδοχός του ἐχειροτονήθηκε ὁ Θεόδοτος ὁ Μελισσηνός (815-821 μ.Χ.), ὁ ὁποῖος συγκρότησε Σύνοδο, γιά νά καταδικάσει τούς προμάχους τῆς ᾿Εκκλησίας. Στή Σύνοδο προσεκάλεσε τόν γούμενο τῆς μονῆς Στουδίου Θεόδωρο, ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπικεφαλῆς τῆς ἀντιδράσεως ἐναντίον τῶν εἰκονομάχων. ῾Ο ῞Οσιος Θεόδωρος δέν προσῆλθε στή Σύνοδο, ὄχι γιατί ἐφοβόταν, ἀλλά γιατί ἤθελε νά στιγματίσει διά τῆς ἀποχῆς του τήν παράνομη συγκρότηση τῆς Συνόδου. ῾Ο ῞Οσιος Νικόλαος ἐξορίσθηκε μαζί μέ τόν γούμενο τῆς μονῆς Θεόδωρο. Λίγο μετά ἐφυλακίσθηκε γιά τρία χρόνια, παλεύοντας μέ τή δίψα καί τήν πείνα, καί στή συνέχεια ἐξορίσθηκε στή Σμύρνη. Καί ἐκεῖ τόν ἔριξαν στή φυλακή.
῾Ο διάδοχος τοῦ Λέοντος τοῦ Εύ, Μιχαήλ Βύ ὁ Τραυλός (820-829 μ.Χ.), ἐπέτρεψε τήν ἐπάνοδο σέ ὅλους τούς ἐξορισθέντες ὑπό τοῦ Λέοντος Εύ. Κατά τήν ἐπιστροφή του ὁ ῞Οσιος ἐπισκέφθηκε στή Χαλκηδόνα τόν Πατριάρχη καί συναγωνιστή του Νικηφόρο. ᾿Ακολούθως ἔμεινε γιά λίγο χρόνο στόν ᾿Αστακηνό Κόλπο, καί τέλος ἐπανῆλθε στή μονή τοῦ Στουδίου. ᾿Αλλά γιά λίγο μόνο, ἀφοῦ ὁ αὐτοκράτορας ἀρνήθηκε νά ἀποδώσει στούς ᾿Ορθοδόξους τίς ἀφαιρεθεῖσες ἀπό αὐτούς ἐκκλησίες καί νά ἐπιτρέψει τήν ἀνάρτηση εἰκόνων σέ αὐτές. ᾿Ακολουθεῖ τόν αὐτοεξόριστο Γέροντά του, ῞Οσιο Θεόδωρο, στή νῆσο Πρίγκηπο. ῾Ο ῞Οσιος Νικόλαος, μέ τή λήξη τῆς εἰκονομαχίας καί μετά τό θάνατο τοῦ εἰκονομάχου αὐτοκράτορος Θεοφίλου (829-842 μ.Χ.), ἐπέστρεψε στή μονή τοῦ Στουδίου καί ἐξελέγη γούμενος αὐτῆς. Λίγο ἀργότερα παραιτεῖται, προτείνοντας ὡς διάδοχό του τόν πρεσβύτερο Σωφρόνιο.
Μετά ἀπό πολλές διώξεις καί αὐτοεξορία σέ μετόχι τῆς μονῆς τοῦ Στουδίου, στό Πραίνετο τῆς Νικομήδειας, ἱδρύει, τό ἔτος 859 μ.Χ., τό μοναστήρι τοῦ Κονορωβίου βοηθούμενος ἀπό κάποιον πλούσιο καί εὐσεβή πού ὀνομαζόταν Σαμουήλ. ᾿Αλλά καί ἀπό ἐδῶ τόν παρέσυραν οἱ ἐκκλησιαστικές ἔριδες μεταξύ τῶν ὀπαδῶν τῶν Πατριαρχῶν ᾿Ιγνατίου καί Φωτίου. Μετέβη, λοιπόν, ἀπό ἐδῶ στήν Προικόννησο, μετά στή Μυτιλήνη καί στή συνέχεια στό ῾Εξαμίλι τῆς Θρακικῆς Χερσονήσου, ἀπ᾿ ὅπου ὁδηγήθηκε μέ συνοδεία φρουρᾶς, τό ἔτος 866 μ.Χ., ὡς αἰχμάλωτος κατά κάποιο τρόπο, στή μονή τοῦ Στουδίου. Τό ἑπόμενο ἔτος ὁ αὐτοκράτορας Βασίλειος ὁ Αύ (867-886 μ.Χ.) καί ὁ Πατριάρχης ᾿Ιγνάτιος, κατά τή δεύτερη πατριαρχία του (867-877 μ.Χ.), προσέφεραν στόν πολυπαθή ῞Οσιο τήν γουμενία τῆς μονῆς τοῦ Στουδίου. ᾿Εκεῖνος, λυπούμενος γιά τήν ἀκαταστασία τῆς ἐποχῆς, ἀρνήθηκε.
῾Ο ῞Οσιος Νικόλαος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 868 μ.Χ καί τό τίμιο λείψανό του κατατέθηκε κοντά στά ἱερά σκηνώματα τῶν ἐνδόξων Στουδιτῶν Ναυκρατίου καί Θεοδώρου.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Ιασίμου τοῦ Θαυματουργοῦ.
῾Ο ῞Αγιος Θεός τοῦ ἐχάρισε τό χάρισμα τῆς θαυματουργίας καί πολλούς ἐθεράπευσε γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ. ῾Ο ῞Οσιος ᾿Ιάσιμος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Νικήτα, τοῦ ἐν τοῖς Πυθίοις.
῾Ο ῞Οσιος Νικήτας εἶναι ἄγνωστος στούς Συναξαριστές. Μνημονεύεται στό Βυζαντινό ῾Εορτολόγιο τοῦ Μανουήλ Γεδεών ὡς ἀσκητής ὅσιος ἐν τοῖς Πυθίοις (τό σημερινό Κουρί) πρό τῶν εἰκονομαχιῶν. ᾿Εκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Γεωργίου τοῦ πρίγκηπος.
῾Ο ῞Αγιος Γεώργιος (Βσεβολόντοβιτς) ἐγεννήθηκε τό ἔτος 1189 στή Ρωσία καί ἦταν υἱός τοῦ μεγάλου πρίγκιπα Βσέβολοντ. Διαδέχθηκε τόν ἀδελφό του Κωνσταντίνο καί ἔγινε μέγας γεμόνας τοῦ Βλαδιμίρ καί τῆς Σουζδαλίας, λίγο πρίν τή μάχη τοῦ Κάλκα, κατά τήν ὁποία οἱ Μογγόλοι τοῦ Μπατοῦ Χάν κατέστρεψαν τό Ρωσικό στρατό. ῾Η βασιλεία του διέρρευσε μέσα ἀπό ἐμφύλιους σπαραγμούς καί ἀγῶνες, καθώς καί πολέμους κατά τῶν Μογγόλων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν εἰσβάλει στή Ρωσία καί ἐλεηλάτησαν τή Μόσχα, τή Σουζδαλία καί τό Βλαδιμίρ. Πράγματι, τό ἔτος 1223, τά μογγολικά στρατεύματα εἰσέβαλαν στή χώρα τῆς Ρωσίας, ἐνίκησαν τούς διαιρεμένους Ρώσους γεμόνες καί ἐπέστρεψαν στήν ᾿Ασία.
῾Ο ῞Αγιος Γεώργιος ἐφονεύθηκε στή μάχη τήν ὁποία συνῆψε μέ τούς Μογγόλους στόν ποταμό Σίτα στίς 4 Μαρτίου 1238. ῾Ο ᾿Επίσκοπος Κύριλλος ἐνταφίασε τό σκήνωμά του στόν καθεδρικό ναό τοῦ Ροστώβ καί δυό χρόνια ἀργότερα τό μετέφερε μέ εὐλάβεια καί ἐπισημότητα στό ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Βλαδιμίρ.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ὁσίων πατέρων ἠμῶν ᾿Αβραάμ καί Κόπριδος.
Οἱ ῞Οσιοι Πατέρες ᾿Αβραάμ καί Κόπρις ἀσκήτεψαν περί τό 1485 στή μονή Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πετσένγκα - Γκραζοβέσκ. ᾿Εκοιμήθησαν μέ εἰρήνη καί τά ἱερά λείψανά τους μετεφέρθησαν στήν κωμόπολη Βλαντιμίρσκο τῆς Πετσένγκα, στήν περιοχή Βολογκντά τῆς Ρωσίας.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Κυρίλλου τοῦ Θαυματουργοῦ.
῾Ο ῞Οσιος Κύριλλος ἐγεννήθηκε στήν περιοχή Γκαλίτς τῆς Κοστρόμα ἀπό εὐσεβεῖς καί φιλόθεους γονεῖς. ῾Η παράδοση ἀναφέρει ὅτι εἶχε τή θεία κλήση ἐκ κοιλίας μητρός. ᾿Από τήν παιδική του λικία ἐπιδόθηκε στήν ἄσκηση καί τήν προσευχή καί ἐδέχθηκε τήν κλήση ἀπό τόν Θεό διά θείου ὁράματος. ῎Ετσι ἐγκατέλειψε τήν πατρική του οἰκία, γιά νά ἐγκαταβιώσει στή μονή τῶν Σπηλαίων τοῦ Πσκόφ. ᾿Αργότερα, ὅταν οἱ γονεῖς τοῦ ῾Οσίου Κυρίλλου ἐπληροφορήθησαν τήν ἀπόφαση τοῦ υἱοῦ τους, ἀκολούθησαν καί αὐτοί τή μοναχική ὁδό καί ἔγιναν μοναχοί, πρῶτα μητέρα του μέ τό ὄνομα ῾Ελένη καί στή συνέχεια ὁ πατέρας του μέ τό ὄνομα Βαρσανούφιος, τοῦ ὁποίου μάλιστα πνευματική καθοδήγηση ἀνετέθη ἀπό τόν γούμενο στόν υἱό του Κύριλλο.
῾Ως μοναχός ἐντυπωσίασε μέ τίς ἀρετές, τήν ὑπακοή, τή μελέτη τῶν ῾Αγίων Γραφῶν, τήν αὐστηρή ἄσκηση καί τήν προσευχή τόν γούμενο ῞Οσιο Κορνήλιο († 20 Φεβρουαρίου) καί τούς ἀδελφούς του μοναχούς. Μετά τήν κοίμηση τοῦ πατρός του ἐζήτησε τήν εὐλογία τοῦ γουμένου τῆς μονῆς, γιά νά ἐξέλθει καί νά ἀσκητέψει σέ ἔρημο τόπο. ῎Επειτα ἀπό ἐρημική ζωή εἴκοσι περίπου ἐτῶν σέ διάφορους ἀσκητικούς τόπους τῆς Ρωσικῆς γῆς, ὁ ῞Οσιος κατέληξε στά προάστεια τῆς Μόσχας Νόβγκοροντ καί Πσκόφ, ὅπου ζοῦσε μέ προσευχή καί νηστεία.
Μετά ἀπό διαδοχικά θεῖα σημεῖα καί ὁράματα τῆς Θεοτόκου ἵδρυσε μονή καί ἀνήγειρε δύο ναούς στή Λευκή Λίμνη, ἐνῶ ὁσιακή πολιτεία του προσείλκυε νέους ἀδελφούς γύρω του. ῾Ο ῞Αγιος Θεός τόν ἐπροίκισε μέ τό χάρισμα τῆς θαυματουργίας καί τῆς διακρίσεως.
῾Ο ῞Οσιος Κύριλλος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη, ἀφοῦ προαισθάνθηκε τό τέλος του, τό ἔτος 1532. ῾Η ᾿Εκκλησία ἑορτάζει τή μνήμη του στίς 15 ᾿Ιουνίου καί στίς 7 Νοεμβρίου.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου νεομάρτυρος ᾿Ιωσήφ τοῦ Χαλεπλῆ.
῾Ο ῞Αγιος Νεομάρτυς ᾿Ιωσήφ καταγόταν ἀπό τήν πόλη Χαλέπιον. Οἱ Τοῦρκοι τόν ἐφθόνησαν γιά τήν εὐσέβειά του καί τόν ἐσυκοφάντησαν ὅτι ἤθελε νά γίνει Τοῦρκος ἀλλά δέν τό ἔπραξε. ῎Ετσι τόν ὁδήγησαν ἐνώπιον τοῦ κριτοῦ, ὁ ὁποῖος μέ κολακεῖες καί ὑποσχέσεις, τόν ἐκαλοῦσε νά ἀρνηθεῖ τήν πατρώα εὐσέβεια. ῞Ομως ὁ ᾿Ιωσήφ ἔλεγξε μέ πνευματική ἀνδρεία τή μουσουλμανική θρησκεία, τήν ὁποία τόν ἐκαλοῦσαν νά ἀσπασθεῖ. ᾿Αποδεικνυόμενος ἀκλόνητος καί ἀμετάθετος, παρά τίς πιέσεις τῶν Τούρκων νά ἐξωμοτήσει, ἐδέχθηκε τό στέφανο τοῦ μαρτυρίου, τελειωθείς διά ξίφους, τό ἔτος 1686 μ.Χ. ῾Ο ὑπ᾿ ἀριθμ. 2142(129) Κώδικας τοῦ ΧῢΙΙΙ αἰῶνος τῆς μονῆς ᾿Εσφιγμένου τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους ἀναφέρει τό μαρτύριο τοῦ ῾Αγίου στίς 17 Φεβρουαρίου.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῆς ἁγίας Δοσιθέας, βασιλίσσης τῆς Ρωσίας.
῾Η ῾Αγία Δοσιθέα ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1810.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,
ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.
|