10 Ιανουαρίου
†Μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Γρηγορίου, ἐπισκόπου Νύσσης.
῾Ο ῞Αγιος Γρηγόριος ἦταν ἀδελφός τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. ᾿Εγεννήθηκε περί τό 329 ἤ 330 μ.Χ. ῏Ηταν υἱός τοῦ Βασιλείου καί τῆς ᾿Εμμέλειας.῾Ο πατέρας του καταγόταν ἀπό τόν Πόντο καί μητέρα του ἀπό τήν Καππαδοκία.
῾Ο Γρηγόριος, μολονότι εἶχε χειροθετηθεῖ ἀναγνώστης, δέν σκεπτόταν νά γίνει οὔτε κληρικός, οὔτε θεολόγος. ῾Ο ἀδελφός του Βασίλειος, τόν ὁποῖο ἐθεωροῦσε πνευματικό πατέρα καί διδάσκαλό του, τόν εἵλκυσε στήν ἱερωσύνη. Μετά τήν ἐκπαίδευσή του στή Νεοκαισάρεια ἐφοίτησε στήν Καισάρεια μέ σκοπό νά γίνει συνήγορος καί διδάσκαλος τῆς ρητορικῆς, ὅπως ὁ πατέρας του καί οἱ πρόγονοί του.
Σέ λικία 40 ἐτῶν, τό 371 ἤ 372 μ.Χ., παρακαλεῖται ἀπό τόν ἀδελφό του Μέγα Βασίλειο, ᾿Αρχιεπίσκοπο τότε Καισαρείας, νά δεχθεῖ τήν ᾿Επισκοπή Νύσσης. ῾Η Νύσσα (σήμερα Νεμσεχίρ) ἦταν ἀσήμαντη πόλη τῆς Καππαδοκίας, ἐπί τῆς ὁδοῦ πού ὁδηγοῦσε ἀπό τήν Καισάρεια στήν ῎Αγκυρα. ῾Ο Γρηγόριος ἐδέχθηκε, ἀπό μεγάλο σεβασμό πρός τόν ῞Αγιο Βασίλειο.
Οἱ ᾿Αρειανοί, ὅμως, τοῦ ἔφεραν μεγάλες ἐνοχλήσεις. ᾿Αντιλαμβανόμενοι, ὅτι στό πρόσωπό του αἵρεσή τους θά εἶχε σπουδαιότατο πολέμιο, ἐσχεδίασαν νά τόν ἐξοντώσουν. Τόν κατηγόρησαν, λοιπόν, ὅτι ἐξελέγη ᾿Επίσκοπος ἀντικανονικά καί σφετερίσθηκε χρήματα τῆς ᾿Εκκλησίας. Τίς κατηγορίες ὑπέβαλε κάποιος μέ τό ὄνομα Φιλόχαρης, ὄργανο τῶν ᾿Αρειανῶν, πρός τό διοικητή τοῦ Πόντου Δημοσθένη, πρός τόν ὁποῖο ὁ Μέγας Βασίλειος ἔγραψε καί ἐπιστολή. Γιά τήν κατηγορία τῆς καταχρήσεως παρεκάλεσε νά γίνει ὁ ἔλεγχος γιά νά δειχθεῖ συκοφαντία· γιά τήν ἀντικανονική χειροτονία λέγει ὅτι εὐθύνη εἶναι δική του, διότι αὐτός ἐχειροτόνησε καί ὅτι, σέ κάθε περίπτωση, δέν εἶναι σωστό νά δικάσει ἐπί τῆς ὑποθέσεως αὐτῆς σύνοδος ᾿Επισκόπων, τῶν ὁποίων ἐκκλησιαστική θέση δέν ἦταν σέ κανονική τάξη.
῾Η ἐπίκληση τοῦ Βασιλείου ἀπέβη ἄκαρπη. ῾Ο αὐτοκράτορας Οὐάλης ἤθελε νά ἀποφευχθεῖ τό θέμα. Τό 376 μ.Χ. ὁ Γρηγόριος καθαιρεῖται ἐρήμην ἀπό σύνοδο ᾿Αρειανῶν ᾿Επισκόπων τοῦ Πόντου καί τῆς Γαλατίας. Καί ὁ Γρηγόριος, καταδιωκόμενος, ἀναγκαζόταν νά πλανᾶται καί νά κρύβεται.
῾Η περιπέτεια ἔληξε τόν Αὔγουστο τοῦ ἔτους 378 μ.Χ., ὅταν ἀπέθανε ὁ Οὐάλης. ῾Ο Γρηγόριος ἐπανῆλθε στή Νύσσα, ὅπου τοῦ ἐπιφυλάχθηκε θριαμβευτική ὑποδοχή.
Κατά τό φθινόπωρο τοῦ 379 μ.Χ. ἔλαβε μέρος στή Σύνοδο τῆς ᾿Αντιόχειας, ὁποία συνῆλθε ἰδίως γιά τήν αἵρεση τοῦ ᾿Απολλιναρίου. ῾Ο ᾿Απολλινάριος, ἑρμηνεύοντας κατά γράμμα χωρίο τῆς ῾Αγίας Γραφῆς (κατά ᾿Ιωάννην 1, 14), ὑποστήριζε ὅτι ὁ Θεός Λόγος ἔγινε σάρκα, ὄχι σάρκα καί ψυχή. ᾿Αρνήθηκε τόν ἀνθρώπινο νοῦ, τήν ἀνθρώπινη ψυχή καί θέληση τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ὡς στοιχεῖα διασπαστικά τῆς ἑνότητός Του καί ἀντίθετα πρός τήν τελειότητά Του καί ἀντικατέστησε τά στοιχεῖα αὐτά μέ τή θεία ἐπενέργεια. ᾿Εδίδασκε, δηλαδή, στήν οὐσία ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός δέν ἦταν τέλειος Θεός οὔτε τέλειος ἄνθρωπος. Πολλοί ἐνόμιζαν ὅτι ὁ ᾿Απολλινάριος δέχθηκε τήν ἐπίδραση τῆς πλατωνικῆς καί νεοπλατωνικῆς φιλοσοφίας, ἀλλά τό πιθανότερο εἶναι, καθώς πιστεύει ὁ ῞Αγιος Γρηγόριος Νύσσης, ὅτι ἀφετηρία στή χριστολογική του διδασκαλία εἶναι χωρίο ἐπιστολῆς τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου (Πρός Θεσσαλονικεῖς Αύ, 5, 23). Στή Σύνοδο ὁ ῞Αγιος ἀνασκεύασε τίς κακόδοξες θεωρίες τοῦ ᾿Απολλιναρίου. ᾿Επίσης, Σύνοδος τοῦ ἀνέθεσε ἀποστολή γιά τήν ᾿Εκκλησία τῆς Βαβυλωνίας, καί μέ τήν εὐκαιρία αὐτή ἐπισκέφθηκε καί τούς ῾Αγίους Τόπους.
Τό περιεχόμενο τῆς πίστεως ἀποτελεῖ τήν παράδοση, ὁποία μεταβιβάζεται «πατρόθεν» ὡς κλῆρος κατά διαδοχήν στούς ᾿Αποστόλους διά τῶν Πατέρων στίς ἑκάστοτε νεώτερες γενιές. ῎Ετσι, ὁ ῞Αγιος συμμετεῖχε, ἐπίσης, στή Βύ Οἰκουμενική Σύνοδο, ὁποία συνῆλθε τό ἔτος 381 μ.Χ., στήν Κωνσταντινούπολη ἐπί Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου (379-395 μ.Χ.), γιά νά ἐνισχύσει τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία κατά τοῦ ᾿Αρειανισμοῦ καί νά ἀποφανθεῖ κατά τῶν αἱρετικῶν δοξασιῶν, τίς ὁποῖες ἐδίδασκε ὁ Μακεδόνιος περί τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος. Στή Σύνοδο αὐτή ὁ Γρηγόριος ἀναδείχθηκε ὑπέρμαχος τῆς ᾿Ορθοδοξίας, ἀφοῦ κατετρόπωσε τούς δυσσεβεῖς αἱρετικούς μέ τή δύναμη τῶν λόγων του καί μέ ἁγιογραφικές ἀποδείξεις. Στίς συζητήσεις ἐκεῖνες ὁ ῞Αγιος Γρηγόριος Νύσσης διακρίθηκε τόσο, ὥστε νά ὀνομασθεῖ Πατήρ πατέρων καί Νυσσαέων φωστήρ. Καί ὁ Θεοδόσιος τόν προσονόμασε στύλο τῆς ᾿Ορθοδοξίας.
῾Ο ῞Αγιος Γρηγόριος τονίζει ἰδιαίτερα τή συνεργία τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος στήν προσωπική πνευματική ζωή κάθε μέλους τῆς ᾿Εκκλησίας. ῾Η πνευματική ζωή παρουσιάζεται στή διδασκαλία του ὡς συνεχής ἀνοδική πορεία τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν τελείωση καί αὐτή ἐπιτυγχάνεται μέ τή συνεργία Θεοῦ καί ἀνθρώπου. ῾Ο προσωπικός ἀγώνας τοῦ κάθε πιστοῦ μαζί μέ τή Χάρη τοῦ Παρακλήτου ἀποτελοῦν τίς δύο προϋποθέσεις γιά τήν πνευματική τελειότητα.
῾Ο αὐτοκράτορας, ἀνταποκρινόμενος σέ ὑπόδειξη τῆς Συνόδου, ὅρισε διά νόμου, ὅτι ἔπρεπε νά θεωροῦνται αἱρετικοί ὅσοι δέν ἦσαν σέ ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ τόν ῞Αγιο Γρηγόριο. Περιελήφθησαν δέ μαζί μέ τόν Γρηγόριο, ὡς κανονικοί καί νόμιμοι ᾿Επίσκοποι, καί δύο ἄλλοι, ὁ Καισαρείας ῾Ελλάδιος καί ὁ Μελιτηνῆς ᾿Οτρήϊος.
Τό ἔτος 385 μ.Χ. ἔρχεται καί πάλι στήν Κωνσταντινούπολη, γιά νά ἐκφωνήσει τούς ἐπικήδειους λόγους του στή βασιλόπαιδα Πουλχερία καί στή βασίλισσα Πλακίλλα, σύζυγο τοῦ αὐτοκράτορος. Καί πάλι ἀναγκάζεται νά ἔλθει στήν Κωνσταντινούπολη τό 394 μ.Χ., προκειμένου νά συμμετάσχει σέ Σύνοδο πού συγκροτήθηκε μέ ἀφορμή τή διαμάχη τῶν ᾿Επισκόπων Βαγαδίου καί ᾿Αγαπίου, οἱ ὁποῖοι διεκδικοῦσαν καί οἱ δύο τήν ᾿Επισκοπή Βόστρων τῆς ᾿Αραβίας.
῾Υπῆρξε ἔξοχος ρήτορας, σοφός συγγραφέας ἱερῶν συγγραφῶν καί ζηλωτής τῆς ᾿Ορθοδόξου Πίστεως. ῾Ο Θεόδωρος Πρόδρομος δίδει σέ ποίημά του μιά ἔνδειξη περί τῶν προσώπων τά ὁποῖα ἀποτελοῦν τόν κορμό τῆς κατηγορίας τῶν Πατέρων, μεταξύ τῶν ὁποίων ἀναφέρει καί τόν ῞Αγιο Γρηγόριο Νύσσης·
«Τόν Γρήγορον νοῦν, τήν Βασίλειον χάριν,
τό χρύσιον μέλημα τοῦ Χρυσοστόμου,
τό Γρηγορίου φθέγμα τοῦ Νυσσαέως,
τόν Μάξιμον, τό θαῦμα τῆς συχίας».
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῆς ἁγίας Θεοσεβίας τῆς διακονίσσης.
῾Η ῾Αγία Θεοσεβία ἦταν διακόνισσα καί ἀδελφή, ὄχι σύζυγος, ὅπως θεωρεῖται ἀπό πολλούς, τοῦ ῾Αγίου Γρηγορίου, ᾿Επισκόπου Νύσσης. ῾Ο ῞Αγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τήν ἀποκαλεῖ «ὄντως ἱερά, τό τῆς ᾿Εκκλησίας καύχημα, τό τοῦ Χριστοῦ καλλώπισμα, τό τῆς καθ᾿ μᾶς γενεᾶς ὄφελος, τήν γυναικῶν παρησσίαν καί τῶν μεγάλων μυστηρίων ἀξίαν».
῾Η ῾Αγία Θεοσεβία ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 385 μ.Χ.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Δομετιανοῦ, ἐπισκόπου Μελιτηνῆς.
῾Ο ῞Οσιος Δομετιανός ἔζησε κατά τήν ἐποχή τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (408-450 μ.Χ.). Οἱ γονεῖς του, Θεόδωρος καί Εὐδοκία, διακρίνονταν γιά τήν ἀρετή καί τόν πλοῦτο τους. ῾Ο Δομετιανός ἔλαβε ἐκπαίδευση πού στηριζόταν στήν ἀρχαία ἑλληνική σοφία καί στήν ῾Αγία Γραφή. ῏Ηταν ἔγγαμος· ὅμως γιά λίγο χρονικό διάστημα, ἐπειδή ἀπεβίωσε σύζυγός του. ῞Υστερα ἀπό τό γεγονός αὐτό ἔστρεψε ὅλα τά ἐνδιαφέροντά του πρός τήν κατά Θεόν φιλοσοφία. Γιά τό λόγο αὐτό ἐξελέγη ᾿Επίσκοπος Μελιτηνῆς σέ λικία τριάντα ἐτῶν.
῾Ο ῞Οσιος Δομετιανός, ἀφοῦ συνδύασε τήν πολιτική σύνεση μέ τήν ἀσκητική ἀγωγή, δέν ἔγινε πρόξενος σωτηρίας μόνο στούς Χριστιανούς τῆς ἐπαρχίας του, ἀλλά καί γενικά σέ ὅλο τό Γένος τῶν ῾Ελλήνων. Πολλές φορές ὁ βασιλεύς Μαυρίκιος τόν εἶχε στείλει στήν Περσία γιά τή διευθέτηση διαφόρων ὑποθέσεων. ᾿Εκεῖ ἐπέτυχε νά ἐπαναφέρει στό θρόνο του τό βασιλέα Χοσρόη, τόν ὁποῖο εἶχε ἐκθρονίσει, μέ ἐπανάσταση, κάποιος ὀνόματι Βαράμ. ῞Υστερα ἀπό τήν ἐπιτυχία αὐτή τοῦ Δομετιανοῦ, ὁ Χοσρόης ἔγινε ὑποτελής στούς Βυζαντινούς καί ἐπλήρωνε χρήματα στό Βυζάντιο.
Μετά ἀπό τά γεγονότα αὐτά οἱ βασιλεῖς τόν ἐβοήθησαν στήν ἀνοικοδόμηση ἐκκλησιῶν καί φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων.
῾Ο Θεός τόν ἀξίωσε τοῦ χαρίσματος τῆς θαυματουργίας. ῾Ο ῞Οσιος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 602 μ.Χ. στήν Κωνσταντινούπολη καί ἐνταφιάσθηκε μέ τιμές ἀπό τόν Πατριάρχη Κυριακό στό ναό τῶν ῾Αγίων ᾿Αποστόλων. Λέγεται ὅτι, λίγο καιρό μετά, τό ἱερό λείψανο αὐτοῦ ἀνεκομίσθη στή Μελιτηνή καί ἔκανε πολλά θαύματα.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Μαρκιανοῦ, πρεσβυτέρου καί οἰκονόμου τῆς Μεγάλης ᾿Εκκλησίας.
῾Ο ῞Αγιος Μαρκιανός ἔζησε κατά τήν ἐποχή τῆς βασιλείας τοῦ Μαρκιανοῦ καί τῆς Πουλχερίας, δηλαδή περί τό 450-474 μ.Χ. Οἱ πρόγονοί του κατάγονταν ἀπό τή Ρώμη καί εἶχαν μετοικήσει στήν Κωνσταντινούπολη. ῾Ο ῞Αγιος εἶχε ἀρχικά προσχωρήσει στήν αἵρεση τῶν Ναυατιανῶν καί, ἀφοῦ μετανόησε, ἐπέστρεψε στήν πατρώα εὐσέβεια καί ἐδαπάνησε τήν περιουσία του στήν ἀνοικοδόμηση καί ἐπισκευή ναῶν.
῾Ο ῞Αγιος ἔκτισε τό ναό τῆς ῾Αγίας Εἰρήνης, πρός τό μέρος τῆς θάλασσας, καί ἕνα μικρό παρεκκλήσιο τοῦ ναοῦ αὐτοῦ ἀφιέρωσε στόν ῞Αγιο ᾿Ισίδωρο. ᾿Επίσης ἀνήγειρε καί τό ναό τῆς ῾Αγίας Μάρτυρος ᾿Αναστασίας, στίς στοές τοῦ Δομνίνου, πού ἐγκαινίασε ὁ Πατριάρχης Γεννάδιος, τόν ὁποῖο καί διέσωσε ἀπό τή φωτιά. Πραγματικά, ἐνῶ φωτιά εἶχε καταφάει ὅλα τά γύρω κτίσματα, ὁ ῞Αγιος ἀνέβηκε στήν ὀροφή τοῦ ναοῦ, στάθηκε ὄρθιος, ὕψωσε τά χέρια του πρός τόν οὐρανό καί παρεκάλεσε τόν Θεό γιά τή σωτηρία τοῦ Ναοῦ. ῾Η προσευχή του εἰσακούσθηκε καί φωτιά ἔσβησε. Μέ πρωτοβουλία του ἐκτίσθηκε καί ὁ ναός τοῦ ῾Αγίου Στρατονίκου.
῾Ο ῞Αγιος διακρίθηκε ὡς πρεσβύτερος καί οἰκονόμος τῆς ῾Αγίας Σοφίας. ῾Η ἀγάπη του πρός τούς πάσχοντες καί τούς πτωχούς ἦταν μεγάλη. ῾Η Σύναξη τοῦ ῾Αγίου Μαρκιανοῦ ἐτελεῖτο στό Προφητεῖο τοῦ Βαπτιστοῦ ᾿Ιωάννου, κοντά στήν Κινστέρνα, δηλαδή δεξαμενή, τῆς Μωκησίας «ἐν τοῖς Δανιήλ», πού ἦταν κοντά στό ναό τοῦ ῾Αγίου Μωκίου.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Αμμωνίου.
᾿Αμμώνιοι ῞Οσιοι πού διέπρεψαν σέ ἁγιότητα βίου ἀναφέρονται τρεῖς· ῾Ο ἕνας ἦταν μαθητής τοῦ Μεγάλου ᾿Αντωνίου. ῾Ο ἄλλος ἦταν μαθητής τοῦ ᾿Αββᾶ Παμβώ, ὁ ὁποῖος ἀπέκοψε τό αὐτί του μόνος γιά νά μή γίνει ᾿Επίσκοπος. Καί ὁ τρίτος κατεσκεύαζε κελλιά γιά νά μείνουν οἱ νέοι μοναχοί πού προσέρχονταν στή Σκήτη. Ποῖος ἀπό τούς τρεῖς εἶναι ὁ ἀναφερόμενος εἶναι ἄγνωστο. Γνωρίζουμε μόνο ὅτι ὅλοι ἔζησαν στήν ἔρημο καί ἐπέρασαν τή ζωή τους ὁσιακά.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Παύλου, τοῦ ἐκ Ρωσίας.
῾Ο ῞Οσιος Παῦλος τῆς ᾿Ομπνόρα ἐγεννήθηκε στή Μόσχα περί τό ἔτος 1317. ῾Η ἀγάπη του πρός τό μοναχικό βίο ὁδήγησε τά βήματά του σέ μονή τῆς περιοχῆς Πριλούκι τῆς Ρωσίας. Στούς ἀσκητικούς του ἀγῶνες ἐμιμήθηκε τόν ῞Αγιο Σέργιο τοῦ Ραντονέζ καί ἔγινε ἀπό τούς πιό ὀνομαστούς καί ἀγαπημένους στάρετς (Γέροντες) τῆς Ρωσίας.
῾Ο ῞Οσιος Παῦλος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 1429 σέ λικία ἐτῶν.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Μακαρίου, τοῦ ἐκ Ρωσίας.
῾Ο ῞Οσιος Μακάριος τῆς Πίσμα ἔζησε κατά τόν 14ο καί 15ο αἰώνα μ.Χ. Τά πρότυπά του ἦσαν ὁ ῞Αγιος Σέργιος τοῦ Ραντονέζ καί ὁ ῞Οσιος Παῦλος τῆς ᾿Ομπνόρα. ῎Ετσι ἀκολούθησε τήν ἐρημική ζωή καί διακρίθηκε γιά τήν ἁγιότητα καί αὐστηρότητα τοῦ βίου του. ῾Ο ῞Οσιος Μακάριος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Αντίπα, τοῦ ᾿Αθωνίτου.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Αντίπας ἐγεννήθηκε τό 1816 στό Καλαποδέστι Ρουμανίας, στήν περιοχή τοῦ Μπουζάου ἀπό γονεῖς εὐσεβεῖς καί φιλόθεους, τό διάκονο Γεώργιο Κονσταντίν Λουτσιάν καί τήν Αἰκατερίνη Μανάσε, πού ἀργότερα ἔγινε μοναχή μέ τό ὄνομα ᾿Ελισάβετ. Τό κοσμικό ὄνομα τοῦ ῾Οσίου ἦταν ᾿Αλέξανδρος. ᾿Από τήν παιδική του λικία ἀγαποῦσε τό μοναχικό βίο, γι᾿ αὐτό ἔγινε μοναχός. ᾿Ασκήτεψε γιά πολλά χρόνια στό ῞Αγιον ῎Ορος, στή μονή τοῦ Τιμίου Προδρόμου τῆς Μολδαβίας τῆς Ρουμανίας καί κατέληξε στό νησί Λάντογκα, κοντά στή Φινλανδία, ὅπου ἐμόνασε στή μονή τοῦ Βάλαμο. ᾿Εκεῖ ὁ ῞Οσιος ᾿Αντίπας μετέφερε τό συχαστικό πνεῦμα τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους καί, ἀφοῦ ἔζησε θεοφιλῶς, ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 1882.
†Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Θεοφάνους τοῦ ᾿Ερημίτου.
῾Ο ῞Οσιος Θεοφάνης, κατά κόσμον Γεώργιος Γκοβόροβ ἐγεννήθηκε στίς 10 ᾿Ιανουαρίου 1815 στό χωριό ῎Ορελ τῆς Ρωσίας. Οἱ γονεῖς του ὀνομάζονταν Βασίλειος καί Τατιάνα. ᾿Εσπούδασε στό ἐκκλησιαστικό σεμινάριο τοῦ Λιβένσκ καί στή θεολογική ἀκαδημία τοῦ Κιέβου. Στίς 11 Φεβρουαρίου 1841 κείρεται μοναχός καί λαμβάνει τό ὄνομα Θεοφάνης. ᾿Εργάσθηκε ἱεραποστολικά καί τό 1855 ἀνέλαβε τή διεύθυνση τῆς ἐκκλησιαστικῆς σχολῆς τοῦ ῎Ολονετς. Τό ἔτος 1856 ἐταξίδεψε γιά ἐκκλησιαστικές ὑποθέσεις στήν Κωνσταντινούπολη καί στίς 29 Μαΐου 1859 ἐξελέγη ᾿Επίσκοπος τῆς πόλεως Ταμπώφ καί Βλαντιμίρ. Λίγο ἀργότερα ἀφιερώνεται στήν ἄσκηση καί ζεῖ ἔγκλειστος ἀκολουθώντας τό βίο τῶν ῾Αγίων ᾿Ασκητῶν τῆς Ρωσίας.
῾Ο ῞Οσιος Θεοφάνης ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1894.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,
ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.
|
