25 Μαρτίου
† Μνήμη τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου.
῾Η λειτουργική παράδοση καί ὀρθόδοξη πνευματικότητα τοποθετοῦν σέ ἰδιαίτερη θέση τή σημερινή ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου. Καί εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ θεομητορικές ἑορτές πλουτίζουν τή λειτουργική μας ζωή, γιατί ὁ λαός τοῦ Θεοῦ πάντοτε ἀτενίζει μέ ἰδιαίτερη ἀγάπη καί σεβασμό τή μεσίτρια τοῦ οὐρανοῦ. Οἱ θεολογικοί λόγοι καί ὕμνοι στήν Κυρία Θεοτόκο εἶναι σέ τελευταία ἀνάλυση δοξολογία στόν Λόγο τοῦ Θεοῦ, πού ἔγινε ἄνθρωπος γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπινου γένους.
Τό μόνο ὄνομα τῆς Θεοτόκου, Μητέρα τοῦ Θεοῦ, περιέχει ὅλο τό μυστήριο τῆς οἰκονομίας τῆς σωτηρίας, λέγει ὁ ῞Αγιος ᾿Ιωάννης ὁ Δαμασκηνός. ᾿Αποδεικνύεται ἔτσι ὅτι Μητέρα τοῦ Χριστοῦ ἀποκαλύπτεται στούς πιστούς ὡς κατ ἐξοχήν μάρτυς τοῦ γεγονότος, πώς ὁ Θεός προσέλαβε πραγματικά τήν ἀνθρώπινη φύση, στήν ὁποία ἄνοιξε τό δρόμο τῆς σωτηρίας. Σωτηρία πού ἀποβαίνει πραγματικότητα καί γεγονός πού σημαίνει τήν ἔλευση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Σέ μία ὁμιλία του ὁ Βασίλειος Σελευκείας σημειώνει χαρακτηριστικά· «Θεοτόκος ἐστί τε καί λέγεται. ῎Αρα τίς ἐστι ταύτης ὑψηλοτέρα ὑπόθεσις;... ὡς γάρ οὐκ ἔστιν εὔκολον νοεῖν τε καί φράζειν Θεόν, μᾶλλον δέ καθάπαξ ἀδύνατον, οὕτως τό μέγα τῆς Θεοτόκου μυστήριον, καί διανοίας καί γλώττης ἐστίν ἀνώτερον. ᾿Επεί οὖν Θεόν σαρκωθέντα τεκοῦσα Θεοτόκος ὀνομάζεται».
Τό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου δέν νοεῖται ἀνεξάρτητα ἀπό τό ἀνθρώπινο γένος. ῾Η Θεοτόκος εἶναι ὁ ὑγιής καρπός τῆς ἀνθρώπινης φύσεως καί καλύτερη προσφορά τῶν ἀνθρώπων στόν Χριστό. Στήν προσφορά ὅλης τῆς κτίσεως συμμετέχουμε καί ἐμεῖς μέ τήν Παναγία. ῾Ο ἁγιογράφος, ὅταν ἁγιογραφεῖ στήν κόγχη τοῦ ῾Ιεροῦ Βήματος τήν Πλατυτέρα, δέν θέλει νά εἰκονίσει μόνο τήν Παναγία, ἀλλά ὅλη τήν ᾿Εκκλησία πού ἔχει κέντρο της τόν Χριστό. ῾Η Παναγία ἔγινε ᾿Εκκλησία καί ἐγέννησε τήν ᾿Εκκλησία. ῾Ο ῞Αγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος λέγει ὅτι ὁ Κύριος «ἐνανθρωπήσας σάρκα ᾿Εκκλησίας προσέλαβε». Εἶναι δέ χαρακτηριστικό ὅτι ὁ ῞Αγιος Κύριλλος ῾Ιεροσολύμων συνδέει τό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου μέ τήν ἔννοια τῆς ᾿Εκκλησίας, γι αὐτό λέγει· «ὑμνοῦμεν τήν ἀειπάρθενον Μαρίαν, δηλονότι τήν ἁγίαν ᾿Εκκλησίαν».
῾Η ἀναφορά, λοιπόν, στήν Παρθένο Μαρία ὑπενθυμίζει τήν χαρά τῆς λυτρώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Χριστό, γιατί ἐκείνη ὑπηρέτησε πιστά τό μυστήριο τῆς σωτηρίας μας. ῾Η ἁγνή καί ἄσπιλη Παρθένος, πιστή καί ταπεινή κόρη τῆς Βηθλεέμ, μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ εὑρέθηκε ὡς « μόνη ἐν γυναιξί εὐλογημένη καί καλή». Αὐτήν διάλεξε ὁ Οὐράνιος ὅταν ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου καί «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο».
῾Ο φιλάνθρωπος καί ἐλεήμων Θεός μας, πού πάντοτε φροντίζει τό γένος τῶν ἀνθρώπων, ἐπειδή εἶδε τό ἔργο πού ἔπλασε μέ τά χέρια Του νά εἶναι ὑπόδουλο στό διάβολο, θέλησε νά ἀποστείλει τόν Υἱό Του τόν Μονογενή, τόν Κύριό μας ᾿Ιησοῦ Χριστό, γιά νά τό ἀπολυτρώσει ἀπό τά χέρια τοῦ διαβόλου. ᾿Επειδή ὅμως δέν θέλησε νά τό μάθει, ὄχι μόνο ὁ Σατανᾶς, ἀλλά καί οἱ ἴδιες οἱ οὐράνιες δυνάμεις, σέ ἕναν ἀπό τούς ᾿Αρχαγγέλους, στόν ἔνδοξο Γαβριήλ ἐκμυστηρεύθηκε τό μυστήριο. Προοικονομεῖ δέ ὅτι ῾Αγία Παρθένος θά γεννήσει ἁγνή καί καθαρή, γιατί ἦταν ἄξια τέτοιου καλοῦ.
῞Οταν ὁ Θεός Πατέρας εὐδόκησε νά πραγματοποιήσει «τό χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένον μυστήριον», «τό μυστήριον τό κεκρυμμένον ἀπό τῶν αἰώνων καί τῶν γενεῶν», τό μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας, γιά τή λύτρωση τοῦ ἀνθρώπινου γένους, μόνο αὐτή ἐδέχθηκε τή θεία ἀποκάλυψη τοῦ μυστηρίου καί ἐκρίθηκε ἱκανή νά ὑπηρετήσει τό ἔργο τῆς σωτηρίας.
Μέσα στό χῶρο τῆς ᾿Εκκλησίας, στήν πίστη καί τή δογματική της διδασκαλία, ὁ Εὐαγγελισμός εἶναι τῆς «σωτηρίας ἠμῶν τό κεφάλαιον καί τοῦ ἀπ αἰῶνος μυστηρίου φανέρωσις». ῾Ο ῎Αγγελος ἀνακοινώνει καί εὐαγγελίζεται τήν θεία βουλή. ᾿Αλλά Παρθένος δέν σιωπᾶ. ᾿Ανταποκρίνεται στή θεία κλήση μέ ταπείνωση καί πίστη· «᾿Ιδού δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά τό ρῆμά σου»7.
῾Η θεία βουλή γίνεται δεκτή καί βρίσκει ἀνταπόκριση. Καί αὐτή ἀνθρώπινη ἀνταπόκριση εἶναι ὅ,τι ἀκριβῶς χρειάζεται σ αὐτό τό σημεῖο. ῾Η ὑπακοή τῆς Παναγίας ἀντισταθμίζει τήν ἀνυπακοή τῆς Εὔας. Μ αὐτή τήν ἔννοια Παρθένος εἶναι δεύτερη Εὔα καί ὁ Υἱός της ὁ δεύτερος ᾿Αδάμ. ῞Οπως Εὔα ἐξαπατήθηκε ἀπό τό λόγο ἑνός ἀγγέλου, γιά νά φύγει ἀπό τόν Θεό παραβαίνοντας τό λόγο Του, ἔτσι Παναγία ἐδέχθηκε τόν Εὐαγγελισμό ἀπό τό λόγο ἑνός ᾿Αγγέλου, ἔτσι ὥστε νά φέρει τόν Θεό μέσα της, ὑπακούοντας στό λόγο Του.
«Διά τῆς Εὔας ὁ θάνατος, διά τῆς Μαρίας Ζωή», κηρύττει ὁ ῞Αγιος ῾Ιερώνυμος. Αὐτή ὑπακοή καί χαρούμενη ἀποδοχή τοῦ λυτρωτικοῦ σκοποῦ τοῦ Θεοῦ ἦταν μιά πράξη ἐλευθερίας. ῏Ηταν ἐλευθερία ὑπακοῆς καί ὄχι πρωτοβουλία, ἐλευθερία ἀγάπης καί λατρείας, ταπεινώσεως καί ἐμπιστοσύνης.
Κατά τίς μέρες τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου, ὅταν ὁ Θεός ἐξέφερε τό ζωντανό καί παντοδύναμο λόγο Του «γενηθήτω», ὁ λόγος τοῦ Δημιουργοῦ παρήγαγε ἐντός τοῦ κόσμου τά ὄντα. ᾿Αλλά τήν μέρα ἐκείνη, ὁποία δέν ἔχει τήν ὅμοιά της ἀπό τῆς ὑπάρξεως τοῦ κόσμου, ὅταν θεία Μαρία προσέφερε τό σεμνό καί ὑπάκουο «Γένοιτο», ὁ λόγος τοῦ δημιουργήματος κατέβασε στόν κόσμο τό Δημιουργό. ᾿Εδῶ ὁ Θεός καί πάλι προφέρει τό λόγο Του· «Θά συλλάβεις, θά γεννήσεις υἱό καί θά τόν ὀνομάσεις ᾿Ιησοῦ. Αὐτός θά γίνει μέγας καί θά ὀνομασθεῖ Υἱός τοῦ ῾Υψίστου. Σέ Αὐτόν θά δώσει ὁ Κύριος ὁ Θεός τό θρόνο τοῦ Δαυΐδ, τοῦ προπάτορά Του. Θά βασιλεύσει γιά πάντα στούς ἀπογόνους τοῦ ᾿Ιακώβ καί βασιλεία Του δέν θά ἔχει τέλος»8. ῾Η Θεοτόκος ἀποδέχεται τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τό ἀποτέλεσμα θά εἶναι τόσο θαυμαστό. Αὐτή ὑπακοή εἶναι μεγαλειώδης δύναμη, εἶναι καθαρή καί τέλεια ἀφοσίωση τῆς Μαρίας στόν Θεό, ἀφοσίωση τῆς θελήσεώς της, τῆς σκέψεώς της, τῆς ψυχῆς της καί τῆς ὅλης ὑπάρξεώς της καί ὅλων τῶν δυνάμεών της, ὅλων τῶν πράξεών της, τῶν ἐλπίδων της καί τῶν προσδοκιῶν της.
Οἱ ἀρχές τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ δέν εἶναι ἐπακριβῶς γνωστές. Τό γεγονός ὅτι ῾Αγία ῾Ελένη ἔκτισε στή Ναζαρέτ βασιλική, στήν ὁποία περιελαμβανόταν κατά παράδοση ὁ οἶκος τῆς Θεοτόκου, ὅπου αὐτή ἐδέχθηκε τόν Εὐαγγελισμό, ἐπέδρασε ἴσως στή σύσταση τοπικῆς ἑορτῆς.
Οἱ πρῶτες μαρτυρίες περί αὐτῆς εὑρίσκονται στόν ῞Αγιο Πρόκλο, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τό 430 μ.Χ., καί στό Πασχάλιον Χρονικόν (624 μ.Χ.), ὅπου χαρακτηρίζεται ὡς συσταθεῖσα στίς 25 Μαρτίου ἀπό τούς θεοφόρους διασκάλους9.
῾Η μεγαλοπρεπής πανήγυρη τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἐτελεῖτο ἀπό τούς Βυζαντινούς στό ναό τῶν Χαλκοπρατείων, ὅπου παρίσταντο καί οἱ αὐτοκράτορες. Κατά τόν 15ο αἰῶνα μ.Χ. Παννυχίδα ἐτελεῖτο στό παλάτι.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, σύναξις τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου τῆς Βάτου, ἐν τῷ ὄρει Σινᾷ.
῾Η εἰκόνα τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου τῆς Βάτου τιμᾶται στή μονή τοῦ ῎Ορους Σινᾶ.
῾Η ἐκ Πνεύματος ῾Αγίου σύλληψη τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν ῾Αγία Παρθένο ἀποτελεῖ ὑπόθεση πού ὑπερβαίνει τά λεκτικά σχήματα, γι᾿ αὐτό τό «σημεῖον» εἶναι ἀληθινά παράδοξο καί ὑπερμεγέθες. Τό μυστήριο τῆς ἄφθορης γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο δέν νοεῖται ὡς μεμονωμένη καί ἀποκομμένη πραγματικότητα τῆς Καινῆς Διαθήκης. ᾿Αντίθετα, ἀποτελεῖ ἀποκάλυψη τῆς ἀλήθειας τοῦ τύπου, στόν ὁποῖο ἐπίστεψαν καί ἐπάνω στόν ὁποῖο ἐστηρίχθηκαν οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γιά νά προδιατυπώσουν τήν ἔνσαρκη φανέρωση τοῦ Θεοῦ Λόγου στήν ἱστορία.
῾Ο Μωϋσῆς, ὅταν εἶδε τή βάτο νά φλέγεται, ἀλλά νά μήν καίγεται, εἶπε· «Διαβάς ὄψομαι, τό μέγα ὅραμα τοῦτο». ῾Η διάβαση, σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τοῦ ῾Αγίου Κυρίλλου, Πατριάρχου ᾿Αλεξανδρείας, δέν εἶναι τοπική ἀλλά χρονική, ἀφοῦ δηλώνει κίνηση καί παροδική διάβαση τοῦ χρόνου, καί σημαίνει τήν κίνηση ἀπό τό χρόνο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης στό χρόνο τῆς Καινῆς Διαθήκης.
῞Οπως φλεγόμενη καί μή κατακαιόμενη βάτος ἔτσι καί Παρθένος Μαρία, ἄν καί γεννᾶ τό «Φῶς», ἐν τούτοις παραδόξως δέν «φθείρεται»3.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, σύναξις τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου τῆς Εὐαγγελιστρίας.
῾Η ἱερά εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Εὐαγγελίστριας φυλάσσεται στήν ὁμώνυμη μονή τοῦ ῾Αλιάρτου Βοιωτίας.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, σύναξις τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου τῶν Κηπουραίων.
῾Η ἱερά εἰκόνα τῆς Παναγίας τῶν Κηπουραίων φυλάσσεται στήν ὁμώνυμη μονή τῆς νήσου Κεφαλληνίας.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Σεννουφίου τοῦ Σημειοφόρου.
῎Ισως ὁ ῞Οσιος Σεννούφιος νά εἶναι ὁ ἀσκητής ἐκεῖνος τῆς Νιτρίας, ὁ ὁποῖος εἶδε τήν ὀπτασία ἐκείνη τῆς εἰκόνος τοῦ Θεανδρικοῦ Προσώπου τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, γιά τήν ὁποία μᾶς ὁμιλεῖ ὁ γούμενος τῆς μονῆς τοῦ ᾿Ακαπνίου τῆς Θεσσαλονίκης ᾿Ιγνάτιος.
Κατά τή διήγηση αὐτή, ὁ ῞Οσιος Σεννούφιος ἀξιώθηκε νά δεῖ ὀπτασία καί νά ἀκούσει φωνή, ὁποία τοῦ ἔλεγε· «῎Εξελθε ἀπό τῆς γῆς καί τοῦ κελλίου σου καί πήγαινε στό μοναστήρι τῆς μονῆς τῶν Λατόμων, στή Θεσσαλονίκη. ᾿Εκεῖ θά σέ δῶ». Μετέβη ἐκεῖ ὁ ῞Οσιος, ἐρώτησε τούς μοναχούς τῶν Λατόμων, ἀλλά τέτοια εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ δέν ἀξιώθηκε νά δεῖ. ῎Ετσι ἐπέστρεψε στή Νιτρία. Καί πάλι, ὅμως, φωνή τοῦ ἔδωσε ἐντολή νά μεταβεῖ στή Θεσσαλονίκη, ὅπου θά ἔβλεπε τήν εἰκόνα τοῦ Θεανθρώπου καί θά πέθαινε ἐκεῖ. ῾Ο ῞Οσιος ἔφθασε στή Θεσσαλονίκη καί ξαναπῆγε στή μονή, ὅταν ξαφνικά, κάποια μέρα, ἔγινε σεισμός καί ἔπεσαν τά ἀσβεστώματα. Τότε ἀναφάνηκε θαυμαστή εἰκόνα τοῦ Κυρίου.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων Θεοδοσίας καί Πελαγίας.
Οἱ ῾Αγίες Μάρτυρες Θεοδοσία καί Πελαγία ἐμαρτύρησαν στήν Καισάρεια τῆς Παλαιστίνης τό ἔτος 361 μ.Χ. καί ἐτελειώθησαν διά ξίφους.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐκ δημίων ἁγίου μάρτυρος, τοῦ τόν Χριστόν ἐπιγνόντος.
῾Ο ῞Αγιος αὐτός Μάρτυς, πού ἦταν στόν πρότερό του βίο δήμιος, ἐγνώρισε τόν Χριστό, ὁμολόγησε τό ῎Ονομά Του καί ἐτελειώθηκε μαρτυρικά.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Τίμωνος τοῦ ᾿Ερημίτου.
῾Ο ῞Οσιος Τίμων ἔζησε καί ἀσκήτεψε κατά τό 10ο αἰώνα μ.Χ. ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Παρθενίου τοῦ Κιέβου.
῾Ο ῞Οσιος Παρθένιος, κατά κόσμον Πέτρος ᾿Ιβάνοβιτς Κρασνοπέβκεφ, ἐγεννήθηκε στίς 24 Αὐγούστου 1790 στό χωριό Σόμοβο, πού ὑπαγόταν στό κυβερνεῖο τῆς Τούλα. ᾿Ασκήτεψε στή Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου καί ἔγινε μεγαλόσχημος μοναχός τό ἔτος 1838. ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1855.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Τύχωνος, πατριάρχου Μόσχας.
 ῾Ο ῞Αγιος Τύχων ἐγεννήθηκε στίς 19 ᾿Ιανουαρίου 1865 στήν πόλη Τοροπιέτς τῆς ἐπαρχίας Πσκώβ. Τό κατά κόσμον ὄνομά του ἦταν Βασίλειος ᾿Ιβάνοβιτς Μπελλάβιν. Σέ λικία δεκατριῶν ἐτῶν παρακολουθεῖ τό ἐκκλησιαστικό σεμινάριο τοῦ Πσκώφ καί μετά ἀπό ἕξι χρόνια ἐγγράφεται στή θεολογική ἀκαδημία τῆς ῾Αγίας Πετρουπόλεως. Σέ λικία εἴκοσι ἕξι ἐτῶν ἀκολούθησε τό μοναχικό βίο καί γίνεται μοναχός. ῾Η κουρά του ἔγινε στό παρεκκλήσι τῆς ἐκκλησιαστικῆς σχολῆς τοῦ Πσκώβ, ὅπου ἦταν καθηγητής. ῾Ως μοναχός ἀπέκτησε τό ὄνομα Τύχων, πρός τιμήν ἑνός ῾Αγίου τῆς Ρωσίας, πού ἔζησε κατά τό 18ο αἰώνα, τοῦ ῾Αγίου Τύχωνος τοῦ Ζαντόνσκ († 13 Αὐγούστου). Τό 1898 ἐκλέγεται ᾿Επίσκοπος τῆς Μητροπόλεως τοῦ Χόμσκ καί ἕνα χρόνο ἀργότερα ᾿Επίσκοπος τῶν ᾿Αλεουτιανῶν Νήσων τῆς ᾿Αλάσκας. Τό 1905 προάγεται σέ ᾿Αρχιεπίσκοπο τῆς πόλεως ῾Ιεροσλάβ.
Τό 1914 ξεσπᾶ ὁ Αύ παγκόσμιος πόλεμος. ῾Ο ῞Αγιος Τύχων ἐστάθηκε στό πλευρό τῆς πατρίδος του καί τοῦ ποιμνίου του. ῾Η προσφορά του εἶναι μεγάλη. Γι αὐτό, δυό χρόνια ἀργότερα, μετά τό θάνατο τοῦ Μητροπολίτου Μόσχας Μακαρίου, ἐκλέγεται Μητροπολίτης Μόσχας. ῾Ο λαός ὑποδέχεται θριαμβευτικά τό νέο ποιμενάρχη του.
Τό ἔτος 1917 γίνεται ἀνατροπή τοῦ καθεστῶτος ἀπό τούς Μπολσεβίκους. Τά πράγματα ἀλλάζουν. ῾Ο ῞Αγιος Τύχων καλεῖ τή Σύνοδο, γιά νά μελετήσει τήν κατάσταση καί νά ἐξετάσει τό θέμα σχέσεων ᾿Εκκλησίας καί κράτους. Στίς 28 ᾿Οκτωβρίου 1917, μπροστά στή θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Βλαντιμίρ ἔγινε κλήρωση γιά τήν ἀνάδειξη τοῦ νέου πατριάρχου Μόσχας. ῾Ο κλῆρος, τόν ὁποῖο ἐτράβηξε ὁ ἐρημίτης Γέροντας ᾿Αλέξιος, ἔπεσε στόν ῞Αγιο Τύχωνα.
῾Ο διωγμός ἀρχίζει. ῾Η ᾿Εκκλησία ὅμως παραμένει. ῾Ο ῞Αγιος Τύχων ἐβίωνε τήν πραγματικότητα τῆς ᾿Εκκλησίας παρά τίς ἀντίξοες περιστάσεις. ῾Η ᾿Εκκλησία δέν εἶναι παρελθόν, διότι εἶναι αἰώνια καί ἀτελεύτητη. ῾Η ᾿Εκκλησία δέν εἶναι μουσεῖο, διότι δέν πεθαίνει. ῾Η ᾿Εκκλησία εἶναι φυτεία τοῦ Θεοῦ, διότι, ὅπως προεφήτευσε τό ἀψευδές στόμα τοῦ Κυρίου «πῦλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς». ῾Η ᾿Εκκλησία εἶναι, ὅπως καί ὁ ῾Ιδρυτής της, ζωή καί ἀνάσταση. ῾Ο οἰκουμενικός διδάσκαλος, ὁ ᾿Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀναφέρει, ὅτι «᾿Εκκλησίας οὐδέν ἴσον. ῾Η ᾿Εκκλησία οὐδέποτε γηρᾷ. Τείχη, βάρβαροι καταλύουσιν, ᾿Εκκλησίας δέ οὐδέ δαίμονες περιγίγνονται. Καί ὅτι οὐ κόμπος τά ρήματα, μαρτυρεῖ τά πράγματα. Πόσοι ἐπολέμησαν τήν ἐκκλησίαν καί οἱ πολεμήσαντες ἀπώλοντο; αὕτη δέ ὑπέρ τούς οὐρανούς ἀναβέβηκε»146.
Τό ἀείζωο τῆς ᾿Εκκλησίας ὑμνεῖ καί πάλι γλώσσα τοῦ χρυσορρήμονος Πατρός πού λέγει· «Οὐδέν ᾿Εκκλησίας δυνατώτερον ἄνθρωπε...῾Η ᾿Εκκλησία οὐρανοῦ ἰσχυροτέρα. Πόσοι τύραννοι ἠθέλησαν περιγενέσθαι τῆς ᾿Εκκλησίας; Ποῦ οἱ πολεμήσαντες; ῾Υπέρ τόν ἥλιον λάμπει. Τά ἐκείνων ἔσβεσαν τά ταύτης ἀθάνατα».
Τό καθεστώς ἐπέφερε χωρισμό ᾿Εκκλησίας καί κράτους, κατήργησε ὅλα τά ἐκκλησιαστικά προνόμια, ἐπέβαλε τόν πολιτικό γάμο, ὀργάνωσε τήν ἀντιχριστιανική προπαγάνδα, ἐδήμευσε τήν ἐκκλησιαστική περιουσία, ἐξόρισε καί ἐδολοφόνησε χιλιάδες Χριστιανῶν, ἔκλεισε τούς ναούς, ἐξαφάνισε ἱερά λείψανα ῾Αγίων. Στό σφοδρό διωγμό ἐφονεύθησαν πάνω ἀπό 3.500 ᾿Επίσκοποι καί ἱερεῖς, περί τίς δύο χιλιάδες μοναχοί καί περί τίς τρεῖς χιλιάδες μοναχές.
Τό Μπούτοβο, περιοχή πού βρίσκεται κοντά στή Μόσχα, γίνεται τόπος μαζικῶν ἐκτελέσεων ᾿Αρχιερέων, Κληρικῶν καί πιστῶν τῆς Ρωσικῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ἐμαρτύρησαν κατά τά ἔτη τοῦ διωγμοῦ στή Ρωσία. Μεταξύ τῶν ῾Αγίων Μαρτύρων πού ἐμαρτύρησαν στό Μπούκοβο ἦσαν καί δέκα ῞Ελληνες Μάρτυρες. Τό Μπούτοβο, ὅπως καί Σιβηρία, τό Χαρκώβ καί τόσα ἄλλα μέρη, συμβολίζουν τόν τόπο μαρτυρίου τῶν ῾Αγίων μας ὡς τόν ἀπεριόριστο χῶρο. Τό χῶρο ἐκεῖνο πού τόσο καλά περιγράφεται στή νουβέλα τοῦ Τσέχωφ «῾Ο ᾿Επίσκοπος». Διότι, μετά τό θάνατό τους οἱ Μάρτυρες τῆς πίστεως καί τῆς συνειδήσεώς τους, ἀπογυμνωμένοι ἀπό τίς γήινες ἰδιότητές τους καί καθετί πού τούς περιορίζει, δεσμεύει καί ἐπιβαρύνει, ξαναγίνονται νέοι καί χαρούμενοι, διασχίζουν τήν κοιλάδα τῆς ζωῆς καί ἀναπνέουν βαθιά, μέ τή χαρά τοῦ Θεοῦ, τό ἀπεριόριστο.
Κάτω ἀπό τό πρίσμα αὐτό κατανοοῦμε τήν εἰρηνική ἀντίσταση τοῦ ῾Αγίου Πατριάρχου Τύχωνος σέ κάθε διοικητικό μέτρο τῆς ἐξουσίας, πού ἦταν πάντα ξένο πρός τήν ψυχή, θέλοντας νά τήν περιορίσει καί νά μειώσει τίς ἐλευθερίες της.
῾Ο ῞Αγιος Τύχων ἐπιτιμᾶ τό καθεστώς. Γι αὐτό καταδικάζεται σέ θάνατο. Τό Μάιο τοῦ 1922 συλλαμβάνεται καί φυλακίζεται. Μετά ἀπό ἕνα χρόνο ἐλευθερώνεται, ἀλλά καί πάλι περιορίζεται στή μονή Ντονσκόϊ ὅπου ἐζοῦσε ὡς ἐλεύθερος πολιορκημένος. ῾Η ἀσθένειά του τόν καταβάλλει. Στίς 25 Μαρτίου 1925 ὁ ῞Αγιος Πατριάρχης ἔνιωσε ὅτι τό τέλος πλησιάζει. ῎Εκανε εὐλαβικά τό σταυρό του, εἶπε «Δόξα Σοι, Κύριε» καί παρέδωσε τήν ἁγία ψυχή του στόν Θεό.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.
|
