13 Μαΐου
† Μνήμη τῆς ἁγίας μάρτυρος Γλυκερίας.
῾Η ῾Αγία Μάρτυς Γλυκερία ἐγεννήθηκε στήν Τραϊανούπολη τό 2ο αἰώνα μ.Χ., ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ ᾿Αντωνίνος ὁ Εὐσεβής (138-161 μ.Χ.). ῾Ο πατέρας της ὀνομαζόταν Μακάριος καί εἶχε διατελέσει ὕπατος. Σέ μικρή λικία ἀσπάσθηκε τό Χριστιανισμό καί ἀνέπτυξε ἔντονη χριστιανική καί κατηχητική δράση. ῞Οταν ἐπληροφορήθηκε τό γεγονός ὁ γεμόνας Σαβίνος, τήν ἐκάλεσε νά παρουσιασθεῖ μπροστά του. Μέ μεγάλη προθυμία ῾Αγία ἐμφανίσθηκε σ᾿ ἐκεῖνον, ἔχοντας σημειώσει στό μέτωπό της τόν Τίμιο Σταυρό καί δέν ἐδίστασε νά ὁμολογήσει μέ παρρησία καί σθένος τήν πίστη της στόν Σωτήρα καί Λυτρωτή ᾿Ιησοῦ Χριστό.
῞Οταν ὁ γεμόνας ἐκάλεσε τήν ῾Αγία νά θυσιάσει στά εἴδωλα, αὐτή ἀρνήθηκε καί ὁμολόγησε τήν πίστη της στόν Χριστό. ᾿Ακολούθως προσευχήθηκε στό Θεό λέγοντας· «῾Ο Θεός, ὁ Παντοκράτορας, Σύ πού δοξάζεσαι μέ τό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ Σου ἀπό τούς δούλους Σου, Σύ πού ἐμφανίσθηκες στούς ὁσίους σου παῖδες καί τούς γλίτωσες ἀπό ἀναμμένο καμίνι, Σύ πού ἔκλεισες τά στόματα τῶν λιονταριῶν καί ἀνέδειξες νικητή τόν δοῦλο σου Δανιήλ, Σύ πού κατέστρεψες τόν Βάαλ καί ἐξόντωσες τόν δράκοντα καί συνέτριψες τήν διαβολική εἰκόνα (τοῦ βασιλέως Ναβουχοδονόσορος), ᾿Ιησοῦ Χριστέ, τό ἄμωμο καί ἄκακο ἀρνίον τοῦ Θεοῦ, ἔλα σέ μένα τήν ταπεινή καί σύντριψε τόν δαίμονα (τόν Δία) πού δημιουργήθηκε μέ τήν ἀνθρώπινη τέχνη καί διασκόρπισε τήν κακή τους θυσία». ᾿Αμέσως μετά τήν προσευχή ἔγινε βροντή μεγάλη καί ἔπεσε τό ἄγαλμα τοῦ Δία καί συντρίφθηκε, γιατί ἦταν πέτρινο.
῞Οταν ὁ γεμόνας καί οἱ εἰδωλολάτρες ἱερεῖς εἶδαν νά συντρίβεται τό ἄγαλμα τοῦ θεοῦ τους, γεμάτοι ἀπό ὀργή, ἔδωσαν τήν ἐντολή νά πεθάνει Γλυκερία μέ λιθοβολισμό. ᾿Αμέσως τά πλήθη τῶν εἰδωλολατρῶν ὅρμησαν μανιασμένα καί ἄρχισαν νά λιθοβολοῦν τήν ῾Αγία. Οἱ πέτρες ὅμως ἔπεφταν δίπλα της χωρίς καθόλου νά τήν ἀγγίζουν. Οἱ εἰδωλολάτρες βλέποντας τό φαινόμενο καί μή ἀντιλαμβανόμενοι αὐτή τή δωρεά καί εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ, ἐνόμιζαν ὅτι ῾Αγία εἶναι μάγισσα καί γι᾿ αὐτό δέν τήν ἄγγιζαν οἱ πέτρες. ῎Αρχισαν λοιπόν νά τήν ὑβρίζουν.
῾Ο γεμόνας παρεμβαίνοντας διέταξε νά τήν βάλουν μέχρι τό πρωί τῆς ἑπόμενης μέρας στή φυλακή καί νά τήν ἀσφαλίσουν καλά, μήπως κάνοντας χρήση τῶν μαγικῶν της ἱκανοτήτων κατορθώσει νά φύγει καί ἔπειτα διαδώσει ὅτι τήν ἐβοήθησε ὁ Θεός της μέ συνέπεια νά ἐξαπατήσει πολλούς.
᾿Εκεῖ στή φυλακή, τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας, ἐπισκέφθηκε τήν ῾Αγία ὁ Χριστιανός ἱερέας τῆς πόλεως Φιλοκράτης, τόν ὁποῖο ῾Αγία παρεκάλεσε νά τή σφραγίσει μέ τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.
Τό πρωί τῆς ἑπόμενης μέρας ὁ γεμόνας ἦλθε στό δικαστήριο, γιά νά δικάσει καί τιμωρήσει παραδειγματικά τήν ῾Αγία Γλυκερία. Διέταξε λοιπόν νά τήν ὁδηγήσουν μπροστά του καί τήν ἐρώτησε, ἐάν θέλει νά θυσιάσει στό Δία. Τῆς ἐπέστησε δέ τήν προσοχή ὅτι σέ περίπτωση πού δέν ἐπείθετο καί δέν ὑπάκουε θά ἔδινε τήν ἐντολή νά τήν σκοτώσουν. ῾Η ῾Αγία ἀρνήθηκε. Τότε ὁ γεμόνας διέταξε νά τήν κρεμάσουν ἀπό τά μαλλιά καί νά τῆς γδάρουν τήν κεφαλή. ῾Η ῾Αγία, καθώς ἦταν κρεμασμένη, εὐχαριστοῦσε τόν Θεό.
῞Οταν ὁ γεμόνας ἀντιλήφθηκε ὅτι δέν μπορεῖ νά κατισχύσει τῆς ἁγίας Γλυκερίας, διέταξε νά ξεκρεμάσουν τή Μάρτυρα καί νά τῆς συντρίψουν τό πρόσωπο. Μόλις ἐτελείωσε τήν προσευχή της, οἱ ὑπηρέτες ἄρχισαν νά τήν κτυποῦν. Ξαφνικά ὅμως ἐμφανίσθηκε ῎Αγγελος Κυρίου καί παρέλυσε αὐτούς, οἱ ὁποῖοι ἔμειναν ἀποσβολωμένοι σάν νεκροί. Τότε ὁ γεμόνας διέταξε νά μεταφερθεῖ ῾Αγία καί πάλι στή φυλακή καί ἔδωσε τήν ἐντολή κανένας νά μή τῆς δώσει τροφή. ῾Η ῾Αγία Γλυκερία γεμάτη χαρά καί δοξάζοντας τόν Θεό ἐπανῆλθε στή φυλακή. ῾Ο δεσμοφύλακάς της μέ πολύ σεβασμό καί φόβο τήν ἐκλείδωσε στό κελλί της. ῾Η Μεγαλομάρτυς εὐχαρίστησε τόν Θεό.
᾿Από τότε πέρασε ἱκανός χρόνος κατά τόν ὁποῖο ῾Αγία ἦταν πάντα κλεισμένη μέσα στή φυλακή καί δοξολογοῦσε τόν Θεό, ἐνῶ ῎Αγγελοι ἔφερναν τροφή σ᾿ αὐτή.
Κάποτε ὁ γεμόνας ἐπρόκειτο νά μεταβεῖ στήν ῾Ηράκλεια. Τότε ἐσκέφθηκε νά περάσει καί ἀπό τή φυλακή, γιά νά δεῖ τί γίνεται Γλυκερία καί ἄν εἶναι σέ θέση νά τόν ἀκολουθήσει στήν ῾Ηράκλεια. ῞Οταν ὅμως ἔφθασε στή φυλακή καί εἶδε τήν πόρτα σφραγισμένη, ἐνόμισε ὅτι εἶχε ἤδη πεθάνει ῾Αγία. ᾿Αλλά μόλις ἄνοιξε τήν πόρτα διεπίστωσε ὅτι ῾Αγία ἦταν λυμένη καί δίπλα της ὑπῆρχε ἕνα πινάκιο μέ γάλα καί ψωμί καί ἕνα δοχεῖο μέ νερό. Γεμάτος ἔκπληξη ὁ γεμόνας καί μή γνωρίζοντας ὅτι ὁ Θεός ἔτρεφε τήν ῾Αγία, τήν ἔβγαλε ἀπό τή φυλακή.
Μετά ἀπ᾿ αὐτά πῆρε ὁ γεμόνας τήν ῾Αγία καί κατευθύνθηκε πρός τήν ῾Ηράκλεια. ῞Οταν οἱ Χριστιανοί τῆς ῾Ηράκλειας ἄκουσαν γιά τήν ἀθληφόρο τοῦ Χριστοῦ καί ὅτι τήν ἔφερναν στήν πόλη τους, ἔτρεξαν ὅλοι νά τήν προϋπαντήσουν ἔχοντας ἐπικεφαλῆς τους τόν ᾿Επίσκοπο τῆς πόλεώς τους Δομίτιο.
Τό πρωί τῆς ἑπόμενης μέρας ὁ γεμόνας διέταξε νά προσαχθεῖ σέ δίκη ῾Αγία καί σέ περίπτωση πού καί πάλι θά ἀρνιόταν νά ὑπακούσει νά τήν ἔριχναν στή φωτιά. ῾Η ῾Αγία καί πάλι ὁμολόγησε τήν πίστη της στόν Χριστό. Τότε ὁ γεμόνας διέταξε νά ρίξουν τήν ῾Αγία μέσα σέ καμίνι. ῞Οταν ἑτοιμάσθηκε φωτιά μέσα στό καμίνι, ὥστε νά μή μπορεῖ νά τό πλησιάσει ἄνθρωπος, ῾Αγία κάνοντας τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἐσφράγισε τόν ἑαυτό της καί προσευχήθηκε πρός τόν Θεό. Μόλις τήν ἔριξαν μέσα στό καμίνι, ἦλθε οὐράνια δροσιά καί ἔσβησε τή φλόγα τῆς φωτιᾶς.
Μετά ἀπ᾿ αὐτά ὁ γεμόνας θυμωμένος διέταξε νά τῆς γδάρουν καί πάλι τό κεφάλι μέχρι τό μέτωπο, καί ἀφοῦ ἔδεσαν οἱ ὑπηρέτες χειροπόδαρα τήν ῾Αγία ἔπρατταν κατά τίς διαταγές τοῦ γεμόνος. ῾Ο γεμόνας, μή ὑποφέροντας τήν ψυχική καί πνευματική ἀντοχή τῆς ῾Αγίας, διέταξε νά τήν κλείσουν πάλι στή φυλακή. ᾿Εκεῖ διέταξε νά τήν δέσουν χειροπόδαρα καί νά τήν ξαπλώσουν ἐπάνω σέ κοφτερές πέτρες, γιά νά ὑποφέρει ἀφόρητα ὅταν θά ἤθελε νά μετακινηθεῖ δεξιά καί ἀριστερά. Καί οἱ ὑπηρέτες ἔκαναν ὅ,τι τούς διέταξε ὁ γεμόνας. Κατά τό μεσονύκτιο ὅμως ῎Αγγελος Κυρίου ἦλθε καί ἔλυσε τή Μάρτυρα ἀπό τά δεσμά της καί ἐπούλωσε τά τραύματα τοῦ προσώπου της, ὥστε νά καταστεῖ ἀπόλυτα ὑγιές, χωρίς κανένα σημάδι ἤ οὐλή, ὅπως δηλαδή τῆς τό εἶχε χαρίσει ὁ Θεός.
Τό ἑπόμενο πρωί ἦλθε ὁ γεμόνας στό δικαστήριο καί διέταξε νά φέρουν μπροστά του τήν ῾Αγία. ῞Οταν ὁ δεσμοφύλακας, ὀνόματι Λαοδίκιος, ἄνοιξε τήν πόρτα τῆς φυλακῆς, εὑρῆκε τή Γλυκερία λυμένη καί ὑγιή, ὥστε δέν τήν ἀνεγνώρισε. ᾿Επειδή μάλιστα ἐνόμισε ὅτι ἔφυγε κρατούμενή του, ἔβγαλε τό σπαθί του γιά νά αὐτοκτονήσει. ῾Η ῾Αγία ὅμως τοῦ εἶπε· «Μήν κάνεις τίποτε καί λυπήσου τόν ἑαυτό σου, ἐγώ εἶμαι ἐκείνη πού ζητᾶς».
῾Ο δεσμοφύλακας γεμάτος ἔκπληξη καί ἔντρομος ἔβγαλε τήν ῾Αγία ἀπό τήν φυλακή καί ἀφοῦ ἐδέθηκε ὁ ἴδιος μέ τά δεσμά τῆς Μάρτυρος τήν ἀκολούθησε στό βῆμα τοῦ γεμόνος. ᾿Αντικρίζοντας αὐτό τό θέαμα ὁ γεμόνας ἐρώτησε τόν δεσμοφύλακα. ᾿Εκεῖνος τοῦ εἶπε τί ἀκριβῶς συνέβη. ῾Ο ἄρχοντας ἔδωσε ἀμέσως ἐντολή καί οἱ στρατιῶτες ἀποκεφάλισαν τόν Μάρτυρα. Τό λείψανό του τό ἐπῆραν οἱ Χριστιανοί καί τό ἐνταφίασαν.
Στή συνέχεια γεμόνας διέταξε νά ριχθεῖ Γλυκερία στά θηρία. ᾿Αλλά Μάρτυς ἀκούγοντας τήν ἀπόφαση τοῦ γεμόνα ἀντί νά πανικοβληθεῖ ἐχάρηκε ὡς νά τῆς συνέβη κάτι τό εὐχάριστο.
᾿Αφοῦ λοιπόν ὁ γεμόνας καί ὁ λαός πῆραν τίς θέσεις τους στό στάδιο, ἔριξαν μέσα στόν στίβο τήν ῾Αγία, ὁποία εἰσῆλθε χαρούμενη καί ἐστάθηκε γαλήνια στή μέση τοῦ σταδίου περιμένοντας καί πάλι τόν Χριστό ὡς βοηθό της. ῎Ετσι ὁλοκληρώθηκε τό μαρτύριο τῆς ῾Αγίας Γλυκερίας στό ὁποῖο ἀναδείχθηκε τέλεια στήν ὁμολογία τῆς ἀλήθειας.
Τό ἱερό λείψανό της παρέλαβε ὁ ᾿Επίσκοπος τῆς ῾Ηρακλείας Δομίτιος καί τό ἐτοποθέτησε σέ εὐπρεπή τόπο κοντά στήν πόλη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, τά ἐγκαίνια τοῦ ἐν τῇ νήσῳ τῆς ῾Αγίας Γλυκερίας σεβασμίου καί θείου ναοῦ τῆς ῾Υπεραγίας Δεσποίνης ἠμῶν Θεοτόκου, τῆς Παντανάσσης.
῾Η μικρή νῆσος τῆς ῾Αγίας Γλυκερίας κεῖται πρό τοῦ Νικητιάτου, δηλαδή πρό τῆς σημερινῆς πόλεως τῶν Τούζλων. ῾Η μονή ἐσωζόταν τό 1158 καί ὑπέρ αὐτῆς ἐξέδωσε χρυσόβουλλο ὁ αὐτοκράτορας Μανουήλ ὁ Κομνηνός.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Λαοδικίου, τοῦ δεσμοφύλακος.
῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς Λαοδίκιος ἦταν δεσμοφύλακας στήν Τραϊανούπολη τῆς Θράκης, κατά τόν χρόνο τόν ὁποῖο Μάρτυς Γλυκερία ἦταν κλεισμένη στή φυλακή. ᾿Αφοῦ κατηχήθηκε ἀπό αὐτήν στό Χριστιανισμό καί ὁμολόγησε τόν Χριστό ὡς Θεό ᾿Αληθινό, συνελήφθη καί ἀποκεφαλίσθηκε.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου ᾿Αββανοῦ.
῾Ο ῞Αγιος ᾿Αββανός καταγόταν ἀπό τήν ᾿Ιρλανδία καί ἔζησε στήν ᾿Αγγλία κατά τό 2ο αἰώνα μ.Χ. ᾿Εβαπτίσθηκε τό 165 μ.Χ. καί ἐκήρυξε τό λόγο τοῦ Θεοῦ στήν περιοχή ῎Αμπινγκντον τῆς ᾿Αγγλίας. ᾿Εκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Οὐαλεριανοῦ, ἐπισκόπου ῾Ωξέρρης.
῾Ο ῞Αγιος Οὐαλεριανός ἦταν ᾿Επίσκοπος τῆς ῾Ωξέρρης τῆς Γαλλίας καί ἀγωνίσθηκε ὑπέρ τῆς ᾿Ορθοδόξου πίστεως κατά τῶν δυσσεβῶν αἱρετικῶν ᾿Αρειανῶν. ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 350 μ.Χ.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν ᾿Ονησίμου, τοῦ ἐκ Γαλλίας.
῾Ο ῞Αγιος ᾿Ονήσιμος ἔζησε κατά τόν 4ο αἰώνα μ.Χ. καί ἐξελέγη τό 350 μ.Χ. ᾿Επίσκοπος τῆς πόλεως Σουασσώ τῆς Γαλλίας. ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 361 μ.Χ.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Σαρβάτου, ἐπισκόπου Τονγκρέ τοῦ Βελγίου.
῾Ο ῞Αγιος Σαρβάτος ἔζησε τόν 4ο αἰώνα μ.Χ. καί ἦταν ᾿Επίσκοπος τῆς πόλεως Τονγκρέ τοῦ Βελγίου. ᾿Εφιλοξένησε τόν Μέγα ᾿Αθανάσιο, ὅταν ἐκεῖνος ἦταν ἐξόριστος στή Δύση λόγῳ τῶν διώξεων τῶν ὀπαδῶν τοῦ αἱρετικοῦ ᾿Αρείου. ῾Υπεράσπισε τόν ῞Αγιο ᾿Αθανάσιο καί τήν ᾿Ορθόδοξη πίστη ἰδιαίτερα κατά τή Σύνοδο τῆς Σαρδικῆς στή Σόφια τό 343 μ.Χ. ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 384 μ.Χ.121.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Παυσικάκου, ἐπισκόπου Συνάδων.
῾Ο ῞Αγιος Παυσίκακος, ὁ ἰατρός, καταγόταν ἀπό τήν ᾿Απαμεία τῆς Βιθυνίας καί ἐγεννήθηκε ἀπό εὐγενεῖς καί εὐσεβεῖς γονεῖς κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Μαυρικίου (582-602 μ.Χ.). ᾿Από νεαρή λικία, ἔχοντας κλίση πρός τό μοναχικό βίο, ἔγινε μοναχός, περιερχόμενος δέ τίς πόλεις ἐθεράπευε δωρεάν τούς πάσχοντες καί συγχρόνως ἐκήρυττε τό λόγο τοῦ Θεοῦ. ῾Ο Πατριάρχης Κυριακός (595-606 μ.Χ.), ἀφοῦ ἐκτίμησε τή θεοφιλή του δράση τόν ἐχειροτόνησε ᾿Επίσκοπο Συνάδων.
᾿Από τή νέα αὐτή θέση ὁ ῞Αγιος Παυσίκακος ἐπέδειξε μεγάλη δραστηριότητα, καί διά τῆς ἐμπνευσμένης διδασκαλίας του ἐστερέωνε τήν πίστη τοῦ ποιμνίου του καί κατόρθωσε ὥστε νά ἐξαφανισθοῦν οἱ αἱρέσεις ἀπό τήν ἐπισκοπή του.
῾Ο αὐτοκράτορας Μαυρίκιος πληροφορήθηκε τίς θαυματουργικές θεραπεῖες του, τόν ἐκάλεσε στήν Κωνσταντινούπολη καί τόν ἐθεράπευσε ἀπό βαρύ νόσημα ἐκ τοῦ ὁποίου ἔπασχε. Σέ ἔκφραση εὐγνωμοσύνης του γιά τήν ἴασή του, ὁ αὐτοκράτορας ὅρισε διά χρυσοβούλλου γιά τήν ἐπισκοπή ἐτήσιο χρηματικό βοήθημα ἐκ μιᾶς λίτρας χρυσοῦ.
᾿Αφοῦ ἐπέστρεψε στήν ἕδρα του ὁ ῞Αγιος Παυσίκακος καί ἐποίμανε θεοφιλῶς τό ποίμνιό του, ἐκοιμήθηκε σέ βαθύτατο γήρας μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος ᾿Αλεξάνδρου, τοῦ ἀπό Τιβεριανῶν.
῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς ᾿Αλέξανδρος ἐτελειώθηκε μαρτυρικά διά ξίφους. Στόν Κώδικα 152 ὣ῟ἆἆ῝. Παρισίων ἀναφέρεται ὅτι ἦταν ᾿Επίσκοπος, ἐνῶ στό Λαυριωτικό Κώδικα Ι 70, φ. 238β, ἀναφέρεται ὅτι ὁ ῞Αγιος ἦταν στρατιώτης τοῦ τάγματος τῶν Τιβεριανῶν κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Μαξιμιανοῦ (285-305 μ.Χ.). ῾Ο Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης θεωρεῖ ὅτι ἀναφορά «ἐπί κόμητος Τιβεριανοῦ» παραμορφώθηκε εἰς «ἐπισκόπου Τιβεριανῶν»122.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Νικηφόρου, πρεσβυτέρου τῆς μονῆς τῆς ᾿Εφάψεως.
Εἶναι ἄγνωστο σέ ποιά ἐποχή ἔζησε ὁ ῞Οσιος Νικηφόρος. Τό εἰς αὐτόν σύντομο ὑπόμνημα τοῦ Λαυριωτικοῦ Κώδικος Ι 70 (φ. 239) ἀναφέρει ἁπλῶς ὅτι αὐτός λόγῳ τῆς ἐνάρετης καί θεάρεστης πολιτείας του ἀναδείχθηκε γούμενος τῆς πολυάνθρωπης μονῆς τῆς ᾿Εφάψεως καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Σεργίου, τοῦ ῾Ομολογητοῦ.
῾Ο ῞Οσιος Σέργιος καταγόταν ἀπό ἔνδοξη καί εὐγενή οἰκογένεια τοῦ Βυζαντίου καί ἦταν πατέρας τοῦ ἱεροῦ Φωτίου († 6 Φεβρουαρίου) καί ἀδελφός τοῦ Πατριάρχου Ταρασίου (784-806 μ.Χ.). Μαζί μέ τή σύζυγό του Εἰρήνη καταδιώχθηκαν στά χρόνια τοῦ εἰκονομάχου αὐτοκράτορος Θεοφίλου (829-842 μ.Χ.). ῾Ο ῞Αγιος Σέργιος, δέσμιος ἀπό τό λαιμό, διαπομπεύθηκε ἀνά τίς ὁδούς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐστερήθηκε τήν περιουσία του καί ἐξορίσθηκε μέ τή σύζυγο καί τά παιδιά του σέ τόπο ἄνυδρο, ὅπου ἀπό τίς ταλαιπωρίες ἀπέθανε ὡς ῾Ομολογητής.
 † Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Γαβριήλ, τοῦ ῎Ιβηρος.
῾Ο ῞Οσιος Γαβριήλ καταγόταν ἀπό τήν ᾿Ιβηρία καί ἔζησε κατά τόν 9ο αἰώνα μ.Χ. Αὐτός, ἐνῶ ἀσκήτευε μέσα σέ σπήλαιο, ἐπάνω ἀπό τή μεθόριο τῶν μονῶν Ξηροποτάμου καί ῾Αγίου Παντελεήμονος τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους, τήν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου τοῦ 829 μ.Χ., μέ τήν ὑπόδειξη θεϊκῆς φωνῆς, κατῆλθε στήν παραλία, ὅπου βρῆκε καί ἀνέσυρε ἀπό τή θάλασσα τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας, τήν ἐπικαλούμενη «τῆς Πορταϊτίσσης», ὁποία σήμερα εὑρίσκεται στό ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, κοντά στή μονή καί ἀνατολικά αὐτῆς. Τήν ἱερή εἰκόνα εἶχε ἐμπιστευθεῖ στή θάλασσα εὐσεβής Χριστιανή ἀπό τή Νίκαια, γιά νά τήν σώσει ἀπό τή μανία τῶν εἰκονομάχων.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Ιωάννου, τοῦ ῎Ιβηρος, πατρός τοῦ ῾Αγίου Εὐθυμίου.
῾Ο ῞Οσιος ᾿Ιωάννης (Βαρασβατσέ) καταγόταν ἀπό τήν ᾿Ιβηρία καί ἔζησε τό 10ο αἰώνα μ.Χ. ῏Ηταν σύμβουλος τοῦ διοικητοῦ τῆς ᾿Ιβηρίας Δαβίδ τοῦ Κουροπαλάτου, τοπάρχης τῆς ἰβηρικῆς Μεσχίας καί τιτλοῦχος τοῦ Βυζαντίου. ᾿Απογοητευμένος ἀπό τά ἐγκόσμια ἀποσύρθηκε, γιά νά μονάσει στόν ῎Ολυμπο τῆς Μυσίας, ἀργότερα δέ, ἀφοῦ παρέλαβε ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη τό νεαρό υἱό του Εὐθύμιο, πού εἶχε παραδοθεῖ ἀπό τόν γεμόνα τῆς ᾿Ιβηρίας Δαβίδ ὡς ὅμηρος, ἐπῆγε στό ῞Αγιον ῎Ορος, ὅπου ἀσκήτευε στή Λαύρα τοῦ ῾Αγίου ᾿Αθανασίου μαζί μέ μερικούς μαθητές. ᾿Εκοιμήθηκε μέ εἰρήνη μεταξύ τῶν ἐτῶν 998-1003.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Εὐθυμίου τοῦ ᾿Αθωνίτου, κτίτορος τῆς ἐν τῷ ῾Αγίῳ ῎Ορει μονῆς τῶν ᾿Ιβήρων.
 ῾Ο ῞Οσιος Εὐθύμιος ὁ ᾿Αθωνίτης καταγόταν ἀπό τήν πόλη Τάω τῆς ᾿Ιβηρίας καί ἔζησε κατά τό βύ ἥμισυ τοῦ 10ου καί τίς ἀρχές τοῦ 11ου αἰῶνος μ.Χ. ᾿Από νεαρή λικία κατέφυγε μέ τόν πατέρα του ᾿Ιωάννη στό ῞Αγιον ῎Ορος, ὅπου κατετάγησαν στή Λαύρα τοῦ ῾Αγίου ᾿Αθανασίου.
᾿Επειδή ὁ χῶρος πού παραχωρήθηκε σέ αὐτούς ἦταν ἀνεπαρκής, ὁ ῞Οσιος Εὐθύμιος ἀπεφάσισε τήν ἵδρυση ἀνεξάρτητης μονῆς ὑποκείμενης στήν ἄμεση προστασία τῶν Βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων. Στήν ἀνέγερση τῆς μονῆς αὐτῆς «τοῦ Κλήμεντος», πού ὀνομάσθηκε μονή τῶν ᾿Ιβήρων ἀπό τόν τόπο καταγωγῆς τῶν κτιτόρων, συνετέλεσε τά μέγιστα ὁ ῎Ιβηρας μοναχός ᾿Ιωάννης Τορνίκιος, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ ἀπεκδύθηκε τό μοναχικό σχῆμα καί ἐτέθη ἐπικεφαλῆς δώδεκα χιλιάδων ἀνδρῶν, συμπολέμησε μέ τόν Βάρδα Φωκᾶ καί κατετρόπωσε τόν στρατηγό Βάρδα Σκληρό, πού στασίασε κατά τοῦ αὐτοκράτορος Βασιλείου τοῦ Βύ. Αὐτός μετά τή νίκη τῆς Παγκαλείας, ἀφοῦ ἐνδύθηκε καί πάλι τό μοναχικό σχῆμα, μέ αὐτοκρατορική χορηγία καί χρυσόβουλλο τοῦ 980 μ.Χ., μέ τή βοήθεια δέ καί τοῦ κτίτορος τῆς Λαύρας ῾Οσίου ᾿Αθανασίου, συνέβαλε ὥστε κατά τό 985 μ.Χ. μονή νά εἶναι ἕτοιμη.
῞Οταν ἀπέθανε ὁ ῞Οσιος ᾿Ιωάννης, γούμενος τῆς μονῆς ἐξελέγη ὁ υἱός του ῞Οσιος Εὐθύμιος. ῾Ο νέος γούμενος μέ τή θεάρεστη πολιτεία καί τήν ἀσκητική βιοτή του συνέβαλε στήν πνευματική καλλιέργεια τῶν ἀδελφῶν καί κατέστη περίφημος γιά τίς ἀρετές του, ἕνεκα τῶν ὁποίων καί εἶχε προικισθεῖ ἀπό τόν Θεό μέ τή θαυματουργική χάρη. Παραιτήθηκε ἀπό τή θέση τοῦ γουμένου τό 1012, γιά νά εἶναι ἀπερίσπαστος στή μετάφραση ἐκκλησιαστικῶν ἔργων καί στήν πρωτότυπη συγγραφή. Χάρη στό κλασικό καί λαμπρό ὕφος του, ὁ ῞Οσιος Εὐθύμιος εἶναι ὁ πλέον ἀναγνωρισμένος συγγραφέας τοῦ ᾿Ιβηρικοῦ μεσαίωνος.
Τό 1028, ὁ ῞Οσιος Εὐθύμιος μετέβη στήν Κωνσταντινούπολη γιά ἁγιορείτικες ὑποθέσεις, ἀλλά ἀπέθανε, ἀφοῦ ἔπεσε ἀπό μίονο πού τόν μετέφερε. Κατά τόν ἐνταφιασμό τοῦ ἱεροῦ λειψάνου του ἐπιτελέσθηκαν πολλά θαύματα σέ ἔνδειξη τῆς ἁγιότητός του. ᾿Αργότερα τό τίμιο λείψανο τοῦ ῾Οσίου ἀνακομίσθηκε καί μεταφέρθηκε στό ῞Αγιον ῎Ορος, ὅπου κατατέθηκε στό ναό τοῦ Βαπτιστοῦ ᾿Ιωάννου, πού εἶχε ἀνοικοδομήσει ὁ ἴδιος.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Γεωργίου, τοῦ ῎Ιβηρος, συγγενοῦς τοῦ ῾Αγίου Εὐθυμίου.
῾Ο ῞Οσιος Γεώργιος ἐξελέγη γούμενος τῆς μονῆς τῶν ᾿Ιβήρων τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους μετά τήν παραίτηση τοῦ ῾Οσίου Εὐθυμίου καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Θεοκτίστου, ἐκ Τεκόα τῆς Παλαιστίνης.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων ᾿Ιβηριτῶν ὁσιομαρτύρων, τῶν ὑπό τῶν Λατίνων ἐν θαλάσσῃ βληθέντων.
 ῾Ο αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου Μιχαήλ Ηύ Παλαιολόγος (1259-1282), γιά νά ἐπιτύχει τήν παρέμβαση τοῦ Πάπα Γρηγορίου Ιύ (1271-1276) καί ἀργότερα τοῦ ᾿Ιωάννου Κύ (1276-1277) πρός τόν Κάρολο τόν ᾿Ανδεγαβικό προκειμένου νά σταματήσει τίς ἐπιθέσεις του κατά τοῦ Βυζαντίου123, προσχώρησε στήν ἕνωση τῶν δύο ᾿Εκκλησιῶν, πού διακηρύχθηκε στίς 6 ᾿Ιουνίου 1274 στή Σύνοδο τῆς Λυών τῆς Γαλλίας. ῾Η πράξη ὅμως αὐτή τοῦ αὐτοκράτορος ἐξήγειρε ἐσωτερικό πόλεμο πού ἐκράτησε μέχρι τό 1281, διότι τόσο ὁ κλῆρος, ὅσο καί ὁ λαός, ἀντετάχθησαν σθεναρά κατά τῆς ἑνωτικῆς αὐτῆς πολιτικῆς. ῾Ο αὐτοκράτορας μεταχειρίσθηκε ἐναντίον τῶν ἀντιφρονούντων αὐστηρά μέτρα· βαριές φορολογίες καί κατασχέσεις, δημόσιες τιμωρίες καί περιυβρίσεις. Βοηθούμενος δέ καί ἀπό τόν λατινόφρονα Πατριάρχη ᾿Ιωάννη ΙΑύ Βέκκο (1275-1282), ἐπεχείρησε νά ἐπιβάλει τήν ἕνωση βίαια. Θύματα τῆς βίας αὐτῆς ὑπῆρξαν οἱ ᾿Ιβηρίτες μοναχοί, οἱ ὁποῖοι, ἐπειδή δέν ὑπάκουσαν στίς πατριαρχικές καί αὐτοκρατορικές διαταγές περί ἀποδοχῆς τῆς ἑνώσεως, ἀλλά μέ πνευματική ἀνδρεία ἔλεγξαν αὐτούς γιά τήν ἀνορθόδοξη πολιτική τους, συνελήφθησαν καί ἐρίχθησαν στή θάλασσα, ὅπου βρῆκαν μαρτυρικό θάνατο.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῆς ἁγίας Γλυκερίας, τῆς ἐκ Ρωσίας.
῾Η ῾Αγία Γλυκερία τοῦ Νόβγκοροντ ἔζησε κατά τό 15ο καί 16ο αἰώνα μ.Χ. καί ἦταν θυγατέρα τοῦ Παντελεήμονος, δημοτικοῦ ἄρχοντος τοῦ Νόβγκοροντ. ῾Η ῾Αγία ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 1522. Τά ἄφθαρτα λείψανά της, σύμφωνα μέ τό δεύτερο Χρονικό τοῦ Νόβγκοροντ, εὑρέθησαν στίς 14 ᾿Ιουλίου 1572 κοντά στήν πέτρινη ἐκκλησία τῶν ῾Αγίων Φλώρου καί Λαύρου, ὅπου καί ἐνταφιάσθηκαν ἀπό τόν ᾿Αρχιεπίσκοπο Νόβγκοροντ Λεωνίδη. Κατά τή διάρκεια τοῦ ἐνταφιασμοῦ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου αὐτῆς ἐπιτελέσθηκαν θεραπεῖες ἀσθενῶν καί θαύματα.
† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Μακαρίου, τῆς Γλουσίτσα.
( Βλ. † 12 ᾿Οκτωβρίου).
 † Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μετακομιδή τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Μακαρίου, τοῦ Κάνεφ.
(Βλ. † 7 Σεπτεμβρίου).
Τά ἱερά λείψανα τοῦ ῾Αγίου ῾Ιερομάρτυρος Μακαρίου μετεκομίσθησαν ἀπό τό Κάνεφ στήν πόλη τοῦ Περεσλάβλ τό 1688.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,
ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.
|
