30 Μαΐου

† Μνήμη τῆς ὁσίας μητρός ἠμῶν ᾿Εμμελείας.

῾Η ῾Οσία ᾿Εμμέλεια καταγόταν ἀπό εὐσεβή οἰκογένεια τῆς Καισάρειας τῆς Καππαδοκίας. ῾Ο πατέρας αὐτῆς ἀναδείχθηκε σέ Μάρτυρα κατά τούς τελευταίους διωγμούς. ῾Ο βίος τῆς ῾Αγίας εἶναι ἀγαθή ρίζα ἀπό τήν ὁποία ἐβλάστησαν γλυκύτατοι καρποί, τά παιδιά της, τά ὁποῖα ἀνεδείχθησαν ἐξέχοντα μέλη τῆς κοινωνίας καί τά περισσότερα ῞Αγιοι τῆς ᾿Εκκλησίας, ὅπως ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ Γρηγόριος Νύσσης, ὁ Πέτρος Σεβαστείας, Μακρίνα καί ὁ Ναυκράτιος. ᾿Από ἁγία ρίζα προῆλθαν ἁγιασμένοι βλαστοί, δηλαδή ἀπό ἁγίους γονεῖς προῆλθαν εὐλογημένα καί ἅγια τέκνα.

῾Η ῾Οσία ᾿Εμμέλεια ἐδοκίμασε στή ζωή της, ὅπως συμβαίνει συνήθως μέ τούς ἐκλεκτούς, πολλές θλίψεις. ῾Ο θάνατος τῶν γονέων της, πρίν ἀκόμα νυμφευθεῖ, ὁ θάνατος τοῦ συζύγου της, μόλις ἐγεννήθηκε ὁ υἱός τους Πέτρος καί ὁ πρόωρος θάνατος τοῦ υἱοῦ της Ναυκρατίου, ἀλλά καί τό νά ἀναθρέψει μόνη της μέ παιδεία καί νουθεσία Κυρίου, ἀπό ἕνα σημεῖο καί μετά, τά τέκνα της, ἦταν μερικές ἀπό αὐτές. Τίς ἀντιμετώπισε ὅμως μέ ὑποδειγματική πίστη, ἀνδρεία καί ὑπομονή. ᾿Εδίδασκε τά παιδιά της κυρίως μέ τό παράδειγμά της. Τούς ἔδωσε, μαζί μέ τό ἰδικό της γάλα, τό ἀνόθευτο γάλα τῆς πίστεως καί τούς ἐδίδαξε τό μυστήριο τῆς ᾿Εκκλησίας.

᾿Ετελείωσε τή ζωή της ὡς μοναχή μέ γουμένη τή θυγατέρα της ῾Οσία Μακρίνα.

(Βλ. περισσότερα, † 1 ᾿Ιανουαρίου).

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων ᾿Αφροδισίου, ᾿Αγαπίου, Εὐσεβίου, Ρωμανοῦ, Τελετίου, Χαραλάμπους καί Χριστίνης.

Οἱ ῞Αγιοι Μάρτυρες ᾿Αφροδίσιος, ᾿Αγάπιος, Εὐσέβιος, Ρωμανός, Τελέτιος ἤ Μελέτιος229, Χαράλαμπος καί Χριστίνα ἐμαρτύρησαν στή Νικομήδεια, ἀφοῦ τούς ἔριξαν στήν πυρά. ῾Η Σύναξη αὐτῶν ἐτελεῖτο στό μαρτύριο τῆς ῾Αγίας Εὐφημίας «ἐν τοῖς Πετρίοις».

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν ᾿Ισαακίου, γουμένου τῆς μονῆς Δαλμάτων, τοῦ ῾Ομολογητοῦ.

῾Ο ῞Οσιος ᾿Ισαάκιος καταγόταν ἀπό τή Συρία καί ἔζησε κατά τούς χρόνους τοῦ ἀρειανοῦ αὐτοκράτορος Οὐάλεντος (364-378 μ.Χ.). Μοναχός στήν πατρίδα του, μετέβη στήν Κωνσταντινούπολη καί ἐγκατεστάθηκε σέ κάποια ἀπό τίς μονές αὐτῆς. Διακρινόταν γιά τή φλογερή πίστη καί τή μαχητικότητά του ἐναντίον καθενός πού ἐπιβουλευόταν αὐτήν, ἰδιαίτερα δέ κατά τῶν ἐπικρατούντων αἱρετικῶν ᾿Αρειανῶν. ῾Ομιλώντας πρός τούς μοναχούς καί τά πλήθη δέν ἐδίσταζε νά ἐλέγχει καί αὐτό τόν αὐτοκράτορα γιά τίς ὑπέρ τῶν αἱρετικῶν ἀπροκάλυπτες ἐνέργειές του. Τό 378 μ.Χ. συνάντησε τόν Οὐάλεντα, ἐνῶ ἀναχωροῦσε γιά τήν ἐκστρατεία ἐναντίον τῶν Γότθων πού εἰσέβαλαν στό Βυζάντιο, καί τοῦ εἶπε· «᾿Απόδος ταῖς ποίμναις τούς ἀρίστους νομέας καί λήψει τήν νίκην ἀπονητί· εἰ δέ τούτων μηδέν δεδρακώς παρατάξαιο, μαθήσει τῇ πείρᾳ, πῶς σκληρόν τό πρός κέντρα λακτίζειν, οὕτω γάρ ἐπανήξεις καί προσαπολέσεις τήν στρατιάν». Τοῦ ἐζήτησε δηλαδή, ἐάν ἤθελε νά ἐπιστρέψει νικητής, νά ἐπαναφέρει ἀπό τήν ἐξορία τούς ᾿Επισκόπους καί νά τούς ἀποδώσει στό ποίμνιό τους, εἰδάλλως θά καταστρεφόταν καί αὐτός καί τό στράτευμά του. ῾Ο Οὐάλης ὄχι μόνο ἐκώφευσε στούς λόγους αὐτούς τοῦ ᾿Ισαακίου, ἀλλ᾿ ἀπείλησε αὐτόν ὅτι, ὅταν θά ἐπέστρεφε ἀπό τήν ἐκστρατεία, θά τόν ἐθανάτωνε. ῾Ο ᾿Ισαάκιος μέ δάκρυα στούς ὀφθαλμούς προσπάθησε νά ἐπαναφέρει τόν αὐτοκράτορα στήν εὐθεία ὁδό, παρακαλώντας αὐτόν νά ἀνοίξει τίς ἐκκλησίες τῶν ᾿Ορθοδόξων, τίς ὁποῖες εἶχε κλείσει, καί νά ἐπιστρέψει σέ αὐτούς, ὅσες εἶχε παραδώσει στούς ᾿Αρειανούς, διαφορετικά θά ττᾶτο ἀπό τούς ἀντιπάλους του καί θά ἐκαιγόταν ζωντανός. ᾿Οργισμένος τότε ὁ αὐτοκράτορας, διέταξε νά ρίξουν τόν ῞Οσιο ᾿Ισαάκιο σέ παρακείμενη, γεμάτη ἀπό ἀγκάθια, φάραγγα. ᾿Εξερχόμενος, ὅμως, σῶος ἀπό τή Θεία Χάρη, προσέτρεξε πρός τόν αὐτοκράτορα καί ἀφοῦ συγκράτησε τό ἄλογο αὐτοῦ ἀπό τά χαλινάρια, τόν ἐξόρκιζε νά σωφρονισθεῖ πρός χάριν τῆς σωτηρίας αὐτοῦ καί τοῦ στρατεύματός του. Τότε ὁ Οὐάλης διέταξε τούς στρατιῶτες Σατορνίνο καί Βίκτορα νά συλλάβουν τόν ῞Οσιο ᾿Ισαάκιο καί νά τόν κρατήσουν δέσμιο, μέχρι τῆς ἐπιστροφῆς του, ὁπότε θά τόν ἐθανάτωνε.

Στίς 9 Αὐγούστου τοῦ 378 μ.Χ., διεξήχθη γύρω ἀπό τήν ᾿Αδριανούπολη σφοδρή μάχη, κατά τήν ὁποία ὁ αὐτοκρατορικός στρατός κατετροπώθηκε, ἀφοῦ ἐφονεύθησαν πολλοί ἀπό τούς ἄριστους στρατηγούς του. ῾Ο Οὐάλης, καταφεύγοντας ἐντός ἀχυρῶνος, γιά νά σωθεῖ, ἐκάηκε ζωντανός, μαζί μέ τόν ἀρχιστράτηγό του. ῞Οταν ἔγινε γνωστό τό γεγονός αὐτό, ὁ κλῆρος καί ὁ λαός περιέβαλαν τόν ῞Οσιο ᾿Ισαάκιο μέ μεγαλύτερο σεβασμό καί ὑπόληψη καί προσέτρεχαν πρός αὐτόν, γιά νά λάβουν τήν εὐλογία του, ἀφοῦ δέ συνέλεξαν χρήματα, οἰκοδόμησαν τή μονή Δαλμάτων. ᾿Εκεῖ προσῆλθαν καί ἄλλοι μοναχοί καί ὁ ῞Οσιος διῆλθε τό βίο του ὡς γούμενος αὐτῆς, ἔχοντας κερδίσει τήν ἐκτίμηση τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου.

῾Ως γούμενος παρευρέθηκε στή Βύ Οἰκουμενική Σύνοδο, πού συνῆλθε στήν Κωνσταντινούπολη τό 381 μ.Χ., συντελώντας τά μέγιστα στήν ἐπιτυχία αὐτῆς. Προαισθανόμενος τό τέλος του, ἀφοῦ διόρισε διάδοχό του τόν ῞Οσιο Δαλμάτο († 3 Αὐγούστου), ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη σέ βαθύ γήρας τό 383 μ.Χ.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Εὔπλου.

῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς Εὖπλος ἐμαρτύρησε, ἀφοῦ τόν ἐτύλιξαν μέσα σέ δέρμα βοδιοῦ καί τόν ἄφησαν ἐκτεθειμένο στόν ἥλιο.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Εὐτυχοῦς.

(Βλ. † 24 Αὐγούστου).

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Ναταλίου.

῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς Νατάλιος ἐμαρτύρησε διά ξίφους.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων Ρωμανοῦ, Τελετίου καί τοῦ πλήθους τῶν ἐν Νικομηδείᾳ καέντων.

Οἱ ῞Αγιοι Μάρτυρες Ρωμανός καί Τελέτιος ἐμαρτύρησαν στή Νικομήδεια διά ξίφους μαζί μέ ἄλλους Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι ἐκάησαν.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἠμῶν Κυπριανοῦ, τοῦ ἐξ ᾿Αντιοχείας.

῾Ο ῞Αγιος Κυπριανός καταγόταν ἀπό τήν ᾿Αντιόχεια καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Βαρλαάμ, τοῦ ἐν Καππαδοκίᾳ ἀθλήσαντος.

῾Ο ῞Αγιος Μάρτυς Βαρλαάμ ἐμαρτύρησε στήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἠμῶν Βενανδίου.

῾Ο ῞Οσιος Βενάνδιος ἐγεννήθηκε στή Γαλλία καί ἔζησε τόν 4ο καί 5ο αἰώνα μ.Χ. Συνδέθηκε πνευματικά μέ τόν ῞Οσιο Καρπάσιο (1 ᾿Ιουνίου) καί τόν ῞Αγιο ᾿Ονωράτο (16 ᾿Ιανουαρίου) καί μαζί ἐξεκίνησαν προσκυνηματικό ταξίδι στά μοναστήρια τῆς ᾿Ανατολῆς.

῾Ο ῞Οσιος Βενάνδιος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη στήν ῾Ελλάδα.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, μνήμη τῶν ὁσίων πατέρων ἠμῶν ῾Ησαΐου καί Νικάνορος, τῶν ἐκ Ρωσίας.

Οἱ ῞Οσιοι ῾Ησαΐας καί Νικάνωρ τῆς Σίγια ἔζησαν στή Ρωσία κατά τό 16ο καί 17ο αἰώνα μ.Χ. ᾿Ασκήτεψαν θεοφιλῶς καί ἐκοιμήθησαν μέ εἰρήνη.

† Τῇ αὐτῇ μέρᾳ, ἀνάμνησις τῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ τῆς ῾Αγίας Εὐφημίας, ἐν Δεξιοκρατιαναῖς, πλησίον τοῦ ῾Αγίου Λαυρεντίου.

῾Η ἑορτή ἀναφέρεται στόν Πατμιακό Κώδικα 266 καί πρόκειται μᾶλλον περί ἐγκαινίων ναοῦ.

Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός,

ἐλέησον μᾶς. ᾿Αμήν.