Εξαγόρευση λογισμών και εξομολόγηση 
Αρχιμ. Χριστοδούλου, Ηγουμένου Ι. Μονής Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους 

«Η εξομόλογηση – εξαγόρευση των λογισμών, ενταγμένη στην μυστηριακή ζωή του μοναστηριού, αποτελεί θεμέλιο του μοναχικού βίου, που είναι μυστήριο μετανοίας. Περιγράφεται το μυστήριο ως διαπροσωπική σχέση υποτακτικού και γέροντος – πνευματικού πατρός, σχέση η οποία στοχεύει στην καλλιέργεια της ταπεινώσεως και της αγάπης προς τον Θεόν και τον πλησίον και στην αναζήτηση του θελήματος του Θεού. Γίνεται αναφορά στις προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση της χάρης του μυστηρίου. Για μεν τον υποτακτικό είναι η ειλικρινής απόθεσις της κρίσεώς του στην διάκριση του Γέροντος, τον οποίον ο ίδιος μετά προσοχής και προσευχής επιλέγει. Αντιθέτως η εμμονή στο ίδιον θέλημα, έκφραση του εγωϊστικού κοσμικού φρονήματος, οδηγεί σε τύφλωση και καταστροφή του μοναχού αλλά και ταλαιπωρία της αδελφότητος. Όχι λιγότερο καθοριστική είναι και η στάση του Γέροντος, από τον οποίον απαιτείται εξίσου η άρνηση του ιδίου θελήματος. Η πατρότητά του εντάσσεται στον κύκλο της θείας Πατρότητας. Με απόλυτο αίσθημα της ευθύνης της αναδοχής στοχεύει στην προσαγωγή του πνευματικού του τέκνου στον μοναδικό Πατέρα. Ο ευπρόσιτος, περιχαρής και αγαπητικός χαρακτήρας του λειτουργεί παιδαγωγικά και θεραπευτικά. Δεν επιδιώκει την κατασκευή ενός τύπου πνευματικού ανθρώπου αλλά την γέννηση, με την χάρη του Θεού, ενός ενήλικου και ελεύθερου ανθρώπου, που θα μυείται σταδιακά στην διάκριση των πνευμάτων, κινούμενος πάντα πάνω στους δύο άξονες της πνευματικής ζωής, την ταπείνωση και την αγάπη.