Ο Ιησούς και η Σαμαρείτιδα Η απεικόνιση του διαλόγου, χωρισμένη σε δύο αυτοτελείς σκηνές, είναι τοιχογραφία στον ´Άγιοςγιο Νικόλαο Ορφανό Θεσσαλονίκης (14 ος αι.). Αριστερά κυριαρχεί στην παράσταση ο Χριστός. Είναι καθισμένος σε χαμηλό και βαθμηδωτό βράχο. Το δεξί του χέρι το έχει σε ένδειξη ομιλίας και με το αριστερό κρατεί κλειστό ειλητάριο. Η στάση του είναι επιβλητική, το βλέμμα του διαπεραστικό και το ύφος του αυθεντικό, εξουσιαστικό. Ο όγκος του σώματος με το πλατύ πρόσωπο και το στιβαρό λαιμό, προσθέτει κι αυτός στην μεγαλοπρέπειά του. Τον υποδηλώνουν οι βραχυγραφίες ΙΧΧ C .
Πίσω του στέκονται έξι μαθητές του. Προεξάρχει ο Πέτρος που έχει υψωμένο το δεξί του χέρι σε χειρονομία δέησης. Η έκφραση των μαθητών προσδίδει την ψυχική ένταση της στιγμής. Απορούν, στοχάζονται και σιωπούν. «Ἐσίγησαν τιμῶντες αὐτόν... Ἅμα δε καί ἐγίνωσκον ὅτι τοῖς ψυχικοῖς τραύμασιν αὐτῆς (της Σαμαρείτιδας) φάρμακον ἐπιτίθησιν (ο Χριστός)», όπως λέει ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός ( PG 129, 1197 d ).
Στη δεξιά πλευρά έχουμε την Σαμαρείτιδα. Μπροστά της το κυκλικό πηγάδι κι έτοιμη να βυθιστεί στο νερό η μετάλλινη υδρία, που την κρατάει από το σκοινί με το αριστερό της χέρι. Το δεξί της, ανασηκωμένο σε σχήμα ομιλίας, ανταποκρίνεται σ' εκείνο του Χριστού. Φορεί πράσινο φόρεμα και μακριά κόκκινη καλύπτρα στο κεφάλι. Το σώμα της, με αρκετό ύψος και ελαφριά κλίση προς τα μπρος, υπουργεί κι αυτό στην μεγαλόπρεπη σκηνή. Το φωτεινό της πρόσωπο και το εκστατικό πνεύμα εναρμονίζονται με το αποκαλυπτικό διάλογο, αλλά και υπογραμμίζουν την ψυχική συγκατάθεση και την ευγνωμοσύνη της γι αυτά που της είπε ο συνομιλητής της. Αυτός ήρεμος στην στάση του, ενώ εκείνη έκδηλα ταραγμένη για την αναπάντεχη συνάντηση και τα μυστικά της ζωής της που φανερώθηκαν. Πάνω της η ανορθόγραφη επιγραφή H CAMAPITHC, η γυναίκα που πέρασε στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μας ως αγία και μεγαλομάρτυς Φωτεινή, η οποία «τῆς εὐσεβείας ἐφαπλοῦσα το φέγγος, ἤθλησε ὑπέρ φύσιν σύν υἱοῖς καί συγγόνοις (=αδέλφια)», κατά το δεύτερο απολυτίκιό της.
|
