Η Μεταμόρφωσις

Ε. Ν. Τσιγαρίδας
Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον,
Αθήνα 2002, εκδ. Ιεράς Συνόδου, σελ. 436

Γύρω στο 1400, 57 x 49 εκ.
Προέλευση: Ναός Α γίων Τριών Καστοριάς
Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς, 49/72

Η εικόνα είναι ζωγραφισμένη επάνω σε ενιαίο σκαφωτό ξύλο με εξέχον πλαίσιο, τα άκρα του οποίου ορίζονται με κόκκινη ταινία. Προετοιμασία με γύψο επάνω σε ύφ ασμα.

Στην κορυφή του όρους Θαβώρ εικονίζεται, μέσα σε δυσδιάκριτη σήμερα ελλειψοειδή δόξα, ο Χριστός, λευκοντυμένος, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο (Μαρκ. θ΄, 2). Με το δεξί χέρι ευλογεί, ενώ σε ψηλούς, απότομους βράχους εικονίζονται στραμμένοι προς αυτόν και προσκλίνοντες ο προφήτης Ηλίας αριστερά και ο προφήτης Μωϋσής δεξιά, που κρατεί τις πλάκες του Νόμου. Στο κάτω(μέρος της εικόνας οι τρεις απόστολοι, Πέτρος, Ιωάννης και Ιάκωβος, παριστάνονται σε δυναμικές στάσεις μέσα στο χώρο και με δραματικές χειρονομίες που δηλώνουν το φόβο τους μπροστά στην αποκάλυψη της « απροσίτου δόξης», σύμφωνα με την ευαγγελική ρήση ( Ματθ. Ιζ ', 1-8).

Η εικόνα από εικονογραφική άποψη ακολουθεί την παραδεδομένη εικονογραφία του θέματος με τη διαφορά ότι η βιαιότητα και η δραματικότητα των στάσεων και των χειρονομιών των αποστόλων συνδέονται ιδιαίτερα με την τέχνη του 13 ου και κυρίως του πρώιμου 14 ου αιώνα {βλ. Πρωτάτο Α γίου Όρους, καθολικό Μονής Χελανδαρίου, Χριστός Βέροιας κ. α.), που επιδιώκει την έμφαση του δραματικού και ρεαλιστικού στοιχείου στην παράσταση.

Για τα τεχνικά και τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά βλέπε την εικόνα της Βαϊοφόρου από το ίδιο επιστύλιο δωδεκαόρτου στην Καστοριά ( αριθ. Κατ. 100).