´Aγιος Παντελεήμων

Η εικόνα μας βρίσκεται στην Ι. Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους (αρχές 14 ου αι.). Ο άγιος παριστάνεται ως την μέση σε αρχοντική στάση στο χρυσό κάμπο. Φορεί πορφυρό χιτώνα κι ιμάτιο σε βαθύ και έντονο πράσινο. Με το αριστερό του χέρι κρατεί πυξίδα, ιατρικό κουτί, και με το δεξί τη σχετική λαβίδα. Τα δάκτυλα, μακριά και έντονα αρθρωμένα, συνταιριάζονται με τους πλατείς ώμους και το ευρύστερνο σώμα. Το κεφάλι σκεπάζουν πλούσια φουντωτά μαλλιά που κατεβαίνουν χαμηλά όμορφα για να προφυλάξουν και προβάλουν συνάμα το αριστοκρατικό του πρόσωπο. Ο ζωγράφος μας το φώτισε σχεδόν ολόκληρο για να τονίσει την ομορφιά του, την «πρόσοψιν ἠγλαϊσμένη» και το «ταπεινόν ἦθος», που είχε ο άγιος. Του έδωσε ακόμη τα κληρονομικά χαρακτηριστικά που πήρε από την οικογένειά του: όψη εντυπωσιακή, εμφάνιση ρωμαίου συγκλητικού, παράστημα αρχοντικό, όλα από τον πατέρα του. Πολλά όμως πήρε και από την μάνα του: γαλήνη, ηρεμία, σύνεση, τη σιγουριά της πίστης. Ισορροπούν τα χαρίσματα αυτά σ' ένα εύρωστο σώμα και μια ψυχή που ακτινοβολεί προς τα έξω το μέσα πλούτο: την αράγιστη πίστη, την παρρησιασμένη ομολογία, την αλύγιστη καρτερία στο μαρτύριο. «Και ρωμαλέον ψυχῆς τό ἀνάστημα κεκτημένος...καί ἀνδρείῳ, μάκαρ φρονήματι». Η βυζαντινή ζωγραφική μας έδωσε μία εξαιρετική εικόνα του αγίου Παντελεήμονα, που εμπνέει με την χάρη που αποπνέει, την εμπιστοσύνη που μεταδίδει και την αγάπη που σταλάζει μέσα μας για έναν άγιο «πᾶσιν ἐπέραστον καί ζηλωτόν,...ἀνά πᾶν σχεδόν στόμα λαλούμενον καί θαυμαζόμενον» (Νικήτας ο Παφλαγών).