ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ  ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ  ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ   ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ "ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΣ"
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ
  ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ   ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ    ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Φωνή Κυρίου | Διακονία | Εορτολόγιο | Πολυμέσα

 

πίσω


ΜΟΝΑΧΟΝ ΤΟΝ ΣΤΟΥΔΙΤΗΝ

ΙΩΑΝΝΗ ΤΩ ΓΑΒΡΑ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΟΣΙΩΤΑΤΟΝ ΕΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙΣ ΚΥΡΙΟΝ ΠΑΥΛΟΝ ΤΟΝ ΑΣΑΝΗΝ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΕΡΩΤΑΤΟΝ ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΙΑ ΣΟΦΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΝ ΑΙΝΟΥ ΚΥΡ ΔΑΝΙΗΛ

ΠΡΟΣ ΤΩ ΠΑΝΤΑ ΚΑΛΩ ΚΑΓΑΘΩ ΚΑΙ ΣΟΦΩ
ΝΟΜΟΦΥΛΑΚΙ ΣΥΜΕΩΝ

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΙ ΤΟΙΣ ΤΟΥ ΒΑΡΛΑΑΜ

ΤΩ ΤΙΜΙΩΤΑΤΩ ΕΝ ΜΟΝΑΧΟΙΣ ΔΑΜΙΑΝΩ ΤΩ ΦΙΛΟΣΟΦΩ

ΠΡΟΣ ΕΥΛΑΒΕΣΤΑΤΟΝ ΕΝ ΜΟΝΑΧΟΙΣ ΚΥΡ ΔΙΟΝΥΣΙΟΝ

ΟΜΟΛΟΓΙΑ

ΤΩ ΤΙΜΙΩΤΑΤΩ ΕΝ ΜΟΝΑΧΟΙΣ ΤΩ ΑΣΚΗΤΙΚΩΤΑΤΩ ΚΥΡ ΒΗΣΑΡΙΩΝΙ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΔΙΟΝ ΑΔΕΛΦΟΝ ΤΟΝ ΤΙΜΙΩΤΑΤΟΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΝ ΚΥΡ ΜΑΚΑΡΙΟΝ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΝ ΤΩ ΑΓΙΩ ΟΡΕΙ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ

Τῼ ΟΣΙΩΤΑΩ ΕΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙΣ ΚΑΙ ΕΜΟΙ ΕΝ ΚΥΡΙΩ ΦΙΛΤΑΤΩ ΚΑΙ ΑΔΕΛΦΩ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΗ ΤΩ ΟΝΤΩΣ ΦΙΛΟΘΕΩ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΩΤΕΡΩ ΕΙΡΗΜΕΝΟΝ ΙΔΙΟΝ ΑΔΕΛΦΟΝ

ΤΗ ΚΡΑΤΙΣΤΗ ΚΑΙ ΕΥΣΕΒΕΣΤΑΤΗ ΔΕΣΠΟΙΝΗ ΤΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΙΝΗ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΟΣΙΩΤΑΤΟΝ ΕΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙΣ ΚΥΡΙΟΝ ΠΑΥΛΟΝ ΤΟΝ ΑΣΑΝΗΝ.

 

Ἔναγχος ἡμῖν ἐντυγχών ὁ καθ᾿ αἷμα μέν τοῖς βασιλεύουσι προσήκων σύ, κατά πνεῦμα δέ παῖς καί ἀδελφός εἶναι προῃρημένος τῶν ἐλαχίστων ἡμῶν διά τήν ὑπό τοῦ Κυρίου μακαριζομένην πτωχείαν τοῦ πνεύματος, ποθεῖν εἴρηκας μαθεῖν, τίς, ἥν προστησάμενος Ἀκίνδυνος δόξαν, καί τίνος τῶν ἐκ τοῦ παντός αἰῶνος ἄθεσμα Θεοῦ περί πεφρονηκότων, κατά τῆς αὐτοῦ παραδειχθείσης ἐν Θαβώρ κεχωρηκέναι δόξης ἔργῳ καί λόγῳ καί συγγράμμασι πολυλέσχοις τεθάρρηκεν. Ἡ δέ οὐ δόξα μᾶλλον, ἀλλ᾿ ἀδοξία τις εἶναι δοκεῖ καί πᾶσα μᾶλλον ἤ τις˙ περιπίπτει γάρ πᾶσιν ὁ ταύτης ἀντεχόμενος οὗτος οἷς ἐφαρμόζει τοὔνομα, τήν τε θείαν ἐκείνην ἀτιμάζων δόξαν καί τούς ἐκ τοῦ παντός αἰῶνος καί τό νῦν εἶναι ταύτην ἀνυψοῦντας πρός δύναμιν, ἀληθέστερον δ᾿ εἰπεῖν ἑαυτόν, καί κακοδοξίαν ἐντεῦθεν τήν αἰσχίστην νοσῶν˙ καί τρίτον, ὅ καί μάλιστ᾿ ἄν ἀντιδιαστέλλοιτο πρός τήν τῆς σῆς σεβασμιότητος πεῦσιν, μηδεμιᾷ δόξῃ καί ὑπολήψει περί ταύτης στοιχῶν εἰ τέλος, ἧς ἠρώτησας, δόξης. Μάθοις δ᾿ ἄν τοῦτο σαφῶς, παρά τῶν αὐτοχείρων ἐκείνου παρ᾿ ἡμῖν συγγραμμάτων. Ἥν γάρ ἄν ἔχοι τις περί τοῦ φωτός ἐκείνου τήν δόξαν, εὑρήσει παρά τούτοις τήν ἐναντίαν˙ τοῦτο γάρ ὡς ἔοικεν ἐξεμελέτησεν ὁ συγγραφεύς τῶν τοιούτων, ἐφ᾿ ἑαυτόν μέν (σελ. 152) ἀεί διά τινων ἐναντιώνεται στρέφεσθαι καί ἀντιλέγειν ἑαυτῷ μέν πρῶτον ἐν πᾶσι καί πολλαχῶς, ἐφ᾿ ἑκάστου παρισταμένου, τῶν δ᾿ ἄλλων ἑκάστῳ πλεοναχῶς μέν, οὐκ ἐν ἅπασι δέ˙ τίς γάρ ἄν εὑρεθείη τῶν πάντων, πάντα περί τοῦ αὐτοῦ καί αὐτά τά ἐναντιώτατα λέγων, καθάπερ οὗτος; Τίνα γάρ δή καί σχοίη τις ἄν περί τοῦ θειοτάτου φωτός ἐκείνου τήν δόξαν, ὅπερ ἀπορρήτως εἶδον οἱ τῶν ἀποστόλων ἀριστίνδην ἐξειλεγμένοι καί τῷ Κυρίῳ τηνικαῦτα τό ὄρος συναναβάντες ὅτι ἄκτιστον;

Ἀλλ᾿ εὐθύς εὑρήσει τήν πολεμίαν τῷ φωτί χεῖρα γράφουσα «οὐδεμιᾷ γεγενημένῃ φύσει οὐδέ αὐταῖς ταῖς ἀνωτάτω περί τό θεῖον δυνάμεσι καί πρώταις, ὁρᾶν οἷόν τέ τι ἄκτιστον»˙ καί πάλιν, «οὐδέν ὅπερ αὐτό τοῦτο εἰς ὅρασιν ἔρχεται σωματικῶν ὀφθαλμῶν ὁπωσδήποτε ἄκτιστόν ἐστι, κἄν Μωυσῆς, κἄν Παῦλος ὁ εἰς τρίτον οὐρανόν ἀνελθών, κἄν ἄγγελος ᾖ, ὁ τῆς θείας θεωρίας ἁπτόμενος»˙ καί πάλιν, «τό μόνον ἄκτιστον φῶς καί ἡ ἄκτιστος δόξα, ἤγουν ἡ θεία φύσις, παντελῶς ἐστι καθ᾿ ἑαυτήν ἀόρατος». Ἆρ᾿ οὐ κτίσμα τό φῶς ἐκεῖνο σαφῶς ὑπέδειξε; Κἄν ἐνέργειάν τις εἶναι φῇ τοῦτο θείαν, ἀλλ᾿ οὐκ οὐσίαν, ἐγγύς πάλιν ἡ τῆς πολεμίας χειρός καί γνώμης ἀντίθεσις, «οὐ γάρ ἄν ἴδοι τις τήν συμπληρωματικήν ἐνέργειαν τῆς ἀνωτάτω θεότητος, γράφουσα, σωματικοῖς ὀφθαλμοῖς ὁπωσδήποτε»˙ καί πάλιν, «πῶς ἡ κτιστή φύσις τήν ἄκτιστον ἐνέργειαν ὄψεται σωματικοῖς ὀφθαλμοῖς, κἄν ἰσάγγελος ᾖ τις κἄν ἄγγελος;». Ἀφείς οὖν τοὔνομα τῆς ἐνεργείας θείαν ἔλλαμψιν ἔρει τις τοῦτο καί χάριν ἐκ τῶν καταλλήλων ὀνομάτων δυσωπῶν οἷον; Ἀλλ᾿ ὄψεται τήν αὐτήν χεῖρα, ρηματίοις ἐμμέτροις ἀμέτρῳ φορᾷ χρωμένην καί κατ᾿ αὐτοῦ πάλιν γράφουσαν.

(σελ. 154) «Ἔπειτα τήν ἄκτιστον ἡγεῖται χάριν,

ἥν εἶδεν οὐδείς οὐδ᾿ ἰδεῖν ἔχει φύσιν

κἄν ἀγγέλου χάρισμα προσλάβῃ φύσιν».

Καί τί δεῖ προσγράφειν ἐνταυθοῖ τά πλείω, κἄν ᾖ μακρῷ χείρῳ, τῶν αὐτῷ προγραφέντων;

Ἀλλ᾿ ἐπεί καί ἡ ἄκτιστος οὐσία παντάπασιν ἐστιν ἀόρατος καί τήν ἄκτιστον χάριν καί ἐνέργειαν, ὡς αὐτός φησιν, οὐδείς οὐδ᾿ ἄγγελος εἶδε, κτιστόν ἐροῦμεν τό τοῖς ἀποστόλοις ἑωράμενον ἐπ᾿ ὄρους τῇ δυνάμει τοῦ Πνεύματος ἐκεῖνο φῶς, καί οὕτως Ἀκινδύνου τό φιλοπόλεμον κατευνάσομεν ἦθος; Ἀλλ᾿ ἔστιν ὁρᾶν παρά τῆς αὐτοῦ πάλιν γεγραμμένον χειρός, «καί πάρεστι τοῖς βουλομένοις παρ᾿ ἡμᾶς ἀφιγμένοις ὄψει λαβεῖν τήν πίστιν, ὡς εἴ τις τό ἐν τῷ Θαβωρίῳ ὄρει λάμψαν ὑπέρλαμπρον φῶς, διά τό εἰρῆσθαι θεότητα παραδειχθεῖσαν τῷ θεολόγῳ καί τῷ θείῳ Ἰωάννῃ τῷ Δαμασκηνῷ ἄκτιστον καί ἀΐδιον, ἕτερον τοῦτο λέγει τό ἄκτιστον τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ, οὐκ ἀσφαλῶς αὐτόν ὑπολαμβάνω θεολογεῖν. Καί γάρ φῶς μέν ἄκτιστον εἴρηται καί προαιώνιον καί ἀΐδιον, ἕτερον δέ παρά τήν οὐσίαν τοῦ Θεοῦ οὐκ εἴρηται. Οὐκοῦν οὐδέ ἐγώ λέγω τοῦτο». Κατά τοῦτον οὖν, μᾶλλον δέ κατά τό νῦν αὐτῷ γεγραμμένον, τό ἑωραμένον ἐκεῖνο φῶς, ὅ κτίσμα προϋπέδειξεν ὑπάρχον, οὐσία τε Θεοῦ καί ἄκτιστόν ἐστι, καίτοι πρότερον εἰπόντι μηδέ τήν χάριν μηδέ τήν ἐνέργειαν τήν ἄκτιστον ὀφθῆναι δυνατόν εἶναι μηδέ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῖς. Ἔστι γε μήν καί οὗτος αὐτοῦ λόγος γραφῇ παραδεδομένος, αὐτολεξεί τε πολλαχοῦ κείμενος τῶν αὐτοῦ συγγραμμάτων, ὡς «ἡ θεία καί ἄκτιστος χάρις τε καί ἐνέργεια οὐχ ἕτερον τῆς θείας οὐσίας», ἀλλά κἀν τοῖς μικρόν ἀνωτέρω προτεθειμένοις, οὐκ ἄκτιστον μόνον, ἀλλά καί ἀόρατον (σελ. 156) ἀποφήνατο καθ᾿ ἑαυτήν τοῦ Θεοῦ τήν οὐσίαν. Ἐνταῦθα δέ φησι τό ἑωραμένον φῶς αὐτήν εἶναι τοῦ Θεοῦ τήν οὐσίαν˙ «οὐ γάρ ἐστι», φησί, «τῆς οὐσίας ἕτερον».

Ἀλλ᾿ ἐρεῖ τό λάμψαν ἐν Θαβώρ εἰπεῖν φῶς ἀλλά μή τό ἑωραμένον; Τῆς ἀφροσύνης! Πῶς γάρ ἐν Θαβώρ ἔλαμψεν, εἰ μή ἐν Θεβώρ ἑώραται; Ἀλλ᾿ ὀφθῆναι τήν παραδειχθεῖσαν ἐπ᾿ ὄρους θεότητα διά τοῦ φωτός ἐκείνου, τουτέστι νοηθῆναι, φαίη ἄν; Τῆς περινοίας, οἰκειότερον δ᾿ εἰπεῖν, τῆς ἀπάτης! Πῶς γάρ νοεῖται, ἀλλ᾿ οὐχ ὁρᾶται, ἡ μακροῦ στεροτέρα καί ὄψεως; Ἆρ᾿ οὐ κατά τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς τό νοῆσαι ἀντί τοῦ δι᾿ ὀφθαλμῶν ἰδεῖν, ἀπατηλῶς σοφιζόμενος ἐκδέχεται; Καί ταῦτ᾿ ἀκούων τοῖς ὀφθαλμοῖς τῶν ἀποστόλων ὀφθῆναι τό μάμψαν ἐπ᾿ ὄρους ἀπό τοῦ Σωτῆρος φῶς; «Σήμερον γάρ», φησίν, «ὡράθη τά τοῖς ἀνθρωπίνοις ἀθέατα ὄμμασι καί τήν θεϊκήν αὐτήν εἶδον δόξαν, εἰ καί μή ὅση τις ἦν, ἀλλ᾿ ὅσον ἐχώρουν οἱ σωματικούς ὀφθαλμούς περιφέροντες, ἵνα μή σύν τῇ ὁράσει καί τό ζῆν ἀπολέσωσιν». Οὐ μήν ἀλλ᾿ αὐτό τό ἑωραμένον τοῖς ὀφθαλμοῖς τῶν ἀποστόλων φῶς, δι᾿ οὗ φησιν οὗτος ὁρᾶσθαι, δηλαδή νοεῖσθαι, τοῖς ὁρῶσι τήν οὐσίαν τοῦ Θεοῦ, πότερον, κτιστόν ἤ ἄκτιστόν ἐστιν; Εἰ μέν γάρ κτιστόν ἰσχυρίζεται διατελεῖν, μετά τῆς ἄλλης ἀσεβείας καί ἄλλος ἐφ᾿ ἡμῶν ἀναπέφηκεν Εὐνόμιος˙ ἐκείνου γάρ καί τῶν κατ᾿ ἐκεῖνον, ἐκ τῶν κτισμάτων νοεῖν λέγειν τήν οὐσίαν, ἀλλ᾿ οὐ τήν ἐνέργειαν τήν θείαν, καί ταῖς τοῦ μεγάλου Βασιλείου καί τοῦ ἀδελφοῦ καί ἀδελφά φρονοῦντος ἀντιρρήσεσι πρός αὐτόν ἀρκεσθησόμεθα. Εἰ δ᾿ ἄκτιστον εἶναι φησί καί τό δι᾿ οὗ ὁρᾶται φῶς ἐκείνη, τοῦτο κατ᾿ αὐτόν ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ ἐστι. Τό γάρ μόνον ἄκτιστον φῶς, αὕτη κατ᾿ αὐτόν. Οὐκοῦν ἀόρατον καθ᾿ ἑαυτήν καί (σελ. 158) ὁρατήν καθ᾿ ἑαυτήν εἶναι τήν οὐσίαν τοῦ Θεοῦ φησι. Καί τό φῶς ὅ πρότερον εἶναι διετείνατο κτιστόν, νῦν ἄκτιστον ὑπάρχει κατ᾿ αὐτόν. Ἆρ᾿ οὖν δυνήσεταί τις ὁμολογῆσαι τούτῳ, τό αὐτό κατά τό αὐτό κτιστόν τε καί ἄκτιστον, ὁρατόν τε καί ἀόρατον, οὐσίαν τε καί μή, καί ταῦτα θείαν κατασκευάζοντι καί ἀποφαινομένῳ, μή δι᾿ ὅσων ἄρτι προεθήκαμεν, ἀλλά διά πλείστων ὅσων;

Φέρε δ᾿ ὅμως θῶμεν συνειπεῖν τινα τῇ νεανικωτάτῃ ταύτῃ ἀφροσύνῃ˙ θῶμεν δ᾿ ὅμως, ἔφην, ὡς μηδενός ὄντος τοῦ συνάδοντος αὐτῷ. Μικροῦ με διέφυγεν ὑπό τοῦ περιφανοῦς τῆς ἀτοπίας ἐκκρουσθέν τῆς μνήμης, ὡς οὐκ ὀλίγοι τούτῳ δοκεῖν αἱροῦνται συμφωνεῖν ἀρτίως καί πρό τῶν ἄλλων ὁ τῆς πατριαρχικῆς ἀξίας, φεῦ, ἐπειλημμένος ἔτι, πρός ὅν καί τό βιβλίον ἅπαν ἔπεμψε, παρ᾿ οὗ τἀκείνου προβαλλόμεθα˙ καί γάρ ἐκεῖθεν παρ᾿ ἡμᾶς ἤνεγκαν οἱ κομίσαντες. Τούτου τοίνυν ὡς οὐ δοκοῦντος μόνον, ἀλλά καί κατ᾿ ἐκεῖνον ἀρτίως ὄντος καί ὑπέρ ἐκείνου πάντα κάλων, τό τοῦ λόγου, κινοῦντος, οἱ μέν ταῖς ἐπαγγελίαις καί ταῖς παρ᾿ αὐτοῦ προτεινομέναις τε καί διδομέναις ἀξίαις κλεπτόμενοι, οἱ δέ τάς ἀπειλάς καί τάς ἐπιφοράς καί πρός ταύταις τάς σφοδράς ἐπιτιμήσεις ὑποστελλόμενοι (καί γάρ ἀφορίζει καί ἀποκηρύττει καί λόγῳ καί γράμμασι τούς ὁμοφρονοῦντας τοῖς τῷ Ἀκινδύνῳ καί ὁπωσοῦν ἀντιλέγουσι), πολλοί τούτῳ συνῳδά φρονοῦσι ἤ ὑποκρίνονται. Ἀλλά γάρ οὐδ᾿ ὅστις κατά τό κτιστόν λέγειν τό αὐτό καί ἄκτιστον συφμωνήσειε, τό περιόν τῆς ἐκείνου περί ταῦτα σοφιστείας διαφεύξεται, σαφῶς οὕτω γράφοντος˙ «ἐγώ κακίζω καί τό ἄκτιστον καί τό κτιστόν τῆς θεουργοῦ σοφίας καί χάριτος. Οὔ τοι γάρ ἡμῖν ἐνταῦθα τήν ἀντίφασιν προσκυνητέον, ὥστ᾿ εἰ θάτερον ὑπό ἀνάθεμα, καί τό ἕτερον οὐδέν ἧττον». Ἆρ᾿ οὐ τῆς χάριτος ὁ τάλας ἐκπέπτωκε, (σελ. 160) μᾶλλον δέ καί ἀντικείμενος ἀναπέφηνεν, εἰ μή τι καί πλέον; Εἰ γάρ οἱ ἐν νόμῳ δικαιούμενοι τῆς χάριτος ἐκπεπτώκασιν, ὡς ὁ ἀπόστολος Γαλάταις ἐπιστέλλων φανερῶς ἀπεφήνατο, τόν κακίζοντα ἀναθεματίζοντα τῆς χάριτος καί τό κτιστόν καί τό ἄκτιστον, ποῦ θήσομεν;

Ἐχρῆν γε μήν κατά τόν αὐτοῦ βεβαιωτήν καί προστάτην, τόν νῦν ἀρχιεράρχην δηλονότι καί ἀρχιποίμενα, καί τόν ὑποφήτην αὐτοῦ καί διάκονον τουτονί πάντα πράττειν. Ὡς γάρ ἐκεῖνος ἀφορισμοῖς ὑποβάλλων τούς ἀντιλέγοντας Ἀκίνδυνῳ καί τούς τούτοις ὁμόφρονας, πάντας μέν ἀνθρώπους συλλήβδην ἀφώρισέ τε καί ἀπεκήρυξεν, Ἀκίνδυνον δέ καί τούς οἷος αὐτός, μεθ᾿ ὧν καί αὐτός ἐστιν οὗτος, μᾶλλον ἤ πάντας, καί γάρ οὗτος ἀντιλέγων ἑαυτῷ μᾶλλον ἤ τοῖς ἄλλοις προαποδέδεικταί τε καί νῦν ἀποδείκνυται (τεττάρων γάρ ὄντων τῶν ὑπ᾿ αὐτοῦ τεθειμένων ἀντικειμένων, ἑκάστῳ τούτων διπλῆ τις ἤ καί τριπλασίων ἐκ τῶν ἄλλων ἤ ἀντίθεσις ἕπεται, καί τοσαυτάκις αὐτός καί ὁ τούς ὑπέρ αὐτοῦ δῆθεν ἀφορισμούς ἐκφωνῶν ἐφ᾿ ἑκάστου τῶν εἰρημένων τοῖς τοιούτοις ὑπεύθυνος ἀναδείκνυται)˙ ὡς οὖν αὐτός ὁ τούτου προστάτης πάντας μέν τούς ἀνθρώπους, ἑαυτόν δέ καί τούς κατ᾿ αὐτόν περισσότερον ἀφώρισε πάντων, οὕτω καί οὗτος ὁ παρ᾿ αὐτοῦ λαβών ἀρτίως τήν παρρησίαν χρῆται τῷ ἀναθέματι. Τούτῳ γάρ ἀμφοτέρους καθυποβάλλων, καί τούς ἄκτιστον εἶναι φρονοῦντας τήν θεουργόν χάριν, ἤ κατά τούς θεοφόρους ἡ τῆς θείας φύσεώς ἐστι λαμπρότης, καθ᾿ ἥν καί ὁ Κύριος ἐπ᾿ ὄρους ἔλαμψε καί τήν κατά μέθεξιν λαμπρότητα τῶν ἁγίων ὑπέδειξε, καί τούς κτιστήν εἶναι διαβεβαιουμένους αὐτήν, «ἐπεί μέσον κτιστοῦ καί ἀκτίστου, κατά τόν θεολόγον Γρηγόριον, οὐδ᾿ ἄν οἱ τούς (σελ. 162) τραγελάφους πλάττοντες ἀναπλάσαιεν», καί ἀνάγκη πάντας οὑστινασοῦν ἤ κτιστήν ἤ ἄκτιστον εἶναι ταύτην φρονεῖν, οὐδείς ὅς οὐχ ὑποπίπτει τῷ κατά τόν Ἀκίνδυνον ἀναθέματι. Πολλαπλασίως γε μήν αὐτός τούτῳ καθυποβάλλεται˙ οὐ γάρ ἐκ τοῦ ἀμέσου μόνον τῆς ἀντιφάσεως οὗτος, ἀλλά καί ἀπό τοῦ φανερῶς νῦν μέν αὐτήν κτιστήν, νῦν δ᾿ ἄκτιστον ἀποφήνασθαι φθῆναι, περιπίπτει τῷ ἰδίῳ κατά παντός ἀναθέματι, τοῦ Θεοῦ πάντως ἐγκαταλιπόντος αὐτόν τε καί τόν αὐτοῦ βεβαιωτήν καί προστάτην δικαίως καί συμφερόντως τῷ κοινῷ τῶν εὐσεβούντων πληρώματι. Τούτων γάρ οὕτω τῶν καθ᾿ ἡμῶν οὕτω κεχωρηκότων, μή ὅτι ταῖς ἀπό τῶν μεγίστων ἐκείνων συνόδων φρικωδεστάταις ἀποκηρύξεσιν, ἀλλά καί τοῖς οἰκείοις βρόχοις ἁλισκομένων καί τοῖς παρ᾿ αὐτῶν ἀνεσκαμμένοις βαράθροις περιπιπτόντων, ἀθῶοι πάντως πάντες ἡμεῖς καί ἀνάλωτοι˙ ψαλμικῶς γάρ εἰπεῖν «ἡ παγίς συνετρίβη καί ἡμεῖς ἐρρύσθημεν» οἱ τάς διπλόας ταύτας ἀπαναινόμενοι. Οὕτω κρείσσων ὁ πορευόμενος ἐν ἁπλότητι, κατά τό Σολομώντειον ἔπος, ὑπέρ στρεβλόχειλον ἄφρονα, τόν δόλους δηλονότι ποικίλους συμμιγεῖς ἀνοίᾳ προφέροντα.

Τόν μέν οὖν ἀδοξίαν εἶναι μᾶλλον ἤ δόξαν, καί ἄνοιαν ἤ διάνοιαν τήν Ἀκινδύνου κακόνοιαν, εἴτε τήν κατά διάθεσιν, εἴτε τήν κατά ἀπόφασιν ἐθέλοι τις λέγειν - ἄμφω γάρ αὕτη χωροῦσα φαίνεται – δεδεῖχθαι νομίζω τρανῶς ἐκ τῶν ἤδη ρηθέντων. Τίνα δ᾿ ὅμως οὗτος οἰκουροῦσαν ἔχει μάλιστα περί τοῦ νῦν προτεθειμένου τήν δόξαν, ἡμᾶς μέν ἥκιστα λέληθεν οὐδ᾿ ὅσοι συνετόν ὑπέσχον οὗς, ἐξεληλεγμένου τούτου πολλάκις παρ᾿ ἡμῶν παρρησίᾳ. Σοί δ᾿ ἔσται καλῶς σκοπουμένῳ, ξυμβαλεῖν εὖ μάλα κἀκ τῶν νῦν εἰρημένων, ὡς κτίσμα καί (σελ. 164) φάσμα τό τῆς θεότητος μάλιστα δοξάζει φῶς, καθάπερ καί ὁ Βαρλαάμ ἐκεῖνος˙ τοῦτο γάρ δή καί διά πλειόνων παραστῆσαι πειρᾶται. Καί πολύ πανταχοῦ τῶν λόγων αὐτῷ μηδέν εἶναι τῶν ἀκτίστων ὀφθαλμοῖς ὁρατόν γεγονός ὁπωσδήποτε, κἀν τούτοις αὐτοῦ τοῖς ρήμασι, δι᾿ ὧν κατασκευάζει καί ἀποφαίνεται τοῦτο τοιοῦτον, οὐδέν ἀντίξουν ὑφέρπει καί ὑποφαίνεται, περιτρέπον εἰς τοὐναντίον τήν γνώμην. Ὅταν δ᾿ ἄκτιστον αὐτό φῇ πᾶσα ἡ πρός τοῦτο κατασκευή περιέργως οἷόν τις ὑποκαθήμενος φώρ ὑποσυλᾷ καί μετάγει τό ἄκτιστον πρός τήν πᾶσι παντάπασιν ἀόρατον οὐσίαν τοῦ Θεοῦ, ἥν δή καί μόνην ἄκτιστον αὐτός εἶναι δογματίζει. Πᾶν γάρ τό ταύτης διαφέρον ὁπωσοῦν φανερῶς ἐναριθμεῖ τοῖς κτίσμασιν. Ἐπεί δέ μή ὅτι κτιστόν οὗτος, ἀλλά καί φάσμα, φεὖ, τό τῆς θεότητος δοξάζειν φῶς, ὅν κυρίως οὐδέποτε, πρός ταύτην ἄλλοτ᾿ ἐπερειδόμενος τήν διάνοιαν οὔτε κτιστόν οὔτε ἄκτιστον αὐτό φησιν. Ἔχεις, οἶμαι, συμβαλών τά τῆς ἀδόξου δόξης, δι᾿ ἥν περί τήν ἱεράν πίστιν ἐκινδύνευσεν ὁ Ἀκίνδυνος. Συμφέρεται δ᾿ οὗτος τοῖς ἐκ τοῦ παντός αἰῶνος ἄθεσμα Θεοῦ περιπεφρονηκόσι μικροῦ πᾶσι. Διπλῆν δ᾿ ἔχει τοῦτο τήν αἰτίαν˙ τάς μέν γάρ θείας ἐνεργείας ἀθετήσας, καθ᾿ ἅς καί μόνας ἔξεστι θεολογεῖν καί ἀφ᾿ ὧν μόνων τά τε οἰκεῖα τῇ εὐσεβείᾳ συνιστάναι καί ἀνιστάναι τά ἀλλότρια, πῶς οὐκ ἄν καί τήν οἰκείαν γνώμην ἔσφηλε καί πάνθ᾿ ἁπλῶς τά τῶν σφαλέντων ἔστερξε; Πρός δέ τούτῳ καί τά διαφωνεῖν δοκοῦντα τῶν ἐκ παλαιοῦ τεθεολογημένων, δι᾿ ὧν αἱ καθ᾿ ὑπερβολήν τε καί ἔλλειψιν πρός ἀλλήλας ἀντικείμεναι αἱρέσεις ἀναιροῦνται πᾶσαι, λέγειν ἀγνοεῖν οὗτος παραινῶν, ὡς ἐναντιούμενα πρός ἄλληλα, μηδενί (σελ. 166) τούτοις χρῆσθαι διακελεύεται. Καί τούς συμβιβάζοντας ὡς καινοτόμους ἀπαναίνεται, καινούς τε καί ὑπερηφάνους ὀνομάζει θεολόγους, ὡς μή τά συνετά πᾶσιν ἐξηγεῖσθαι καί διδάσκειν ἐπαγγελομένους. Πῶς οὖν οὐκ ἄν αὖθις ἔστησεν ἅπαν δόγμα πονηρόν, πάντ᾿ ἀνελών αὐτός δι᾿ ὧν ἀναιρεῖται πάντ᾿ ἐκεῖνα;

Πᾶσι μέν οὖν τοῖς πονηροῖς αἱρεσιάρχαις οὕτω καί διά ταῦθ᾿ οὗτος ἐπήρθη συναινεῖν, μάλιστα δέ Ἀρείῳ καί Εὐνομίῳ καί Μακεδονίῳ, καί αὐτῷ Σαββελίῳ, κἄν ἐκ διαμέτρου πρός ἐκείνους οὗτος βεβήκει. Συγκλώθειν γάρ ἔξεστιν Ἀκινδύνῳ καί τά ἀσύγκλωτα. Καί γάρ Ἄρειός τε καί Εὐνόμιος καί ὅσοι κατ᾿ αὐτούς, ἐπεί παρά τήν τοῦ Πατρός ἑτέραν τοῦ Υἱοῦ δεῖξαι τήν οὐσίαν ἐκ τῶν κατ᾿ αὐτήν οὐκ εἶχον, ἐκ τῶν περί αὐτήν θεωρουμένων ἐπεχείρησαν κλέψαι τούς πολλούς καί τήν ἀγεννησίαν ὑποστατικῶς περί αὑτήν θεωρουμένην τήν ἄκτιστον οὐσίαν εἶναι ἀπεφήναντο˙ οὕτω γάρ ἐξ ἀνάγκης λείπεται τόν γεννητόν κτιστόν εἶναι κατ᾿ οὐσίαν, τῇ δ᾿ ἀγεννησίᾳ, ταὐτό δ᾿ εἰπεῖν τῇ τοῦ Θεοῦ οὐσίᾳ κατ᾿ ἐκείνους, τήν ἀτρεψίαν, τήν ἀπειρίαν, τήν σοφίαν, τήν ἀγαθότητα καί ἁπλῶς πάντα τά περί τήν θείαν οὐσίαν φυσικῶς θεωρούμενα μηδέν μηδαμῇ διαφέρειν συναπεφήναντο. Πᾶν δέ τό διαφέρον ἐκείνης ὁπωσοῦν μετά τῶν κτισμάτων ἔταξαν, ἵν᾿ ὁμοῦ τε μίαν δῆθεν αὐτοῖς ὁ Θεός οὐσίαν ἔχῃ καί ἁπλῆν, καί ὁ Υἱός, ἅτε γεννητός, ἑτέρας τε οὐσίας εἴη, καί τρεπτός καί πεπερασμένος καί ἀρκτός, ταῦτό δ᾿ εἰπεῖν κτιστός, καί οὐκ ὄντως ἀγαθός.

Ὅτι μέν οὖν ὁ Εὐνόμιος πάσας τάς περί τήν θείαν φύσιν ἀκτίστους ἐνεργείας καί ἁπλῶς πάντα τά περί αὐτήν φυσικῶς ὁρώμενα μηδέν διαφέρειν τῆς ἀκτίστου οὐσίας διατείνεται καί κτίσμα πᾶν εἶναι τό διενηνοχός ταύτης ὁπωσοῦν, καί ὁ λόγος μέν δι᾿ ὀλίγων ἐναργῶς (σελ. 168) παρέστησεν, ἀξιόχρεω δ᾿ ὅμως καί μάρτυρές εἰσιν οἱ τούτου καί κατά τοῦτο ἀναιρέται. Τό δ᾿ εἶναι τοῦτ᾿ αὐτό καί τό παρ᾿ Ἀκινδύνου νῦν δογματιζόμενον, ἥ τε πληθύς αὐτῷ πᾶσα τῶν περί τούτου συγραμμάτων καί τῶν αὐτοχείρως γεγραμμένων καί ἡ γλῶσσα οἱ καί πάντες σχεδόν οἱ ἐντυγχάνοντες ἐκείνῳ μαρτυρήσουσι. Προκείσθω δ᾿ ὅμως καί ἀπό τῶν αὐτῷ συγγεγραμμένων ἔνια˙ «οὐ δυνάμεθα γάρ», φησί, «τί τῶν ἀκτίστων καί φυσικῶν τοῦ Θεοῦ ἕτερόν τι φρονῆσαι τῆς οὐσίας αὐτοῦ καί τῆς φύσεως»˙ καί πάλιν, «ὅσα λέγεται ἐπί Θεοῦ, οὐκ ἔστιν ἄλλο καί ἄλλο, καί πάντα διάφορα τῆς τε θείας οὐσίας καί ἑαυτῶν»˙ καί πάλιν, «πῶς οὐκ ἄκτιστοι δύο θεότητες, ἵνα μή λέγω πλείους, εἴπερ ἡ τοῦ Θεοῦ δύναμις καί παντουργός ἐνέργεια καί σοφία καί ζωή καί ἀγαθότης διάφορα τῆς τε θείας οὐσίας καί ἑαυτῶν;»˙ καί πάλιν, «τό μερίζεσθαι τόν Θεόν καί οὕτω πολλά ἄκτιστα γίνεσθαί τε καί εἶναι διάφορα τῆς τε θείας οὐσίας καί ἑαυτῶν, ἀσεβέστατόν ἐστιν». Ἀλλ᾿ Ἀρείῳ μέν καί Εὐνομίῳ οὐ τοῦθ᾿ ὑπῆρχεν ἡ τῆς κακοδοξίας πρόθεσις, ἀλλά τό μή διαιρεῖσθαι κατά τάς ὑποστάσεις τόν μόνον κατ᾿ἐκείνους ἄκτιστον Θεόν καί κτιστόν ἐντεῦθεν εἶναι τόν ἐν ἰδίᾳ ὑποστάσει θεωρούμενον Υἱόν. Τό δέ μή κατά τάς φυσικάς ἐνεργείας ἐπιδέχεσθαι τήν ἡντινοῦν διαίρεσιν, ἐπακολούθημα τῆς ἐκείνων δυσσεβείας ἦν, ἐκ τῶν ὑποστατικῶς περί τόν Θεόν ὁρωμένων λαβόν τήν ἀφορμήν. Ἀκινδύνῳ δέ τοῦτ᾿ αὐτό ἐστιν ἡ πρόθεσις, καί τό κτιστήν ἐντεῦθεν δείκνυσθαι τήν ἑωραμένην ἐν Θαβώρ τοῖς ἀποστόλοις θείαν ἔλλαμψίν τε καί ἐνέργειαν, ἐπειδήπερ ἡ τοῦ Θεοῦ οὐσία πᾶσι παντάπασίν ἐστιν ἀόρατος. Ἐπακολουθεῖ δ᾿ αὐτῷ καί τῇ κατ᾿ αὐτόν κακοδοξίᾳ τό μηδέ κατά τάς ὑποστάσεις ἐπιδέχεσθαι διαίρεσιν τόν μόνον ἄκτιστον Θεόν˙ ἐξ οὗ γάρ ἐπιχειρεῖ (σελ. 170) κατασκευάζειν τό κατά τάς ἐνεργείας ἀδιαίρετον, τοῦτο δέ ἐστιν, ἵν᾿ εἴπω κατ᾿ αὐτόν, ὅτι ὁ Θεός ὅλου τε παντός ἐστι καί μέρους ἄνω, ἐκ τούτου καί τό κατά τάς ὑποστάσεις ἀδιαίρετον ἐν ἀνάγκης συγκατασκευάζεται˙ καί κατ᾿ αὐτάς γάρ ὁ Θεός, ὅλου τε παντός ἐστι καί μέρους ἄνω. Οὐδέ γάρ ὡς ἐκ μερῶν τῶν ὑποστάσεων, ἐν γάρ ἑκάστῃ ὅλη καί τελεία ἡ θεότης ἐστίν, ὁ δέ κατά τάς θείας ὑποστάσεις, ἐξ ὧν φησίν, ἀδιαίρετον κατασκευάζων, συγκατασκευάζει τἀναντία κακά καί ὁμογενῆ τήν δυσσέβειαν. Εἰ μέν γάρ μή ἄλλον εἶναι λέγει τόν Υἱόν τῆς μιᾶς ἐκείνης ὑποστάσεως, ἥν μόνην ἄκτιστόν φησι, Σαβέλλιος ἄντικρύς ἐστιν˙ εἰ δέ καθ᾿ ὑπόστασιν ἑτέραν λέγει τόν Υἱόν τῆς μόνης ἀκτίστου κατ᾿ αὐτόν, Ἀρείῳ παραπλησίως ἐξεμάνη.

Δεῖ μέντοι τῷ εὐσεβεῖν ᾑρημένῳ συνορᾶν, ὡς ἀδιαιρέτως καί κατά τάς ὑποστάσεις καί κατά τάς ἐνεργείας τό θεῖον διαιρεῖται, τοῦτο μέν, ὡς ἐπ᾿ αὐτοῦ διαφορᾶς τινος ἐντεῦθεν ἐπιφαινομένης, ἀλλ᾿ οὐ κατατομῆς – οὐ γάρ ὡς τά σώματα μερίζεται τά ἀσώματα, καί μάλιστα τό θεῖον – τοῦτό δέ, ὡς ἡνίκα διαιρεῖται κατά τάς ὑποστάσεις τό ἀδιαίρετον ἔχον κατά τάς ἐνεργείας, ἡνίκα δέ κατά τάς δυνάμεις καί ἐνεργείας διαιρεῖται μένον κατά τάς ὑποστάσεις ἀδιαίρετον. Ἅμα γάρ ὁ Πατήρ καί ὁ Υἱός καί τό Πνεῦμα τό ἅγιον πρό αἰώνων μέν προέγνω καί προώρισεν, ὅτε δέ ἠθέλησεν, ἐδημιούργησε˙ προνεῖ δέ τοῦ παντός διηνεκώς. Ἐπεί τοίνυν ὁ Θεός οὐχ ὡς τά σώματα μερίζεται καί μή μόνον ὑπεράνω τοῦ τε ὅλου καί τοῦ μέρους, ἀλλά καί ὅλον καί μέρος ἔσθ᾿ ὅπως λέγοιτ᾿ ἄν (ἐπ᾿ αὐτοῦ γάρ πλήν τῶν ἰδιαιτάτων πάντα λέγεται, (σελ. 172) καί τά ἀντιθέτως ἔχειν πρός ἄλληλα δοκοῦντα), διά τοῦτο μερίζεται μέν καί κατά τάς θείας ὑποστάσεις καί κατά τάς θείας ἐνεργείας, θεοπρεπῶς δέ, ἀμερίστως δηλαδή. Τοῦτο δή μή συνείας Ἀκίνδυνος καί οἱ ἐκ παλαιοῦ κατά τοῦτον κινδυνεύσαντες, τελέως μέν τόν ἀμερῆ μερίζοντες, δυσσεβέστατα κατατέμνουσιν αὐτόν, ἑνοῦντες δέ δῆθεν, δυσσεβῶς οὐχ ἧττον περιτέμνουσιν ἤ συγχέουσιν αὐτόν καί τούς μή κατά τόν ἴσον αὐτοῖς τρόπον αἱρουμένους δυσσεβεῖν πολυθέους ὀνομάζουσιν.

Ὁ δ᾿ Ἀκίνδυνος καί ἀπό τοῦ πᾶν ἔργον ὁπωσδήποτε λεγόμενον ἀποφαίνεσθαι κτιστόν κτίσμα τόν Υἱόν ποιεῖ, τῶν θείων πατέρων πολλαχοῦ θεολογούντων ἔργον θείας φύσεως εἶναι τήν προαιώνιον γέννησιν. Ἀλλά καί ὁπηνίκα τῆς θείας φύσεως ἔργα λέγει τά ποιήματα, κακουργῶν ἤ ἀγνοῶν τοῦθ᾿ ὑποκατασκευάζει, καί ἡνίκα τήν φυσικήν τάξιν καθ᾿ ἥν ὁ Υἱός δευτερεύει τοῦ Πατρός, κατά τόν μέγαν Βασίλειον, μηδέν διαφέρειν τῆς φύσεως αὐτός φησίν». Ἐπεί δέ καί τήν θείαν θέλησιν διαφέρειν τῆς θείας προγνώσεως ἡμῶν λεγόντων καί τῆς δημιουργικῆς ἐνεργείας τήν θεουργόν χάριν καί ἐνέργειαν, τούτων τε καί τῶν τοιούτων ὑπερκεῖσθαι τήν θείαν οὐσίαν κατά τούς θεοφόρους ὠς αἰτίαν οὖσαν τῶν ἑαυτῆς ἐνεργειῶν, αὐτός ἄνισα καί ἀνόμοια πρός ἄλληλα ταῦτα λέγειν ἡμᾶς συκοφαντεῖ, τοῖς ἑαυτοῦ λόγοις ἀκολούθως καί τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν καί τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἄνισα καί ἀνόμοια πρός ἄλληλα παρίστησι, ἐπειδή καί ταῦτα διαφέρουσιν ἀλλήλων, τοῦ τε Υἱοῦ καί τοῦ Πνεύματος ὁ Πατήρ μείζων ὑπάρχει τῷ αἰτίῳ.

Διά τούτων οὖν καί ἑτέρων τοιούτων οὐκ ὀλίγων τά τε τῆς Ἀρείου μανίας συμπεραίνει καί τά πρός ταύτην ἀντικείμενα, μή μέντοι κατά τό δυσσεβές˙ ὅτε γάρ αὖ τῆς ἀκτίστου οὐσίας οὐδ᾿ ὁπωσοῦν διακρίνειν τήν (σελ. 174) ἄκτιστον ἐνέργειαν, εἶτα τόν Υἱόν τοῦ Πατρός ἐνέργειαν εἶναι τοιαύτην ἀποφαίνεται καί τό Πνεῦμα τό ἅγιον, τήν Σαββελίου συναλοιφήν κἀντεῦθεν παρεισάγει. Ἀλλά καί δύναμιν ἀΐδιον καί ζωήν καί σοφίαν καί ἀγαθότητα καί πάντα τά τοιαῦτα τοῦ Πατρός εἶναι λέγων τόν Υἱόν, οὐχ ὡς πάντα ταῦτα τῷ Πατρί καί αὐτόν ἀπαραλλάκτως ἔχοντα, ἀλλά μόνον ὄντα ταῦτα τοῦ Πατρός, περί τόν Πατέρα θεωρούμενον αὐτόν εἰσάγει, μή παρ᾿ ἐκεῖνον ἄλλην καί ἰδίαν κεκτημένον τήν ὑπόστασιν. Τοῦτ᾿ αὐτό κατασκευάζει καί φανερῶς ἀπαγορεύων κοινάς ἀκτίστους ἐνεργείας εἶναι τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἐξ ὧν ἁπάντων, διπρόσωπόν τι καί δυσξύμβολον τέρας, Ἀρείου καί Σαβελλίου φέρον εἶδος, ἐφ᾿ ἡμῶν ἀναπέφηνε. Φιλοτιμούμενος δέ καί τούτων ἀμφοῖν ὑπερακοντίσαι τήν ἀπόνοιαν, ὅ μηδείς ἐτόλμησεν ἐκείνων, τό αὐτό φησιν οὗτος εἶναι κτίσμα καί οὐσίαν τοῦ ἀκτίστου Θεοῦ, οὐ κατά μόνης τῆς θείας λαμπρότητος τοιαῦτα σοφιζόμενος, ἀλλά καί κατά πάντων τῶν οὐσιωδῶς περί τόν Θεόν θεωρουμένων. Καί αὐτήν γάρ τήν ἀτρεψίαν καί τήν κατά πάντα ἀπειρίαν καί τήν ἀγαθότητα τήν θείαν καί πάνθ᾿ ἁπλῶς τά θεωρούμενα περί τόν Θεόν οὐσιωδῶς, ἅπερ αὐτός οὗτος ὡς περί τόν Θεόν ὄντα φυσικῶς οὐσίαν εἶναι διαβεβαιοῦται τοῦ Θεοῦ, κτιστά πάλιν οὗτος εἶναι γράφει καί ἀρκτά καί τούς μή ταῦθ᾿ οὕτω φρονεῖν ἀνεχομένους, ὡς διθεΐτας καί πολυθέους ἀποκηρύττει παρρησίᾳ˙ «πολλά γάρ», φησίν, «οὗτοί φασιν, ἀλλ᾿ οὐχ ἕν τό ἄκτιστον˙ καί τήν μέν, οὐσίαν, τά δέ, ἀνούσια˙ καί τήν μέν ὑπερκειμένην τούτων, δηλονότι τήν οὐσίαν, ὡς αἰτίαν τῶν περί αὐτήν, τά δέ ὑφειμένα ὡς ἐκ ταύτης ὄντα καί περί αὐτήν, ἀλλ᾿ οὐκ αὐτῇ ὑπάρχοντα».

Ὧ δ᾿ ἄπιστον δοκεῖ τό φάναι τόν Ἀκίνδυνον κτίσματα περί τόν Θεόν οὐδιωδῶς θεωρούμενα, καί αὐτήν τήν ἀτρεψίαν καί τήν κατά πάντα ἀπειρίαν, ἴτω παρ᾿ ἡμᾶς (σελ. 176) καί θεωρείτω, μή μόνον ἐν τοῖς διά πλάτους αὐτῷ συγγεγραμμένοις, ἀλλά καί δι᾿ αὐτοχείρων προκείμενον ἐν τοῖς ἀπεσταλμένοις αὐτῷ πρός τόν ἀνωτέρω δεδηλωμένον πατριάρχην. Τό δ᾿ αἴτιον ἀφ᾿ οὗ κατασκευάζει καί ἀποφαίνεται ταῦτα εἶναι κτίσματα, καί δι᾿ ἑκάστου τούτων κτιστόν ὁ τάλας ἀποφαίνειν τόν Θεόν, πολλαπλασίως, φεῦ, εἰς αὐτόν οὕτω βλασφημῶν, ὅτι ἔργα τοῦ Θεοῦ τοῦτ᾿ ὠνόμασεν ἐν τοῖς Θεολογικοῖς αὐτοῦ Κεφαλαίοις ὁ πολύς τά θεῖα Μάξιμος˙ εἰ δέ ἄναρχα προσεῖπε ταῦτα, φησίν ὁ Ἀκίνδυνος, καί ἀΐδια, καί μή εἶναι ὅτε οὐκ ἦσαν, ἀλλά χρονικῶς ὡς οὐκ ἐν χρόνῳ, ἀλλ᾿ ἐν αἰῶνι ταῦτ᾿ ἠργμένα τε καί ἐκτισμένα.

Τοιοῦτον δή καί τοῦτο. Σύ δ᾿ ἔχεις, σεβασμιωτάτη φιλότης, ὡς ἐγὦμαι τό ζητούμενον˙ ἴσθι δέ καί τόν Βαρλαάμ ἐκεῖνον μηδέν ἀλλοῖον πεφρονηκότα, πλήν τοῦ περιττοῦ δόλου καί τῶν ποικίλων ἐν ἐπικρύψει τε καί ὑποκρίσει ψευσμάτων˙ πολλαπλασίῳ γάρ ὑπέδυ τά τοιαῦθ᾿ οὖτος μετά τήν ἐκείνου καί τήν αὐτοῦ μετ᾿ ἐκεῖνον συνοδικήν καταδίκην, ἀπρίξ τε τῶν αὐτῶν ἐχόμενος καί λανθάνειν τούς πολλούς πειρώμενος.

Για ενημέρωση σχετικά με τα νέα, τις εκδηλώσεις, τις εκδόσεις και το έργο μας παρακαλούμε συμπληρώσετε τα παρακάτω στοιχεία. Για τους όρους προστασίας δεδομένων δείτε εδώ.