ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ  ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ  ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ   ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ "ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΣ"
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ
  ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ   ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ    ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Φωνή Κυρίου | Διακονία | Εορτολόγιο | Πολυμέσα

 

πίσω


Προοίμιον

Περί του μεγάλου Γέροντος Βαρσανουφίου

Περί του Οσίου Ιωάννου, του προφήτου, του άλλου Γέροντος

Περί της Ψυχωφελεστάτης Βίβλου των Οσίων

Χειρόγραφα καί α' εκδοση της Βίβλου Βαρσανουφίου καί Ιωάννου

Είδησις προς τους αναγινώσκοντας την βίβλον ταύτην

Α'. ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΤΗΣ ΜΗΡΩΣΑΒΗΣ

(α' - ιθ')

(κ' - λθ')

(μ' - νδ')

Β' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΕΡΟΝΤΕΣ ΑΒΡΑΑΜ, ΠΑΥΛΟ & ΘΕΟΔΩΡΟ.

(ν' - νθ')

Γ' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΗΣΥΧΑΣΤΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

(ξθ' - οθ')

(π' - ρθ')

(ρι' - ρκθ')

(ρλ' - ρμα')

Δ' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΔΥΟ ΑΡΡΩΣΤΟΥΣ Δ' ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΟΥ

(ρμβ' - ρν')

Ε' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΕΥΘΥΜΙΟ

(ρνα' - ρξζ')

ς' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΡΩΣΤΟ ΓΕΡΟΝΤΑ ΑΝΔΡΕΑ

(ρξη' - ροθ')

(ρπ' - ρπθ')

(σ' - σιη')

ρλ'

Τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα.

Αἴτησις περί τῆς ὑγείας τοῦ Ἀββᾶ, χρονίσαντος ἐν τῇ ἀσθενείᾳ. Καί περί τῶν ψυχικῶν παθῶν. Καί εἰ δεῖ τόν πλησίον οἰκοῦντα γέροντα ἐπισκέπτεσθαι˙ καί πόθεν τό σῶμα κακῶς συγκέρασται.

 

Ἀπόκρισις

Χαίροις, ἀδελφέ, ἐν Κυρίῳ. Περί τῆς ὑγείας τοῦ υἱοῦ μου, ἠδύναντό τινες τῶν ἐνταῦθα ἁγίων δεηθῆναι τοῦ Θεοῦ, καθώς καί αὐτόν ἐπληροφόρησα, ἵνα ποιήσῃ αὐτόν μή ἀσθενῆσαι μηδεμίαν ἡμέραν καί ἐγίνετο οὕτως˙ ἀλλ᾿ οὐκ εἶχεν ἔχειν καρπούς ὑπομονῆς. Οὐκ οἶδεν αὐτός τί ὑπέμεινα; Ἀρρωστίας, πυρετούς, θλίψεις, ἕως οὗ ἦλθον εἰς τόν λιμένα τοῦτον τῆς εὐδίας. Πολλά ὠφέλησεν αὐτόν ἡ ἀσθένεια εἰς τήν ὑπομονήν καί τήν εὐχαριστίαν.

(σελ. 280) Περί δέ τῶν παθῶν, δουλαγωγῆσαι ὀφείλει τις τό σῶμα αὑτοῦ ἐν τῇ ἐνδείᾳ καί θλίψει κατά τό δυνατόν.

Τό ἐπισκέπτεσθαι τόν ἀδελφόν, καλόν ἐστι, τό δέ ἀργολογῆσαι, σαπρόν ἐστι˙ εἰς δοκιμήν φέρει σε τό πρᾶγμα. Ἐπίσκεψαι τόν πλησίον καί φύλαξαι τοῦ μή ἀργολογῆσαι, ἀλλά κατά τάς συντυχίας τῶν ἁγίων Πατέρων˙ οἷον, πῶς ἔχεις Ἀββᾶ; Καί τό λοιπόν, εἰπέ ἡμῖν λόγον ζωῆς, πῶς εὑρίσκομεν τήν ὁδόν τοῦ Θεοῦ˙ εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ, ὅτι πολλάς ἔχω ἁμαρτίας, καί τά ὅμοια τούτοις καί εὐχήν καί ἀναχώρησον ἀπ᾿ αὐτοῦ μετ᾿ εἰρήνης.

Τό βάρος τοῦ σώματός σου κακῶς συγκεκέρασται ἐκ τῆς χαυνότητός σου καί τοῦ βάρους τῶν δαιμόνων. Ἐνδυναμώσοι σε ὁ Θεός πρός αὐτούς τοῦ νομίμως ἀθλῆσαι καί νικῆσαι καί στεφανωθῆναι, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

Εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ, ἀδελφέ.

 

ρλα'

Τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, σύ εἶπας ὅτι ἀσθενῶ ψυχῇ καί σώματι˙ καί διατί οὐχ ὡμολόγησας, ὅτι ὑγιαίνεις τῷ θελήματί σου; Περί ψυχῆς καί σώματος οὐκ οἶδας, τί σοι συμφέρει˙ περί δέ τοῦ θελήματος, οὐδέ μύριοι μηχανικοί οἴδασι κατά σέ. Οὐκ οἶδας ὅτι ἀεί δάκνω σε ἅπαξ καί ἅπαξ; Εἰ δύνασαι βαστάσαι, βάστασον˙ ἐγώ γάρ ὡς ἄφρων λαλῶ. Ἐπειδή οὖν ἄφρων εἰμί, καί αὐτός αὐτό λέγεις˙ τό γάρ εἰπεῖν οὐκ οἶδα τί συμφέρει μοι, τοῦτό ἐστιν. Ὁ Κύριος δώῃ ὑμῖν σύνεσιν ἐν πᾶσι.

Συγχώρησόν μοι καί εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ.

 

ρλβ'

Τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν. Ἐρώτησις καί αἴτησις περί εὐχῆς.

Δεόμαί σου τίμιε Πάτερ, φανέρωσόν μοι περί τοῦ θελήματος (σελ. 282) τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ τί ἐστι, ἵνα μή ὡς ἔτυχε παρέλθω τούς ἁγίους λόγους σου καί συγχώρησόν μοι καί εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ, ἵνα ρυσθῶ ἐκ τοῦ διαβόλου καί τῆς αὐτοῦ ταραχῆς.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, πᾶσα ἀνάπαυσις σαρκός βδέλυγμα τῷ Θεῷ ἐστιν. Αὐτός γάρ εἶπε, στενή καί τεθλιμμένη ἐστίν ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν. Ὁ οὖν ἐπιλεγόμενος αὐτήν τοῦτο καλόν θέλημά ἐστι˙ καί ὁ κρατῶν αὐτήν, ἐπιλέγεται εἰς πᾶν πρᾶγμα ἑαυτῷ θλῖψιν ἑκουσίως κατά τήν δύναμιν. Οὐκ οἶδας τί λέγει ὁ Ἀπόστολος; «ὑποπιάζω μου τό σῶμα καί δουλαγωγῶ». Βλέπεις ὅτι καί μή θέλοντος τοῦ σώματος ὁ θεῖος ἀνήρ ἑκουσίως ἐδουλαγώγει; Ὁ ἔχων τό καλόν τοῦτο θέλημα τῆς σωτηρίας, εἰς οἱονδήποτε πρᾶγμα τῶν χρειῶν αὐτοῦ συμμίσγει μικράν θλῖψιν. Οἷόν τι λέγω, εὑρίσκω κοιμηθῆναι ἐπάνω πλουμακίων, θλίψω ἐμαυτόν μικρόν, εἴ γε θλῖψίς ἐστι, καί κοιμηθῶ ἐπάνω κροκιδίων διά τήν ἀσθένειαν τοῦ σώματος, αἰσχυνόμενος ὅτι ἄλλοι χαμευνοῦσιν˙ ἄλλοι ἐπάνω προσκεφαλαδίων ἀχύρων, καθώς καί ὁ ἐν ἁγίοις Ἀρσένιος καί ἄλλοι πολλοί˙ ἄλλοι δέ ἀκάνθας ἔβαλλον ἐπί τήν κεφαλήν αὐτῶν, ἐπιλεγόμενοι τήν θλῖψιν. Εὑρίσκω ἐγγύς τά ὕδατα, τά μαγειρεῖα ἔχοντα ἀνάπαυσιν; Ὡς ἐργάτης ὀφείλω ἐπιλέξασθαι μακρότερα, ἵνα κινήσω μου τό σῶμα εἰς μικράν θλῖψιν. Εὑρίσκω φαγεῖν καλῶς καί καθαρόν ἄρτον; Ὀφείλω το δευτερεῖον ἐπιλέξασθαι διά τό θλιβῆναι μικρόν, μνημονεύων τῶν μή παντελῶς γευσαμένων τῶν ὄψων, μάλιστα τοῦ Δεσπότου ἡμῶν Ἰησοῦ γευσαμένου πικρίας καί ὄξους δι᾿ ἐμέ˙ τοῦτό ἐστι τό κατά Θεόν θέλημα.

Τό δέ κατά σάρκα, πᾶσαν ἔχει ἀνάπαυσιν εἰς πάντα τά ἐναντία. Οὐκ οἶδας τί λέγομεν; «Κλεῖσον ταχέως τήν θύραν, ἵνα μή ἀνεμισθῶ ἤ βραχῶ. Βλέψον, ἀδελφέ, ἐκάπνισας τό ἑψητόν καί οὐ δύναμαι αὐτό φαγεῖν» καί τά λοιπά˙ τοῦτό ἐστι τό κακόν θέλημα. Κόψον αὐτό καί σώζῃ˙ εἰ δέ ἡττᾶσαι, κατάπεμψαι σεαυτόν καί δικαίωσον τόν πλησίον.

Ἀδελφέ ὀκνηρέ, πληροφορήθητι ἐν Κυρίῳ, ὅτι ἐτάκη ὡς ἀράχνη ἡ ψυχή μου. Κόπος ἐστί τό σωθῆναι˙ καί πῶς πλανᾶταί τις, νομίζων κατά πάντα ἀναπαυόμενος σωθῆναι; Ἐάν συγκοπιάσῃς μικρόν, δέομαι τοῦ Θεοῦ τοῦ δοῦναί (σελ. 284) σοι τήν αἴτησίν σου. Καί ὅταν μνημονεύῃς αὐτοῦ καί τῶν ἁγίων αὐτοῦ, ἀφίσταται ἀπό σοῦ ὁ διάβολος καί ἡ ταραχή αὐτοῦ. Ἐάν εἴπω ὅτι οὐκ εὔχομαι, ἵνα ἐνισχύσῃ ὑμᾶς ὁ Κύριος καί ἐνδυναμώσῃ εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν, ψεύδομαι. Ἀλλά βιαστῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ˙ ἐάν μή βιασώμεθα ἡμᾶς αὐτούς μικρόν, πῶς ἔχομεν σωθῆναι; Ἤ πῶς δύναται ἡ δέησις τῶν ἁγίων πολλά ἰσχύειν, ἐάν μή ᾖ ἐνεργουμένη; Εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ.

 

ρλγ'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν καί τούς συνοικοῦντας αὐτῷ.

 

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν, εὐλογῆσαι ὑμᾶς ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ πνευματικῇ, καί πάσῃ χάριτι δικαιοσύνης. Αὐτός δέ μαρτυρεῖ πῶς θέλω τήν ἀνάπαυσιν παντός ἀνθρώπου, μάλιστα ὑμῶν˙ καί ὡς ὁμοψύχοις λαλῶ ὑμῖν θέλουσι τήν ὁδόν, ἥν ἐβαδίσαμεν στερούμενοι, θλιβόμενοι ἑκουσίως ὁδεῦσαι διά τό ὄνομα αὐτοῦ.

Ἀδελφοί, οὐ μνημονεύω, ὅτι εὑρόντες τελείαν ἀνάπαυσιν, ἡρπάσαμεν αὐτήν, ἀλλά πάντως συμμίσγομεν πάντοθεν μικράν στένωσιν καί θλῖψιν, φοβούμενοι τόν λέγοντα˙ «ἀπέλαβες τά ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου˙ καί ὅτι διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ». Καί τοῦτο ὅτι πολλά χρήματα ἦλθεν εἰς τάς χεῖρας ἡμῶν˙ καί αὐτός οἶδε πῶς μετά πτωχείας ἐζήσαμεν, διά τόν πτωχεύσαντα δι᾿ ἡμῶν. Οὐ καλόν τό ἀναπαῆναι ἐν πᾶσιν˙ ὁ γάρ θέλων τοῦτο, ἑαυτῷ ζῇ καί οὐ τῷ Θεῷ˙ θέλημα γάρ οὐ δύναται κόψαι ὁ τοιοῦτος.

Εὔχεσθε ὑπέρ ἐμοῦ, ἀδελφοί.

 

ρλδ'

Ἐρώτησις. Τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα.

Εἰπέ μοι, Ἀββᾶ μου, περί τήν πρωΐαν ἕως ὥρας περίπου δευτέρας πάσχω ὑπό λογισμῶν καί οὐκ οἶδα πόθεν τοῦτο πάσχω. Πάλιν εἰπέ μοι τοῦτο˙ πῶς δύναται δαίμων τό πρόσωπον τῆς γυναικός, ἤ τινος ἄλλου (σελ. 286) ζωγραφῆσαι ἐν τῇ διανοίᾳ μου˙ ἐν αὐτῷ γάρ τῷ λογισμῷ ἐστι καί τό πρόσωπον, καί οὐ διῃρημένως ὁ λογισμός γίνεται καί τό πρόσωπον˙ ἀλλ᾿ ἅμα ὁ λογισμός, ἅμα τό πρόσωπον. Καί τί ποιήσω εἰς τό ἐλευθερωθῆναι.

 

ρλε'

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, ὅταν ἀργῇ τις, σχολάζει τοῖς ἐρχομένοις πρός αὐτόν λογισμοῖς˙ ὅταν δέ ἐργάζηται, οὐ σχολάζει τοῦ δέξασθαι αὐτούς. Ὄρθρισον οὖν καί κράτει τό μυλάριον, καί ἀλήθει τό σιτάριόν σου ἄρτους τροφῆς˙ἐάν δέ ὁ ἀντίδικός σου προλάβῃ, ζιζάνια ἀντί σίτου ἀλήθεις ἐν αὐτῷ.

Περί δέ τοῦ ἄλλου, ἀδελφέ, ἐν τοῖς ζωγράφοις τά ζωγραφούμενα πρόσωπα, σύν τοῖς βάμμασιν ἐγγίνονται˙ ἐάν δέ προγραφῇ τό σανίδιον, οὐκ ἔτι βάμματα οὐδέ πρόσωπα δέχεται τά ἐπιτελούμενα εἰς ἕν. Τό δέ ἐλευθερωθῆναί ἐστι, τό προγράψαι σου τήν σανίδα. Πυκτεύσωμεν τοῦ ποιῆσαι τήν δύναμιν ἡμῶν καί συναντιλαμβάνεται ἡμῖν ὁ Θεός˙ αὐτῷ ἡ δόξα. Ἀμήν.

Εὔξαι ὑπέρ ἐμοῦ καί συγχώρησόν μοι διά τόν Κύριον.

 

ρλς'

Τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέρντα δέησις καί ἱκεσία περί τῶν ἁρμοζόντων τῇ ψυχῇ ἀγαθῶν.

 

Ἀπόκρισις

Χαίρω ἐν Κυρίῳ, καί χαίρει ἐν ἐμοί ὁ Κύριος, ὅταν αἰτῶμαι ὑπό τῶν τέκνων μου αἰτήσεις ἀγαθάς˙ τοῦτ᾿ ἔστι περί σωτηρίας ψυχῆς, καί ζωῆς αἰωνίου. Ἀγαλλιάσθω οὖν καί τό πνεῦμά σου, ἀδελφέ, καί γάρ ἐστράτευσά σε ὑπεροχῆς στρατείαν, τοῦ εἶναί σε ἀδιαλείπτως ἐν τῷ ταμείῳ τῶν ἀνεκλαλήτων ἀγαθῶν˙ καί εἶ ἐν ταύτῃ. Λοιπόν βλέπε τοῦ κτήσασθαι λαμπρά ἱμάτια κατά τό ἀξίωμα τῆς στρατείας, ἵνα μή ἐκπέσῃς ἀπ᾿ αὐτῆς, καί (σελ. 288) σοφήν καρδίαν τεταπεινωμένην καί πρόσωπον εὐκατάστατον, ἀπεχόμενον πάσης κινήσεως ὀργῆς καί ταραχῆς˙ τοιούτων γάρ χρῄζει ὁ τόπος ὑπηρετῶν, ἀπεχομένων τῶν παθῶν καί ἐνδεδυμένων ἐνδύματα γάμου, ἵνα μή ἐκβληθῶσιν ἔξω μετ᾿ αἰσχύνης μεγάλης.

Ἰδού οὖν ἐστρατεύθης, μή ἀποβάλῃς αὐτήν, ἐκ σοῦ γάρ ἐστιν. Εἰσήνεγκά σε, μή ἐξέλθῃς˙ ἀφώρισά σε ἀπό τῶν ἀριστερῶν, μή συναναμίγνυσο αὐτοῖς˙ εὐλόγησα, μή ζητήσῃς τήν κατάραν˙ ἐζήτησα δέ στρατεῦσαί σε καί ἐν ἄλλοις ἀνεκλαλήτοις ἀχράντοις καί καθαροῖς ταμιείοις τοῦ Πνεύματος˙ καί εἶπε μή εἶναι τέως καιρόν. Ἀλλ᾿ ὅταν σπουδάσῃ ποιῆσαι ὡς τήν δεξιάν τήν ἀριστεράν, καί τόν παλαιόν, κοινόν ἄνθρωπον πρός ὑποδοχήν τοῦ Ἁγίου καί προσκυνητοῦ Πνεύματος, τότε λαμβάνει τό Πνεῦμα καί διδάσκει αὐτόν πάντα, καί ὁδηγεῖ καί εἰσφέρει αὐτόν εἰς τάς τοιαύτας σκηνάς, εἰς ἅς ὀλίγοι εἰσέρχονται, δία τήν ταπείνωσιν αὐτῶν καί ὑπακοήν, πραότητά τε καί ὑπομονήν. Μή οὖν ἀργήσῃς, ἀλλ᾿ ἔργασαι˙ μή τήν βρῶσιν τήν ἀπολλυμένην, ἀλλά τήν μένουσαν εἰς ζωήν αἰώνιον, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τῷ Κυρίῳ ἡμῶν˙ ἐν ᾧ ἔρρωσο διά παντός, εὐλογημένε.

 

ρλζ'

Ὁ αὐτός παρεκάλεσε τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα, εὔξασθαι ὑπέρ αὐτοῦ, καί δηλωθῆναι αὐτῷ πῶς τις ἀξιοῦται καθαρᾶς καί πνευματικῆς ζωῆς.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ ἀγαπητέ, ἐν Κυρίῳ˙ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεός βαδίσαι εὐκόλως εἰς τήν ὁδόν τῶν θελημάτων αὐτοῦ, τήν ἀπάγουσαν εἰς ζωήν αἰώνιον˙ καί λέγω τί ἐστι καί πῶς δυνάμεθα καταλαβεῖν αὐτήν, ἵνα οὕτως ἐπιτύχωμεν (σελ. 290) ὅλων τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν. Ἐπειδή ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶπεν «αἰτεῖτε καί δοθήσεται˙ ζητεῖτε καί εὑρήσετε˙ κρούετε καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν», δεήθητι αὐτοῦ τοῦ ἀγαθοῦ Θεοῦ, ἵνα πέμψῃ ὑμῖν τό Πνεῦμα τό ἅγιον τό Παράκλητον, καί ἐλθόν διδάσκει ὑμᾶς περί πάντων καί τά μυστήρια ὅλα ἀποκαλύπτει ὑμῖν˙ ὑπό τούτου ζήτησον ὁδηγηθῆναι. Οὐκ ἀφῇ πλάνην ἤ ρεμβασμόν ἐν τῇ καρδίᾳ˙ οὐκ ἀφῇ ἀκηδίαν οὐδέ νυσταγμόν ἐν τῇ διανοίᾳ˙ φωτίζει ὀφθαλμούς˙ στηρίζει καρδίαν˙ ὑψοῖ τόν νοῦν˙ τούτῳ κολλήθητι˙ τούτῳ πίστευσον˙ τοῦτον ἀγάπησον. Σοφίζει γάρ τούς ἄφρονας, γλυκαίνει διάνοιαν, δύναμιν παρέχει, σεμνότητα καί χαράν καί δικαιοσύνην, μακροθυμίαν τε καί πραότητα, ἀγάπην καί εἰρήνην διδάσκει καί χαρίζεται. Ἔχεις οὖν τήν στερεάν Πέτραν, μή ὀλιγορήσῃς˙οἱ ἄνεμοι γάρ καί οἱ ὄμβροι καί ποταμοί οὐκ ἰσχύσουσι καταβαλεῖν τήν ἐπ᾿ αὐτῆς οἰκοδομηθεῖσαν οἰκοδομήν. Ἔχεις τόν μέγαν κυβερνήτην, τόν ἐπιτιμῶντα τοῖς ἀνέμοις καί τῇ θαλάσσῃ καί ἡσυχάζουσι καί φυλάττεται μή ναυαγοῦσα ἡ ναῦς. Ἔχεις τόν διδάσκαλον τόν ἀγαθόν, νομοθετοῦντα ἐπιλαθέσθαι τῶν εἰς τά ὀπίσω καί ἐπεκτείνεσθαι εἰς τά ἔμπροσθεν. Ἰδού θησαυρός ἄσυλος, ἰδού ἀκατάβλητος πύργος. Τί οὖν ψηφίζεις με; Καί οὐ δύναμαι ἐλθεῖν εἰς ταῦτα, ἐάν μή νικήσω τήν ὀργήν καί πνίξω τόν θυμόν καί κτήσωμαι κατάστασιν γαληνότητος, ἐν ᾗ ἀναπαύεται το Θεῖον.

Ἀφήσωμεν οὖν τήν πανουργίαν, καί ἀναλάβωμεν ἀκεραιότητα˙ βαθουργήσωμεν καί ποιήσωμεν εὐφροσύνης οἶνον˙ ἴνα μεθυσθέντες ἐπιλαθώμεθα τῶν θλίψεων καί ὀδυνῶν τῶν κατεχουσῶν ἡμᾶς εἰς ἀπώλειαν ψυχῆς. Ἀδελφέ, θέλημά ἐστι τοῦ Δεσπότου ἡμῶν ἵνα σωθῶμεν˙ διατί ἡμεῖς οὐ θέλομεν; Εὖξαι οὖν πάντοτε ἐκτενῶς ἵνα ἔλθῃ ἡμῖν ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος˙ ἐμπλησθέντες γάρ οἱ πατέρες, ἐκολλήθησαν αὐτῷ ἐν τελείᾳ ἀγάπῃ κράζοντες˙ «τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ»; Καί εἶπον, οὐδέν.

Ἀγαπήσωμεν οὖν, ἵν᾿ ἀγαπηθῶμεν˙ προσέλθωμεν ἐν ὅλῃ καρδίᾳ, ἵνα προσδεχθῶμεν˙ λίαν ταπεινωθῶμεν, ἵνα ὑψώσῃ ἡμᾶς˙ κλαύσωμεν, ἵνα γελάσωμεν˙ λυπηθῶμεν, ἵνα χαρῶμεν˙ πενθήσωμεν, ἵνα παρακληθῶμεν˙ παρακαλέσωμεν ἐλθεῖν ἡμῖν τό Πνεῦμα, ἵνα ὁδηγήσῃ ἡμᾶς ἐν ἀληθείᾳ ὅλη. Οὐ ψεύδεται γάρ ὁ λέγων˙ «αἰτεῖτε καί λαμβάνετε». Ὁ Κύριος συνέλθῃ ἡμῖν ἐν πᾶσι κατά τό ἔλεος αὐτοῦ, εἰς τό μαθεῖν ἡμᾶς τίνες ἐσμέν, καί τί χρῄζομεν, ἤ τί θέλομεν.

Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ρλη'

Ὁ αὐτός κόψας τήν τῶν πολλῶν συντυχίαν, ἐζήτησε συντυχεῖν τινι, καί ἠρώτησε τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα˙ ἐπειδή ἔχω σχέσιν ἀγάπης μετά τινος ἀδελφοῦ καί θέλει μοι συντυχεῖν, συντύχω αὐτῷ ἤ οὐ;

 

Ἀπόκρισις

Εἰ ὅλως ἔχεις σχέσιν ἀγάπης πρός τινα, τί ἔχεις τόν λογισμόν περί τῶν ἄλλων; ὅτι μέσον οὐ συντυχγάνεις αὐτοῖς; ἤ τί;

Μάθε ποῦ εἶ τέως. Καί ἐάν θέλῃς, μεμφόμενος σεαυτόν σύντυχε˙ Εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ.

 

ρλθ'

Τίς ποτε τῶν Πατέρων πρεσβύτερος, πολλά καμών ἐν ταῖς ἐρήμοις, εἶτα ἐλθών ἡσυχάσαι ἐν τῷ κοινοβίῳ, ἠρώτησε τόν ἄλλον Γέροντα πῶς δεῖ ἄρξασθαι τῆς ἡσυχίας.

 

Ἀπόκρισις Ἰωάννου.

 

Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής εἶπε τῷ Δεσπότῃ ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ˙ἐγώ χρείαν ἔχω ὑπό σοῦ βαπτισθῆναι, καί σύ ἔρχῃ πρός με; Ὅμως καλῶς ἐποίησεν ἡ ἀγάπη σου, διά ταπεινώσεως παιδεύουσα ἡμᾶς, ἵνα κἄν οὕτως αἰσχυνθῶμεν καί εἴπωμεν ἡμῶν τά πάθη˙ «χωρίς γάρ πάσης ἀντιλογίας τό ἔλαττον ὑπό τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται». Σύ οὖν ὀφείλεις με θεραπεῦσαι. Σύ γάρ καί πρεσβύτερος εἶ, ἱερεύς τοῦ Θεοῦ πνευματικός, ὅστις καλούμενος ἐλαίῳ ἀλεῖψαι τούς κακουμένους καί θεραπεύων αὐτούς ἀπό τῆς σωματικῆς ἀσθενείας, συμμίσγεις τῇ ἀλείψει καί ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Ἐγώ οὖν ὁ μή ψηφισθείς εἰς κλῆρον διά τήν ἀναξιότητά μου καί ὅτι τό ἄνθος τῶν τριχῶν μου τῶν λευκῶν οὐκ ἐκώλυσε τά νεωτερικά μου ἐνθυμήματα, πῶς δύναμαι τῷ μείζονί μου (σελ. 294) συμβουλεῦσαι; Εἰ γάρ ἦν κατ᾿ ἐμέ ὁ ἐρωτῶν με ἄνθρωπος, οὐκ ἤφιέ με ἡ φλυαρία μου ἡσυχάσαι τοῦ μή ἀποκρίνασθαι αὐτῷ, ἀκατάσχετον γάρ ἔχω τήν γλῶτταν. Καί εἶχον εἰπεῖν αὐτῷ˙ ὅτι παῖς ἀπό τῶν μικρῶν μαθημάτων προκόπτει ἐπί τά μείζονα. Μή οὐκ εἶχεν εἰπεῖν πάντως ναί; Καί ἐπειδή εἴ τι λογίζομαι εἶχον εἰπεῖν αὐτῷ, ἔλεγον αὐτῷ˙ οὐκοῦν καί σύ ἡσύχασον τάς πέντε ἡμέρας καί συντύγχανε τάς δύο˙ καί ἐάν ᾖ κατά Θεόν τό κάθισμά σου, τοῦτ᾿ ἔστιν ἐάν γινώσκῃς τί ἐστίν ὅ θέλεις καθήμενος, οὐκ ἐμπίπτεις εἰς τάς χεῖρας τοῦ δαίμονος τῆς κενοδοξίας. Ὁ γινώσκων γάρ τί εἰσῆλθε ποιῆσαι εἰς τήν πόλιν αὐτό θέλει καί οὐκ ἐκκλίνει τήν καρδίαν αὑτοῦ, <ἐ>πεί ἐκπίπτει τοῦ ζητουμένου πράγματος.

Συγχώρησόν μοι Ἀββᾶ, ὅτι πρός σέ οὐκ ἔχω ἄλλο τι εἰπεῖν, ἀλλ᾿ εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ διά τόν Κύριον˙ οὔτε γάρ ἔργον ἔχω οὔτε λόγον.

 

ρμ'

Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν.

Ἐπειδή δίδοντός μου τῷ σώματι καί ὑπέρ τήν χρείαν οὐχ ὑπουργεῖ εἰς τήν λειτουργίαν˙ καί πάλιν ἔλαττον δοῦναι φοβοῦμαι μή ταχέως καταπέςῆ, τί ὀφείλω περί τούτου ποιῆσαι;

Καί περί τῆς ἁγίας Κοινωνίας, ἐπειδή καθ᾿ ἡμέραν θέλω κοινωνεῖν, εἰς βάρος μοί ἐστι τό ἀνέρχεσθαι πρός με τόν ἁμαρτωλόν τήν ἁγίαν Κοινωνίαν ἤ ὀφείλω κατέρχεσθαι καί κοινωνεῖν;

Καί πῶς πάλιν σώζεται τά τῆς ἡσυχίας;

 

Ὰπόκρισις

Προεῖπον τῇ ἀγάπῃ σου, Ἀββᾶ, τούς λόγους Ἰωάννου πρός τόν Σωτῆρα˙ καί πάλιν προσέθηκας τοῦ γράψαι μοι τῷ ἄφρονι καί ἰδιώτῃ; Εἰ οὖν Ἰωάννην ὕστερον οὐκ ἀντέλεξεν, ἐγώ τίς εἰμι ὁ ἐξουδενωμένος ἀντιλέγειν; Λέγω σοι οὖν τήν ἀλήθειαν, ὅτι οὐδέν εἰμι καί οὐδέν οἶδα˙ ἀλλά διά τήν ὑπακοήν, εἴ τι ἔχω ἐν τῇ καρδίᾳ μου λέγω˙ οὐ λέγω δέ ὅτι πάντως οὕτως ἐστίν, ἀλλ᾿ ὡς ἔχω λέγω.

Οὐκ ἀπαιτεῖ ὁ Θεός παρά τοῦ ἀσθενοῦντος λειτουργίαν σωματικήν, ἀλλά πνευματικήν, τοῦτ᾿ ἔστι τήν εὐχήν˙ φησί γάρ ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε. Περί (σελ. 296) δέ τῆς διαίτης τοῦ σώματος, εἰ ὅταν λάβῃ τήν ἱκανήν τροφήν οὐ δύναται λειτουργῆσαι, ἐάν δέ μή λάβῃ φοβούμεθα τήν ἀσθένειαν, κράτει τήν μεσότητα˙ μήτε ἄνω ἄνω, μήτε κάτω κάτω. Καί πληροῦται ἡ γραφή ἡ λέγουσα˙ «μή ἐκκλίνῃς εἰς τά δεξιά, ἤ εἰς τά ἀριστερά». Ἀλλά δός τῷ σώματι τήν χρείαν αὐτοῦ παραμικρόν. Αὕτη γάρ ἡ ὁδός ἐστι τῶν Πατέρων, τό μήτε σπαταλᾶν, μήτε βαρηθῆναι ἐν τῇ πολιτείᾳ.

Περί δέ τοῦ ἔρχεσθαι τήν ἁγίαν Κοινωνίαν, ὁπότε κατά καταφρόνησιν οὐ γίνεται, ἀλλά κατά ἀσθένειαν, οὐκ ἔστι κατάκρισις˙ καί γάρ ὁ ἀρχιατρός πρός τούς πάνυ κάμνοντας, καί κακῶς ἔχοντας δι᾿ ἑαυτοῦ ὑπάγει, ὡς ἤδη πρός ἡμᾶς τούς ἁμαρτωλούς καί κακῶς ἔχοντας, ἀφ᾿ ἑαυτοῦ ἦλθεν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.

Συγχώρησον, Πάτερ, ὅτι ὑποτασσόμενος ἐλάλησα ὁ ἀνάξιος.

 

ρμα'

Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν.

Ἐπειδή χήρα ἀδικουμένη ἀπέστειλεν παρακαλοῦσα, ἵνα γράψω τῷ δομεστίκῳ βοηθῆσαι αὐτῇ, ἔχω περί τούτου δύο λογισμούς. Ὁ εἷς λέγει, ὅτι εἰς νέκρωσιν ἦλθον ὧδε καί ἀν γράψω αὐτῇ παραβαίνω τήν σύνταξιν τῆς νεκρώσεως˙ ἐάν δέ μή γράψω, παραβαίνω τήν ἐντολήν τήν λέγουσαν βοηθῆσαι τοῖς δεομένοις. Ποίησον ἀγάπην, Πάτερ, καί εἰπέ μοι τί ποιήσω;

 

Ἀπόκρισις

Εἰ ᾖς νεκρός καί ἦλθε χήρα ἀδικουμένη, ἠδύνου αὐτῇ βοηθῆσαι; Ἐάν δέ ταύτῃ βοηθήσῃς καί ἄλλη ἔλθη, παριδεῖν ἔχεις αὐτήν καί παραβῆναι τότε τήν ἐντολήν; Ὁ νεκρός οὐ φροντίζει τινός τοιούτου˙ κἄν γογγύσωσι κατά σοῦ, οὐδέν σε τοῦτο ἀδικεῖ.