Αὐτό ὅμως δέν συνέβη. ῾Ο ἄνθρωπος ἀποστάτησε ἀπό τόν Θεό. Ξεμάκρυνε, ἀκολουθώντας πορείαν ἀντίθετη μέ ἐκείνη τῆς φυσικῆς του νομοτέλειας, τοῦ προορισμοῦ του. ᾿Αλλοτριώθηκε ἡ φύση του, ἔχασε τό φυσιολογικό ρυθμό της, ἔγινε πλάσμα χαλασμένο, ὕπαρξη χωρίς ρίζες καί ἄσκοπη. ῾Η ζωή τοῦ πεσμένου ἀνθρώπου γιά νά μή διαιωνίζει στή γῆ τήν ἀπελπιστική της τραγικότητα, κόπηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό, ὁ ὁποῖος ἐπέβαλε τό θάνατο στόν παραβάτη γιά νά τόν λυτρώσει ἀπό τό ἄχθος καί τήν κακότητα τῆς ἁμαρτίας του. ῾Ο νεκρός ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ἁμαρτήσει. Στά τοιχώματα τοῦ τάφου βρίσκει τά ὅριά της ἡ ἁμαρτία, σπᾶνε τ᾿ ἀγριεμένα κύματα τῆς μωρίας καί τῆς ἀλογιστίας του.

῾Ο θάνατος ἑπομένως δέν προῆλθε ἀπό τήν πλευρά τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μονάχα ἀπό τήν πλευρά τοῦ ἀνθρώπου. ῏Ηταν ὀψώνιο (καρπός, ἀποτέλεσμα) τῆς ἁμαρτίας424. ῾Ο Θεός τόν ἐπέβαλε γιά νά εὐεργετήσει τό ἀποστατημένο πλάσμα του. ῾Ο ἄνθρωπος ἦταν ἡ πρωταρχική αἰτία τοῦ θανάτου. ῾Ο θάνατος συνεπῶς δέν ἔχει ὀντολογικό ὑπόβαθρο στήν πλάση. Δέν εἶναι ὕπαρξη, δέν ἔχει φυσική οὐσίωση στά ὄντα. Εἶναι ἕνα ἐπιφαινόμενο. ῾Ως ὀντολογικά δέ ἄρριζος, δέν μποροῦσε νά διαιωνίζεται στήν πλάση. ῎Επρεπε νά καταργηθεῖ ὡς κατάσταση ἀναιρετική τῆς ζωῆς. Ποιός ὅμως μποροῦσε νά τόν καταργήσει; Κανένας, ἐκτός ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό, ὁ ὁποῖος μπῆκε στήν ἀνθρώπινη ζωή, ἔπιασε στά δυνατά χέρια του τό θάνατο καί τόν συνέτριψε ἐπάνω στό σταυρό, ἀφοῦ πρῶτα κατάργησε τήν ἁμαρτία πού ἦταν ἡ γενεσιουργός αἰτία ἐκείνου. Στό κράτος τοῦ θανάτου δέν μποροῦσε νά κρατηθεῖ ἡ πηγή τῆς ζωῆς. ῎Ετσι μέ τήν ᾿Ανάστασή του ὁ Σωτήρ ἐπάτησε τό θάνατο, σκυλεύσας τόν ῞Αδη καί ἐκπορθήσας τή σκοτεινή ἐπικράτεια τῆς φθορᾶς. ῾Η ᾿Ανάσταση ὅμως ἐκείνη ἔγινεν ἡ ἀπαρχή τῆς καθολικῆς τῶν νεκρῶν ἀναστάσεως. Τή στιγμή πού νικήθηκε ὁ θάνατος στή μεγάλη ἐκείνη ἔγερση ἄδειασε ὁλότελα ἡ δύναμή του, ἡ ἁρπάγη του ἀτόνησε, τό πλάσμα γλύστρησε ἀπό τά δάκτυλά του, στάθηκε ἀγέρωχα ἀπέναντί του, μυκτηρίζοντας τόν ἄλλοτε κραταιό δυνάστη, τό φοβερό ἐκπορθητή τῆς ζωῆς· «Ποῦ σου ἅδη τό νῖκος;»425.

Δεύτερον, ἡ ἀνάσταση ἀναδεικνύει πανηγυρικά τήν ἀλήθεια καί τήν πιστότητα τοῦ Θεοῦ καθώς καί τόν ἀληθινό λόγο τοῦ πλάσματος. Τίποτε δέν χάνεται ἀπό ὅ,τι φέρει στό εἶναι ἡ θεία ἐνέργεια. Τό ἀντίθετο θά σήμαινε ὅτι ὁ Θεός δέν γνωρίζει τό ἔργο του, μοιάζοντας μέ ἕνα ἀδύναμο καί ἀδέξιο τεχνίτη, ὁ ὁποῖος δέν μπορεῖ νά συντηρήσει αὐτό πού βγῆκε ἀπό τά χέρια του. ῎Αν ὁ θάνατος κυριαρχοῦσε τελειωτικά πάνω στή ζωή, ὁ Θεός θά φαινόταν ἀσυνεπής πρός τή φύση του, σχετικός στίς ἐνέργειές του, ἀδύναμος στούς σχεδιασμούς καί τίς ἀποφάσεις του. Θά κατέρρεεν αὐτόματα ἡ φύση του. Μέ τήν ἀνάσταση ὅμως πιστοποιεῖται περίτρανα ἡ ἄπειρη σοφία του σέ συνδυασμό μέ τήν ἀγαθότητα καί τήν παντοδυναμία του, πού ὄχι μόνο δέν ἀφήνει τόν ἄνθρωπο νά καταποθεῖ στό χάος τῆς ἀνυπαρξίας, ἀλλά τοῦ δίνει καί πάλι ζωή, πιό ὄμορφη καί πιό ὡραία ἀπό τήν προηγούμενη, καταργώντας ὅ,τι ἡ ἀπόνοια ἐκείνου (τοῦ ἀνθρώπου) κατάφερε νά δημιουργήσει. ῎Ετσι στήν ἀνάσταση ἡ ἀνθρώπινη πλάση ἀνευρίσκει τόν πραγματικό λόγο τῆς ὑπάρξεώς της. Δέν πάει χαμένη, γιατί τίποτε δέν χάνεται ἀπό τό ἔργο τοῦ Θεοῦ. Ξαναγίνεται τό χαλασμένο πλάσμα, τοποθετούμενο στήν ἀληθινή ὀντολογική βάση του, ὅπως τό θέλησε καί τό πλαστούργησε ὁ Θεός, πετυχαίνοντας τόν εἰδικό προορισμό του πού εἶχε στή θεία ἐνέργεια καί πού χάλασε μέ τήν ἁμαρτία καί τήν ἀλογιστία του. ῾Η ἀνάσταση δείχνει τήν ἀλήθεια τοῦ ὄντος στίς θεανθρώπινες διαστάσεις του, αὐτό πού ἔπρεπε νά εἶναι σύμφωνα μέ τή βούληση τοῦ Πλάστη του· ὀντική διαφάνεια, φῶς ὑπαρξιακό, χωρίς θανατερές σκιερότητες.

Στήν ᾿Ορθοδοξία ἡ ᾿Ανάσταση τοῦ Κυρίου κατέχει τό κέντρο τοῦ ἑορτολογικοῦ κύκλου της. Εἶναι ἡ μεγαλύτερή της ἑορτή καί πανήγυρη426. Σ᾿ αὐτήν καθρεφτίζεται ἡ ὅλη πνευματική φυσιογνωμία της. Τή λαμπρότητα τῆς ᾿Αναστάσεως τή βλέπει ἀνακλωμένη στή χριστοειδῆ σάρκα της. Τό φῶς τῆς ᾿Αναστάσεως εἶναι καί δικό της φῶς. ῾Η Λαμπρή ὑφαίνει καί τή δική της λαμπρότητα. Ζεῖ τήν ᾿Ανάσταση σέ ὅλα τά μόρια τῆς θεοποιημένης οὐσίας της. ῾Η καρδιά της κτυπᾶ στό ρυθμό τῆς ἀναγεννήσεως καί ἀναπλάσεως τοῦ σύμπαντος. ῾Η θέωση εἶναι τό ἄφθαρτο ἔνδυμά της, ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος τῆς ὑπάρξεώς της. ῾Η ᾿Ορθοδοξία πορεύεται στήν ᾿Ανάσταση, γιατί ἡ ᾿Ανάσταση ἐξαντλεῖ τή θεοδυναμία καί τή χριστοειδῆ θεομορφία της!

᾿Αλλά καί οἱ ἐπί μέρους πιστοί ζοῦν τήν ᾿Ανάσταση σέ ὅλη τήν ἔκταση τῆς ζωῆς καί τοῦ ἔργου τους. Ζοῦν βαθιά στήν ψυχή τους τό μήνυμα τῆς μεγάλης χαρᾶς. Στά ἀνελέητα πλήγματα τοῦ θανάτου πού ἄγρια ταλαιπωρεῖ τή φύση ποτίζοντας μέ τόσες πίκρες καί καυτά δάκρυα τόν ἄνθρωπο, ἀτενίζουν πρός τή μεγάλη ἡμέρα πού θά τούς κάνει νά ζήσουν καί πάλι, νιώθοντας ἰσχυροί ἀπέναντι στό μεγάλο ἐχθρό, νικητές τοῦ ἀδυσώπητου καί τραγικοῦ τέλους, πού τόσο ἄδοξα σφραγίζει τή φύση μετά τή θλιβερή περιπέτεια τῆς ᾿Εδέμ. ῾Ο ἄνθρωπος πού πιστεύει στήν ᾿Ανάσταση νίκησε τό θάνατο. Νίκησε τήν τραγική καί ἐπίκαιρη φύση του, τή σκοτεινότητα πού πυκνή σωρεύεται στά ψυχρά τοῦ τάφου τοιχώματα. Καί αὐτό τόν βοηθεῖ ἀφάνταστα στό ἔργο του, τόν προφυλάσσει ἀπό τόσους φόβους καί ἐνοχές, ἀπό τόσα ὑπαρξιακά ἄγχη καί ἀγωνίες, ἐγκαθιστώντας τον σταθερά στήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ καί γλυκαίνοντας τήν πικρότητα τῆς ζωῆς πού ὑφαίνουν τόση κακουργία, τόση ἀπόνοια καί τόση ἀπανθρωπία. Καί γίνεται ἀνθρωπινότερος ὁ ἄνθρωπος, παίρνοντας φῶς ἀπό τό μνῆμα πού ἄνοιξεν ὁ Θεός, συντρίβοντας τή θανατερή νέκρωση. Γίνεται πλάσμα καλοσυνάτο, μελετώντας τή ζωή κάτω ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἀναστημένης ἀγάπης, ὅπως τήν εἶδαν οἱ Μυροφόρες στόν κενό τάφο τῆς ῾Ιερουσαλήμ καί οἱ μαθητές στήν πορεία πρός τούς ᾿Εμμαούς!