Τό σῶμα τοῦ Κυρίου –ὅπως πιό πάνω ἀναφέραμε– ἔφερεν ὅλα τά ἀδιάβλητα πάθη τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Αὐτό πού δέν εἶχε ἦταν τό στοιχεῖο τῆς ἁμαρτίας, γιατί, ὡς ἐλεύθερο ἀπό τόν ρύπο τῆς προγονικῆς παραβάσεως, ὡς μή ἐνταγμένο στή φυσική συνέχεια τοῦ ᾿Αδάμ, ἦταν ἀμόλυντο καί πάναγνο, χωρίς διεστραμμένες ὀρέξεις καί ἄναγνες ἐπιθυμίες. ῎Ετσι τά πάθη του ἦσαν κινήσεις φυσικές, ἡ παρουσία τῶν ὁποίων εἶναι ἀπαραίτητη γιά τήν πραγματικότητα καί τήν ὁλοκληρία του. ῎Ετσι γεννήθηκε πραγματικά ἀπό τή μήτρα τῆς Παρθένου (χωρίς τό θαῦμα τοῦ Θεοῦ νά βλάψει τήν παρθενία τοῦ μητροπάρθενου κλέους), ἐθήλασε τούς μητρικούς μαστούς (πολύ συγκινητικά παρουσιάζει τήν εἰκόνα ἡ ὀρθόδοξη εἰκονογραφία· Παναγία ἡ γαλακτοτροφοῦσα), ἀναπτυσσόταν κανονικά παίρνοντας βάρος καί σχηματιζόμενο κατά τά μέλη του, καί διατηροῦσε γενικά ὅλες τίς φυσικές καταστάσεις του, ὅσες βέβαια ταίριαζαν στόν ὑψηλό σκοπό τῆς θεανθρώπινης διακονίας του. ῎Ετσι δέν εἶναι νοητό νά ὑποθέσουμε ὅτι τό πανακήρατο σῶμα τοῦ Δεσπότου μποροῦσε ν᾿ ἀρρωστήσει ἤ πρόωρα νά ἀποθάνει οὔτε πάλι νά ἔλθει σέ γάμου κοινωνία, γιατί ὅλ᾿ αὐτά θά ἦσαν ἀνοίκεια καί θά ἔθεταν σέ κίνδυνο τό λυτρωτικό ἔργο του καί θά ματαίωναν τή σωστική ἀποστολή του. ᾿Επίσης τά ἀδιάβλητα πάθη στά ὁποῖα ὑπέκειτο ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Κυρίου (μέ τήν ἔννοιαν ὅτι λειτουργοῦσαν σ᾿ αὐτήν ὡς ἀπαραίτητα στοιχεῖα τῆς ἀλήθειας καί τῆς ὁλοκληρίας της) δέν ἦσαν ἐκδηλώματα ἄσχετα πρός τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, τήν ὑποστατικήν ἕνωση τῶν φύσεων. ῞Οπως στό ἕνα πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἦσαν θεωμένες ἡ φυσική θέληση καί ἡ ἐνέργειά του (ψυχική καί σωματική), χωρίς τό ἀνθρώπινο θέλημα νά ἀντιπίπτει στό θεῖο, μᾶλλον δέ νά ὑποτάσσεται καί ν᾿ ἀκολουθεῖ ἐλεύθερα σ᾿ αὐτό, ἔτσι καί τά ἀδιάβλητα ἐνεργήματα τῆς ἀνθρωπίνης του φύσεως τελοῦσαν ὑπό τήν ἐποπτεία καί καθοδήγηση τοῦ Λόγου, ἐνταγμένα καί αὐτά στό ὅλο πλέγμα τοῦ χριστολογικοῦ θαύματος.

β) Τό ἑνιαῖο πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ.

Οἱ δύο πλήρεις καί ἀκέραιες φύσεις τοῦ Κυρίου ἑνώθηκαν σέ ἕνα πρόσωπο. ῾Ο Χριστός εἶχε ἕνα ἐγώ, πού ἦταν ὁ ἑνιαῖος προσωπικός φορέας τῶν δύο του φύσεων. Τό ἐγώ αὐτό ἦταν τό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ Λόγου. Στό πρόσωπο αὐτό ἑνώθηκε ἡ ἀνθρώπινη φύση μέ τή θεία, γιατί ἡ ἴδια ἦταν ἀπρόσωπη. ῾Ο Χριστός δέν εἶχε δικό του ἀνθρώπινο ἐγώ, ἰδιοπερίστατο καί αὐτοδιόριστο. ῾Η ἀνθρώπινη φύση του δέν εἶχε δική της ὑπόσταση (ἡ ὑπόσταση ἐδῶ μέ τήν ἔννοια τοῦ προσώπου καί ὄχι τῆς ὑπαρχικῆς πραγματικότητος), πού σημαίνει ὅτι δέν ἔζησε οὔτε μιά μόνη στιγμή ἔξω ἀπό τό πρόσωπο τοῦ Λόγου, ὡς ἰδιαίτερη ὁλοκληρωμένη ὀντότητα, ἀλλά ὑπῆρχε πάντοτε στό μυστήριο τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῶν φύσεων. Αὐτή τήν ἔννοια ἔχει ἡ «ἐξ ἄκρας συλλήψεως» ἕνωση, ὅτι δηλαδή τήν ἴδια στιγμή πού καταβλήθηκε τό ἔμβρυο στή μήτρα τῆς Παρθένου ἀπό τό Πνεῦμα τό ἅγιον, ἑνώθηκε καί ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ μέ αὐτό. Φυσικά ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ δέν ἔμεινεν ἀπρόσωπη· ὅμως τό πρόσωπο πού προσέλαβε καί στό ὁποῖο συνέστη δέν ἦταν δικό της, ἀλλά τό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.

Αὐτό ἀκριβῶς ἐννοοῦμε, ὅταν μιλᾶμε γιά ὑποστατική ἕνωση τῶν φύσεων, ἕνωση πού ἔγινε στό πρόσωπο ἤ τήν ὑπόσταση (ἐξ οὗ καί ἡ ὀνομασία της) τοῦ Λόγου. ῾Η ἕνωση αὐτή ἦταν ἀσύγχυτη καί ἀδιαίρετη173. Δηλαδή οἱ ἑνωθεῖσες φύσεις δέν ἔπαθαν καμιά ἀλλοίωση ἤ μεταβολή. ᾿Από τήν ἕνωση αὐτῶν δέν προῆλθε μιά τρίτη φύση σύνθετη, στήν ὁποίαν νά ἐνσωματωθοῦν στοιχεῖα τῶν δύο φύσεων –λίγο ἀπό τή μιά καί λίγο ἀπό τήν ἄλλη– καί ἡ ὁποία νά μήν εἶναι οὔτε ἡ μιά οὔτε ἡ ἄλλη, ἀλλά τό συναμφότερο, σύνθεση δηλαδή καί ἀνάμιξη τῆς οὐσίας τῶν δύο σέ μία ἐπίμικτη τρίτη. ῏Ηταν δέ ἡ ἕνωση τῶν φύσεων στόν Χριστόν ἕνωση φυσική, δηλ. πραγματική, ὅπως σέ κάθε βῆμα τόνιζε ὁ ἅγιος Κύριλλος ᾿Αλεξανδρείας στήν πολεμική του κατά τοῦ Νεστορίου. Δέν ἦταν ἁπλή ἐπαφή, ἁπλός ἐξωτερικός πλησιασμός, μία ἕνωση ἠθική καλῆς θελήσεως καί εὐδοκίας, ὅπως ἰσχυριζόταν ὁ Νεστόριος. Μία τέτοια ἕνωση δέν θά μποροῦσε ν᾿ ἀναμορφώσει καί νά θεώσει τήν ἀνθρώπινη φύση. Παράδειγμα ἑνώσεως προσφυές παρμένο ἀπό τόν κύκλο τῆς φυσικῆς ἐμπειρίας, εἶναι ὁ πυρακτωμένος σίδηρος. Σ᾿ αὐτόν ὑπάρχουν δύο φύσεις, ὁ σίδηρος καί ἡ φωτιά πού ἑνώνονται πολύ βαθιά μεταξύ τους, χωρίς νά χάσουν ἡ κάθε μία τή φυσική της ἰδιότητα. Μέ τή διαφορά βέβαια ὅτι ἡ ἕνωση στό σίδηρο δέν μπορεῖ νά εἶναι διηνεκής. Εἶναι ἕνωση προσωρινή, ἐνῶ ἡ ἕνωση στόν Χριστόν εἶναι διαρκής καί ἀκατάλυτη. Οἱ φύσεις παράλληλα ἑνώθηκαν ἀδιαστάτως καί ἀδιαιρέτως. Ποτέ πιά δέν πρόκειται ν᾿ ἀποχωριστοῦν ἡ μία ἀπό τήν ἄλλη. ᾿Ακόμη καί ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ, παρ᾿ ὅλον ὅτι ἐπέφερε τήν κατάλυση τῆς ζωῆς τοῦ Θεανθρώπου, δέν κατέλυσε καί τήν ἕνωση τῶν φύσεων. Διότι καί στό μνῆμα, στό ὁποῖο βρισκόταν νεκρό τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καί στόν ῞Αδη, ὅπου κατέβηκε ἡ ψυχή του κηρύσσοντας τό Εὐαγγέλιο στά πεπεδημένα (φυλακισμένα, δέσμια) πνεύματα, ἡ θεότητα παρέμεινεν ἑνωμένη μέ τά χωρισθέντα συστατικά στοιχεῖα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως174, ἀναδεικνύουσα τό μέν σῶμα ζωηφόρο καί ἀδιάφθαρτο, τή δέ ψυχή θεοχώρητη καί θεοδύναμη, ὥστε νά συντρίψει μέ τήν «ἀστραπή τῆς θεότητος» πού ἔφερε μέσα της, τό ἀποτρόπαιο κράτος τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου.

῾Η ὑποστατική ἕνωση τῶν φύσεων εἶναι μυστήριο πίστεως, τήν ἀπειρία τοῦ ὁποίου ἀδυνατοῦμε νά περικλείσουμε στά στενά ὅρια τοῦ φτωχοῦ καί ἀδύνατου μυαλοῦ μας. Ψελλίζουμε λίγα μονάχα λόγια ἀδύναμα καί ταπεινά, στά ὁποῖα συντρίβεται ἡ σοφία μας καί θρυμματίζεται ἡ θεολογική μας ἐμβρίθεια. Φέροντες δέ τόν ὑπέρτατο θησαυρό σέ σκεύη ὀστράκινα175, μέ συνοχή καρδίας ζητᾶμε τό ἔλεος καί τή συμπάθεια τοῦ Κυρίου. Δέν ἀποκρύπτουμε ὅμως τό λόγο τῆς πίστεώς μας, δέν ἀρνούμαστε τό λίγο πού μποροῦμε νά προσφέρουμε διακονοῦντες ᾿Εκεῖνον πού μᾶς ἔκανε τή θεία φανέρωση, τό τί, δηλαδή, καί ὄχι τό πῶς τοῦ περιεχομένου τῆς θείας του ἀποκαλύψεως.

῾Η ὑποστατική ἕνωση τῶν φύσεων περικλείει μέσα της ἕνα εὐρύ φάσμα ἐπί μέρους ἀληθειῶν, κορυφαία τῶν ὁποίων εἶναι οἱ ἀκολουθίες τῆς ἑνώσεως αὐτῆς, ἡ γνώση τῶν ὁποίων εἶναι ἀπαραίτητη γιά νά ἔχουμε κάποια προσέγγιση στό ὑπερφυές θεανθρώπινο μυστήριο. Αὐτές θά δοῦμε σέ σύντομη σκιαγράφηση στή συνέχεια.