στ) ῾Η ἱερωσύνη.

῎Αν διά τοῦ γάμου παρέχονται νέα μέλη στήν ᾿Εκκλησία, διά τοῦ μυστηρίου τῆς ἱερωσύνης παρέχονται σ᾿ αὐτήν οἱ πνευματικοί της ποιμένες καί λειτουργοί. ῾Η παρουσία τῶν κληρικῶν στήν ᾿Εκκλησία εἶναι ἀπαραίτητη. ῞Οπως κάθε κοινωνία διά νά λειτουργήσει εὔρυθμα καί προαχθεῖ ἔχει ἀνάγκη μιᾶς ἱεραρχικά ὀργανωμένης διακυβερνήσεως ἀπό πρόσωπα ἱκανά, ἔτσι καί ἡ ᾿Εκκλησία, ὡς ὀργανωμένη κοινωνία πνεύματος καί ἀγάπης, ἔχει ἀνάγκην εἰδικῆς διαποιμάνσεως καί διακυβερνήσεως, τήν ὁποίαν παρέχει σ᾿ αὐτήν ὁ ἱερός κλῆρος της. Τούς ἱερεῖς ἀναδεικνύει στό πνευματικό τους λειτούργημα ἡ χάρη τοῦ ἁγ. Πνεύματος στό μυστήριο τῆς ἱερωσύνης. Γίνεται δέ ἡ καθιέρωση αὐτή μέ ἐπίθεση τῶν χειρῶν τοῦ ἐπισκόπου (ἐξ οὗ καί χειροτονία) καί μέ εὐχή, πού ἀποτελοῦν καί τό ὁρατό σημεῖο τοῦ μυστηρίου.

῎Εργο τῶν κληρικῶν στήν ᾿Εκκλησίαν εἶναι ἡ ἄσκηση τοῦ τρισσοῦ λυτρωτικοῦ ἀξιώματος τοῦ Χριστοῦ, τό κήρυγμα καί ἡ ὀρθοτόμηση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ἡ ἱερουργία τῶν μυστηρίων καί ἡ διοίκηση τῶν πιστῶν. ῾Η ἱερωσύνη εἶναι μυστήριο ἑνιαῖο, τό ὁποῖο περιλαμβάνει τρεῖς ἱερατικούς βαθμούς· τούς ἐπισκόπους, τούς πρεσβυτέρους καί τούς διακόνους. Οἱ ἐπίσκοποι συνιστοῦν τόν ἀνώτατον ἱερατικό βαθμό. Καθίστανται στό ἀξίωμά τους διά χειροτονίας ἀπό ἄλλους ἐπισκόπους, τελοῦν ὅλα τά ἐκκλησιαστικά μυστήρια, χειροτονοῦν τούς πρεσβυτέρους καί τούς διακόνους καί εἶναι φορεῖς κάθε ἐξουσίας, ἡ ὁρατή κεφαλή τῆς κατά τόπους ᾿Εκκλησίας καί ὁ ἀπαραίτητος ὅρος ὑπάρξεως καθόλου τῆς ᾿Εκκλησίας. Οἱ πρεσβύτεροι τελοῦν ὅ,τι καί οἱ ἐπίσκοποι, ἐκτός ἀπό τή χειροτονία κληρικῶν, τόν καθαγιασμό τοῦ ἁγίου μύρου καί τά ἐγκαίνια ναῶν. Οἱ διάκονοι εἶναι βοηθοί τῶν ἐπισκόπων καί τῶν ἱερέων, πρωτοστατοῦντες στό κοινωνικό ἔργο τῆς ᾿Εκκλησίας.

Καί οἱ τρεῖς ἱερατικοί βαθμοί μνημονεύονται στήν ἁγία Γραφή, συνιστῶντες εἰδική τάξη προσώπων θείῳ δικαίῳ ὑπαρχόντων στήν ᾿Εκκλησία. Καί ὁ μέν ἱερατικός βαθμός τοῦ διακόνου φαίνεται στήν ἐκλογή, διά προσευχῆς καί χειροθεσίας (ὑπό τῶν ᾿Αποστόλων) τῶν ἑπτά διακόνων395, τῶν ὁποίων ἔργον ἦταν ἡ διακονία τῶν τραπεζῶν καί παράλληλα ἡ διακονία στό κατηχητικό καί στό εὐρύτερο κοινωνικό ἔργο τῆς ᾿Εκκλησίας. Πρεσβυτέρους δέ στίς κατά τόπους ᾿Εκκλησίες χειροτονοῦσαν οἱ Βαρνάβας καί Παῦλος396. ᾿Ενῶ ὁ Τιμόθεος στήν ῎Εφεσο καί ὁ Τῖτος στήν Κρήτη προήχθησαν στό ἐπισκοπικό τους ἀξίωμα διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ Παύλου397.

Τά καθήκοντα τῶν κληρικῶν δέν μποροῦν ν᾿ ἀναπληρώσουν οἱ λαϊκοί. Καί ἀληθεύει μέν ὅτι στήν ᾿Εκκλησία, παράλληλα πρός τήν εἰδική, ὑπάρχει καί ἡ καθολική ἤ γενική ἱερωσύνη, στήν ὁποία μετέχουν δυνάμει τοῦ χρίσματός των ὅλοι ἀνεξαίρετα οἱ πιστοί, σύμφωνα μέ τήν προσηγορία τῶν πιστῶν, πού μᾶς παρέχουν ἡ ᾿Αποκάλυψη398 καί ἡ Α´ Καθολική ἐπιστολή τοῦ Πέτρου, ὡς «γένους ἐκλεκτοῦ, βασιλείου ἱερατεύματος, ἔθνους ἁγίου»399. ῾Η ἱερωσύνη ὅμως αὐτή δέν ἀντιβαίνει, πολύ δέ ὀλιγότερο δέν καθιστᾶ περιττή τήν εἰδικήν ἱερωσύνη, στήν ὁποίαν ἀναδεικνύονται ἀπό τή χάρη τοῦ Θεοῦ εἰδικά μόνον πρόσωπα διά τῆς χειροτονίας. ῎Αλλωστε καί στήν Π. Διαθήκη, ὅπου ἀπαντᾶ διά πρώτη φορά ἡ ἰδέα τοῦ «βασιλείου ἱερατεύματος»400, ὁ περιούσιος λαός τοῦ Θεοῦ εἶχε καί τό εἰδικό ἱερατεῖο του πού προερχόταν ἀπό τήν οἰκογένεια τοῦ ᾿Ααρών. Εἶναι δέ γνωστόν ὅτι, τόσο ὁ βασιλεύς ᾿Οζίας πού τόλμησε νά προσφέρει θυσία (ἔργο μονάχα τοῦ ἱερατείου), ὅσο καί οἱ ἐκ τῆς φυλῆς Ρουβήμ καί Λευί, πού ἀμφισβήτησαν τήν ἱερωσύνη τοῦ ᾿Ααρών, τιμωρήθηκαν παραδειγματικά ἀπό τόν Θεό, ὁ μέν προσβληθείς ἀπό λέπρα401, οἱ δέ καταποθέντες ἀπό τή γῆ402.

῾Η χορηγουμένη διά τοῦ μυστηρίου χάρη εἶναι ἡ πνευματική ἐξουσία πρός ἐπιτέλεση τῶν ἱερατικῶν καθηκόντων, ἡ ὁποία στούς ἀξίως χειροτονουμένους συνοδεύεται ἀπό εἰδική βοήθεια πρός θεοφιλῆ ἐκτέλεση τῶν ἱερατικῶν λειτουργημάτων καί βίον ἱεροπρεπῆ καί ἐνάρετο. Διά τῆς ἱερατικῆς χάριτος ὁ κληρικός ξεχωρίζει ἀπό τήν τάξη τῶν λαϊκῶν, δέν μπορεῖ νά ἀναχειροτονηθεῖ (τό μυστήριο δέν εἶναι ἐπαναλαμβανόμενο) οὔτε καί νά ἀποσχηματιστεῖ, ἐπανερχόμενος αὐτοβούλως στίς τάξεις τῶν λαϊκῶν. ῾Ο αὐτοπροαίρετος ἀποσχηματισμός συνιστᾶ βαρύτατο ἁμάρτημα 403. ᾿Αποσχηματισμός φυσικά ἐπιβάλλεται ὡς ποινή ἀπό τήν ᾿Εκκλησία σέ ἱερωμένους πού πέφτουν σέ βαρύτατα ἁμαρτήματα.

Στόν ἱερατικό κλῆρο ἔχουν δικαίωμα νά προσέλθουν μόνον ὅσοι εἶναι βαπτισμένοι, δηλαδή ἀνήκουν στό σῶμα τῆς ᾿Εκκλησίας. ῾Υπάρχουν βέβαια καί ὁρισμένα κωλύματα διά τήν προσέλευση στήν ἱερωσύνη, μέ τά ὁποῖα ἀσχολεῖται τό Κανονικό Δίκαιο τῆς ᾿Εκκλησίας. Κατά θεία διάταξη τῆς τάξεως τῶν κληρικῶν ἀποκλείονται οἱ γυναῖκες404. Στόν ἐπισκοπικό βαθμό προάγονται μόνον ἄγαμοι405 κληρικοί ἤ περιελθόντες εἰς χηρείαν406. Οἱ πρεσβύτεροι καί οἱ διάκονοι λαμβάνονται ἀπό τίς τάξεις τῶν ἐγγάμων407. Μετά δέ τή χειροτονία ἀπαγορεύεται ὁ γάμος, ὅπως ἀπαγορεύεται καί σέ περίπτωση χηρείας408. Στή Δυτική ᾿Εκκλησία ἀντίθετα εἶναι καθιερωμένος ὁ θεσμός τῆς καθολικῆς τοῦ κλήρου ἀγαμίας, πρᾶγμα πού σέ μία κοινωνία ὅπως ἡ σημερινή, στήν ὁποίαν ὑπάρχουν τόσες παγίδες καί τόσοι πειρασμοί γιά ὅσους πρέπει νά ἐγκρατεύονται, δημιουργεῖ στήν ᾿Εκκλησίαν αὐτή πολλά δυσεπίλυτα προβλήματα πού δυσχεραίνουν σημαντικῶς τή ζωή καί τό ἱεραποστολικό ἔργο της.

Τό μυστήριο τῆς ἱερωσύνης ἀπορρίπτεται ἀπό τούς Προτεστάντες, οἱ ὁποῖοι ἀποδέχονται μόνο τήν καθολικήν ἱερωσύνη τῶν πιστῶν. Δέν ἔχουν ἑπομένως ἱερεῖς (δέν δέχονται τήν Εὐχαριστίαν ὡς θυσίαν), ἀλλ᾿ ἁπλούς ποιμένες (πάστορες), τῶν ὁποίων κύριο ἔργο εἶναι τό κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, καί οἱ ὁποῖοι εἶναι ἐντεταλμένοι ὑπάλληλοι τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητος.

Τό ἱερατικό λειτούργημα εἶναι μέγα. ῾Ο πιστός πού ἐπιθυμεῖ νά προσέλθει στίς τάξεις του πρέπει νά σταθμίσει σοβαρῶς τό ζήτημα καί νά ἐξετάσει ἄν πράγματι εἶναι ἄξιος νά περιβληθεῖ τό βαρύ σχῆμα, καί ἄν ἀντέχει στίς βαρύτατες ὑποχρεώσεις πού αὐτό συνεπάγεται. Διότι, ἄν μπορεῖ νά βοηθήσει τούς ἱερούς σκοπούς τῆς ᾿Εκκλησίας ἕνας σοβαρός καί ἄξιος κληρικός, ἄλλο τόσο μπορεῖ νά τούς βλάψει ἕνας κακός καί ἀνάξιος. ῾Η κακοπραγία τῶν ὑποθέσεων τῆς ᾿Εκκλησίας κατά ἕνα σημαντικό μέρος ὀφείλεται στήν ἀναξιότητα πολλῶν ἀπό τούς κληρικούς της, οἱ ὁποῖοι ἐνδύονται τό ἱερατικό σχῆμα ὄχι διά νά διακονήσουν, ἀλλά διά νά διακονηθοῦν, νά ἐμπορευθοῦν τή θεία χάρη, ἔχοντες σάν πρότυπό τους τήν ἐλεεινή μορφή τοῦ Σίμωνος τοῦ Μάγου409· οἱ ὁποῖοι θεωροῦν τήν ἱερωσύνη ὡς μέσον ὑλικοῦ πορισμοῦ, εἶναι χριστέμποροι καί θεοκάπηλοι. Αὐτοί ἁμαρτάνουν θανάσιμα, πλήττοντας τή συνείδηση τῶν πιστῶν καί διασύροντας τά ὅσια καί τά ἱερά τῆς ᾿Εκκλησίας. ῎Αν δέ τοῦτο ἰσχύει γενικά γιά ὅλους τούς ἱερωμένους, διά τούς ἐπισκόπους, μέ τό κοσμικό φρόνημα πού τούς πνίγει (φυσικά ὄχι ὅλους), τή δοξομανία καί τή θήρευση ἀξιωμάτων, τή φιλαρχία καί τό δεσποτικό δυναστευτικό πνεῦμα τους, γιά νά μή ποῦμε τίς σαρκικές διαστροφές στίς ὁποῖες λίγοι εὐτυχῶς ἀπ᾿ αὐτούς ἐπιδίδονται, ἔχει ἰδιαίτερη βαρύτητα, διότι αὐτοί οἱ κακοί κληρικοί εἶναι τό πλέον ἐπικίνδυνο καρκίνωμα στόν ἐκκλησιαστικό ὀργανισμό, οἱ δεδηλωμένοι «ἐχθροί» τῆς ᾿Εκκλησίας, πού κλήθηκαν μέν νά διακονήσουν τήν ἄμπελον τοῦ Κυρίου, ὅμως στήν πράξη διακονοῦν τή δική τους σάρκα, εἶναι σπορεῖς ζιζανίων στή φυτεία τοῦ Θεοῦ, κρημνιστές ἐπονείδιστοι τοῦ καθιδρύματος τῆς ᾿Εκκλησίας!

᾿Αντίθετα, ἄξιοι κληρικοί εἶναι ἐκεῖνοι πού συνδυάζουν στό πρόσωπό τους μόρφωση καί ἦθος ἐκκλησιαστικό, θεολογική κατάρτιση καί ἁγιότητα βίου410, φρόνημα χριστιανικό, εὐγένεια ψυχῆς, σεμνότητα καί καλωσύνη, ταπείνωση καί πνεῦμα διακονικῆς θυσίας· οἱ προσεκτικοί ἐν γένει κληρικοί, τῶν ὁποίων ὁ βίος εἶναι πρότυπο μιμήσεως διά τούς πιστούς, οἱ τιμημένοι καί ἄδολοι ἐργάτες τοῦ Κυρίου, πού μποροῦν νά διακονήσουν καρποφόρα τήν ὑπόθεση τοῦ Χριστοῦ, ὡς φῶς πού ἀκτινοβολεῖ φαιδρό, τό ὁποῖο βλέποντες οἱ ἄνθρωποι δοξάζουν τόν «Πατέρα αὐτῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς»411.